Sự sống bên ngoài là cơn bão – xung đột, rối loạn, vật lộn thường xuyên. Nhưng nó chỉ là vậy trên bề mặt – cũng như trên bề mặt của đại dương có sóng, tiếng động điên khùng, đảo lộn thường xuyên. Nhưng đây không phải là tất cả của sự sống. Sâu bên dưới cũng có một trung tâm – vô âm, im lặng, không xung đột, không vật lộn. Ở trung tâm, sự sống là dòng chảy không ồn ào, thảnh thơi, dòng sông di chuyển mà không vật lộn, không tranh đấu, không bạo hành. Hướng tới trung tâm bên trong đó là việc tìm kiếm. Bạn có thể bị đồng nhất với bề mặt, với cái bên ngoài. Thế thì lo âu và phiền não theo sau. Đây là điều đã xảy ra cho mọi người: chúng ta bị đồng nhất với bề mặt và với vật lộn đang diễn ra ở đó.
Bề mặt nhất định bị rối loạn, không cái gì sai trong điều đó. Và nếu bạn có thể được bắt rễ ở trung tâm, rối loạn trên bề mặt sẽ trở thành đẹp, nó sẽ có cái đẹp riêng của nó. Nếu bạn có thể im lặng bên trong, thế thì mọi âm thanh bên ngoài trở thành âm nhạc. Thế thì không cái gì là sai; nó trở thành việc chơi vui. Nhưng nếu bạn không biết cốt lõi bên trong, trung tâm im lặng, nếu bạn bị đồng nhất toàn bộ với bề mặt, bạn sẽ phát điên. Và mọi người gần như điên.
Mọi kĩ thuật tôn giáo, kĩ thuật của yoga, thiền, Zen, về căn bản để giúp bạn lại ở trong tiếp xúc với trung tâm; di chuyển vào bên trong; quên đi ngoại vi; rời bỏ ngoại vi trong thời gian hiện tại và thảnh thơi trong hiện hữu riêng của bạn sâu tới mức cái bên ngoài biến mất hoàn toàn và chỉ cái bên trong còn lại. Một khi bạn biết cách đi lùi lại, cách bước xuống trong bản thân bạn, nó không khó. Nó trở thành dễ dàng như bất kì cái gì. Nhưng nếu bạn không biết, nếu bạn chỉ biết tâm trí níu bám lấy bề mặt, nó rất khó. Thảnh thơi trong cái ngã riêng của người ta là không khó: không níu bám lấy bề mặt đang đấy.
Tôi đã nghe một câu chuyện Sufi. Ngày xưa chuyện xảy ra là một thầy tu khổ hạnh Sufi đang du hành. Lúc đó trời là đêm tối và ông ấy lạc đường. Trời tối tới mức ông ấy thậm chí không thể thấy được ông ấy đang đi đâu – thế rồi đột nhiên ông ấy rơi vào trong vực thẳm. Ông ấy hãi hùng. Ông ấy không biết cái gì ở dưới kia trong bóng tối hay vực thẳm sâu thế nào. Cho nên ông ấy nắm lấy một cành cây và bắt đầu cầu nguyện. Đêm lạnh. Ông ấy kêu lên nhưng chẳng có ai nghe, chỉ có tiếng của ông ấy vọng lại. Và đêm lạnh tới mức tay ông ấy trở nên lạnh cóng và ông ấy biết rằng sớm hay muộn ông ấy chắc cũng phải bỏ cái cành này – bám cành này sẽ là khó. Tay ông ấy ngày càng cóng tới mức chúng đang tuột khỏi cành. Chết là tuyệt đối gần. Bất kì khoảnh khắc nào ông ấy sẽ ngã và chết. Và thế rồi khoảnh khắc cuối cùng tới. Bạn có thể hiểu ông ấy thấy khủng khiếp thế nào. Chết dần từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, thế rồi khoảnh khắc cuối cùng tới và ông ấy thấy cái cành tuột ra khỏi tay ông ấy. Và tay ông ấy cóng tới mức không có cách nào để giữ lại, cho nên ông ấy phải ngã.
Nhưng khoảnh khắc ông ấy ngã ông ấy bắt đầy nhảy múa – không có vực thẳm, ông ấy ở ngay trên đất hoàn toàn. Và ông ấy đã khổ cả đêm….
Đây là tình huống đó. Bạn liên tục bám lấy bề mặt, sợ rằng nếu bạn bỏ bề mặt bạn sẽ bị mất. Thực sự, với việc bám lấy bề mặt, bạn bị mất. Nhưng sâu bên dưới có bóng tối và bạn không thể thấy được bất kì nền đất nào; bạn không thể thấy được bất kì cái gì khác hơn bề mặt. Mọi kĩ thuật này là để làm cho bạn dũng cảm, mạnh mẽ, phiêu lưu, để cho bạn có thể thôi bám giữ và rơi vào bên trong bản thân bạn. Cái mà có vẻ như vực thẳm, tối, không đáy, là chính nền đất của hiện hữu của bạn. Một khi bạn bỏ bề mặt, ngoại vi, bạn sẽ được định tâm.
Việc định tâm này là mục đích. Một khi bạn được định tâm bạn có thể đi tới ngoại vi nhưng bạn sẽ là khác toàn bộ. Phẩm chất của ý thức của bạn sẽ thay đổi toàn bộ. Thế thì bạn có thể chuyển tới ngoại vi nhưng bạn sẽ không bao giờ là ngoại vi lần nữa – bạn sẽ vẫn còn ở trung tâm. Và còn định tâm ở ngoại vi là hay. Thế thì bạn có thể tận hưởng nó; nó sẽ trở thành chơi đùa hay. Thế thì không có xung đột; nó là trò chơi. Thế thì nó sẽ không tạo ra căng thẳng bên trong bạn và sẽ không có phiền não và không có lo âu quanh bạn. Và bất kì khoảnh khắc nào nó trở thành quá nhiều, quá nặng lên bạn, bạn có thể quay lại về cội nguồn nguyên thuỷ – bạn có thể có việc đắm chìm. Thế thì bạn sẽ được làm tươi tắn, được làm khoẻ lại, và bạn có thể lại đi tới ngoại vi. Một khi bạn biết con đường…. Và con đường này không dài. Bạn không đi bất kì chỗ nào khác hơn vào trong cái ngã riêng của bạn, cho nên nó không dài. Nó ngay gần. Rào chắn duy nhất là việc bám giữ của bạn, bám giữ ngoại vi, sợ rằng nếu bạn bỏ nó, bạn sẽ bị mất. Nỗi sợ này cho cảm giác dường như bạn sắp chết. Đi tới trung tâm bên trong là cái chết – chết theo nghĩa sự đồng nhất của bạn với ngoại vi sẽ chết, và hình ảnh mới, cảm giác mới về hiện hữu của bạn sẽ nảy sinh.
Cho nên nếu chúng ta muốn nói vài lời về các kĩ thuật tantra là gì, chúng ta có thể nói rằng chúng là việc thảnh thơi sâu trong bản thân người ta, thảnh thơi toàn bộ trong bản thân người ta.
Bạn bao giờ cũng căng thẳng, đó là việc giữ lại, việc níu bám. Bạn không bao giờ được thảnh thơi, không bao giờ trong trạng thái buông bỏ. Bạn bao giờ cũng làm cái gì đó: việc làm đó là vấn đề. Bạn không bao giờ trong trạng thái không làm, khi mọi sự là việc xảy ra và bạn chỉ ở đó không làm bất kì cái gì. Hơi thở đi vào và đi ra, máu tuần hoàn, thân thể sống động và đập rộn ràng, làn gió thoảng thổi qua, thế giới liên tục quay tròn xung quanh – và bạn không làm bất kì cái gì. Bạn không là người làm. Bạn đơn giản được thảnh thơi và mọi sự xảy ra. Khi mọi sự đang xảy ra và bạn không là người làm, bạn được thảnh thơi toàn bộ. Khi bạn là người làm và mọi sự không xảy ra nhưng bị bạn thao túng, bạn căng thẳng.
Bạn thảnh thơi một phần khi bạn ngủ, nhưng nó không là toàn bộ. Ngay cả trong giấc ngủ của bạn, bạn liên tục thao túng, ngay cả trong giấc ngủ của bạn, bạn không cho phép mọi thứ xảy ra. Quan sát một người ngủ: bạn sẽ thấy rằng người đó rất căng thẳng, toàn thân người đó sẽ là căng thẳng. Quan sát đứa bé ngủ, nó rất thảnh thơi. Hay quan sát con vật, con mèo – mèo bao giờ cũng thảnh thơi. Bạn không được thảnh thơi ngay cả trong khi ngủ; bạn căng thẳng, gắng sức, chuyển động, tranh đấu với cái gì đó. Trên mặt bạn có căng thẳng. Trong mơ bạn có thể tranh đấu, bảo vệ – làm cùng điều như khi bạn thức, lặp lại chúng trong vở kịch bên trong. Bạn không được thảnh thơi; bạn không trong buông bỏ sâu. Đó là lí do tại sao ngủ đang trở thành ngày một khó khăn hơn. Và các nhà tâm lí nói rằng nếu cùng xu hướng tiếp diễn, một ngày sẽ sớm tới khi không ai sẽ có khả năng ngủ một cách tự nhiên. Ngủ sẽ phải được tạo ra bằng hoá chất vì không ai sẽ có khả năng rơi một cách tự nhiên vào giấc ngủ. Ngày này không còn rất xa. Bạn đã trên đường hướng tới nó vì ngay cả trong khi ngủ bạn chỉ ngủ một phần, được thảnh thơi một phần.
Thiền là giấc ngủ say nhất. Nó là thảnh thơi toàn bộ cộng với cái gì đó nữa thêm; bạn được thảnh thơi toàn bộ vậy mà tỉnh táo. Nhận biết có đó. Ngủ toàn bộ với nhận biết là thiền. Tỉnh táo đầy đủ, mọi sự đang xảy ra nhưng bạn không kháng cự, không tranh đấu, không làm. Người làm không có đó. Người làm đã đi vào trong giấc ngủ. Chỉ nhân chứng có đó, ‘sự tỉnh táo không người làm’ có đó. Thế thì không cái gì có thể làm rối được bạn.
Nếu bạn biết cách thảnh thơi thế thì không cái gì có thể làm rối bạn. Nếu bạn không biết cách thảnh thơi thế thì mọi thứ sẽ làm rối bạn. Tôi nói mọi thứ. Không phải cái gì đó khác thực sự làm rối bạn đâu, mọi thứ khác chỉ là cái cớ. Bạn gần như bao giờ cũng sẵn sàng bị làm rối. Nếu cái này không làm rối bạn, thế thì cái gì đó khác sẽ làm rối; bạn sẽ bị làm rối. Bạn sẵn sàng, bạn có xu hướng bị làm rối. Nếu mọi nguyên nhân bị rút đi khỏi bạn, ngay cả thế bạn sẽ vẫn bị làm rối. Bạn sẽ thấy nguyên nhân nào đó, bạn sẽ tạo ra nguyên nhân nào đó. Nếu không cái gì tới từ bên ngoài, bạn sẽ tạo ra cái gì đó từ bên trong – ý nghĩ nào đó, ý tưởng nào đó – và bạn sẽ bị làm rối. Bạn cần cớ. Một khi bạn biết cách thảnh thơi, không cái gì có thể làm rối được bạn. Không phải là thế giới sẽ thay đổi, không phải là mọi thứ sẽ khác. Thế giới sẽ vẫn là như cũ. Nhưng bạn không có khuynh hướng, bạn không có tính điên; bạn không thường xuyên sẵn sàng để bị làm rối. Thế thì mọi thứ xảy ra quanh bạn là dịu – ngay cả tiếng ồn giao thông cũng trở thành dịu nếu bạn được thảnh thơi. Ngay cả bãi chợ cũng trở thành dịu. Điều đó tuỳ thuộc vào bạn. Nó là phẩm chất bên trong. Bạn càng đi hướng tới trung tâm, phẩm chất này càng nảy sinh và bạn càng đi hướng tới ngoại vi, bạn sẽ càng bị rối loạn hơn. Nếu bạn bị quá rối loạn hay nếu bạn là nguồn sinh ra rối loạn, việc đó chỉ ra một điều: rằng bạn đang tồn tại gần ngoại vi – không cái gì khác. Nó là chỉ báo rằng bạn đã làm chỗ trú ngụ của bạn ở gần bề mặt. Và đây là chỗ trú ngụ giả vì nhà thực của bạn là ở trung tâm, chính trung tâm của hiện hữu của bạn.
Từ “Vigyan Bhairav Tantra – tập 4, Ch.71”
