Osho kính yêu,
Thầy đã nói sáng hôm nọ về dâng lên qua các mức tâm thức khác nhau và mang ánh sáng tới các bên tương ứng trong vô thức. Có các kĩ thuật đặc biệt được cần cho điều này không, hay tính quan sát về tâm trí, thân thể, và xúc cảm đơn giản sẽ mang chúng ta qua các mức khác nhau này?
Tính quan sát về thân thể, tâm trí và tim là quá đủ rồi. Không kĩ thuật đặc biệt nào khác là được cần, mặc dầu có những kĩ thuật. Nhưng như tôi thấy chúng, chúng là không cần thiết; ngược lại, chúng làm phức tạp toàn thể hiện tượng này. Và trưởng thành tâm linh không phải là hiện tượng kĩ thuật, cho nên bất kì kĩ thuật nào cũng có thể trở thành cản trở. Bạn có thể bắt đầu bám lấy kĩ thuật này. Điều đó đã xảy ra cho hàng triệu người.
Khi tìm kiếm trưởng thành tâm linh họ bắt gặp thầy giáo người trao cho họ kĩ thuật. Kĩ thuật giúp họ trở nên im lặng hơn, bình thản hơn, yên tĩnh hơn, có mạnh khoẻ lớn hơn, nhưng thế rồi kĩ thuật trở thành tuyệt đối bản chất. Họ không thể bỏ được kĩ thuật. Nếu họ bỏ kĩ thuật, mọi kinh nghiệm kia bắt đầu biến mất. Cho dù kĩ thuật đã được thực hành trong nhiều năm, chỉ trong vòng ba ngày mọi kinh nghiệm sẽ biến mất. Kĩ thuật không thực sự cho bạn trưởng thành tâm linh, nhưng chúng tạo ra ảo giác mà có vẻ như tâm linh vì bạn không biết trưởng thành tâm linh là gì.
Chuyện đã xảy ra là một thầy Sufi được đưa tới tôi. Ông ấy là thầy của hàng nghìn người Mô ha mét giáo, và một lần một năm ông ấy thường tới thành phố này. Vài người Mô ha mét giáo trong nhóm của ông ấy đã trở nên quan tâm tới tôi và họ muốn có cuộc gặp gỡ. Họ khen ngợi nhiều rằng thầy của họ thấy Thượng đế ở mọi nơi, trong mọi thứ, và ông ấy bao giờ cũng vui vẻ: “Chúng tôi đã ở cùng ông ấy trong hai mươi năm và chúng tôi không bao giờ thấy ông ấy trong bất kì trạng thái khác nào ngoài cực lạc.”
Tôi bảo họ, “Điều sẽ là tốt là ông ấy trở thành khách ở trong nhà tôi. Trong ba ngày các bạn để ông ấy ở cùng tôi đi. Tôi sẽ chăm nom cho thầy của các bạn.” Ông ấy là một ông già, người rất tốt.
Tôi hỏi ông ấy, “Ông có dùng bất kì kĩ thuật nào cho việc cực lạc thường xuyên này không, hay nó tới theo cách riêng của nó mà không có kĩ thuật nào?”
Ông ấy nói, “Tôi chắc chắn đã dùng một kĩ thuật. Kĩ thuật là nhớ, nhìn vào bất kì cái gì, nhớ rằng có Thượng đế trong nó. Lúc ban đầu điều đó có vẻ kì cục, nhưng dần dần, dần dần tâm trí trở nên quen: giờ tôi thấy Thượng đế ở mọi nơi trong mọi thứ.”
Thế rồi tôi nói, “Ông làm một điều… Ông đã thực hành nó được bao lâu rồi?”
“Bốn mươi năm” – ông ấy phải đã quãng bẩy mươi tuổi.
Tôi hỏi, “Ông có thể tin cậy vào kinh nghiệm cực lạc của ông không?”
Ông ấy nói, “Tuyệt đối.”
Thế rồi tôi nói, “Làm một điều: trong ba ngày ông dừng kĩ thuật này lại… không còn nhớ rằng Thượng đế ở trong mọi thứ nữa. Trong ba ngày nhìn vào mọi thứ như chúng vậy; không áp đặt ý tưởng về Thượng đế của ông. Cái bàn là cái bàn, cái ghế là cái ghế, cây là cây, người là người.”
Ông ấy hỏi, “Nhưng chủ định của nó là gì?”
Tôi nói, “Tôi sẽ nói cho ông sau ba ngày.”
Nhưng ngay cả ba ngày cũng không được cần tới; chỉ sau một ngày ông ấy đã giận tôi, giận dữ dội rằng, “Ông đã phá huỷ kỉ luật bốn mươi năm của tôi. Ông là người nguy hiểm. Tôi đã được bảo rằng ông là thầy, và thay vì giúp tôi… Giờ tôi chẳng thấy gì trong ghế ngoài cái ghế, chẳng thấy gì trong người ngoài người; Thượng đế đã biến mất, và cùng với sự biến mất của Thượng đế cực lạc rằng tôi đã được bao quanh bởi đại dương Thượng đế cũng đã biến mất.”
Tôi nói, “Đây đã là chủ định riêng. Tôi muốn ông hiểu rằng kĩ thuật của ông đã tạo ra ảo giác; bằng không thì kỉ luật của bốn mươi năm không thể biến mất trong một ngày. Ông phải liên tục dùng kĩ thuật này, để cho nó sẽ liên tục tạo ra ảo tưởng. Giờ điều đó là tuỳ ông thôi: nếu ông muốn sống phần đời còn lại của ông trong cực lạc ảo giác, đó là tuỳ ở ông. Nhưng nếu ông muốn thức dậy, thế thì không kĩ thuật nào được cần.”
Và nhớ, việc chứng kiến không phải là kĩ thuật, nó là bản tính của bạn. Việc quan sát không phải là kĩ thuật, vì bạn không áp đặt bất kì cái gì, cho nên không có khả năng tạo ra ảo tưởng; bạn đơn giản quan sát. Cho dù Thượng đế tới trước bạn, bạn không được cho là phải sụp xuống đất và chạm chân ông ấy: bạn đơn giản phải quan sát. Việc quan sát không phải là kĩ thuật.
Kĩ thuật tạo ra cái gì đó; quan sát đơn giản làm lộ ra cái đang đó. Nó không tạo ra bất kì cái gì; ngược lại, nó có thể phá huỷ vài ảo tưởng vẫn lảng vảng xung quanh vì bạn đã không đủ tính quan sát, cho nên bạn đã không bao giờ để ý rằng chúng đã là những hiện tượng ảo tưởng.
Ảo tưởng có thể được tạo ra dễ dàng tới mức tâm trí bao giờ cũng thích thú các kĩ thuật. Ai sẽ dùng kĩ thuật? Tâm trí sẽ là người chủ của kĩ thuật.
Tính quan sát ở bên ngoài tâm trí. Tâm trí không thể quan sát. Đó là điều duy nhất trong sự tồn tại mà tâm trí không thể làm được. Đó là lí do tại sao tâm trí không thể làm ô nhiễm nó, tâm trí không thể dẫn nó đi lạc lối.
Các kĩ thuật được dùng cho trưởng thành tâm linh là không khác. Thầy Sufi này không thể ở lại với tôi trong ba ngày, nhưng khi rời khỏi tôi ông ấy chung cuộc đã nói với tôi, “Tôi biết ơn. Tôi sẽ phải bắt đầu lại cuộc hành trình của tôi. Tôi có thể thấy điều đã xảy ra: đầu tiên tôi chỉ bắt đầu phóng chiếu. Tôi đã biết rằng bàn là bàn, ghế là ghế, nhưng tôi đã bắt đầu phóng chiếu rằng nó là Thượng đế, rằng nó chói sáng với sự tồn tại của Thượng đế. Và tôi biết rằng đó chỉ là ý tưởng của tôi. Nhưng bốn mươi năm! Dần dần, dần dần điều đó trở thành thực tại. Nhưng thầy đã chỉ cho tôi rằng kĩ thuật đó đơn giản tạo ra ảo giác.”
Đã từng có nhiều người – nhiều cái gọi là thánh nhân, nhà tiên tri, đấng cứu thế lớn – những người đã sống trong ảo giác, người không bao giờ biết về quá trình tự nhiên đơn giản của tính quan sát.
Tốt hơn cả là bạn không dính líu vào với bất kì kĩ thuật nào. Tính quan sát là thuần khiết thế; đừng làm ô nhiễm nó bằng bất kì cái gì khác. Và nó là toàn bộ, đầy đủ tới mức nó không cần hỗ trợ nào khác. Nhưng tâm trí bao giờ cũng muốn kĩ thuật nào đó, vì tâm trí có thể kiểm soát kĩ thuật. Tâm trí là kĩ thuật viên; công nghệ là lĩnh vực của nó. Nhưng tính quan sát ở bên ngoài kiểm soát của nó. Tính quan sát ở bên ngoài nó, ở trên nó, và thực ra đó là cái chết của tâm trí.
Nếu tính quan sát tăng trưởng trong bạn, tâm trí sẽ chết.
Và tất cả những người này, như Maharishi Mahesh Yogi dạy về thiền siêu việt, đang cho các kĩ thuật theo đó tâm trí cảm thấy hoàn toàn thoải mái. Tâm trí có thể dùng nó. Nhưng sẽ không có bất kì trưởng thành nào. Kĩ thuật là không tồi, nhưng nó đơn giản cho bạn cảm giác ảo tưởng về mạnh khoẻ – dường như bạn đang tiến hoá… và bạn đang đứng ở chỗ bạn đã từng ở; không có tiến hoá, không trưởng thành. Tất cả những người này đang khai thác nhân loại bằng việc cho các kĩ thuật – và đây là khai thác tệ nhất vì nó làm dừng tiến hoá.
Tôi chống lại mọi kĩ thuật.
Tôi ủng hộ quá trình tự nhiên, đơn giản, cái mà bạn đã có rồi, cái mà thỉnh thoảng bạn vẫn dùng.
Khi bạn giận, làm sao bạn trở nên nhận biết rằng bạn giận? Nếu chỉ có giận và không ai quan sát nó, bạn không thể trở nên nhận biết về giận. Bản thân giận không thể trở nên nhận biết.
Cho nên bạn nhận biết khi bạn đang giận, khi bạn không giận, khi bạn cảm thấy thoải mái, khi bạn không cảm thấy thoải mái. Nhưng bạn đã không dùng tính quan sát này một cách nhất quán, khoa học, sâu sắc, toàn bộ trong mọi pha của tâm trí. Và với tôi từ này chứa điều rất bản chất của thiền.
Từ “Con đường của nhà huyền môn”, T.1, Ch.12 Tâm trí là toàn thể vấn đề
