Vấn đề gốc rễ của mọi vấn đề là bản thân tâm trí. Điều đầu tiên cần được hiểu là tâm trí này là gì, nó được làm từ chất liệu gì; liệu nó là thực thể hay chỉ là quá trình; liệu nó là vật chất hay chỉ như mơ. Và chừng nào bạn chưa biết bản chất của tâm trí, bạn sẽ không có khả năng giải quyết bất kì vấn đề nào của cuộc sống của bạn.
Bạn có thể cố gắng vất vả, nhưng nếu bạn cố giải quyết các vấn đề riêng rẽ, cá nhân, bạn nhất định bị thất bại – điều đó là tuyệt đối chắc chắn – vì thực ra không vấn đề cá nhân nào tồn tại: tâm trí là vấn đề. Nếu bạn giải quyết vấn đề này hay vấn đề nọ, điều đó sẽ không giúp ích vì rễ vẫn còn không được chạm tới.
Điều đó cũng giống như chặt cành, tỉa lá, và không nhổ rễ nó. Lá mới sẽ tới, cành mới sẽ mọc ra – thậm chí còn nhiều hơn trước đây; việc tỉa giúp cho cây trở nên dầy hơn. Chừng nào bạn chưa biết cách nhổ rễ nó, tranh đấu của bạn là không có căn cứ, điều đó là ngu. Bạn sẽ phá huỷ bản thân bạn, không phải cây.
Trong tranh đấu bạn sẽ làm phí năng lượng, thời gian của bạn, và cây sẽ liên tục trở nên ngày càng mạnh hơn, rậm rạp và um tùm hơn nhiều. Và bạn sẽ ngạc nhiên về điều đang xảy ra: bạn đang làm nhiều việc vất vả thế, cố gắng giải quyết vấn đề này nọ, và chúng liên tục tăng trưởng, tăng lên. Thậm chí nếu một vấn đề được giải quyết, đột nhiên mười vấn đề nảy ra.
Đừng cố giải quyết các vấn đề riêng biệt, riêng rẽ – không có vấn đề nào đâu: bản thân tâm trí là vấn đề. Nhưng tâm trí bị ẩn ngầm bên dưới; đó là lí do tại sao tôi gọi nó là rễ, nó không hiện ra ngoài. Bất kì khi nào bạn bắt gặp một vấn đề ở trên đất, bạn có thể thấy nó – đó là lí do tại sao bạn bị nó lừa.
Bao giờ cũng nhớ, cái thấy được không bao giờ là rễ; rễ bao giờ cũng vẫn còn không thấy được, rễ bao giờ cũng ẩn kín. Đừng bao giờ tranh đấu với cái thấy được; bằng không bạn sẽ tranh đấu với cái bóng. Bạn có thể làm phí hoài bản thân bạn, nhưng không thể có bất kì biến đổi nào trong cuộc sống của bạn, cùng vấn để sẽ nảy sinh lặp đi lặp lại mãi. Bạn có thể quan sát cuộc sống riêng của bạn và bạn sẽ thấy điều tôi ngụ ý. Tôi không nói bất kì lí thuyết nào về tâm trí, chỉ “tính sự kiện” của nó. Đây là sự kiện: tâm trí phải được giải quyết.
Mọi người tới tôi và họ hỏi, “Làm sao đạt tới tâm trí an bình?” Tôi nói với họ, “Không có cái gì giống điều đó đâu: tâm trí an bình. Chưa bao giờ nghe nói về nó.”
Tâm trí không bao giờ an bình – vô trí là an bình. Tâm trí bản thân nó không bao giờ có thể an bình, im lặng. Chính bản chất của tâm trí là căng thẳng, ở trong rối ren. Tâm trí không bao giờ có thể là rõ ràng, nó không thể có sự rõ ràng, vì tâm trí theo bản chất là rối ren, mờ mịt. Sự rõ ràng là có thể khi không có tâm trí, an bình là có thể khi không có tâm trí, im lặng là có thể khi không có tâm trí – cho nên đừng bao giờ cố đạt tới tâm trí im lặng. Nếu bạn làm điều đó, từ chính lúc ban đầu bạn đang đi vào chiều hướng không thể được.
Cho nên điều đầu tiên cần hiểu về bản chất của tâm trí, chỉ thế thì cái gì đó có thể được làm.
Nếu bạn quan sát, bạn sẽ không bao giờ bắt gặp bất kì cái gì như tâm trí. Nó không phải là vật, nó chỉ là quá trình; nó không phải là vật, nó giống như đám đông. Các ý nghĩ riêng lẻ tồn tại, nhưng chúng đi qua nhanh tới mức bạn không thể thấy kẽ hở ở giữa. Các khoảng hở không thể được thấy vì bạn không rất nhận biết và tỉnh táo, bạn cần cái nhìn sâu hơn. Khi mắt của bạn có thể nhìn sâu, bạn sẽ đột nhiên thấy ý nghĩ này, ý nghĩ khác, lại ý nghĩ khác – nhưng không có tâm trí.
Các ý nghĩ cùng nhau, hàng triệu ý nghĩ, cho bạn ảo tưởng dường như tâm trí tồn tại. Nó giống như đám đông, hàng triệu người đứng trong đám đông: có bất kì cái gì như đám đông không? Bạn có thể tìm ra đám đông nào khác hơn các cá nhân đang đứng đó không? Nhưng họ đang đứng cùng nhau, sự cùng nhau của họ cho bạn cảm giác dường như cái gì đó như đám đông tồn tại – chỉ các cá nhân tồn tại thôi.
Đây là cái nhìn sâu đầu tiên vào trong tâm trí. Quan sát, và bạn sẽ thấy các ý nghĩ; bạn sẽ không bao giờ bắt gặp tâm trí. Và nếu điều đó trở thành kinh nghiệm riêng của bạn – không phải vì tôi nói điều đó, không phải vì Tilopa hát điều đó, không, việc đó sẽ không giúp gì mấy đâu – nếu nó trở thành kinh nghiệm của bạn, nếu nó trở thành sự kiện của việc biết riêng của bạn, thế thì đột nhiên nhiều thứ bắt đầu thay đổi. Vì bạn đã hiểu điều sâu như thế về tâm trí, thế thì nhiều thứ có thể theo sau.
Quan sát tâm trí và xem nó ở đâu, nó là gì. Bạn sẽ cảm thấy các ý nghĩ trôi nổi và sẽ có các khoảng hở. Và nếu bạn quan sát lâu, bạn sẽ thấy các khoảng hở là nhiều hơn ý nghĩ, vì từng ý nghĩ phải tách rời khỏi ý nghĩ khác; thực ra, từng lời phải tách rời khỏi lời khác. Bạn càng đi sâu hơn, bạn sẽ càng thấy nhiều kẽ hở hơn, các kẽ hở ngày càng lớn hơn. Một ý nghĩ bay qua, thế rồi kẽ hở tới nơi không ý nghĩ nào tồn tại; thế rồi ý nghĩ khác tới, kẽ hở khác theo sau.
Nếu bạn là vô ý thức bạn không thể thấy được các kẽ hở; bạn nhảy từ ý nghĩ này sang ý nghĩ khác, bạn không bao giờ thấy kẽ hở. Nếu bạn trở nên nhận biết bạn sẽ thấy ngày càng nhiều kẽ hở hơn. Nếu bạn trở thành nhận biết hoàn hảo, thế thì hàng dặm kẽ hở sẽ được khải lộ cho bạn. Và trong những kẽ hở đó, tỏ ngộ xảy ra. Trong những kẽ hở đó chân lí gõ cửa của bạn. Trong những kẽ hở đó, khách tới. Trong những kẽ hở đó Thượng đế được nhận ra, hay bất kì cách nào bạn muốn diễn đạt nó. Và khi nhận biết là tuyệt đối, thế thì chỉ có kẽ hở bao la của hư không.
Điều đó giống như mây: mây trôi. Chúng có thể dầy tới mức bạn không thể thấy được bầu trời ẩn đằng sau. Mầu xanh bao la của bầu trời bị mất, bạn bị che phủ bởi mây. Thế rồi bạn liên tục quan sát: đám mây này trôi qua và đám mây khác còn chưa đi vào cái nhìn – và đột nhiên có thoáng nhìn vào mầu xanh của bầu trời bao la.
Cùng điều này xảy ra bên trong: bạn là mầu xanh bao la của bầu trời, và ý nghĩ chỉ giống như mây lơ lửng quanh bạn, rót đầy bạn. Nhưng các kẽ hở tồn tại, bầu trời tồn tại. Có thoáng nhìn về bầu trời là tỏ ngộ, và trở thành bầu trời là đại ngộ samadhi. Từ tỏ ngộ tới đại ngộ, toàn thể quá trình này là cái nhìn sâu vào trong tâm trí, không gì khác.
Tâm trí không tồn tại như một thực thể – điều đầu tiên. Chỉ ý nghĩ tồn tại.
Điều thứ hai: ý nghĩ tồn tại tách rời khỏi bạn, chúng không là một với bản tính của bạn, chúng tới và đi – bạn còn lại, bạn tiếp tục tồn tại. Bạn giống như bầu trời: không bao giờ tới, không bao giờ đi, nó bao giờ cũng có đó. Mây tới và đi, chúng là hiện tượng nhất thời, chúng là không vĩnh hằng. Cho dù bạn cố bám lấy một ý nghĩ, bạn không thể giữ nó được lâu; nó phải đi, nó có việc sinh và chết riêng của nó. Ý nghĩ không phải là của bạn, chúng không thuộc vào bạn. Chúng tới như khách thăm, khách mời, nhưng chúng không phải là người chủ.
Quan sát sâu sắc vào, thế thì bạn sẽ trở thành chủ và ý nghĩ sẽ là khách. Và như là khách chúng là hay, nhưng nếu bạn quên hoàn toàn rằng bạn là chủ và chúng trở thành những người chủ, thế thì bạn ở trong đốn lộn xộn. Đây là điều địa ngục là gì. Bạn là chủ ngôi nhà, ngôi nhà thuộc về bạn, và khách đã trở thành những người chủ. Đón họ, chăm nom cho họ, nhưng không bị đồng nhất với họ; bằng không, họ sẽ trở thành người chủ.
Tâm trí trở thành vấn đề vì bạn đã đưa các ý nghĩ vào sâu bên trong bạn tới mức bạn đã quên hoàn toàn khoảng cách này; rằng chúng là khách thăm, chúng tới và đi. Bao giờ cũng nhớ cái luôn còn lại: cái đó là bản tính của bạn, đạo của bạn. Bao giờ cũng chăm chú tới cái không bao giờ tới và không bao giờ đi, hệt như bầu trời. Thay đổi động thái đi: không hội tụ vào khách thăm, vẫn còn được bắt rễ trong chủ nhà; khách mời sẽ tới và đi.
Tất nhiên, có những khách thăm xấu và khách thăm tốt, nhưng bạn không cần lo nghĩ về họ. Chủ tốt đối xử với mọi khách theo cùng cách, không tạo ra bất kì phân biệt nào. Chủ tốt chỉ là chủ tốt: ý nghĩ xấu tới và người đó đối xử với ý nghĩ xấu cũng theo cùng cách người đó đối xử với ý nghĩ tốt. Mối quan tâm của người đó không phải là ý nghĩ là tốt hay xấu.
…Vì một khi bạn tạo ra phân biệt rằng ý nghĩ này là tốt và ý nghĩ kia là xấu, bạn đang làm gì? Bạn đang mang ý nghĩ tốt tới gần bản thân bạn hơn và đẩy ý nghĩ xấu ra xa thêm. Sớm hay muộn, với ý nghĩ tốt bạn sẽ bị đồng nhất; ý nghĩ tốt sẽ trở thành chủ. Và bất kì ý nghĩ nào khi nó trở thành chủ đều tạo ra khổ – vì điều này không phải là chân lí. Ý nghĩ này là kẻ giả vờ và bạn bị đồng nhất với nó. Sự đồng nhất là bệnh.
Gurdjieff thường nói rằng duy nhất một điều được cần: không bị đồng nhất với cái tới và đi. Sáng tới, trưa tới, tối tới, và chúng đi; đêm tới và lại sáng tới. Bạn còn lại: không như bạn, vì điều đó nữa là ý nghĩ – mà như tâm thức thuần khiết; không là tên của bạn, vì cái đó nữa là ý nghĩ; không là hình thể của bạn, vì cái đó nữa là ý nghĩ; không là thân thể của bạn, vì một ngày nào đó bạn sẽ nhận ra rằng cái đó nữa là ý nghĩ. Chỉ tâm thức thuần khiết, không tên, không hình thể; chỉ sự thuần khiết, chỉ cái vô hình thể và vô danh, chỉ chính hiện tượng của việc là nhận biết – chỉ cái đó còn lại.
Nếu bạn bị đồng nhất, bạn trở thành tâm trí. Nếu bạn bị đồng nhất, bạn trở thành thân thể. Nếu bạn bị đồng nhất, bạn trở thành tên và hình thể – điều người Hindu gọi là nama, rupa, tên và hình thể – thế thì người chủ bị mất. Thế thì bạn quên mất cái vĩnh hằng và cái nhất thời trở thành có ý nghĩa. Cái nhất thời là thế giới; cái vĩnh hằng là thiêng liêng.
Đây là sáng suốt thứ hai để được đạt tới, rằng bạn là chủ và ý nghĩ là khách.
Điều thứ ba sẽ được nhận ra sớm, nếu bạn liên tục quan sát. Điều thứ ba là ở chỗ các ý nghĩ là kẻ bên ngoài, kẻ xâm nhập, người ngoài. Vô ý nghĩ là của bạn. Chúng bao giờ cũng tới từ bên ngoài, bạn chỉ là lối chuyển. Chim vào trong nhà từ cửa này, và bay ra từ cửa khác: cũng giống điều đó ý nghĩ tới trong bạn và đi ra khỏi bạn.
Bạn liên tục nghĩ rằng các ý nghĩ là của bạn. Không chỉ điều đó, bạn tranh đấu vì ý nghĩ của bạn, bạn nói, “Đây là ý của tôi, điều này là đúng.” Bạn thảo luận, bạn tranh cãi, bạn tranh luận về nó, bạn cố chứng minh rằng, “Đây là ý của tôi.” Không ý nào là của bạn, không ý nào là nguyên gốc – mọi ý đều được vay mượn. Và không qua trung gian, vì hàng triệu người đã đã tuyên bố cùng những ý đó trước bạn. Ý nghĩ chỉ là ở bên ngoài như một vật.
Ở đâu đó, nhà vật lí vĩ đại, Eddington, đã nói rằng khoa học càng đi sâu hơn vào trong vật chất, nó càng trở nên nhận ra rằng mọi vật đều là ý niệm. Điều đó có thể là như vậy, tôi không là nhà vật lí, nhưng từ đầu kia tôi muốn nói với bạn rằng Eddington có thể đúng rằng mọi vật có vẻ càng lúc càng giống ý nghĩ nếu bạn đi sâu hơn. Thực ra, đây là hai mặt của cùng một hiện tượng: vật là ý, ý là vật.
Khi tôi nói ý là vật, tôi ngụ ý gì? Tôi ngụ ý rằng bạn có thể ném ý nghĩ của bạn như một vật. Bạn có thể đánh đầu ai đó bằng ý nghĩ như một vật. Bạn có thể giết một người qua ý nghĩ cũng như bạn có thể ném dao găm. Bạn có thể cho ý nghĩ của bạn như món quà, hay như sự đầu độc. Ý nghĩ là vật, chúng là lực, nhưng chúng không thuộc về bạn. Chúng tới với bạn; chúng kéo dài một chốc trong bạn và thế rồi chúng rời bạn. Toàn thể vũ trụ được rót đầy bằng ý nghĩ và vật. Vật chỉ là phần vật lí của ý nghĩ, và ý nghĩ là phần tâm trí của vật.
Vì sự kiện này, nhiều phép màu xảy ra – vì ý nghĩ là vật. Nếu một người liên tục nghĩ về bạn và phúc lợi của bạn, nó sẽ xảy ra – vì người đó đang ném lực liên tục vào bạn. Đó là lí do tại sao phúc lành là hữu dụng, giúp ích. Nếu bạn có thể được phúc lành bởi ai đó người đã đạt tới vô trí, phúc lành này sẽ là thực – vì người không bao giờ dùng ý nghĩ sẽ tích luỹ năng lượng, cho nên bất kì cái gì người đó nói đều sẽ là thực.
Trong mọi tín ngưỡng phương Đông, trước khi một người bắt đầu học vô trí, có những kĩ thuật và nhiều nhấn mạnh rằng người đó nên dừng việc mang tính phủ định, vì nếu một khi bạn đạt tới vô trí và xu hướng của bạn vẫn còn phủ định, bạn có thể trở thành lực nguy hiểm. Trước khi vô trí được đạt tới, người ta phải trở nên tuyệt đối khẳng định. Đó là toàn thể sự khác biệt giữa phép thuật tốt và xấu.
Phép thuật đen không là gì ngoài việc một người đã tích luỹ năng lượng ý nghĩ mà không ném ra tính phủ định của anh ta trước đó. Và phép thuật trắng không là gì ngoài việc một người đã đạt tới năng lượng ý nghĩ quá nhiều, và đã đặt toàn thể con người của anh ta lên trên thái độ khẳng định. Cùng năng lượng này với tính phủ định trở thành đen; cùng năng lượng này với tính khẳng định trở thành trắng. Ý nghĩ là lực lớn, nó là vật.
Đây sẽ là sáng suốt thứ ba. Điều đó phải được hiểu và quan sát bên trong bản thân bạn.
Đôi khi điều xảy ra là bạn thấy ý nghĩ của bạn vận hành như một vật, nhưng chỉ vì quá nhiều ước định về chủ nghĩa duy vật bạn nghĩ điều này có thể chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên. Bạn bỏ qua sự kiện này, bạn đơn giản không cho bất kì chú ý nào vào nó; bạn vẫn còn dửng dưng, bạn quên về nó. Nhưng nhiều lần bạn biết rằng đôi khi bạn đã nghĩ về chết của người nào đó – và người đó chết. Bạn nghĩ đó chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên. Đôi khi bạn đã nghĩ về người bạn và ham muốn nảy sinh trong bạn rằng nếu người đó tới thì tốt – và người đó ở trên ngưỡng cửa, đang gõ cửa. Bạn nghĩ điều đó là trùng hợp ngẫu nhiên. Nó không là trùng hợp ngẫu nhiên. Thực ra, không có gì giống như trùng hợp ngẫu nhiên, mọi thứ có tính nhân quả của nó. Ý nghĩ của bạn liên tục tạo ra thế giới quanh bạn.
Ý nghĩ của bạn là vật, cho nên cẩn trọng về chúng. Đối xử với chúng một cách cẩn thận vào! Nếu bạn không rất thận trọng, bạn có thể tạo ra khổ cho bản thân bạn và cho người khác – và bạn đã làm điều đó. Và nhớ, khi bạn tạo ra khổ cho ai đó, một cách vô thức, đồng thời, bạn đang tạo ra khổ cho bản thân bạn – vì ý nghĩ là chiếc kiếm hai lưỡi. Nó cũng chém bạn đồng thời khi nó chém ai đó khác.
Mới hai hay ba năm trước, một người Israel, Uri Geller, người đã từng làm việc về năng lượng ý nghĩ, đã trình bày thực nghiệm của ông ấy trên truyền hình BBC ở Anh. Ông ấy có thể bẻ cong bất kì cái gì chỉ bằng suy nghĩ: ai đó khác cầm chiếc thìa trong tay đứng cách xa ba mét với Uri Geller, và ông ấy chỉ nghĩ về điều đó – và chiếc thìa lập tức cong lại. Bạn không thể bẻ cong nó bằng tay của bạn, còn ông ấy bẻ cong nó bằng ý nghĩ của ông ấy. Nhưng một hiện tượng rất hiếm đã xảy ra trên truyền hình BBC; ngay cả Uri Geller đã không nhận biết rằng điều này là có thể.
Hàng nghìn người ở nhà của họ đã xem thực nghiệm này. Và khi ông ấy làm thực nghiệm của mình, bẻ cong các vật, trong nhà của nhiều người các thứ rơi xuống và trở nên bị bóp méo – hàng nghìn thứ trên khắp nước Anh. Năng lượng này dường như truyền phát đi. Và ông ấy đã làm thực nghiệm này ở khoảng cách xa ba mét, thế rồi từ màn hình tivi ở nhà mọi người, quanh khu vực ba mét, nhiều việc xảy ra: các thứ bị cong đi, rơi xuống, trở nên bị bóp méo. Điều đó quả là kì dị!
Ý nghĩ là vật, và là những vật rất rất mạnh. Có một người đàn bà ở nước Nga Xô viết, Mikhailovana. Bà ấy có thể làm nhiều điều với các vật từ chỗ xa xôi, bà ấy có thể kéo bất kì cái gì về bản thân bà ấy – chỉ bằng ý nghĩ. Nước Nga Xô viết không là người tin vào những điều huyền bí – nước cộng sản, vô thần – cho nên họ đã làm việc trên Mikhailovana, về cái gì đang xảy ra, theo cách khoa học. Nhưng khi bà ấy làm điều đó, bà ấy mất gần một cân trọng lượng; trong thực nghiệm nửa giờ bà ấy mất một cân. Điều đó có nghĩa gì?
Nó có nghĩa là qua ý nghĩ bạn đang ném ra năng lượng – và bạn liên tục làm điều đó. Tâm trí của bạn là kẻ huyên thuyên. Bạn đang phát đi nhiều điều một cách không cần thiết. Bạn đang phá huỷ mọi người quanh bạn, bạn đang phá huỷ bản thân bạn.
Bạn là một thứ nguy hiểm – và liên tục phát ra. Và nhiều thứ đang xảy ra vì bạn. Và đó là mạng lưới lớn. Toàn thế giới liên tục trở nên ngày càng khổ hơn mọi ngày vì ngày càng nhiều người trên trái đất và họ đang phát ra ngày càng nhiều ý nghĩ.
Bạn càng lùi lại về thời trước, bạn sẽ thấy trái đất ngày càng an bình hơn – càng ít người phát ra ý nghĩ hơn. Vào thời của Phật, hay vào thời của Lão Tử, thế giới đã rất rất an bình, tự nhiên; nó đã là cõi trời. Tại sao? Dân số đã là rất rất nhỏ, một điều. Mọi người đã không là người nghĩ quá nhiều, họ đã thiên về việc cảm thay vì việc nghĩ. Và mọi người đã cầu nguyện. Buổi sáng, họ sẽ làm điều đầu tiên và điều đó sẽ là lời cầu nguyện. Ban đêm họ sẽ làm điều cuối cùng – lời cầu nguyện. Và suốt cả ngày nữa, bất kì khi nào họ tìm được một khoảnh khắc, họ sẽ cầu nguyện bên trong.
Lời cầu nguyện là gì? Lời cầu nguyện là gửi phúc lành cho tất cả. Lời cầu nguyện là gửi đi từ bi của bạn cho tất cả. Lời cầu nguyện là đang tạo ra thuốc giải độc cho các ý nghĩ phủ định – nó có tính khẳng định.
Đây sẽ là sáng suốt thứ ba về ý nghĩ, rằng chúng là vật, lực, và bạn phải đối xử với chúng rất cẩn thận.
Bình thường, vô nhận biết, bạn liên tục nghĩ về bất kì cái gì. Khó mà tìm ra một người đã không phạm phải nhiều việc giết người trong ý nghĩ; khó tìm ra một người đã không làm mọi loại tội và tội ác bên trong tâm trí – và thế thì những điều này xảy ra. Và nhớ, bạn có thể không giết người, nhưng việc nghĩ liên tục của bạn về việc giết ai đó có thể tạo ra tình huống trong đó người này bị giết. Ai đó có thể nhận ý nghĩ của bạn, vì có những người yếu hơn khắp xung quanh và các ý nghĩ chảy như nước: chảy xuống. Nếu bạn liên tục nghĩ cái gì đó, ai đó, người là yếu đuối, có thể nhận ý nghĩ của bạn và đi và giết một người.
Đó là lí do tại sao những người đã biết tới thực tại bên trong của người, họ nói rằng bất kì cái gì xảy ra trên thế gian, mọi người có trách nhiệm, mọi người. Bất kì cái gì xảy ra ở Việt Nam, không chỉ Nixons có trách nhiệm, mọi người đang nghĩ cũng có trách nhiệm. Duy nhất một người không thể bị có trách nhiệm, và đó là người không có tâm trí; ngoài ra mọi người đều có trách nhiệm cho mọi sự đang diễn ra. Nếu thế gian là địa ngục, bạn là người tạo ra, bạn tham gia vào.
Đừng liên tục đổ trách nhiệm lên người khác – bạn cũng chịu trách nhiệm, đó là hiện tượng tập thể. Bệnh này có thể bùng ra ở bất kì chỗ nào, việc bùng ra này có thể xảy ra từ xa bạn hàng triệu, hàng nghìn dặm – điều đó không tạo ra bất kì khác biệt gì, vì ý nghĩ là hiện tượng phi không gian, nó không cần không gian.
Đó là lí do tại sao nó đi nhanh nhất. Ngay cả ánh sáng cũng không thể đi nhanh thế, vì ngay cả với ánh sáng không gian là được cần. Ý nghĩ đi nhanh nhất. Thực ra nó không mất thời gian trong việc đi, không gian không tồn tại cho nó. Bạn có thể ở đây, nghĩ về cái gì đó, và nó xảy ra ở Mĩ. Làm sao bạn có thể chịu trách nhiệm? Không toà án nào có thể trừng phạt bạn, nhưng ở toà án tối thượng của sự tồn tại bạn sẽ bị trừng phạt – bạn đã bị trừng phạt rồi. Đó là lí do tại sao bạn khổ thế.
Mọi người tới tôi và họ nói, “Chúng tôi không bao giờ làm bất kì cái gì sai cho bất kì người nào, và dầu vậy chúng tôi vẫn khổ thế.” Bạn có thể không làm, bạn có thể nghĩ – và nghĩ là tinh tế hơn làm. Người ta có thể bảo vệ bản thân mình khỏi việc làm, nhưng người đó không thể bảo vệ bản thân người đó khỏi việc nghĩ. Với việc nghĩ mọi người là mong manh.
Vô suy nghĩ là điều phải có nếu bạn muốn hoàn toàn được tự do khỏi tội, tự do khỏi tội ác, tự do khỏi mọi thứ đi quanh bạn – và đó là nghĩa của vị phật.
Vị phật là người sống không có tâm trí; thế thì ông ấy không có trách nhiệm. Đó là lí do tại sao ở phương Đông chúng ta nói rằng ông ấy không bao giờ tích luỹ nghiệp; ông ấy không bao giờ tích luỹ bất kì dính líu nào cho tương lai. Ông ấy sống, ông ấy bước, ông ấy đi, ông ấy ăn, ông ấy nói, ông ấy đang làm nhiều thứ, cho nên ông ấy phải tích luỹ nghiệp, vì nghiệp ngụ ý hoạt động. Nhưng ở phương Đông người ta nói cho dù vị phật giết, ông ấy sẽ không tích luỹ nghiệp. Tại sao? Còn bạn, cho dù bạn không giết, bạn vẫn tích luỹ nghiệp. Tại sao?
Điều đó là đơn giản: bất kì cái gì phật làm ông ấy làm mà không có bất kì tâm trí nào trong nó. Ông ấy là tự phát, điều đó không phải là hoạt động. Ông ấy không nghĩ về nó, nó xảy ra. Ông ấy không là người làm. Ông ấy đi như trống rỗng. Ông ấy không có tâm trí dành cho nó, ông ấy không nghĩ về làm nó. Nhưng nếu sự tồn tại cho phép nó xảy ra, ông ấy cho phép nó xảy ra. Ông ấy không còn bản ngã để cưỡng lại; không còn bản ngã để làm.
Đó là nghĩa của việc là trống rỗng và vô ngã: chỉ là vô hiện hữu, anatta, vô ngã. Thế thì bạn không tích luỹ cái gì; thế thì bạn không có trách nhiệm cho bất kì cái gì diễn ra quanh bạn; thế thì bạn siêu việt.
Từng ý nghĩ riêng lẻ đang tạo ra cái gì đó cho bạn và cho người khác. Tỉnh táo đi!
Nhưng khi tôi nói tỉnh táo, tôi không ngụ ý rằng nghĩ các ý nghĩ tốt, không, vì bất kì khi nào bạn nghĩ các ý nghĩ tốt, bên cạnh bạn cũng nghĩ về các ý nghĩ xấu. Làm sao tốt có thể tồn tại mà không có xấu? Nếu bạn nghĩ về yêu, ngay bên cạnh, đằng sau nó, là ghét ẩn kín. Làm sao bạn có thể nghĩ về yêu mà không nghĩ về ghét? Bạn có thể không nghĩ một cách có ý thức, yêu có thể ở trong tầng ý thức của tâm trí, nhưng ghét bị ẩn kín trong vô thức – chúng đi cùng nhau.
Bất kì khi nào bạn nghĩ tới từ bi, bạn nghĩ tới ác. Bạn có thể nghĩ về từ bi mà không có ác không? Bạn có thể nghĩ về bất bạo hành mà không nghĩ về bạo hành không? Trong chính từ “bất bạo hành,” bạo hành bước vào; trong chính khái niệm này nó có đó. Bạn có thể nghĩ về brahmacharya, vô dục, mà không nghĩ về dục không? Điều đó là không thể được, vì vô dục sẽ ngụ ý gì nếu không có ý nghĩ về dục? Và nếu brahmacharya được dựa trên ý nghĩ về dục, đây là kiểu brahmacharya gì vậy?
Không, có phẩm chất khác toàn bộ của hiện hữu, cái không tới bằng suy nghĩ: không tốt, không xấu, đơn giản là trạng thái của vô suy nghĩ. Bạn đơn giản quan sát, bạn đơn giản vẫn còn ý thức, nhưng bạn không nghĩ. Và nếu ý nghĩ nào đó đi vào… nó sẽ đi vào, vì ý nghĩ không phải là của bạn; chúng chỉ lơ lửng trong không khí. Khắp xung quanh đều có trí quyển, bầu trí quyển, khắp xung quanh. Như có không khí, có ý nghĩ khắp xung quanh bạn, và nó liên tục đi vào theo cách riêng của nó. Nó chỉ dừng lại khi bạn trở nên ngày càng nhận biết hơn. Có cái gì đó trong nó: nếu bạn trở nên nhận biết hơn, ý nghĩ đơn giản biến mất, nó tan ra, vì nhận biết là năng lượng lớn hơn ý nghĩ.
Nhận biết giống như lửa với ý nghĩ. Nó cũng giống như bạn thắp đèn trong nhà và tối không thể vào được; bạn tắt đèn đi – từ mọi nơi tối đã đi vào; không mất một phút, một khoảnh khắc, nó có đó. Khi đèn thắp lên trong nhà, tối không thể vào được. Ý nghĩ giống như tối: chúng chỉ đi vào nếu không có sáng bên trong. Nhận biết là lửa: bạn càng trở nên nhận biết hơn, càng ít ý nghĩ đi vào.
Nếu bạn thực sự trở nên được tích hợp trong nhận biết của bạn, ý nghĩ không đi vào bạn; bạn đã trở thành thành trì không thể qua được, không cái gì có thể xuyên qua bạn được. Không phải là bạn bị đóng, nhớ lấy – bạn là tuyệt đối mở; nhưng chỉ chính năng lượng của nhận biết trở thành thành trì của bạn. Và khi không ý nghĩ nào có thể đi vào bạn, chúng sẽ tới và chúng sẽ bỏ qua bạn. Bạn sẽ thấy chúng tới, và một cách đơn giản, với thời gian chúng đạt tới gần bạn, chúng rẽ đi. Thế thì bạn có thể đi bất kì chỗ nào, thế thì bạn đi tới chính địa ngục – không cái gì có thể ảnh hưởng tới bạn. Đây là điều chúng ta ngụ ý bởi chứng ngộ.
Từ “Tantra – hiểu biết tối cao”, Ch.2 Vấn đề gốc rễ
