Trước khi đi vào kĩ thuật này, có vài bình luận giới thiệu về nó. Thứ nhất, cái gì đó phải được hiểu về mắt, vì toàn thể kĩ thuật này tuỳ thuộc vào nó.
Điều thứ nhất: bất kì cái gì bạn là, bất kì cái gì bạn xuất hiện từ bên ngoài, là giả, nhưng bạn không thể lừa được mắt bạn. Bạn không thể tạo ra được mắt giả. Bạn có thể tạo ra mặt giả; bạn không thể làm sai mắt bạn. Điều đó là không thể được – chừng nào bạn chưa trở thành người chủ hoàn chỉnh như một Gurdjieff. Chừng nào bạn chưa trở thành người chủ hoàn chỉnh của mọi năng lượng của bạn, bạn không thể làm sai mắt bạn. Không người thường nào có thể làm được điều đó. Bạn không thể làm sai mắt bạn.
Đó là lí do tại sao nếu ai đó nhìn vào mắt bạn, nhìn chăm chăm vào mắt bạn, bạn cảm thấy bực mình, vì người đó đang cố tìm ra cái thực. Và tại điểm đó bạn không thể làm được bất kì cái gì – mắt bạn sẽ làm lộ ra cái ngã thực. Cho nên nhìn chăm chăm vào mắt của bất kì người nào không phải là thái độ tốt. Ngay cả khi nói bạn liên tục né tránh đôi mắt. Chừng nào bạn chưa ở trong yêu ai đó, chừng nào ai đó không thực sự là thực với bạn, bạn không thể nhìn chăm chăm được. Có giới hạn.
Các nhà tâm lí đã quan sát rằng ba mươi giây là giới hạn. Với người lạ bạn có thể nhìn chăm chăm trong ba mươi giây, không hơn. Nếu bạn nhìn chăm chăm nhiều hơn, bạn đã bắt đầu có tính hung hăng, và người kia sẽ lập tức cảm thấy không thoải mái. Bạn có thể nhìn chăm chăm vào điểm xa xăm, vì thế thì không người nào nhận biết. Nếu bạn ở xa ba chục mét tôi có thể nhìn chăm chăm vào bạn, nhưng nếu bạn chỉ cách trên nửa mét điều đó trở thành không thể được.
Trên tầu hoả chen chúc, hay trong thang máy chen chúc, ngồi hay đứng sát cạnh nhau, bạn không bao giờ nhìn vào mắt của nhau. Bạn có thể chạm vào thân thể – điều đó không gây khó chịu thế – nhưng bạn không bao giờ nhìn vào mắt nhau vì điều đó sẽ là quá nhiều, quá gần, và bạn sẽ xuyên vào con người thực. Điều đầu tiên cần nhớ: mắt không có nhân cách. Chúng là tự nhiên thuần khiết. Chúng không có nhân cách.
Điều thứ hai cần nhớ: bạn đi vào thế giới gần như chỉ qua mắt; họ nói tám mươi phần trăm. Những người đã từng làm việc với mắt, các nhà tâm lí học, họ nói rằng tám mươi phần trăm tiếp xúc với thế giới là qua mắt. Tám mươi phần trăm cuộc sống của bạn đi ra qua mắt.
Đó là lí do tại sao bất kì khi nào bạn nhìn thấy người mù, bạn cảm thấy thương hại. Bạn không bao giờ cảm thấy nhiều thương hại và thông cảm như vậy khi bạn thấy người điếc, nhưng khi bạn thấy người mù, đột nhiên bạn cảm thấy thông cảm và từ bi. Tại sao? – vì người đó tám mươi phần trăm không sống động. Người điếc không bị không sống động như vậy. Cho dù chân bạn bị chặt và tay bạn bị chặt, bạn sẽ không phải là không sống động thế, nhưng người mù bị đóng tới tám mươi phần trăm; người đó sống chỉ hai mươi phần trăm.
Qua mắt tám mươi phần trăm năng lượng của bạn chuyển ra. Bạn đang chuyển vào trong thế giới qua mắt. Cho nên khi bạn bị mệt, điều đầu tiên là mắt. Sau đó, các phần khác của thân thể sẽ bị ảnh hưởng; mắt sẽ là cái đầu tiên bị kiệt quệ năng lượng. Nếu bạn có thể làm tươi mới mắt, bạn có thể làm tươi mới toàn thân, vì chúng chiếm tám mươi phần trăm năng lượng của bạn. Nếu bạn có thể đem sức sống mới cho mắt bạn, bạn đã đem sức sống mới cho bản thân bạn.
Trong tự nhiên bao quanh bạn, bạn không bao giờ cảm thấy mệt như bạn cảm thấy trong thành phố phi tự nhiên, vì trong tự nhiên bao quanh, mắt bạn liên tục được nuôi dưỡng. mầu xanh lục, bầu không khí tươi tắn – mọi thứ làm thảnh thơi mắt bạn và nuôi dưỡng chúng. Trong thành phố hiện đại mọi thứ khai thác mắt bạn và không cái gì nuôi dưỡng chúng. Cho nên đi tới các làng vùng sâu xa, hay tới đỉnh núi nơi không cái gì nhân tạo ở đó, nơi mọi thứ là tự nhiên, và bạn sẽ thấy kiểu mắt khác. Sự lấp lánh, phẩm chất, sẽ khác – tươi tắn, như con vật, xuyên thấu, sống động, nhảy múa.
Trong thành phố hiện đại, mắt là chết; chỉ sống ở mức tối thiểu. Chúng không biết tính lễ hội là gì. Chúng không biết tươi tắn là gì. Mắt là vô nhận biết về bất kì sự sống nào tuôn chảy qua chúng; chúng chỉ bị khai thác. Tám mươi phần trăm năng lượng của bạn chuyển đi từ mắt, cho nên bạn phải nhận biết hoàn hảo, và bạn phải học nghệ thuật về chuyển động này, năng lượng này, và khả năng của mắt.
Ở Ấn Độ chúng ta đã gọi người mù là prajna-chakshu – mắt trí huệ – bởi một lẽ đặc biệt, vì mọi điều không may có thể được biến đổi thành cơ hội lớn. Tám mươi phần trăm năng lượng chuyển qua mắt, và khi một người bị mù, người đó không sống tám mươi phần trăm; với thế giới tám mươi phần trăm tiếp xúc của người đó bị mất.
Người đó rất nghèo khi có liên quan tới thế giới, nhưng nếu người đó có thể dùng cơ hội này – cơ hội này của việc bị mù – thế thì người đó có thể dùng tám mươi phần trăm năng lượng của mình cho thế giới bên trong của người đó; tám mươi phần trăm này của người đó mà bạn bình thường không thể dùng được trừ phi bạn biết tới nghệ thuật này. Cho nên tám mươi phần trăm năng lượng của người đó là ở cùng người đó, nó là bể chứa, và năng lượng mà thường chuyển ra ngoài có thể chuyển vào trong. Nếu người đó biết cách cho phép nó chuyển vào trong, người đó sẽ trở thành mắt trí huệ.
Người mù không phải là người prajna-chakshu, người mắt trí huệ, chỉ bởi vì là mù, nhưng bởi vì người đó có thể hiện hữu. Người đó không có mắt thường, nhưng người đó có thể có mắt trí huệ. Khả năng có đó. Chúng ta đã đặt tên cho người đó là prajna-chakshu chỉ để làm cho người đó nhận biết rằng người đó không nên tiếc rằng người đó không có mắt. Người đó có thể tạo ra mắt bên trong, và tám mươi phần trăm năng lượng ở cùng người đó mà không ở cùng với những người có mắt. Người đó có thể di chuyển nó. Người đó có thể dùng nó.
Cho dù người mù không nhận biết, người đó trở nên im lặng hơn bạn. Người đó trở nên thảnh thơi hơn. Nhìn người mù mà xem. Người đó im lặng hơn. Mặt người đó thảnh thơi hơn. Người đó dường như thoải mái với bản thân người đó; không có bất mãn. Điều này sẽ không là hoàn cảnh với người điếc. Người đó sẽ bất ổn hơn bạn, và người đó sẽ trở nên tinh ranh. Nhưng người mù không bao giờ tinh ranh, không bao giờ bất ổn, không bao giờ tính toán; về căn bản tin cậy, trong đức tin sâu sắc với sự tồn tại.
Tại sao điều này xảy ra? – vì tám mươi phần trăm năng lượng, cho dù người đó không biết bất kì cái gì về nó, đang vận động bên trong. Nó trở thành thác thường xuyên, hệt như thác đổ. Cho dù vô nhận biết, nó liên tục đổ vào tâm bạn. Cùng năng lượng mà chuyển ra ngoài, liên tục đổ vào tâm người đó – điều đó làm thay đổi phẩm chất của hiện hữu của người đó. Ở Ấn Độ cổ đại người mù được kính trọng rất nhiều – rất được kính trọng. Trong kính trọng sâu sắc chúng ta gọi người đó là prajna-chakshu, người mắt trí huệ.
Cùng điều này bạn có thể làm với mắt bạn, và kĩ thuật này dành cho điều đó: để giúp năng lượng của bạn cái vẫn chuyển ra ngoài, đổ trở lại lên bản thân bạn, lên trung tâm tâm riêng của bạn. Nếu nó đổ vào tâm, bạn trở thành nhẹ như có thể. Bạn cảm thấy dường như toàn thân đã trở thành chiếc lông; dường như sức hút tuyệt đối không có tác động lên nó. Và ngay lập tức bạn được kết nối với nguồn sâu nhất của hiện hữu của bạn, điều tạo ra sức sống mới cho bạn.
Với mật tông, ngủ say đem lại sức sống mới cho bạn không phải bởi vì ngủ, mà chỉ bởi vì năng lượng mà đã chuyển ra ngoài, giờ chuyển vào trong. Nếu bạn biết bí mật này, thế thì điều người thường đang làm trong sáu giờ hay tám giờ ngủ, bạn có thể làm trong vòng vài phút. Điều người thương làm trong tám giờ, thực sự người đó không làm. Người đó cho phép tự nhiên làm cái gì đó, và người đó không nhận biết nó là gì. Một quá trình huyền bí đang xảy ra trong giấc ngủ của bạn. Một trong những điều cơ bản là ở chỗ năng lượng của bạn không chuyển ra ngoài; nó liên tục đổ vào tâm bạn, và điều đó đem lại sức sống mới cho bạn. Bạn ở trong việc tắm sâu bằng năng lượng riêng của bạn.
Cái gì đó thêm nữa về việc chuyển năng lượng này. Bạn có thể đã quan sát rằng bất kì khi nào có người có sự chi phối, người đó bao giờ cũng nhìn chằm chằm vào mắt bạn. Bất kì khi nào có người bị chi phối, người đó nhìn xuống. Nô lệ, người hầu, hay bất kì người nào kém cỏi so với ai đó, sẽ không bao giờ nhìn chằm chằm vào mắt của người cao siêu. Nhưng người cao siêu có thể nhìn chằm chằm. Vua có thể nhìn chằm chằm, nhưng đứng trước vua, đứng trong số cử toạ của vua, bạn không được giả định nhìn chằm chằm. Điều đó sẽ là xúc phạm. Bạn phải nhìn xuống.
Thực sự, với mắt, năng lượng của bạn chuyển động. Nó có thể trở thành bạo hành tinh vi. Và không chỉ trong con người, ngay cả trong con vật. Khi hai con vật lạ gặp nhau, hai con vật gặp nhau, chúng nhìn chằm chằm vào nhau qua mắt chỉ để phán xét ai sẽ là cao siêu và ai sẽ nhận vai trò kém cỏi. Và một khi một con vật nhìn xuống, sự việc được quyết định. Thế thì chúng sẽ không đánh nhau; việc này qua rồi. Bây giờ kẻ là cao siêu được coi là đương nhiên hơn.
Ngay cả trẻ con cũng chơi trò chơi nhìn chằm chằm vào mắt nhau, và bất kì đứa nào nhìn đi đều bị thua. Và chúng đúng. Khi hai đứa trẻ nhìn chằm chằm vào mắt nhau, bất kì đứa nào trở thành kẻ không thoải mái đầu tiên và bắt đầu lo lắng và bắt đầu nhìn đi chỗ khác và né tránh cái nhìn của đứa kia, đều bị thua. Đứa liên tục nhìn chăm chăm là mạnh hơn. Nếu mắt bạn có thể đánh bại mắt người khác, đó là chỉ dẫn tinh tế rằng bạn là mạnh hơn người kia.
Trên sân khấu khi ai đó đến lượt nói hay hành động, người đó trở nên rất sợ, run rẩy lớn xảy ra. Ngay cả với những người đã lâu năm trong nghề, các diễn viên già… ngay cả khi họ lên sâu khấu, nỗi sợ bắt lấy họ, vì nhiều con mắt thế đang nhìn chăm chăm; có nhiều năng lượng lấn lướt thế. Có nhiều năng lượng từ hàng nghìn người đang chăm chăm nhìn họ tới mức họ đột nhiên bắt đầu run sâu bên dưới. Nỗi sợ nắm bắt họ. Năng lượng tinh tế chảy qua mắt, năng lượng rất tinh tế. Lực tinh tế nhất, lực vật lí được tinh chế nhất, đang chảy qua mắt. Và phẩm chất của năng lượng này thay đổi cùng bạn.
Từ mắt của vị phật một kiểu năng lượng khác tuôn chảy. Từ mắt của một Hitler một kiểu khác toàn bộ. Nếu bạn nhìn vào mắt của phật, chúng chấp nhận bạn, chúng đón chào bạn, chúng trở thành cánh cửa. Nếu bạn nhìn vào mắt của Hitler, chúng bác bỏ bạn, chúng kết án bạn, chúng đẩy bạn ra xa, chúng tống bạn đi xa. Với Hitler, mắt ông ta giống như vũ khí; với Phật, mắt ông ấy là từ bi. Phẩm chất của mắt thay đổi. Sớm hay muộn chúng ta phải đi tới đo được năng lượng mắt, và thế thì sẽ không có nhu cầu biết mấy về người. Chỉ năng lượng mắt và phẩm chất của nó sẽ chỉ ra kiểu người nào đang được ẩn đằng sau. Sớm hay muộn điều đó sẽ là có thể.
Kinh này, kĩ thuật này:
Chạm vào nhãn cầu như chiếc lông,
nhẹ nhàng giữa chúng mở vào tâm
và để càn khôn thấm vào.
Chạm vào nhãn cầu như chiếc lông… Dùng cả hai lòng bàn tay bạn, để chúng lên mắt bạn, và cho phép lòng bàn tay chạm vào nhãn cầu – nhưng chỉ như chiếc lông, không ấn. Nếu bạn ấn bạn bỏ lỡ vấn đề, bạn bỏ lỡ toàn thể kĩ thuật này. Không ấn; chỉ chạm như chiếc lông. Bạn sẽ phải điều chỉnh, vì lúc ban đầu bạn sẽ ấn. Để mỗi lúc một ít sức ấn cho tới khi bạn chỉ chạm mà không có ấn chút nào – chỉ lòng bàn tay bạn chạm vào nhãn cầu. Chỉ việc chạm, chỉ là gặp gỡ mà không có sức ấn, vì nếu sức ấn có đó, thế thì kĩ thuật này sẽ không vận hành. Cho nên – như chiếc lông.
Tại sao? Vì chiếc kim có thể làm được cái gì đó mà chiếc kiếm không thể làm được. Nếu bạn ấn, phẩm chất đã thay đổi – bạn lấn lướt. Và năng lượng đang chảy qua mắt là rất tinh tế: sức ấn nhỏ và nó bắt đầu tranh đấu và kháng cự được tạo ra. Nếu bạn ấn, thế thì năng lượng đang chảy qua mắt sẽ bắt đầu chống lại, tranh đấu; nỗ lực lớn sẽ xảy ra sau đó. Cho nên đừng ấn; cho dù ấn hơi chút là đủ cho năng lượng mắt xét xử.
Nó rất tinh tế, nó rất tinh vi. Đừng ấn – như chiếc lông, chỉ lòng bàn tay bạn chạm vào, dường như không chạm. Chạm dường như không chạm, không ấn; chỉ cái chạm, hơi cảm thấy rằng lòng bàn tay chạm nhãn cầu, có vậy thôi.
Cái gì sẽ xảy ra? Khi bạn đơn giản chạm mà không ấn gì, năng lượng bắt đầu chuyển vào trong. Nếu bạn ấn, nó bắt đầu tranh đấu với tay, với lòng bàn tay, và chuyển ra. Chỉ cái chạm và năng lượng bắt đầu chuyển vào trong. Cửa được đóng lại; đơn giản cửa được đóng lại và năng lượng rơi trở lại. Khoảnh khắc năng lượng rơi trở lại, bạn sẽ cảm thấy sự nhẹ nhàng tới khắp mặt bạn, đầu bạn. Năng lượng này chuyển lùi lại làm bạn nhẹ.
Và ngay ở giữa hai con mắt này là con mắt thứ ba, mắt trí huệ, prajna-chakshu. Ngay ở giữa hai con mắt này là con mắt thứ ba. Năng lượng rơi trở lại từ các con mắt đập vào con mắt thứ ba. Đó là lí do tại sao người ta cảm thấy nhẹ, thăng lên, dường như không có sức hút. Và từ con mắt thứ ba, năng lượng rơi vào tâm. Nó là quá trình vật lí: chỉ nhỏ giọt, nhỏ giọt, nó rơi, và bạn sẽ cảm thấy cảm giác rất nhẹ đi vào trong tâm bạn. Nhịp đập sẽ chậm lại, việc thở sẽ chậm lại. Toàn thân bạn sẽ cảm thấy được thảnh thơi.
Cho dù bạn không đi vào thiền sâu, điều này sẽ giúp bạn về mặt vật lí. Bất kì lúc nào trong ngày, thảnh thơi trên ghế – hay nếu bạn không có ghế nào, khi chỉ ngồi trên tầu hoả – nhắm mắt lại, cảm thấy được thảnh thơi ở trong toàn thân bạn, và thế rồi đặt cả hai lòng bàn tay lên mắt bạn. Nhưng không ấn – đó là điều rất có ý nghĩa. Chỉ chạm như chiếc lông.
Khi bạn chạm và không ấn, ý nghĩ của bạn sẽ dừng lại ngay lập tức. Trong tâm trí thảnh thơi ý nghĩ không thể chuyển động được; chúng bị đông cứng. Chúng cần sự điên cuồng và phát sốt, chúng cần căng thẳng để di chuyển. Chúng sống qua căng thẳng. Khi mắt im lặng, được thảnh thơi, và năng lượng đang chuyển ngược lại, ý nghĩ sẽ dừng lại. Bạn sẽ cảm thấy phẩm chất nào đó của sự phấn khích, và điều đó sẽ sâu sắc lên hàng ngày.
Cho nên làm điều đó nhiều lần trong ngày. Cho dù một khoảnh khắc, việc chạm sẽ là tốt. Bất kì khi nào mắt bạn cảm thấy cạn kiệt, cạn năng lượng, bị khai thác – sau khi đọc, xem phim, hay xem tivi – bất kì khi nào bạn cảm thấy điều đó, chỉ nhắm mắt lại và chạm. Ngay lập tức sẽ có hiệu quả. Nhưng nếu bạn muốn làm nó thành thiền, thế thì làm nó trong ít nhất bốn mươi phút. Và toàn thể sự việc là không ấn. Vì dễ dàng trong một khoảnh khắc để có cái chạm tựa lông; nó là khó trong bốn mươi phút. Nhiều lần bạn sẽ quên và bạn bắt đầu ấn.
Không ấn. Trong bốn mươi phút, vẫn còn nhận biết rằng tay bạn không có trọng lượng; chúng chỉ chạm. Liên tục nhận biết rằng bạn không ấn, chỉ chạm. Điều này sẽ trở thành nhận biết sâu, cũng giống như việc thở. Như Phật nói thở với nhận biết đầy đủ, cùng điều này sẽ xảy ra với việc chạm, vì bạn phải thường xuyên lưu ý rằng bạn không ấn. Tay của bạn phải chỉ là cái lông, thứ vô trọng lượng, đơn giản chạm.
Tâm trí bạn sẽ ở đó toàn bộ, tỉnh táo, gần mắt, và năng lượng sẽ thường xuyên chảy. Lúc ban đầu nó sẽ chỉ nhỏ từng giọt. Trong vòng vài tháng bạn sẽ cảm thấy nó đã trở thành thứ tựa dòng sông, và trong vòng một năm bạn sẽ cảm thấy nó đã trở thành trận lụt. Và khi nó xuất hiện – Chạm vào nhãn cầu như chiếc lông, nhẹ nhàng giữa chúng – khi bạn chạm bạn sẽ cảm thấy cái nhẹ. Bạn có thể cảm thấy nó ngay bây giờ. Lập tức, khoảnh khắc bạn chạm, cái nhẹ tới. Và rằng nhẹ nhàng giữa chúng mở vào tâm; cái nhẹ đó xuyên thấu, mở vào trong tâm. Trong tâm, chỉ cái nhẹ có thể vào; không cái gì nặng có thể vào. Chỉ những thứ rất nhẹ có thể xảy ra cho tâm.
Cái nhẹ này giữa hai mắt sẽ bắt đầu nhỏ giọt vào trong tâm, và tâm sẽ mở để nhận nó – và để càn khôn thấm vào. Và khi năng lượng rơi xuống trở thành dòng suối và thế rồi thành sông và thế rồi thành trận lụt, bạn sẽ được cuốn trôi hoàn hoàn, được cuốn đi. Bạn sẽ không cảm thấy bạn hiện hữu. Bạn sẽ đơn giản cảm thấy càn khôn hiện hữu. Thở vào, thở ra, bạn sẽ cảm thấy bạn đã trở thành càn khôn. Càn khôn đi vào và càn khôn đi ra. Thực thể mà bạn đã từng là vậy, bản ngã, sẽ không có đó.
Kĩ thuật này là rất đơn giản, không có bất kì nguy hiểm nào, cho nên bạn có thể thực nghiệm với nó tuỳ bạn thích. Nhưng bởi vì nó dễ thế, bạn có thể không có khả năng làm nó. Toàn thể sự việc phụ thuộc vào cái chạm không ấn, cho nên bạn sẽ phải học điều đó. Thử nó đi. Trong vòng một tuần nó sẽ xảy ra. Đột nhiên một ngày nào đó khi bạn chỉ chạm không ấn, lập tức bạn sẽ cảm thấy điều tôi nói – sự nhẹ nhàng và lối mở vào tâm, và cái gì đó nhỏ giọt từ đầu vào tâm.
Từ “Vigyan Bhairav Mật tông – tập 4, Ch.63”