Chặt rễ và lá sẽ héo đi; chặt rễ tâm trí và luân hồi sụp đổ. Ánh sáng của bất kì đèn nào lập tức xua tan bóng tối của nhiều thời đại tăm tối dài lâu; ánh sáng mạnh của tâm trí bên trong nhưng tia chớp sẽ thiêu cháy tấm màn vô minh.
“Chặt rễ và lá sẽ héo đi.” Nhưng mọi người bình thường cố cắt lá. Đó không phải là cách thức; rễ không thể héo đi theo cách đó. Ngược lại, nếu bạn cắt lá, nhiều lá hơn sẽ tới trên cây; bạn cắt một lá, ba lá sẽ tới, vì bằng việc cắt lá của bạn, rễ trở nên tích cực hơn để bảo vệ. Cho nên mọi người làm vườn đều biết cách làm cho cây rậm rạp và sum suê – bạn chỉ liên tục tỉa lá. Nó sẽ trở nên rậm rạp và sum suê và sum suê hơn, vì bạn cho rễ sự thách thức: bạn cắt đi một lá, rễ sẽ phái ba lá để bảo vệ thân cây, vì lá là bề ngoài thân thể của cây.
Lá không chỉ có đó cho bạn thưởng thức, ngắm và cho bạn ngồi dưới bóng râm; không, lá là bề ngoài thân thể của cây. Qua lá cây hấp thu ánh mặt trời, qua lá cây xả ra hơi, qua lá cây ở trong tiếp xúc với càn khôn. Lá là da của cây. Bạn cắt một lá và rễ nhận thách thức này: chúng gửi tới ba lá thay vào đó; chúng trở nên tỉnh táo hơn, chúng không thể vẫn còn ngủ. Ai đó đang cố phá huỷ chúng và chúng phải bảo vệ – và cùng điều này xảy ra trong sự sống nữa, vì sự sống cũng là cây.
Rễ và lá có đó. Nếu bạn cắt bỏ giận, ba lá sẽ tới thay vào đó; bạn sẽ có giận gấp ba. Nếu bạn cắt bỏ dục, bạn sẽ trở nên bị ám ảnh bất thường với dục. Cắt bỏ bất kì cái gì và quan sát và bạn sẽ thấy rằng cái gấp ba đang xảy ra cho bạn. Và thế thì tâm trí sẽ nói, “Cắt bỏ thêm nữa đi, điều này là không đủ!” Thế rồi bạn cắt bỏ nhiều hơn và thế rồi nhiều thứ của nó sẽ lại tới – thế thì bạn ở trong cái vòng luẩn quẩn. Tâm trí sẽ liên tục nói, “Cắt bỏ thêm nữa đi, điều đó vẫn còn không đủ.” Đó là lí do tại sao nhiều lá thế đang tới. Bạn có thể cắt mọi cành, điều đó sẽ không tạo ra khác biệt gì vì cây tồn tại trong rễ, không trong lá.
Đồng nhất là rễ và mọi thứ khác không là gì ngoài lá. Bị đồng nhất với tham, bị đồng nhất với giận, bị đồng nhất với dục, là rễ. Và nhớ, nó là như nhau dù bạn bị đồng nhất với tham, hay dục, hay ngay cả thiền. Yêu, moksha, Thượng đế – điều đó không tạo ra khác biệt, nó là cùng sự đồng nhất. Bị đồng nhất là rễ, và mọi thứ khác chỉ giống như lá. Không cắt lá, bỏ chúng đấy, không cái gì sai trong chúng.
Đó là lí do tại sao tantra không tin vào cải tiến tính cách của bạn. Điều đó có thể cho bạn hình dạng tốt – nếu bạn tỉa cây bạn có thể làm ra bất kì hình dạng nào từ nó – nhưng cây vẫn còn là như nó vậy. Tính cách chỉ là hình dạng bên ngoài – nhưng bạn vẫn còn như bạn vậy, không đột biến nào xảy ra. Tantra đi sâu hơn và nói, “Chặt rễ!” Đó là lí do tại sao tantra đã bị hiểu lầm quá nhiều, vì tantra nói, “Nếu ông tham, là tham đi; không bận tâm về tham. Nếu ông dâm dục, là dâm dục đi; không bận tâm về nó chút nào.” Xã hội không thể dung thứ được giáo huấn như vậy: “Những người này đang nói gì? Họ sẽ tạo ra hỗn độn. Họ sẽ phá huỷ toàn thể trật tự.” Nhưng họ đã không hiểu rằng duy nhất tantra làm thay đổi xã hội, con người, tâm trí, không cái gì khác; và duy nhất tantra mang lại trật tự thật, trật tự tự nhiên, việc nở hoa tự nhiên của kỉ luật bên trong, không cái gì khác. Nhưng đó là quá trình rất sâu – bạn phải chặt rễ.
Quan sát tham, quan sát dục, quan sát giận, sở hữu, ghen. Một điều phải được nhớ: bạn không bị đồng nhất, bạn đơn giản quan sát; bạn đơn giản nhìn, bạn trở thành khán giả. Dần dần, phẩm chất chứng kiến tăng trưởng; bạn trở nên có khả năng thấy mọi sắc thái của tham. Nó rất tinh tế. Bạn trở nên có năng lực thấy bản ngã vận hành tinh vi thế nào, cách thức của nó là tinh vi thế nào. Nó không phải là thứ thô; nó là rất tinh vi và tinh tế và ẩn sâu.
Bạn càng quan sát, mắt bạn càng trở nên có năng lực thấy, càng trở nên cảm nhận hơn, bạn càng thấy nhiều hơn và sâu hơn bạn có thể di chuyển, và khoảng cách càng được tạo ra giữa bạn và bất kì cái gì bạn làm. Khoảng cách giúp đỡ vì không có khoảnh cách không thể có cảm nhận. Làm sao bạn có thể thấy một vật ở quá gần? Nếu bạn đang đứng quá gần gương, bạn không thể thấy sự phản xạ của bạn. Nếu mắt bạn chạm gương, làm sao bạn có thể thấy được? Khoảng cách được cần – và không cái gì có thể cho bạn khoảng cách ngoại trừ việc chứng kiến. Bạn thử nó và thấy.
Đi vào trong dục; không cái gì sai trong nó, nhưng vẫn còn là người quan sát. Quan sát mọi chuyển động của thân thể; quan sát năng lượng chảy trong và ngoài, quan sát cách năng lượng đổ xuống; quan sát cực thích, điều đang xảy ra – cách hai thân thể chuyển động trong nhịp điệu. Quan sát nhịp tim – nó lên mỗi lúc một nhanh hơn, một khoảnh khắc tới khi nó gần như điên. Quan sát hơi ấm của thân thể; máu tuần hoàn nhiều hơn. Quan sát việc thở; nó đang đi tới điên và hỗn độn. Quan sát chuyển động khi giới hạn tới với sự chủ động của bạn và mọi thứ trở thành không chủ tâm. Quan sát khoảnh khắc từ đó bạn có thể đã quay lại, nhưng bên ngoài điều đó không có quay lại. Thân thể trở thành tự động thế mọi kiếm soát bị mất. Chỉ một khoảnh khắc trước việc xuất tinh bạn mất mọi kiểm soát, thân thể tiếp quản.
Quan sát điều đó: quá trình chủ động, quá trình không chủ động. Khoảnh khắc khi bạn ở trong kiểm soát và bạn có thể đã quay lại, việc trở lại đã là có thể, và khoảnh khắc khi bạn không thể quay lại, việc trở lại đã thành không thể được – bây giờ thân thể đã tiếp quản hoàn toàn, bạn không còn trong kiểm soát. Quan sát mọi thứ – và hàng triệu thứ có đó. Mọi thứ là phức tạp thế và không cái gì là phức tạp như dục, vì toàn thể thân thể tâm trí được tham gia vào – duy nhất nhân chứng không được tham gia, duy nhất một thứ bao giờ cũng vẫn còn ở bên ngoài.
Nhân chứng là người ngoài. Bởi chính bản chất của nó nhân chứng không bao giờ có thể trở thành người bên trong. Tìm ra nhân chứng này và thế thì bạn đang đứng trên đỉnh núi, và mọi thứ diễn ra trong thung lũng và bạn không liên quan. Bạn đơn giản nhìn; mối quan tâm của bạn là gì? Dường như điều đó đang xảy ra cho ai đó khác. Và điều đó cũng là cùng vậy với tham và điều đó cũng là cùng vậy với giận; mọi thứ là rất phức tạp. Và bạn sẽ tận hưởng nó nếu bạn có thể quan sát – tiêu cực, tích cực, mọi cảm xúc. Bạn đơn giản nhớ một điều, rằng bạn phải là người quan sát; thế thì sự đồng nhất bị phá vỡ, thế thì rễ bị chặt. Và một khi rễ bị chặt, một khi bạn nghĩ bạn không là người làm, mọi thứ đột nhiên thay đổi. Và thay đổi là bất thần, không có tính dần dần cho nó.
Chặt rễ và lá sẽ héo đi; chặt rễ tâm trí và luân hồi sụp đổ.
Khoảnh khắc bạn chặt rễ của tâm trí, sự đồng nhất với nó, luân hồi sụp đổ; toàn thế giới sụp đổ như ngôi nhà bằng bìa. Chỉ một cơn gió nhận biết nhỏ và toàn thể ngôi nhà sụp đổ. Đột nhiên bạn ở đây, nhưng không còn trong thế giới – bạn đã siêu việt lên. Bạn có thể vẫn sống theo cách cũ, làm những thứ cũ – nhưng không cái gì là cũ, vì bạn không còn là người cũ. Bạn là người mới hoàn hảo – đây là tái sinh. Người Hindu gọi điều đó là dwij, được sinh ra hai lần. Người đã đạt tới điều này là được sinh ra hai lần, đây là lần sinh thứ hai – và đây là việc sinh của hồn. Đây là điều Jesus ngụ ý bởi phục sinh. Phục sinh không phải là tái sinh của thân thể; nó là việc sinh mới của ý thức.
chặt rễ tâm trí và luân hồi sụp đổ. Ánh sáng của bất kì đèn nào lập tức xua tan bóng tối của nhiều thời đại tăm tối… nhiều thời đại dài lâu.
Cho nên đừng lo nghĩ về làm sao sáng bất thần sẽ xua tan tối của nhiều, nhiều triệu kiếp sống. Nó xua tan tối vì tối không có sự dày đặc của nó, tối không có sự vững chắc của nó. Dù một khoảnh khắc cũ hay nhiều nghìn năm cũ, điều đó là như nhau. Việc thiếu vắng không thể tăng trưởng nhiều hay ít, việc thiếu vắng vẫn còn là như nhau. Sáng có thật, nó là cái gì đó – tối chỉ là việc thiếu vắng. Sáng có đó và tối không còn nữa.
Không phải là tối bị xua đi thực sự, vì đã không có gì để bị xua đi. Không phải là khi bạn thắp đèn lên, tối đi ra ngoài – không có gì đi ra cả. Thực ra đã không có gì, chỉ việc thiếu sáng. Sáng tới và tối không có.
ánh sáng mạnh của tâm trí bên trong nhưng tia chớp sẽ thiêu cháy tấm màn vô minh.
Phật tử dùng “tâm trí” theo hai nghĩa: tâm trí với chữ “t” thường và Tâm trí với chữ “T” hoa. Khi họ dùng Tâm trí với chữ “T” hoa, họ ngụ ý nhân chứng, tâm thức. Khi họ dùng tâm trí với chữ “t” thường họ ngụ ý cái được chứng kiến. Và cả hai đều là tâm trí – đó là lí do tại sao họ dùng cùng một từ cho cho cả hai – chỉ với một khác biệt nhỏ, với chữ “T” hoa. Với chữ “T” hoa bạn là nhân chứng và với chữ “t” thường bạn là cái được chứng kiến – ý nghĩ, cảm xúc, giận, tham, mọi thứ.
Tại sao dùng cùng một từ? Tại sao tạo ra lẫn lộn? Có lí do cho điều đó – vì khi tâm trí với chữ “T” hoa nảy sinh, tâm trí với chữ “t” thường đơn giản bị hấp thu trong nó. Như sông rơi vào đại dương, hàng triệu tâm trí quanh Tâm trí vĩ đại tất cả đều rơi vào trong nó, năng lượng được tái hấp thu.
Tham, giận, ghen – chúng đã là các năng lượng đi ra ngoài, theo cách li tâm. Đột nhiên khi tâm trí với chữ “T” hoa nảy sinh, nhân chứng ngồi đó im lặng quan sát và mọi dòng sông đổi tiến trình của chúng. Chúng đã đi theo cách li tâm hướng tới ngoại vi; đột nhiên chúng quay lại, chúng trở thành hướng tâm; chúng bắt đầu rơi vào trong Tâm trí vĩ đại – mọi thứ được hấp thu. Đó là lí do tại sao cùng từ này được dùng.
ánh sáng mạnh của tâm trí bên trong nhưng tia chớp sẽ thiêu cháy tấm màn vô minh.
Chỉ trong một khoảnh khắc mọi vô minh bị thiêu cháy – đây là chứng ngộ bất thần.
Bất kì ai bám lấy tâm trí đều không thấy chân lí của điều ở bên ngoài tâm trí.
Nếu bạn bám lấy tâm trí, ý nghĩ, cảm xúc, thế thì bạn sẽ không có khả năng thấy cái ở bên ngoài tâm trí – Tâm trí vĩ đại – vì nếu bạn bám, làm sao bạn có thể thấy được nó? Nếu bạn bám, mắt bạn bị khép lại bởi việc bám của bạn. Và nếu bạn bám lấy đối thể, làm sao bạn có thể thấy được chủ thể? “Tính bám” này phải bị bỏ đi.
Từ “Tantra hiểu biết tối cao”, Ch.8 Chặt rễ
