Trú ngụ ở chỗ nào đó có tính không gian vô hạn, không cây, núi, cư dân. Từ đó đi tới chỗ kết thúc các thúc bách của tâm trí.
~
Trước khi chúng ta đi vào kĩ thuật này, ba điểm về tính đơn độc phải được hiểu. Một: là một mình là cơ bản, nền tảng – đó là cách con người bạn hiện hữu. Trong bụng mẹ, bạn là một mình, một mình toàn bộ, và các nhà tâm lí nói rằng khao khát về niết bàn, về chứng ngộ, về cứu rỗi, về thiên đường, thực sự là kí ức hằn sâu của kinh nghiệm về bụng mẹ. Bạn đã biết nó – tính một mình toàn bộ – và phúc lạc của nó. Bạn đã một mình, bạn đã là Thượng đế. Không ai khác đã có đó. Không ai quấy rối bạn, không ai can thiệp. Một mình, bạn đã là người chủ. Không xung đột, an bình là cố hữu. Im lặng có đó, không ngôn ngữ. Bạn đã ở sâu trong bản thân bạn. Bạn không nhận biết một cách có ý thức về sự kiện này nhưng nó được hằn sâu, nó có đó được ẩn kín trong vô thức.
Vì điều này, các nhà tâm lí nói rằng mọi người nghĩ rằng cuộc sống thời thơ ấu là đẹp. Và mọi nước và mọi giống nòi đều nghĩ rằng ở đâu đó trong quá khứ đã là Thời đại Vàng – đâu đó trong quá khứ, sự sống đã là phúc lạc. Người Hindu gọi nó là satya-yug, thời đại của chân lí. Trong quá khứ, ở đâu đó, chính, chính quá khứ, trước khi lịch sử bắt đầu, mọi thứ đã là đẹp và phúc lạc. Không xung đột, không bất hoà, không bạo hành. Chỉ yêu thịnh hành. Đó đã là Thời đại Vàng. Người Ki tô giáo nói rằng Adam và Eve đã sống trong Eden, trong vườn, trong hồn nhiên và phúc lạc tuyệt đối. Thế rồi sa ngã tới. Cho nên Thời đại Vàng là trước khi sa ngã. Mọi nước, mọi giống nòi, mọi tôn giáo đều tin rằng Thời đại Vàng là ở đâu đó trong quá khứ. Và điều kì lạ là dù bạn đi sâu thế nào vào quá khứ, điều này bao giờ cũng được tin là vậy, bao giờ cũng vậy.
Ở Mesopotamia một tảng đá đã được tìm thấy mà đã sáu nghìn tuổi. Có khắc chữ trên nó. Nếu bạn đọc nó bạn sẽ cảm thấy rằng nó là bài xã luận của báo buổi sáng ngày nay. Chữ khắc nói rằng thời đại này là thời đại của tội lỗi. Mọi thứ đã đi sai. Con không tin vào bố, vợ không tin vào chồng. Bóng tối đã kết lại. Những ngày đó, những ngày của quá khứ, những ngày vàng đó đâu rồi? Đây là bản khắc sáu nghìn năm! Lão Tử nói rằng vào những ngày của quá khứ, và những ngày của cổ nhân, mọi thứ đã là đẹp. Thế thì Đạo thịnh hành, thế thì đã không có cái gì sai, và vì không có cái gì sai, không ai thuyết giảng. Đã không có cái gì sai cần được thay đổi, biến đổi, và đã không có tu sĩ, không người thuyết giảng, không người lãnh đạo đạo đức, vì mọi thứ đã đúng thế. Lão Tử nói rằng vào những ngày đó, những ngày xưa đó, đã không có tôn giáo. Đã không có nhu cầu vì Đạo thịnh hành. Mọi người đã có tính tôn giáo tới mức không có nhu cầu về tôn giáo. Đã không có hiền nhân nữa, vì đã không có tội nhân. Mọi người đã là hiền nhân tới mức, một cách tự nhiên, không ai nhận biết về hiền nhân là ai và tội nhân là ai.
Các nhà tâm lí nói rằng quá khứ này không bao giờ tồn tại. Quá khứ này chỉ là kí ức sâu bên trong mọi cá nhân về bụng mẹ. Nó đã tồn tại. Thực sự, Đạo đã ở trong bụng mẹ, và mọi thứ là đẹp, mọi thứ là như nó phải vậy. Hoàn toàn vô nhận biết về thế giới, đứa trẻ di chuyển trong phúc lạc. Tình huống của đứa trẻ trong bụng mẹ cũng hệt như nó với Vishnu trên sheshnaga của ông ấy. Người Hindu tin rằng Vishnu đang nằm trên trường kỉ của ông ấy, đang nằm trên trường kỉ, trường kỉ con rắn, nổi trên đại dương phúc lạc. Thực sự, đó là vị trí của đứa trẻ trong bụng mẹ. Đứa trẻ nổi. Bụng mẹ của người mẹ cũng giống như đại dương. Và bạn có thể ngạc niện mà biết rằng nước trong đó đứa trẻ nổi trong bụng mẹ của người mẹ có cùng thành tố như nước đại dương – rất tương tự, cùng muối, mọi thứ. Nó là nước đại dương, dịu. Và bụng mẹ bao giờ cũng giữ nhiệt độ đúng cho đứa trẻ. Người mẹ có thể run người vì lạnh, điều đó không tạo ra khác biệt. Với đứa trẻ bao giờ cũng cùng một nhiệt độ trong bụng mẹ. Nó ấm, nổi một cách phúc lạc, không lo nghĩ, không lo âu, không trách nhiệm, một mình. Nó không nhận biết về người mẹ; người mẹ không tồn tại cho nó. Sanskar này, dấu ấn này, được bạn mang theo. Đây là thực tại cơ bản, cách bạn đã là vậy trước khi bạn đi vào xã hội, và điều này sẽ là thực tại lần nữa khi bạn đi ra khỏi xã hội và chết. Bạn sẽ lại là một mình.
Và giữa hai điểm này của sự đơn độc cuộc sống của bạn được trút đầy bởi nhiều biến cố. Nhưng những biến cố đó là ngẫu nhiên. Sâu bên dưới bạn vẫn còn một mình vì đó là thực tại cơ bản của bạn. Quanh tính một mình đó nhiều điều xảy ra: bạn xây dựng gia đình, bạn trở thành hai, thế rồi bạn có con và bạn trở thành nhiều. Mọi thứ liên tục xảy ra – nhưng chỉ trên ngoại vi. Tầng sâu vẫn còn một mình toàn bộ. Đó là thực tại của bạn. Bạn có thể gọi điều này là atman của bạn, điều bản chất của bạn.
Trong đơn độc sâu điều bản chất này phải được nắm bắt lại. Cho nên khi Phật nói rằng ông ấy đã đạt tới niết bàn, thực sự ông ấy đã đạt tới tính đơn độc này, thực tại cơ bản này. Mahavir nói ông ấy đã đạt tới kaivalya. Chính từ này kaivalya, ngụ ý đơn độc, một mình. Ngay dưới rối loạn của các biến cố có tính một mình ở đó. Nó chạy qua bạn như sợi chỉ chạy trong chuỗi tràng hạt mala. Các hạt là rõ ràng, nhưng sợi chỉ là không hiện hữu. Nhưng các hạt đang treo trên sợi chỉ, và các hạt là nhiều còn sợi chỉ là một. Thực sự, chuỗi hạt mala là biểu tượng của thực tại này. Sợi chỉ là thực tại và các hạt chỉ là các biến cố liên tục treo trên nó. Và chừng nào bạn chưa xuyên thấu và đi tới sợi chỉ cơ bản này, bạn sẽ trong phiền não, bạn sẽ trong khổ.
Bạn có lịch sử – lịch sử đó là ngẫu nhiên. Và bạn có bản chất – bản chất đó là phi lịch sử. Bạn được sinh ra vào ngày nào đó, với bố mẹ nào đó, trong xã hội nào đó, vào thời đại nào đó. Bạn được giáo dục theo cách nào đó. Thế rồi bạn vào một nghề đặc thù, bạn rơi vào yêu người đàn bà, bạn có con. Những vở kịch này là các hạt, biến cố, lịch sử, nhưng sâu bên dưới bạn bao giờ cũng một mình. Và nếu bạn quên bản thân bạn hoàn toàn vì những biến cố này, bạn đã bỏ lỡ chính chủ định của việc ở đây. Thế thì bạn đã đánh mất bản thân bạn trong vở kịch và bạn đã quên mất diễn viên người không phải là một phần của nó, người chỉ đóng vai. Mọi điều này đều là các vai diễn.
Vì điều này Ấn Độ đã không viết lịch sử. Thực sự, rất khó để chắc chắn về khi nào Krishna được sinh ra, khi nào ông ấy chết; khi nào Ram được sinh ra, khi nào ông ấy chết – hay liệu ông ấy đã bao giờ được sinh ra hay không hay đó chỉ là huyền thoại. Chúng ta đã không viết sử của ông ấy, và đây là lí do: ở Ấn Độ chúng ta quan tâm chỉ tới sợi chỉ và không quan tâm tới các hạt. Thực sự, trong thế giới tôn giáo, Christ là người lịch sử đầu tiên, nhưng giá mà ông ấy được sinh ra ở Ấn Độ, ông ấy chắc đã không có tính lịch sử. Ở Ấn Độ chúng ta bao giờ cũng tìm sợi chỉ, các hạt là không liên quan. Nhưng phương Tây hướng nhiều tới các biến cố, sự kiện – những thứ nhất thời – hơn là điều bản chất và cái vĩnh hằng. Lịch sử là vở kịch. Ở Ấn Độ, chúng ta nói rằng các Rama và Krishna liên tục được sinh ra trong mọi thời đại. Họ đã từng được lặp lại nhiều lần trước đây và họ sẽ được lặp lại nhiều lần về sau. Cho nên không có nhu cầu mang các bản ghi chép. Khi nào họ được sinh ra là không liên quan. Hiện hữu của họ là gì – sợi chỉ – cái đó là có nghĩa. Cho nên chúng ta không quan tâm nếu họ đã thực sự là người lịch sử hay không, chúng ta không quan tâm với những thứ bên ngoài xảy ra cho một người, chúng ta quan tâm tới bản thân sự hiện hữu và liệu bất kì cái gì xảy ra cho nó hay không.
Khi bạn đi vào trong đơn độc bạn đang đi tới sợi chỉ; khi bạn đi vào trong đơn độc, bạn đang đi vào trong tự nhiên. Nếu bạn thực sự một mình, thậm chí không nghĩ tới người khác, bạn sẽ cảm thấy thế giới của tự nhiên quanh bạn lần đầu tiên. Bạn sẽ trở nên được hoà điệu với nó. Ngay bây giờ bạn được hoà điệu với xã hội. Nếu bạn rơi khỏi sự hoà điệu với xã hội, bạn sẽ được hoà điệu với tự nhiên. Khi mưa tới – chúng bao giờ cũng tới nhưng bạn không thể hiểu được ngôn ngữ của mưa – chúng không nói bất kì cái gì với bạn, chúng không ngụ ý bất kì cái gì với bạn; nhiều nhất tiện dụng nào đó về nước được cần tới, là được nhận ra. Cho nên có việc sử dụng nào đó, nhưng bạn không có bất kì đối thoại nào, bạn không thể hiểu được ngôn ngữ của mưa, mưa không có nhân cách cho bạn. Nhưng nếu bạn bỏ xã hội một thời gian và vẫn còn trong tính một mình, bạn sẽ bắt đầu cảm thấy hiện tượng mới: mưa sẽ tới và chúng sẽ nói với bạn. Thế thì bạn sẽ cảm thấy các tâm trạng của chúng – ngày nào đó mưa rất giận và ngày nào đó nó rất dịu dàng và yêu mến. Ngày nào đó toàn thể bầu trời bị chán nản, và ngày nào đó nó nhảy múa. Ngày nào đó mặt trời mọc dường như chẳng có ý chí riêng nào của nó, bị cưỡng ép, làm công việc; và ngày nào đó theo cách riêng của nó – bây giờ nó không là công việc mà là chơi đùa.
Bạn sẽ cảm thấy mọi tâm trạng quanh bạn. Tự nhiên có ngôn ngữ riêng của nó nhưng nó im lặng, và chừng nào bạn chưa im lặng, bạn không thể hiểu được nó.
Tầng thứ nhất của việc hoà hợp là với xã hội, tầng thứ hai của việc hoà hợp là với tự nhiên, và tầng thứ ba, tầng sâu nhất, là hoà hợp với Đạo hay Pháp dharma. Đó là sự tồn tại thuần khiết. Thế thì cây, thế thì mưa, thế thì mây, chúng cũng được cảm thấy đằng sau. Thế thì, chỉ sự tồn tại…. Sự tồn tại không có tâm trạng. Sự tồn tại bao giờ cũng là cùng một thứ. Sự tồn tại bao giờ cũng là cùng một thứ: bao giờ cũng lễ hội, bùng nổ với năng lượng. Nhưng người ta trước hết phải chuyển từ xã hội sang tự nhiên – thế rồi từ tự nhiên sang sự tồn tại. Khi bạn được hoà hợp với sự tồn tại, bạn là một mình toàn bộ, nhưng tính một mình này là khác với tính một mình của đứa trẻ trong bụng mẹ. Đứa trẻ là một mình, nhưng không phải là nó thực sự một mình, nó là vô nhận biết về bất kì cái gì khác. Nó bị bao trong bóng tối, đó là lí do tại sao nó cảm thấy một mình. Toàn thế giới tồn tại quanh nó nhưng nó không nhận biết về điều đó. Tính một mình của nó là tính một mình của dốt nát. Khi bạn trở nên im lặng có ý thức, là một với sự tồn tại, tính một mình của bạn sẽ không bị bao quanh bởi bóng tối, nó sẽ được bao quanh bởi ánh sáng.
Với đứa trẻ trong bụng mẹ thế giới không hiện hữu, vì nó vô nhận biết. Với bạn thế giới sẽ không hiện hữu, vì thế giới và bạn đã trở thành một.
Khi bạn đạt tới sự hiện hữu sâu nhất bạn lại là một mình vì bản ngã bị mất. Bản ngã được xã hội trao cho. Nó có thể còn dai dẳng một chút xíu ngay cả khi bạn ở trong tự nhiên mặc dầu nó sẽ không là mấy như nó có trong xã hội. Khi bạn đi một mình, bản ngã của bạn bắt đầu biến mất – vì nó bao giờ cũng có trong mối quan hệ. Nhìn vào hiện tượng này: với mọi cá nhân bản ngã của bạn thay đổi. Nếu bạn đang nói với người hầu của bạn, nhìn vào bên trong, nhìn vào bản ngã, thấy nó thế nào. Nếu bạn đang nói với bạn của bạn, nhìn vào bên trong, thấy bản ngã là thế nào. Bạn đang nói với người yêu của bạn, nhìn vào bên trong, thấy liệu bản ngã có hay không. Nếu bạn nói với đứa trẻ hồn nhiên, nhìn vào bên trong – bản ngã sẽ không có đó vì sẽ là ngu xuẩn mà đi là kẻ bản ngã với đứa trẻ hồn nhiên. Bạn sẽ cảm thấy rằng điều này là ngu xuẩn, cho nên khi chơi với trẻ con bạn trở thành đứa trẻ. Đứa trẻ này không biết ngôn ngữ của bản ngã. Và là bản ngã với đứa trẻ bạn sẽ có vẻ vụng về. Cho nên khi bạn chơi với trẻ con chúng kéo bạn xuống. Chúng mang bạn trở lại thời thơ ấu riêng của bạn. Khi bạn nói với con chó, hay chơi với con chó, bản ngã mà xã hội đã trao cho bạn không thể tồn tại được vì với con chó không có vấn đề bản ngã. Nếu bạn bước đi cùng con chó của bạn – con chó rất đẹp và đắt – và ai đó bắt gặp trên phố, ngay cả con chó này dường như cho bạn bản ngã. Nhưng chó không cho bạn bản ngã, chính người đi qua đó cho. Bạn trở nên chân thực, bạn cảm thấy tự hào vì bạn có con chó rất đẹp và người này có vẻ ghen tị.
Bản ngã có đó. Nếu bạn đi vào trong rừng bản ngã biến mất. Do đó có sự nhấn mạnh của mọi tôn giáo để ít nhất cho thời gian hiện tại, đi vào trong thế giới của tự nhiên.
Kinh này là đơn giản: Trú ngụ ở chỗ nào đó có tính không gian vô hạn – trên đỉnh núi nào đó từ đó bạn có thể thấy tới vô hạn, từ đó tầm nhìn không bao giờ đi tới bất kì kết thúc nào. Nếu bạn có thể thấy tới vô hạn và không có kết thúc cho tầm nhìn của bạn, bản ngã sẽ tan biến. Bản ngã cần các giới hạn, ranh giới. Các ranh giới càng được xác định, càng dễ cho bản ngã tồn tại.
Trú ngụ ở chỗ nào đó có tính không gian vô hạn, không cây, núi, cư dân. Từ đó đi tới chỗ kết thúc các thúc bách của tâm trí.
Tâm trí rất tinh vi. Bạn có thể sống trên đỉnh núi nơi không có người nào, nhưng nếu bạn có thể thấy nhà tranh sâu bên dưới trong thung lũng, bạn sẽ bắt đầu nói với ngôi nhà tranh đó, bạn sẽ ở trong quan hệ với nó – xã hội đã tới. Bạn không biết ai sống ở đó, nhưng ai đó sống ở đó, và cái đó trở thành ranh giới – bạn sẽ bắt đầu mơ về người sống ở đó và mắt bạn sẽ tìm từng ngày để xem ai sống ở đó. Nhà tranh này sẽ trở thành biểu tượng của nhân loại. Cho nên kinh này nói không cư dân – thậm chí không cây, vì người ta đã từng biết rằng những người sống một mình bắt đầu nói với cây. Họ làm ra tình bạn, họ tạo ra đối thoại. Bạn không thể hiểu được khó khăn của người đã đi tới là đơn độc. Người đó muốn có ai đó để người đó sẽ nói “Chào” với cây và “Bạn khoẻ không?” Và cây là sinh linh. Nếu bạn thực sự chân thành, chúng sẽ bắt đầu đáp lại, sẽ có đáp ứng. Vậy là bạn có thể tạo ra xã hội.
Nghĩa là thế này: ở chỗ nào đó và tỉnh táo rằng bạn không tạo ra xã hội lần nữa. Bạn có thể bắt đầu phục vụ cây, yêu cây. Bạn có thể cảm thấy rằng cây đang cảm thấy khát cho nên bạn phải mang nước tới – bạn đã bắt đầu mối quan hệ và với mối quan hệ bạn không một mình. Cho nên đây là nhấn mạnh: đi tới chỗ như vậy nhưng nhớ trong tâm trí rằng bạn sẽ không tạo ra bất kì quan hệ nào. Bỏ mọi quan hệ và thế giới của mối quan hệ đằng sau, và là một mình ở đó. Lúc ban đầu điều đó sẽ rất khó vì tâm trí bạn được tạo ra bởi xã hội. Bạn có thể bỏ xã hội nhưng bạn sẽ bỏ tâm trí bạn ở đâu? Tâm trí sẽ đi theo bạn như cái bóng. Tâm trí sẽ ám ảnh bạn. Tâm trí sẽ bắt đầu hành hạ bạn. Các bộ mặt sẽ tới trong mơ của bạn – chúng sẽ cố lôi kéo bạn. Bạn sẽ cố thiền nhưng ý nghĩ sẽ không dừng. Bạn sẽ bắt đầu nghĩ về nhà của bạn, bạn sẽ bắt đầu nghĩ về vợ bạn, về con bạn. Đó là tính người.
Từ “Vigyan Bhairav Mật tông”, T4, Ch.69
