Tại sao mọi người thức tỉnh đều nói rằng con người đang ngủ? Tôi không đồng ý. Tôi nghĩ tôi thức đầy đủ. Thầy nói gì?
Niraj,
Không thể hiểu được điều người đã thức tỉnh nói chừng nào bạn chưa được thức tỉnh. Họ nói ngôn ngữ của bạn – họ phải nói ngôn ngữ của bạn do sự cần thiết vô cùng, vì không có ngôn ngữ khác – nhưng nghĩa của họ là khác toàn bộ.
Khi chư phật nói rằng bạn là ngủ, họ không ngụ ý ngủ bình thường. Tất nhiên, bạn không ngủ bình thường, bạn thức. Bạn đi tới bãi chợ, bạn đi tới văn phòng, bạn làm các thứ của bạn. Tất nhiên, ban đêm bạn ngủ. Nhưng chư phật nói bạn ngủ hai mươi bốn giờ một ngày. Chắc chắn họ không dùng từ “ngủ” theo cùng nghĩa mà bạn đã quen thuộc; họ ngụ ý cái gì đó khác, cái gì đó khác toàn bộ. Họ đang nói về ngủ siêu hình. Họ đang nói về trạng thái vô ý thức bên trong.
Bạn bước, bạn nói, bạn làm cả nghìn lẻ một thứ, nhưng giống như người dở sống dở chết. Bạn sống một cách máy móc. Bạn không sống trong nhận biết. Khi bạn lắng nghe người đã thức tỉnh, bạn đang lại lắng nghe qua mọi rào chắn mà bạn đã tạo ra trong ngủ của bạn, qua mọi tầng của ngủ của bạn. Bạn liên tục diễn giải chúng. Tất nhiên, bạn đúng – bạn thức, Niraj. Theo nghĩa đó, mọi chư phật là sai. Họ cũng biết điều đó. Nhưng khi họ nói bạn ngủ họ ngụ ý cái gì đó nền tảng hơn, không phải là ngủ bình thường, không phải là việc thức bình thường.
Khi họ bảo bạn, “Thức dậy đi!” họ ngụ ý: Có ý thức toàn bộ để cho không cái gì vô thức và tối tăm còn trong con người bạn, để cho không xó xỉnh nào của con người bạn vẫn còn tối và vô thức. Ngay bây giờ chỉ một phần rất nhỏ là có ý thức – một phần mười – rất mong manh; chín phần mười con người bạn là vô thức. Bạn cũng giống như tảng băng: chỉ một mảnh tí xíu của nó lộ ra trên bề mặt – một phần mười, đích xác một phần mười – và chín phần mười là ở dưới nước.
Khi bạn lắng nghe người thức tỉnh, bạn sẽ phải học hiểu ngôn ngữ của họ, không tương ứng theo bạn mà tương ứng theo họ.
Bạn nghe tương ứng theo bản thân bạn. Bạn không nghe một cách im lặng. Bạn không nghe mà gạt tâm trí bạn sang bên.
Tâm trí bạn thường xuyên bóp méo; nó tô mầu riêng của nó cho mọi thứ nó nghe. Tâm trí bạn làm cho bạn thành ngu, mặc dầu bạn nghĩ tâm trí bạn làm cho bạn thành thông minh.
Nghe Phật cần không gian nào đó, một loại không gian khác. Bạn phải lắng nghe rất chăm chú, bạn phải lắng nghe mà không có bất kì ý nghĩ nào. Bạn phải không nghe với bất kì định kiến nào, bạn phải không quyết định ủng hộ hay chống đối. Bạn không vội vã quyết định liệu chúng là đúng hay sai. Chỉ lắng nghe mà không ủng hộ hay chống đối. Đừng vội vàng, bằng không bạn sẽ làm cái gì đó ngu xuẩn.
Giữ tâm trí ngu xuẩn của bạn im lặng đi. Bảo tâm trí, “Xin yên tĩnh đi cho.” Nó là được trong thế giới bình thường nhưng không được với chư phật, không được với người đã thức tỉnh.
Bất kì khi nào các đệ tử mới tới với Phật Gautam, ông ấy sẽ nói với họ, “Trong hai năm ngồi bên cạnh ta một cách im lặng, thế thì cái gì đó sẽ là có thể. Thế thì ta có thể nói cái gì đó cho ông và thế thì ông sẽ có khả năng hiểu.”
Một lần một triết gia lớn, Maulingaputta, tới gặp ông ấy. Ông ta có hàng nghìn đệ tử của riêng mình. Ông ta là một triết gia nổi tiếng, rất được kính trọng, một học giả lớn. Khi Phật nói với ông ta, “Trong hai năm ở đây và im lặng, thế thì sẽ có khả năng cái gì đó xảy ra giữa ta và ông,” tất nhiên ông ta bị khó chịu.
Ông ta nói, “Ông nghĩ tôi là người dốt không thể hiểu được ông sao? Ông có thể nói bất kì cái gì ông muốn nói ngay bây giờ; không có nhu cầu cho tôi đợi tới hai năm. Tôi có thể hiểu được Vedas, Upanishads, Gita – sao không hiểu ông?”
Phật nói, “Nếu ông đã hiểu Vedas, Upanishads, Gita, sao ông đã tới đây? Để làm gì? Câu hỏi của ông được trả lời rồi! Nếu ông đã hiểu Upanishads, thế thì cái gì còn lại? Thế thì đừng làm phí thời gian của ta. Ông đã biết rồi. Vậy nên đi đi!”
Ông ta phải đã cảm thấy rất choáng. Ông ta đã tới với năm trăm đệ tử; họ cũng bị choáng. Nhưng ông ta phải đã là một người có can đảm lớn – ông ta hiểu ra vấn đề. Ông ta nói, “Điều đó là đúng. Nếu tôi đã hiểu – thực sự hiểu – thế thì chắc đã không có nhu cầu tới ông. Tôi đã tới ông vì những câu hỏi của tôi còn chưa được trả lời. Tôi biết mọi Vedas và Upanishads, nhưng chúng đã không làm biến đổi con người tôi.”
Thế rồi Phật nói, “Làm theo điều ta nói đi. Trong hai năm không hỏi câu hỏi nào. Dỡ bỏ mọi thứ. Trong hai năm giữ yên tĩnh và im lặng và ngồi đây.”
Khi điều này xảy ra, Xá Lợi Tử, một trong các đại đệ tử của Phật, người cũng đang ngồi đó, bắt đầu cười.
Maulingaputta nói, ‘Sao người này cười? Ông ấy điên hay cái gì đó?”
Phật nói, “Ông hỏi ông ấy đi.”
Xá Lợi Tử được hỏi. Xá Lợi Tử nói, “Tôi cười vì người này thực sự rất tinh quái” – ông ấy đang nói về Phật – “Tôi đã tới cũng giống như ông và ông ấy đã bảo tôi phải yên tĩnh và im lặng trong hai năm. Và trong hai năm đó mọi câu hỏi của tôi đã biến mất. Bây giờ tôi chẳng có gì để hỏi! Còn ông ấy liên tục hỏi tôi, ‘Xá Lợi Tử, sao ông không hỏi bây giờ?’ Cho nên gợi ý của tôi cho ông là: nếu ông muốn hỏi, hỏi bây giờ đi; nếu ông không muốn hỏi, thế thì nghe ông ấy. Thế thì im lặng trong hai năm.”
Và điều này đã xảy ra. Sau hai năm Phật đã hỏi Maulingaputta – đích xác sau hai năm – “Câu hỏi của ông đâu rồi?”
Và ông ta cười, cúi mình, chạm chân Phật, và ông ta nói, “Chúng đã biến mất trong im lặng. Chỉ quan sát thầy, chỉ nhìn thầy, dần dần dần dần sự sáng tỏ của tôi trở nên ngày càng trong suốt hơn. Tâm trí biến mất và tôi có thể thấy thầy bằng vô trí. Một loại quan hệ khác toàn bộ đã xảy ra. Cái gì đó đã xảy ra. Không có câu hỏi, không có câu trả lời, nhưng tôi hoàn toàn được mãn nguyện. Tôi đã về tới nhà.”
Một người nói với bạn mình, ‘Khi nào anh tới New York, gọi điện cho anh bạn thân cùng đại học của tôi, Jimmy Sexover. Anh ấy bây giờ làm việc ở công ti XYZ.”
Khi người ngoài thành phố này tới New York anh ta gọi điện tới công ti XYZ và hỏi cô tiếp tân, “Các bạn có Sexover (hết giờ tình dục) ở đó không?”
“Giờ tình dục sao? Đồ chết tiệt!” cô ấy đáp. “Chúng tôi thậm chí không có nghỉ giữa giờ!”
Bạn nói, Niraj: Tại sao mọi người đã thức tỉnh nói rằng con người ngủ?
Vì con người là ngủ! Đó là sự kiện đơn giản. Quan sát bản thân bạn và bạn sẽ thấy chân lí của nó.
Bạn nói: Tôi không đồng ý.
Bạn không thể đồng ý được. Bạn sẽ phải biến mất cho sự đồng ý xảy ra. Nếu bạn vẫn còn dai dẳng, sự đồng ý là không thể được. Cả hai điều này là không thể được: bạn và sự đồng ý. Hoặc sự đồng ý là có thể, thế thì bạn sẽ không hiện hữu, hoặc bạn là có thể, thế thì sự đồng ý sẽ không có đó.
Bạn cũng nói: Tôi nghĩ tôi thức tỉnh đầy đủ.
Nếu bạn thức không có nhu cầu nghĩ rằng bạn thức. Khi bạn yêu người đàn bà bạn không nói, “Anh nghĩ anh yêu em.” Nếu bạn nói điều đó cô ấy sẽ tát vào mặt bạn! Nếu bạn yêu cô ấy bạn yêu cô ấy. Phỏng có ích gì mà nói, “Anh nghĩ”? Khi bạn khát bạn không nói, “Tôi nghĩ tôi khát.” Nếu bạn khát bạn khát. Bạn đơn giản nói, “Tôi khát.”
Bạn nói: Tôi nghĩ tôi thức tỉnh đầy đủ.
Bạn ngủ đầy đủ đấy! Có thể mơ trong giấc ngủ của bạn rằng bạn thức… điều đó là có thể. Đó là điều suy nghĩ tất cả là gì: mơ, mơ với mắt mở.
Nghe theo chư phật đi. Im lặng, yên tĩnh, bình thản hơn đi. Trong im lặng của mình bạn sẽ biến mất, và thế thì có đồng ý này, thế thì có hài hoà này… Vấn đề không phải là đồng ý về mặt triết lí, vấn đề là hài hoà với người đã thức tỉnh, rơi vào hoà điệu với con người của người đó. Đó là điều đồng ý thực là gì.
Niraj, nếu bạn liên tục nghĩ như thế này bạn sẽ bỏ lỡ tôi toàn bộ. Ở đây, suy nghĩ không được yêu cầu, nhận biết vô suy nghĩ được yêu cầu. Khó mà đẩy suy nghĩ sang bên vì chúng ta quen suy nghĩ nhiều thế và chúng ta nghĩ suy nghĩ về mọi thứ là rất tài tình. Có những điều bạn không thể nghĩ tới được; dù bạn biết hay bạn không biết. Và những điều tôi đang nói tới thuộc vào phân loại đó: hoặc bạn biết hoặc bạn không biết.
Nếu bạn thức tỉnh đầy đủ, bạn đang làm gì ở đây? Anh chàng tốt bụng thế, bạn đang làm gì ở đây? Nếu bạn thức tỉnh đầy đủ, đi và giúp người khác thức tỉnh đầy đủ. Nhưng bạn không thức tỉnh. Tôi biết bạn, tôi biết việc ngủ của bạn – nó là sâu. Bạn cần việc gõ búa thực sự lên đầu bạn. Chừng nào sọ của bạn còn chưa bị vỡ ra bạn sẽ không thức tỉnh, bạn sẽ không có khả năng thức dậy.
Báo thức bình thường sẽ không có tác dụng. Tôi đang tạo ra báo thức phi thường. Cho nên tôi liên tục cử bạn từ nhóm này sang nhóm khác. Điều đó ngụ ý là việc bị kéo và đẩy và bị đánh và bị choáng. Chúng tôi không bỏ bất kì cơ hội nào cho bạn để vẫn còn ngủ. Chỉ khi một chút ít thức tỉnh xảy ra cho bạn, bạn sẽ hiểu cái gì đang xảy ra ở đây, cái gì đang diễn ra ở đây giữa tôi và những người điên, người đã tụ tập ở đây.
Từ “Bước trong thiền, ngồi trong thiền”, Ch.2
