Nhiều lần tôi cảm thấy như tôi có thể chỉ ngồi im lặng và đợi tới vĩnh hằng – và những lần khác như nức nở với cái vô tích sự của việc ngồi bên ngoài cổng tôi thậm chí không thấy được – bị đông cứng giữa hành động và không hành động. Người ta có bỏ lỡ bởi hỏi xin không? Nôn nóng có phải là thiếu tin cậy không?
Người ta bỏ lỡ chỉ bởi việc hỏi xin. Hỏi xin ngụ ý rằng ý định vẫn còn đó: bạn muốn có mọi thứ theo cách riêng của bạn, bạn vẫn quyết định cách mọi thứ phải vậy. Thế thì, một cách tự nhiên, nếu mọi sự không như vậy, nôn nóng nảy sinh; và nếu các hỏi xin không được đáp ứng… thất vọng, giận dữ, rồ dại. Và nếu nó diễn ra mãi, sớm hay muộn bạn mất quan tâm. Bạn bắt đầu nghĩ ‘Điều này là không thể được. Mọi bài nói này về chứng ngộ, niết bàn là không thể được.’ Bạn bắt đầu tìm cách trốn thoát khỏi nó; cách quay lại trong thế giới, vào trong điều tầm thường vô nghĩa, điều trần tục, xoàng xĩnh; vào việc bị bận rộn – ít nhất người ta bị bận rộn, người ta không có thời gian để nghĩ rằng mọi thứ là vô tích sự. Ngồi và đợi, lặp đi lặp lại ý tưởng nảy sinh ‘Mình đang làm gì ở đây?’ Cánh cửa còn chưa mở – không chỉ điều đó, nhưng bạn không biết liệu cửa có tồn tại hay không. Cửa có đó ngay trước bạn, nhưng vì cách thức hỏi xin của tâm trí bạn, bạn không thể thấy được nó. Cách thức hỏi xin của tâm trí giữ bạn mù. Cửa mở chỉ cho những người đang trong cách thức không hỏi xin. Hỏi xin ngụ ý áp đặt ý định của bạn lên sự tồn tại.
Và sự tồn tại không sẵn lòng cho điều đó. Và điều tốt là nó không sẵn lòng cho điều đó; bằng không, hệt như bạn bị thần kinh, cái toàn thể chắc cũng bị thần kinh. Nhiều ý định thế áp đặt bản thân chúng lên sự tồn tại, và nếu sự tồn tại mà nhường cho ham muốn của từng và mọi người… Nghĩ xem điều gì sẽ xảy ra: cái toàn thể chắc sẽ bắt đầu rời ra thành các bộ phận. Sẽ có nhiều hỏi xin lên nó mà mâu thuẫn tới mức những hỏi xin đó chắc sẽ dẫn nó tới điên. Nếu Thượng đế vẫn còn lành mạnh, lí do duy nhất là ở chỗ chẳng nhu cầu của bất kì ai đã bao giờ được đáp ứng; chẳng nhu cầu nào của bất kì ai đã bao giờ được nghe.
Lời cầu nguyện đạt tới ngài chỉ khi chúng không là hỏi xin. Nếu cho dù một hỏi xin ẩn kín đâu đó, chính hỏi xin đó làm cho lời cầu nguyện thành nặng tới mức nó không thể rời khỏi thế gian. Khi không có hỏi xin thế thì nó là vô trọng lượng, thế thì nó có thể vươn lên; thế thì lực hấp dẫn không có tác dụng lên nó, thế thì nó có thể đi tới chỗ cao nhất, tới cốt lõi sâu nhất của sự tồn tại.
Duy nhất những lời cầu nguyện đó được nghe mà không là gì ngoài sự hân hoan, ‘alleluia’, chẳng ví lí do đặc biệt nào. Duy nhất những lời cầu nguyện đó được nghe mà không là gì ngoài lời cám ơn.
Và, nhớ điều đó, tâm trí bị vướng mắc trong suy nghĩ không bao giờ đi tới điểm việc cám ơn có thể xảy ra. Suy nghĩ trở thành rào chắn, cản trở việc cám ơn. Hoặc bạn có thể suy nghĩ hoặc bạn có thể cám ơn, nhưng bạn không thể là cả hai cùng nhau. Cám ơn nảy sinh từ vô suy nghĩ, và tâm trí hỏi xin không thể đảm đương được là vô suy nghĩ. Người ta phải nghĩ, người ta phải thi hành… Người có hỏi xin mà phải được hoàn thành – người đó theo đuổi nó, người đó săn đuổi nó, người đó đưa mọi thứ vào lâm nguy.
Thượng đế là tuyệt đối điếc với những lời cầu nguyện có hỏi xin, nhưng Thượng đế là tuyệt đối mở với những lời cầu nguyện không có hỏi xin.
Krishna Gopa, bạn hỏi: Nhiều lần tôi cảm thấy như tôi có thể chỉ ngồi im lặng và chờ đợi tới vĩnh hằng – và những lần khác như nức nở với cái vô tích sự của việc ngồi bên ngoài cổng tôi thậm chí không thấy được – bị đông cứng giữa hành động và không hành động.
Đó là những khoảnh khắc tốt đấy, khi bạn bị đông cứng giữa hành động và không hành động. Vẫn còn bị đông cứng đi. Không làm bất kì cái gì, chỉ vẫn còn trong khoảnh khắc đó. Bạn đang trên bờ của việc sinh mới. Nếu bạn có thể đợi, sự sống mới sẽ nảy sinh – điều Đạo nhân gọi là vi vô vi, hành động mà vô hành động. Và điều đó chỉ xảy ra khi bạn bị đông cứng giữa hành động và không hành động, nếu bạn chọn, bạn bỏ lỡ việc sinh đó. Nếu bạn có thể vẫn còn bị đông cứng, đừng chọn – vậy thì sao? Vẫn còn trong khoảnh khắc đó. Điều đó là gian nan cho tâm trí vì tâm trí bắt đầu cảm thấy ngột ngạt, tâm trí nói ‘Làm cái gì đó đi, cái gì đó phải được làm. Bất kì cái gì cũng được, nhưng làm cái gì đó. Không vẫn bị đông cứng ở đây, mình sẽ chết.’ Bạn không chết, tâm trí sắp chết. Bản ngã nói ‘Làm cái gì đó đi – ít nhất thì thiền, tụng tên Thượng đế, cầu nguyện. Làm cái gì đó.’ Và nếu bạn làm cái gì đó, bạn đã đi vào trong hành động lần nữa.
Đây là những khoảnh khắc hiếm hoi đấy, Gopa, khi không có hành động và không có không hành động, và bạn bị đông cứng. Không phải là bạn lờ phờ, cho nên không có không hành động; bạn có năng lượng, nhưng năng lượng này không đi bất kì đâu vì không mục đích nào còn lại. Năng lượng này đơn giản ở đó như kho chứa dâng lên mỗi lúc một cao hơn, trở nên mỗi lúc một lớn hơn. Bạn sẵn sàng cho bùng nổ vào trong cái gì đó, vào cái gì đó tuyệt đối mới, cái mà bạn thậm chí không thể mơ được. Bạn ở trên bờ vực của cách sống mới: hành động trong vô hành động. Thế thì hoạt động mới bắt đầu trong đó bạn không là người hành động, trong đó bạn chỉ là phương tiện, lối chuyển.
Nhưng tôi biết những khoảnh khắc đó là khó, tôi đã trải qua những khoảnh khắc đó cũng như bạn đang trải qua. Duy nhất một điều tôi có thể nói để giúp bạn: rằng chúng đi qua. Nhưng kiên nhẫn lớn là điều phải có. Đừng nôn nóng, nôn nóng tới từ tâm trí. Tâm trí bắt đầu nói ‘Làm cái gì đó đi! Trở nên bận rộn với cái gì đó đi!’ vì tâm trí không thể tồn tại mà không bận rộn, tâm trí là bận rộn. Khi không có bận rộn không có tâm trí; đột nhiên bạn im lặng, đột nhiên bạn đi tới nhận biết quan trọng nhất. Đó là điều Phật tử gọi là ‘bản tính Phật’. Không cái gì để làm, không cái gì để nghĩ; bạn hiện hữu, nhưng con người bạn chỉ là việc soi gương thuần khiết, việc quan sát, việc đợi. Và không đợi cái gì đó nói riêng vì bạn không biết cổng ở đâu, bạn không biết cái gì sắp xảy ra. Cho nên đó không phải là vấn đề đợi cái gì đó; nếu bạn đợi cái gì đó, bạn đợi Godot.
Việc đợi phải là thuần khiết. Tận hưởng việc đợi vì bản thân nó, vì riêng nó thôi. Bạn không thấy cái đẹp của chỉ đợi sao – thuần khiết của nó, phúc lành của nó, hồn nhiên của nó – chỉ đợi, thậm chí không có năng lực trả lời để làm gì? Thấy vấn đề của nó: đợi thuần khiết, không biết cái gì sắp xảy ra. Nếu bạn biết cái gì sắp xảy ra, cái đó sẽ được cung cấp bởi quá khứ của bạn, nó sẽ là sự liên tục với quá khứ; nó sẽ không là mới. Có thể được sửa đổi, nhưng nó sẽ lại là cùng điều, nó sẽ là việc lặp lại. Làm sao bạn có thể biết cái gì sắp xảy ra? Bạn đã không biết nó trước đây cho nên làm sao bạn thậm chí có thể tưởng tượng được nó?
Thấy rằng không có cách nào tưởng tượng tương lai, không có cách nào tưởng tượng cái không biết, cái biết dừng lại, mọi ý tưởng trong tâm trí biến mất – ý tưởng về Thượng đế, ý tưởng về samadhi, chứng ngộ. Mọi thứ biến mất; trong việc biến mất đó là chứng ngộ. Đừng bao giờ nghĩ dù một khoảnh khắc rằng ý tưởng chứng ngộ của bạn sẽ được hoàn thành. Làm sao bạn có thể có bất kì ý tưởng nào về chứng ngộ được? Và bất kì ý tưởng nào bạn có sẽ là sai.
Khi chứng ngộ xảy ra bạn sẽ ngạc nhiên. Bạn đã đọc mọi kinh sách, và điều đó đã không được nhắc tới ở bất kì chỗ nào. Nó không thể được nhắc tới. Bạn sẽ ngạc nhiên. Bạn đã từng nghe tôi hết năm nọ tới năm kia, và tôi chưa bao giờ nhắc tới nó. Tôi đang cố, nhưng điều đó không thể được làm theo chính bản tính của hoàn cảnh này. Tôi đang cố làm nó theo cả nghìn lẻ một cách, nhưng chúng chỉ là những chỉ dẫn… Nhưng khi bạn tới thực tại của nó, khi nó bùng nổ trong bạn, thế thì bạn sẽ biết rằng không Phật nào đã bao giờ có khả năng nói nó. Và thế thì bạn sẽ biết rằng không người nào đã bao giờ sẽ nói nó. Nó vẫn còn không được thốt ra.
Và điều tốt là nó vẫn còn không được thốt ra; bằng không nó chắc sẽ không bao giờ là hiện tượng mới cho bất kì người nào. Hàng triệu chư phật đã xảy ra và họ đã nói về nó và đã nói về nó; bạn đã biết về nó – và thế rồi nó xảy ra. Nó có thể chỉ là cái gì đó đã biết, thế thì nó sẽ không là đột phá, nó sẽ không là gián đoạn, nó không thể là mới hoàn toàn và triệt để.
Nó là hoàn toàn mới và hoàn toàn triệt để.
Cho nên việc đợi phải là không có ý tưởng về cái gì. Người đợi thực không thể trả lời câu hỏi về người đó đang đợi cái gì; người đó chỉ có thể nhún vai, người đó có thể nói ‘Tôi không biết.’ Nhưng một điều là chắc chắn: việc đợi đó là đẹp vô hạn, việc đợi là vui vô hạn. Khi toàn thể rối loạn biến mất và nó toàn là im lặng, nó có cái đẹp của riêng nó.
Bạn hỏi tôi: Người ta có bỏ lỡ bởi hỏi xin không?
Chắc chắn, tuyệt đối. Hỏi xin phải bị bỏ đi.
Nôn nóng có là thiếu tin cậy không?
Có, chắc chắn, tuyệt đối. Nôn nóng đơn giản ngụ ý bạn không thể tin cậy vào sự tồn tại, bạn phải làm cái gì đó. Bạn không thể chỉ ngồi đó và tin cậy rằng nó sẽ xảy ra khi bạn chín muồi; rằng khi xuân tới, cỏ sẽ mọc lên theo cách riêng của nó. Bạn không thể tin cậy được; ban phải kéo cỏ lên từ đất. Bạn không thể đợi như nhà nông đã gieo hạt trong đất và chúng đã biến mất, và giờ người đó không biết gì thêm chúng ở đâu, liệu chúng có mọc thành cây không, liệu chúng có bao giờ chín không.
Nghĩ về người nông dân. Người đó đã mất hạt mầm mà người đó có. Người đó đợi, người đó im lặng đợi; người đó tin cậy, người đó tin cậy tự nhiên. ‘Mây sẽ sớm tới, sẽ sớm có mầu xanh lớn khắp xung quanh và hạt mầm sẽ bắt đầu đâm chồi. Chúng sẽ trở thành sống động, chúng sẽ đi ra từ giấc ngủ của chúng, chúng sẽ lại thích thấy mặt trời và mưa – điều đó sẽ xảy ra.’ Người đó tin cậy, nó chỉ là tin cậy.
Thiền nhân là nông dân. Và, tất nhiên, người đó phải tin cậy vào bản tính tối thượng của sự tồn tại. Đợi đi. Việc đợi giống như hạt mầm, việc đợi là hạt mầm, hạt mầm của chứng ngộ. Nếu bạn có thể đợi trong thời gian của nó – và bạn không thể quyết định được thời gian – trong mùa vụ của nó, và bạn không biết trong mùa vụ nào… Vì điều đó là khác nó khác từ cá nhân tới cá nhân.
Mahavir đã trở nên chứng ngộ vào một đêm tuyệt đối tối khi không có trăng; Phật đã trở nên chứng ngộ vào đêm trăng tròn. Có lần một người Jaina tới tôi và anh ta hỏi ‘Tại sao có khác biệt này? Có cái gì đó trong nó không? Tại sao Mahavir đã trở nên chứng ngộ vào đêm tối không trăng? Tại sao Phật đã trở nên chứng ngộ vào đêm trăng tròn? Chúng là các đối lập cực. Điều đó không chỉ là ngẫu nhiên; Phật và Mahavir là các đối lập cực – người đương đại, nhưng đối lập cực. Mahavir là người vật lộn, người đi sâu như có thể trong ý định, bởi ý định. Ông ấy đã buông xuôi chỉ tại khoảnh khắc cuối cùng. Toàn thể cuộc hành trình của ông ấy là vật lộn, do đó ông ấy được gọi là Mahavir; từ này ngụ ý ‘chiến binh vĩ đại’. Ông ấy là chiến binh: con đường của ông ấy là con đường của sankalpa, con đường của vật lộn, ý chí, chiến tranh. Ông ấy liên tục hoàn thiện ý chí của ông ấy, ông ấy liên tục làm phức tạp ý chí của ông ấy, làm cho nó tinh tế hơn, thuần khiết hơn. Ông ấy phải buông xuôi điều đó – chung cuộc người ta phải buông xuôi điều đó – nhưng ông ấy buôn xuôi nó chỉ ở khoảnh khắc cuối cùng khi ông ấy đã làm mọi điều ông ấy có thể làm. Phật là người khác toàn bộ: người tới qua buông bỏ, người tới qua thảnh thơi, người tới không tranh đấu nhưng chịu nhường.
Họ là những người khác toàn bộ; họ sẽ có mùa vụ chín khác nhau, mùa vụ nở hoa khác nhau, thời gian khác nhau. Và không ai có thể nói trước được; điều đó là không thể dự đoán được khi mùa vụ của bạn sẽ tới, khi nó sẽ là mùa xuân cho bạn. Người ta phải đợi và người ta phải tin cậy. Nôn nóng là thiếu tin cậy.
Gopa, bạn có bản ngã tinh vi nấp đâu đó trong vô thức của bạn. Bạn phải trở nên nhận biết về nó – rằng bản ngã tạo ra vấn đề, rằng bản ngã nổi lên bề mặt lặp đi lặp lại và bạn bắt đầu hỏi xin và bạn trở nên nôn nóng. Và điều đó không phải là bản tính thực của bạn. Nếu như nó là bản tính thực của bạn tôi chắc đã bảo bạn trở thành chiến binh. Bản tính thực của bạn, phẩm chất bản chất của bạn, không phải là của chiến binh mà là của người yêu.
Nhưng mọi người thích điều đó: bị phân chia, chia chẻ. Một phần của tâm trí bạn muốn tranh đấu, nhưng phần chính muốn thảnh thơi. Đó là lí do tại sao xảy ra chuyện nhiều lúc, bạn nói, tôi cảm thấy như tôi có thể chỉ ngồi im lặng và đợi tới vĩnh hằng… Đó là bản tính thực của bạn – lắng nghe nó, đi mỗi lúc một nhiều vào trong điều đó – đó là không gian thực của bạn, đó là nơi vương quốc của bạn hiện hữu. Bạn phải thăm dò miền này ngày càng nhiều hơn, bạn phải đi vào trong nó. Và khi bạn bắt đầu đi vào trong nó và bạn bắt đầu tận hưởng nó và bạn bắt đầu cảm thấy rằng bạn có thể đợi tới vĩnh hằng, phần kia trở nên lo nghĩ. Nó là kẻ xâm nhập, người lạ trong con người bạn; nó không phải là con người thực của bạn. Cái đó bắt đầu xâm nhập, can thiệp; nó tới và tạo ra vấn đề cho bạn.
… và những lần khác như nức nở với cái vô tích sự của việc ngồi bên ngoài cổng tôi thậm chí không thấy được – bị đông cứng giữa hành động và không hành động.
Tránh phần kia ra. Khi tôi nói tránh nó ra, tôi không nói đè nén nó. Nếu bạn đè nén nó, nó sẽ trở nên mỗi lúc mạnh hơn. Bằng việc né tránh nó tôi ngụ ý bỏ qua nó, bỏ nó, không nuôi dưỡng nó thêm nữa, không chăm lo về nó. Nếu nó tới, để ý tới nó nhưng không bị tham gia vào trong nó. Giữ bản thân bạn tách rời. Chỉ biết rằng nó là kẻ xâm nhập.
Tôi đã nhìn sâu vào trong mắt bạn, Gopa, sâu trong con người bạn. Đây là việc đọc của tôi về bạn: rằng bạn sẽ tới qua yêu chứ không qua hỏi xin, rằng bạn sẽ tới qua thảnh thơi chứ không qua quyết chí, rằng bạn sẽ tới qua chờ đợi chứ không qua tranh đấu. Cho nên bạn phải nuôi dưỡng cái mà thực sự là bản tính của bạn và bạn phải dừng nuôi dưỡng cái không phải là bản tính thực của bạn.
Và làm sao quyết định được được cái gì là bản tính thực của bạn? Bất kì khi nào bạn đang đi vào trong bản tính thực của bạn, bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc, bạn sẽ cảm thấy phúc lạc. Đó là tiêu chí, bao giờ cũng nhớ điều đó. Cho nên bất kì cái gì cho bạn vui vẻ, chân thành, bình thản, trầm tĩnh – bất kì cái gì làm cho bạn được định tâm hơn – là bản tính thực của bạn. Cái đó phải được nuôi dưỡng càng nhiều hơn, chăm nom về nó phải được làm càng nhiều hơn; bạn phải rót năng lượng của bạn vào trong nó. Và bất kì khi nào bạn cảm thấy buồn, chán, giận, bất an, cái đó không phải là bản tính thực của bạn. Bạn phải dần dần tách bản thân bạn ra khỏi điều này. Giữ bản thân bạn xa cách – cũng như khi vị khách không mời tới nhà bạn. Nó là khách không mời. Và nếu bạn liên tục nuôi dưỡng cả hai, bạn sẽ lâm vào một loại chia chẻ ngày càng nhiều hơn; đó là cách mọi người trở nên tinh thần phân liệt.
Học đợi, đợi thuần khiết.
Martin Heidegger đã nói rằng việc đợi thuần khiết là tính mở, chỉ tính mở – không theo một hướng đặc biệt, không hướng tới đối thể đặc biệt, không vì cái gì đó đặc biệt; chỉ việc mở – mở với mọi phía, với toàn thể sự tồn tại – việc mở đa chiều. Không đối thể nào được tìm một cách có ý thức, bạn không ham muốn bất kì cái gì; bạn chỉ đợi, mở, cho cái không biết xảy ra, cho cái không thể định nghĩa được xảy ra. Đó là Thượng đế: cái không thể định nghĩa được, cái không biết và cái không thể biết. Và chìa khoá bí mật để mời nó chỉ là ở trong trạng thái mở, đợi với trái tim đập rộn ràng, một cách chắc chắn, đợi với tình yêu lớn, nhưng không biết vì cái gì; đợi với thơ ca lớn trong con người bạn, đợi với bài ca, nhưng không biết vì ai, vì cái gì.
Đây là tính chất sannyas, tính chất sannyas của tôi. Đây là không gian tôi muốn tất cả các bạn vào.
Tính mở là việc thiếu vắng của cảm nhận và suy nghĩ một cảnh quan. Suy nghĩ bao giờ cũng là một chiều, nó đi theo một hướng; nó là tập trung. Đợi là thiền, không tập trung. Và nếu bạn đã đọc trong các sách và đã nghe cái gọi là những người tôn giáo nói đi nói lại rằng ‘thiền là tập trung’ bạn phải giải ước định cho bản thân bạn về điều đó; điều đó là hoàn toàn vô nghĩa. Tập trung là suy nghĩ; nó là đi một cách hệ thống vào ý nghĩ nào đó, theo một chiều nào đó; nó là được chỉ hướng, nó là hướng theo địa chỉ. Tập trung chỉ có thể dẫn bạn hướng tới cái đã biết – theo cách hệ thống hơn tất nhiên, theo cách khoa học hơn tất nhiên – nhưng chỉ tới cái đã biết. Nó là từ cái đã biết tới cái đã biết, nó không bao giờ là cách mạng, nó không bao giờ là bước nhảy lượng tử. Nó là từ kết luận này tới kết luận khác, nó là việc hoàn thiện của cùng một thứ, nó là liên tục.
Thiền là vô chiều hay đa chiều; nó tuôn tràn theo mọi hướng. Nó không hướng tới bất kì đối thể nào, do đó không có hỏi xin, không có ham muốn. Và làm sao có thể có suy nghĩ? Hiện hữu có đó, chắc chắn, hiện diện có đó; bạn có đó, bạn có đó rất nhiều, nhưng chỉ như bầu trời không mây, gương không bụi – rung động, sống động, sinh động, mở, đợi cái không biết. Bạn không thể có bất kì ý tưởng nào về nó. Đó là lí do tại sao tôi nói nếu bạn là người Ki tô giáo bạn sẽ lỡ, vì thế thì bạn có ý tưởng về Thượng đế. Nếu bạn là người Hindu, bạn sẽ lỡ – thế thì bạn đã kết luận Thượng đế là thế nào. Nếu bạn là người hữu thần hay vô thần bạn sẽ lỡ, vì bạn đã quyết định mà không trải nghiệm.
Chỉ đợi mà không đi vào bất kì học thuyết nào, bất kì giáo phái nào, bất kì kinh sách nào. Chỉ đợi mà không ý nghĩ. Và để nó xảy ra! Hiển nhiên, tin cậy lớn sẽ được cần, và đó là chức năng của việc ở cùng Thầy: thấm đẫm tin cậy. Bạn đang làm gì ở đây khi ngồi cùng tôi? Thấm đẫm tin cậy, học cách là mở. Đôi khi bạn có thể ngạc nhiên tại sao tôi liên tục nói mọi ngày. Đây chỉ là phương cách để giúp bạn trở nên cảm nhận hơn: khi bạn đang lắng nghe tôi, bạn trở nên cảm nhận hơn. Việc lắng nghe phải là một loại tính cảm nhận. Lắng nghe, bạn trở nên mở, bạn trở thành toàn là tai.
Bạn có quan sát một điều không? Mắt là nam, tai là nữ, đó là lí do tại sao mắt có thể gây khó chịu. Bạn đã bao giờ nghe nói về tai của bất kì ai gây khó chịu cho bạn chưa? Chúng không thể gây khó chịu được. Mắt có thể cưỡng hiếp; chúng là nam, hung hăng, bạo hành. Một người có thể nhìn vào bạn theo cách mà người đó cưỡng hiếp bạn, theo cách mà người đó đã vượt quá giới hạn. Mắt có thể được dùng như kiếm; chúng không chỉ cảm nhận, chúng có tính phóng ra, chúng phóng chiếu. Tai không thể phóng chiếu, chúng đơn giản nhận, chỉ là mở.
Việc nói với bạn mọi ngày là thông điệp. Thông điệp không trong nội dung bài nói của tôi, thông điệp là trong tình huống mà nó tạo ra. Thông điệp là: trở thành tai, trở thành nữ, trở thành mở. Tai chỉ mở, và bạn thậm chí không thể đóng được chúng – tự nhiên đã không cung cấp điều đó. Mắt có thể mở hay nhắm. Ngay cả khi bạn đang ngủ tai vẫn còn mở – không có cách khác, tự nhiên đã không cung cấp điều đó – chúng là mở thuần tuý. Bạn có thể đã nghe đi nghe lại trong kinh sách Do Thái, kinh sách Ki tô giáo, kinh sách Mô ha mét giáo, trong Vedas, rằng Thượng đế đã ‘được nghe’. Mohammed đã được nghe Koran; ông ấy đã không thể thấy điều đó đã xảy ra từ đâu, ai đã nói nó. Và các nhà tiên tri ở Israel cổ đại đã từng nghe – họ không thể thấy, nhưng họ có thể nghe. Nếu bạn hỏi nhà phân tâm ông ấy sẽ nói rằng những người này chỉ là thần kinh, điên; họ đã phát điên. Nhưng điều đó là biểu tượng, và những người đi theo đã bỏ lỡ nghĩa của nó và những người đối kháng đang bỏ lỡ nghĩa của nó. Thông điệp là duy nhất điều này: rằng Thượng đế đã đi vào bạn qua phần nữ tính của bạn, tai.
Câu hỏi này là hợp lí: nếu không cái gì có thể được nói về chân lí, thế thì tại sao nói chuyện? Không cái gì có thể được nói về chân lí, điều đó là đúng; dầu vậy, chư phật đã từng nói mãi cho nên phải có cái gì đó khác trong nó. Cái gì đó khác đó là thế này: chỉ ngồi cạnh tôi trong một giờ rưỡi, dần dần thay đổi triệt để xảy ra trong bạn. Và bạn có thể thấy sự dịch chuyển này. Nếu bạn trở nên nhận biết thêm chút ít bạn sẽ thấy sự dịch chuyển của tâm thức bạn từ mắt hướng tới tai: từ đàn ông bạn trở thành đàn bà. Đột nhiên, khoảnh khắc bạn bắt đầu lắng nghe tôi, bạn không còn là nam. Và chỉ những người dịch chuyển như vậy mới lắng nghe.
Với một giờ rưỡi vẫn còn liên tục cùng tôi trong cách thức lắng nghe – mở, tiếp nhận, không can nhiễu, không phóng chiếu – việc chuyển lớn đang xảy ra. Chúng chỉ là phương cách, những lời này: bạn trở nên mở, và năng lượng của tôi bắt đầu chảy trong bạn. Thấm đẫm nó đi, tiêu hoá nó đi – hương vị của nó là tin cậy – và tin cậy sẽ nảy sinh ngày càng nhiều. Loại đợi này là chữa lành, làm yên lòng, làm mạnh lên.
Martin Heidegger tới rất gần cách tiếp cận Thiền. Có lần ông ấy được hỏi ‘Thế thì tôi định làm gì trong thế giới?’ Ai đó đã hỏi ông ấy – ông ấy đã nói về đợi và đợi và đợi, và một cách tự nhiên câu hỏi này nảy sinh ‘Thế thì tôi định làm gì?’ Ông ấy nói ‘Chúng ta không định làm gì ngoài đợi.’ Nhưng đó là điều vĩ đại nhất người ta có thể làm. Đợi là nghệ thuật vĩ đại nhất – không nghề nào cao hơn điều đó. Nó cần dũng cảm lớn, tin cậy, nhận biết lớn, tình yêu lớn; nó cần nhiều thứ, chỉ thế thì bạn có thể đợi.
Nhìn vào tôi đi, cảm tôi đi, và học cách đợi. Và một ngày nào đó, khi việc đợi đã đi tới tối đa của nó, điều đó sẽ xảy ra. Đó là cách nó bao giờ cũng xảy ra.
Từ “Mặt trời mọc buổi tối”, Ch.2
