Khi Bàn Khuê tổ chức tuần thiền ẩn dật, học trò từ nhiều nơi Nhật Bản tới tham dự.
Nó đã là trại thiền, phiên thiền, cho nên bạn phải hiểu thiền là gì. Đó là lí do tại sao tôi đi vào thiền sâu thế – bằng không bạn chắc sẽ bỏ lỡ toàn thể vấn đề của câu chuyện này. Những câu chuyện này không phải là chuyện thường, chúng cần thông tin nhiều để hiểu. Chừng nào bạn chưa hiểu thiền là gì, bạn sẽ đọc, ‘Khi Bàn Khuê tổ chức tuần thiền ẩn dật’ – nhưng bạn sẽ không hiểu.
…học trò từ nhiều nơi Nhật Bản tới tham dự. Trong một trong những cuộc tụ tập này một học trò bị bắt đang ăn cắp
Những học trò đó cũng ở đây – họ bao giờ cũng ở mọi nơi, vì con người mang tâm trí hướng theo tiền thế. Và đừng nghĩ rằng người muốn ăn cắp là khác rất nhiều với những người mà anh ta ăn cắp; tất cả họ đều trong cùng một thuyền. Cả hai đều là người có tâm trí hướng tiền. Người có tiền, người không có tiền – đó là khác biệt. Nhưng cả hai đều có tâm trí hướng tiền.
Sự vụ được báo lên cho Bàn Khuê với yêu cầu rằng thủ phạm phải bị đuổi ra. Bàn Khuê bỏ qua vụ này.
Tại sao ông ấy đã bỏ qua vụ này? Vì cả hai đều là những tâm trí hướng theo tiền. Cả hai đều là kẻ cắp – kẻ cắp này cố lấy các thứ từ kẻ cắp khác, có vậy thôi.
Trong thế giới này, nếu bạn tích trữ cái gì đó bạn trở thành kẻ cắp, nếu bạn có cái gì đó bạn trở thành kẻ cắp. Có hai loại kẻ cắp trên thế giới: một loại, những kẻ cắp đáng kính, được nhà nước thừa nhận, được nhà nước phê chuẩn, được nhà nước ghi nhận, được nhà nước cho phép – và loại khác, những người không được phép đang làm theo cách riêng của họ. Ăn cắp bất hợp pháp và hợp pháp. Những người hợp pháp là người được kính trọng; người bất hợp pháp tất nhiên không được kính trọng, vì họ đi ngược lại các luật lệ.
Những người rất láu lỉnh không bao giờ đi ngược lại các luật lệ, họ tìm ra con đường đi qua các luật lệ. Nhưng có vài người không láu lỉnh được như vậy. Thấy rằng nếu họ tuân theo các luật lệ này họ sẽ không bao giờ có bất kì cái gì, họ bỏ luật lệ và họ bắt đầu làm những điều phi pháp. Nhưng mọi người đều là kẻ điên vì tiền. Đó là lí do tại sao Bàn Khuê bỏ qua vụ này.
Về sau học trò này lại bị bắt trong hành động tương tự, và lần nữa Bàn Khuê bỏ qua chuyện này.
Ông ấy biết rằng cả hai loại người đều trong cùng một thuyền; không có khác biệt gì mấy.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng khi một người thành công trong hành động phạm tội của mình, anh ta trở nên đáng kính. Chỉ nếu anh ta thất bại, thế thì anh ta trở thành tội phạm. Kẻ cướp thành công trở thành vua, và vua không thành công trở thành kẻ cướp. Vấn đề chỉ là ai thành công. Nếu bạn mạnh, bạn là hoàng đế vĩ đại. Bây giờ Alexander, Alexander Đại đế này là gì? Kẻ cướp vĩ đại – nhưng ông ta đã thành công.
Các cái gọi là chính khách của bạn toàn là kẻ cướp. Họ cố tiêu diệt các kẻ cướp khác – họ có thể chống lại buôn lậu, họ có thể chống lại cướp bóc, họ có thể chống lại cái này và cái nọ. Nhưng sâu bên dưới họ là những kẻ buôn lậu lớn nhất, những kẻ cướp bóc lớn nhất. Nhưng họ làm mọi thứ một cách hợp pháp – hay ít nhất họ xoay xở để phô ra rằng họ đang làm mọi sự một cách hợp pháp. Và họ thành công – ít nhất khi họ đang trong quyền lực. Khi quyền lực mất rồi, thế thì mọi câu chuyện hay ho đó về họ đơn giản biến mất.
Một khi chính khách bị truất phế, ông ta trở thành hiện tượng xấu. Ông ta có thể là một Richard Nixon hay bà ta có thể là một Indira Gandhi. Một khi chính khách bị truất phế, một khi quyền lực mất đi, một khi quyền lực không còn đó để bảo vệ bạn, thế thì mọi thứ trở nên bị phơi ra. Nếu bạn biết cách một người đã trở nên giầu thế thì bạn sẽ không có khả năng kính trọng người đó. Nhưng nếu người này là giầu thực sự, người đó có thể xoay xở làm cho mọi người im lặng. Và thế rồi mọi người có trí nhớ rất nhỏ – họ quên.
Tôi đã đọc trong cuốn sách sử nào đó rằng mười hai người đã bị trục xuất khỏi England; họ đã là những tên cướp biển. Và cái gì đã xảy ra sau ba mươi năm? Cả mười hai người đó, vài người trong số họ đã đi tới Australia, và vài người đã đi sang Mĩ. Vài người trong số họ đã trở thành các thống đốc ở Mĩ, vài người trong số họ đã trở thành các chủ ngân hàng, chủ ngân hàng lớn, vài người trong số họ đã trở thành những điền chủ lớn ở Australia – cả mười hai người đã trở thành những người rất đáng kính. Và họ đã lập ra những hãng buôn lớn – mọi hãng buôn lớn của Mĩ thuộc về họ.
Đó là lí do tại sao thầy đã bỏ qua. Thầy đã không chú ý gì mấy, thầy đã không để ý tới điều đó. Điều đó là được, đây là cách mọi sự diễn ra trên thế giới. Người không có tâm trí hướng tiền sẽ bỏ qua.
Điều này làm các học trò khác tức giận, họ thảo ra một bản thỉnh cầu xin đuổi kẻ cắp này, nói rằng nếu không tất cả họ sẽ bỏ đi.
Bây giờ, những người này đã không ở đó để thiền chút nào. Nếu bạn đã tới để thiền, bạn hiểu vài yêu cầu – rằng bạn phải trưởng thành trong tâm trí ít hướng tiền, rằng bạn phải đạt tới việc tách rời nào đó khỏi mọi của cải của bạn. Rằng chẳng thành vấn đề gì nếu ai đó đã lấy vài ru pi – rằng điều đó chẳng thành vấn đề gì mấy, rằng đó không phải là chuyện sống chết như vậy. Rằng bạn phải hiểu cách tâm trí vận hành, cách mọi người đều có tâm trí hướng tiền.
Bạn chống lại kẻ cắp vì người đó đã lấy tiền của bạn. Nhưng làm sao nó là của bạn? Bạn phải đã lấy nó từ ai đó khác theo cách khác nào đó – vì không ai tới mà có tiền trong thế giới này, tất cả chúng ta tới với tay trống rỗng. Cho nên mọi thứ chúng ta sở hữu chúng ta phải đang sở hữu, đang nói như là của riêng chúng ta. Không cái gì thuộc vào bất kì ai. Nếu một người đã thực sự đi tới để thiền, đây sẽ là thái độ của người đó – rằng không cái gì thuộc về bất kì ai. Người đó phải bắt đầu có ngày càng ít gắn bó với đồ vật.
Nhưng những người này đều là người có tâm trí hướng theo tiền. Và khi bạn có tâm trí hướng tiền, một cách tự nhiên chính trị bước vào. Khi họ nói rằng kẻ cắp này đã bị bỏ qua hai lần, họ phải đã nghĩ, ‘Đây là loại thầy gì vậy? Dường như ông ta thiên vị cho kẻ cắp này!’ Họ không thể hiểu được tại sao thầy đã bỏ qua. Thầy bỏ qua chỉ để chỉ cho họ rằng họ phải bỏ tâm trí hướng tiền của họ đi. Vâng, việc ăn cắp là xấu, nhưng tâm trí hướng tiền của họ cũng là không tốt.
Khi họ thấy rằng hai lần họ đã bị bỏ qua, họ càng giận. Họ thảo ra một bản thỉnh cầu – chính trị đi vào ngay lập tức, phản đối, thỉnh cầu – xin đuổi kẻ ăn cắp này, nói rằng nếu không tất cả họ sẽ bỏ đi.
Bây giờ, họ đã không ở đó để thiền chút nào. Nếu họ đã thực sự ở đó để thiền, cách tiếp cận của họ hướng tới vấn đề này chắc đã khác toàn bộ. Họ chắc đã cảm thấy hơi chút từ bi hơn với người này, vì sự thèm khát tiền của anh ta. Nếu như họ là thiền nhân thực sự họ chắc đã quyên góp chút tiền cho trao nó cho người này – ‘Xin anh cầm số tiền này, thay vì đi ăn cắp.’ Điều đó chắc đã là một chỉ dẫn rằng họ đã ở đó để thiền, để được biến đổi.
Nhưng bây giờ họ đã thảo ra một bản thỉnh cầu đòi hỏi đuổi kẻ cắp đi. Không chỉ điều đó – với việc đe dọa, rằng nếu anh ta không bị tống ra tất cả họ sẽ bỏ đi.
Bạn không thể đe dọa một thầy như Bàn Khuê.
Khi Bàn Khuê đã đọc bản thỉnh cầu ông ấy triệu mọi người lại trước ông ấy. ‘Các ông là những đạo hữu khôn,’ ông ấy bảo họ. ‘Các ông biết cái gì là đúng và cái gì là không đúng. Các ông có thể đi đâu đó khác để học nếu các ông muốn, nhưng đạo hữu nghèo này thậm chí không biết cái đúng từ cái sai. Ai sẽ dạy anh ta nếu ta không dạy? Ta sẽ giữ anh ta ở đây cho dù mọi người trong các ông bỏ đi.’
Nhiều điều phải được hiểu. Khi thầy nói, ‘Các ông là những đạo hữu khôn’ thầy đơn giản giễu cợt, thầy đơn giản đánh mạnh họ. Thầy không nói, ‘Các ông khôn’ đâu, thầy nói, ‘Các ông dứt khoát ngu.’ Nhưng mọi kẻ ngu đều nghĩ bản thân họ là khôn. Thật ra, nghĩ bản thân người ta là khôn là một trong những yêu cầu cơ bản để là người ngu. Người khôn nghĩ họ không khôn. Người ngu bao giờ cũng nghĩ họ khôn.
Bây giờ, những người này toàn là kẻ ngu. Họ đã không ở đó để sở hữu tiền, họ đã không ở đó để có tiền – họ đã ở đó để có cái gì đó lớn hơn, cái gì đó cao hơn nhiều. Họ đã quên tất cả về nó. Thật ra, người này đã cho họ một cơ hội để thấy. Nếu họ mà là thiền nhân thực, họ chắc đã đi tới người này và cám ơn anh ta – ‘Anh đã cho chúng tôi một cơ hội để thấy chúng tôi bám vào tiền thế nào. Anh đã khuấy động chúng tôi nhiều thế nào! Chúng tôi đã hoàn toàn quên tất cả về thiền, chúng tôi đã quên chúng tôi đến đây để làm gì. Chúng tôi đã quên thầy Bàn Khuê này.’
Họ có thể đã du hành hàng trăm dặm, hay thậm chí hàng nghìn dặm – Trung Quốc là nước rộng. Họ phải đã du hành trong nhiều tháng, vì vào thời đó du hành không dễ dàng thế. Họ đã tới, họ đã nghe nói về thầy này và họ đã tới từ những chỗ rất xa xôi để học thiền cùng ông ấy. Và ai đó ăn cắp, và họ đã quên tất cả. Mọi điều đó sao? Họ đáng phải cám ơn kẻ cắp này: ‘Anh đã mang cái gì đó vào trong ý thức của chúng tôi – gắn bó điên nào đó với tiền đã sôi lên, đã nổi lên bề mặt.’
Khi Bàn Khuê nói, ‘Các ông là những đạo hữu khôn,’ ông ấy đang giễu cợt. Ông ấy nói, ‘Các ông là những kẻ ngu dứt khoát. Nhưng các ông nghĩ các ông rất khôn, các ông nghĩ các ông biết cái gì là đúng và cái gì là sai. Các ông đã từng cố dạy ta cái gì là đúng và cái gì là sai. Các ông đang bảo ta, “Thầy tống người này ra đi, bằng không chúng tôi sẽ bỏ đi.” Các ông đang cố ra điều kiện cho ta. Các ông nghĩ các ông biết cái gì là đúng và cái gì là sai sao? Thế thì các ông có thể đi bất kì chỗ nào – vì các ông khôn thế, các ông sẽ có khả năng học ở bất kì chỗ nào. Nhưng người này sẽ đi đâu? Người này là ngu thế!’
Thấy ra vấn đề đi, sự mỉa mai của nó. Thầy nói anh ta là ngu và anh ta là anh chàng nghèo – đạo hữu nghèo này. Nhớ, tính đúng của người đúng không bao giờ là rất đúng. Người nghĩ họ là đúng gần như toàn là người ngu. Cuộc sống là phức tạp và cuộc sống là tinh tế tới mức bạn không thể quyết định được dễ dàng rằng bạn là đúng và ai đó khác là sai. Thật ra, người có chút hiểu biết sẽ thấy rằng người đó không bao giờ rơi vào trong bẫy của việc là đúng.
Jesus nói với đệ tử của ông ấy: ‘Cái đúng của người đúng là không đủ – cái gì đó bị thiếu trong nó.’ Bây giờ họ nghĩ họ biết cái gì là đúng và cái gì là sai, và người này đã phạm phải điều sai, và thầy phải tống anh ta ra. Và nếu thầy không tống anh ta ra thế thì thầy cũng sai. Bây giờ họ là quá nhiều trong khôn của họ – họ nghĩ họ biết.
Đây không phải là cách ở gần thầy. Họ không thấy từ bi của thầy, họ không thấy thiền của thầy. Họ không thấy rằng thầy đã trở thành phật – Bàn Khuê là một trong những thầy lớn của Thiền. Họ không thấy ai đang hiện diện trước họ, và họ đang phản đối lại thầy và họ đang đe dọa thầy.
Con người là ngu xuẩn thế, con người đã làm đủ loại ngu xuẩn suốt nhiều thời đại. Và điều ngu xuẩn lớn nhất đã bị phạm phải bất kì khi nào có vị Phật – vì bạn không thể hiểu được, bạn không thể thấy được ai đang đương đầu với bạn. Bạn liên tục làm theo cách ấu trĩ và trẻ con của bạn; bạn liên tục nói những điều vô nghĩa.
Bàn Khuê nói, ”Các ông là những đạo hữu khôn, các ông biết cái gì là đúng và cái gì là không đúng. Các ông có thể đi đâu đó khác để học nếu các ông muốn, nhưng đạo hữu nghèo này thậm chí không biết cái đúng từ cái sai. Ai sẽ dạy anh ta nếu ta không dạy? Cho nên các ông đi đi, và ta sẽ giữ anh ta và ta sẽ dạy anh ta. Ta sẽ giữ anh ta ở đây cho dù mọi người trong các ông bỏ đi.’
Đôi khi chuyện xảy ra là người nghĩ mình là đúng là khó dạy hơn người nghĩ rằng mình là không đúng. Dễ dạy cho kẻ tội phạm hơn là dạy cho thánh nhân. Dễ dạy cho người cảm thấy sâu bên dưới rằng mình đang làm cái gì đó sai – vì người đó sẵn sàng học. Bản thân người đó muốn gạt bỏ trạng thái này. Nhưng người nghĩ ‘Mình đang làm đúng’ – người đó không muốn gạt bỏ trạng thái này, người đó hoàn toàn hài lòng với nó. Không thể nào thay đổi được người đó.
Tại sao thầy nói, ‘Tất cả các ông có thể đi và ta sẽ giữ một người này, đạo hữu nghèo này’? Tại sao? Vì đạo hữu nghèo này có khả năng, có tiềm năng.
Chuyện xảy ra là một người, một kẻ tội phạm lớn, kẻ sát nhân, tội nhân, tới để được Phật khai tâm. Khi anh ta tới, anh ta sợ rằng mọi người có thể không cho phép anh ta vào, các đệ tử có thể không cho phép anh ta gặp Phật. Cho nên anh ta tới vào giờ mà khi không có quá nhiều người. Và anh ta đã không đi vào từ cổng chính, anh ta nhảy qua tường.
Nhưng tình cờ Phật đã không ở đó – ông ấy đã đi ăn xin – và anh ta bị bắt. Và anh ta nói với các đệ tử, ‘Tôi đã không tới để ăn cắp hay bất kì cái gì, tôi chỉ sợ rằng các ông sẽ không cho phép tôi đi qua cổng chính. Mọi người đều biết tôi, tôi là nhân vật nổi tiếng quanh đây. Tôi là người bị ghét và sợ nhiều nhất quanh đây, mọi người đều biết tôi. Cho nên các ông có thể không cho phép tôi, các ông có thể không tin rằng tôi muốn trở thành sannyasin.’
Thế là họ đưa anh ta tới một trong những đại đệ tử của Phật, Xá Lợi Tử – người đã là nhà chiêm tinh lớn nữa, và người có năng lực, năng lực thấu thị, đọc kiếp quá khứ của mọi người. Thế là họ yêu cầu Xá Lợi Tử, ‘Ông nhìn vào trong người này xem sao. Chúng tôi biết rằng trong kiếp này anh ta là kẻ sát nhân, tội nhân, kẻ trộm, và anh ta đã làm đủ loại việc. Nhưng có thể anh ta đã thu được đức hạnh nào đó, punya nào đó, trong các kiếp quá khứ của anh ta – có thể đó là lí do tại sao anh ta muốn trở thành sannyasin. Cứ nhìn vào các kiếp quá khứ của anh ta.’
Và Xá Lợi Tử đã nhìn vào tám mươi nghìn kiếp sống quá khứ của anh ta… và anh ta bao giờ cũng như vậy! Ngay cả Xá Lợi Tử đã bắt đầu run rẩy, khi nhìn người này. Anh ta nguy hiểm thế – tám mươi nghìn lần là kẻ sát nhân, kẻ tội phạm, bao giờ cũng là tội nhân. Anh ta là tội nhân đã được xác minh! Điều đó là không thể được – bất kì thay đổi nào trong người này đều là không thể được. Ngay cả Phật cũng không thể làm được bất kì cái gì.
Xá Lợi Tử nói, ‘Tống người này ra ngoài, và cho anh ta ra ngay lập tức – vì ngay cả Phật sẽ thất bại với người này. Anh ta là tội nhân đã được xác minh. Cũng như Phật là Phật đã được xác minh, anh ta là tội nhân đã được xác minh. Tám mươi nghìn kiếp sống tôi đã nhìn thấy, và tôi không thể đi ra ngoài điều đó. Thế là đủ rồi!’
Thế là người này bị đuổi ra. Anh ta cả thấy tổn thương thế, rằng không còn cơ hội nào cho anh ta. Còn sống, anh ta không thể ở quanh Phật, cho nên anh ta muốn tự tử. Cho nên ngay ở quanh góc cổng chính anh ta đi tới bức tường và định đập đầu vào tường đá để tự kết liễu mình. Và Phật tới sau khi đi ăn xin. Và ông ấy thấy anh ta và ông ấy dừng anh ta lại, và ông ấy đưa anh ta vào bên trong, và ông ấy khai tâm cho anh ta.
Và câu chuyện này nói rằng trong bẩy ngày anh ta đã trở thành a la hán – trong vòng bẩy ngày anh ta đã trở thành người chứng ngộ. Bây giờ, mọi người rất phân vân. Xá Lợi Tử đi tới Phật và ông ấy nói, ‘Đây là cái gì vậy? Mọi thuật chiêm tinh của tôi là vô nghĩa sao? Và tôi đã nhìn vào trong tám mươi nghìn kiếp của người này! Nếu người này có thể trở nên chứng ngộ trong bẩy ngày, thế thì phỏng có ích gì mà nhìn vào các kiếp quá khứ của mọi người? Thế thì nó toàn là ngớ ngẩn. Làm sao điều đó có thể xảy ra được?’
Và Phật nói, ‘Ông đã nhìn vào quá khứ của anh ta, nhưng ông đã không nhìn vào tương lai của anh ta. Và quá khứ là quá khứ! Bất kì khoảnh khắc nào một người quyết định thay đổi, người đó có thể thay đổi – chính quyết định này mang tính quyết định. Và khi một người đã sống tám mươi nghìn kiếp sống của khổ, người đó biết, và người đó khao khát thay đổi, và sự mãnh liệt của người đó để thay đổi là vô hạn. Do đó, trong bẩy ngày….
‘Xá Lợi Tử, ông còn chưa trở nên chứng ngộ. Ông là người tốt, ông có các kiếp sống tốt – ông không cảm thấy bị nặng gánh gì mấy với quá khứ của ông. Ông có một loại tính đúng quanh bản thân ông. Ông đã từng là người brahmin trong nhiều kiếp, một học giả, người được kính trọng. Nhưng nhìn người này đi. Anh ta bị nặng gánh trong tất cả tám mươi nghìn kiếp kia, và anh ta muốn được tự do. Anh ta thực sự muốn được tự do. Do đó, có phép màu này – trong vòng bẩy ngày anh ta ở ngoài. Sự mãnh liệt của quá khứ của anh ta….’
Đây là một trong những điều cơ bản để hiểu trong biến đổi của mọi người: những người cảm thấy mặc cảm là dễ được biến đổi. Những người cảm thấy tốt, đúng, là rất khó biến đổi. Người tôn giáo là rất khó biến đổi, người phi tôn giáo là dễ biến đổi hơn. Cho nên bất kì khi nào một người tôn giáo tới tôi, tôi không để ý mấy tới người đó. Nhưng bất kì khi nào một người phi tôn giáo tới tôi, tôi thực sự quan tâm. Tôi say mê người đó, tôi hiện hữu cùng người đó, tôi ủng hộ tất cả cho người đó – vì có khả năng.
Đó là lí do tại sao Bàn Khuê nói:
Ai sẽ dạy anh ta nếu ta không dạy? Ta sẽ giữ anh ta ở đây cho dù mọi người còn lại trong các ông bỏ đi.’
Dòng nước mắt lau sạch mặt của đạo hữu đã ăn cắp. Mọi ham muốn ăn cắp đã tan biến.
Và trong cơn mưa rào từ bi đó từ thầy, kẻ cắp này không còn là kẻ cắp nữa, anh ta hoàn toàn được lau sạch. Anh ta bắt đầu khóc, và những giọt nước mắt đó lau sạch tim anh ta. Dòng nước mắt lau sạch mặt của đạo hữu đã ăn cắp. Mọi ham muốn ăn cắp đã tan biến. Đây là phép màu của sự hiện diện của thầy. Và câu chuyện này không nói bất kì cái gì về điều đã xảy ra cho tất cả những người chính trị kia. Đây là điều bí ẩn của cuộc sống. Đừng bao giờ cảm thấy đúng, và đừng bao giờ giả vờ rằng bạn là đúng – đừng bao giờ bị móc vào ý tưởng đó. Và đừng bao giờ nghĩ về ai đó khác rằng người đó là sai. Vì cả hai điều đó đi cùng nhau – nếu bạn cảm thấy bản thân bạn là đúng, bạn bao giờ cũng kết án người khác và nghĩ ai đó là sai.
Đừng bao giờ kết án bất kì ai, và đừng bao giờ liên tục ca ngợi bản thân bạn, bằng không bạn sẽ bỏ lỡ. Dù thế nào chấp nhận mọi người là vậy. Đó là cách họ là vậy. Và bạn là ai để quyết định liệu họ là đúng hay sai? Nếu họ sai họ khổ, nếu họ đúng họ được phúc lành. Nhưng bạn là ai để kết án?
Kết án của bạn mang bản ngã nào đó trong bạn. Đó là lí do tại sao mọi người nói quá nhiều về cái sai của người khác – điều đó cho cảm giác rằng họ là đúng. Ai đó là kẻ sát nhân, và họ có cảm giác thoải mái: ‘Mình không là kẻ sát nhân – ít nhất mình không là kẻ sát nhân.’ Và ai đó là kẻ cắp, và họ lại cảm thấy thoải mái: ‘Mình không là kẻ cắp.’ Và vân vân và vân vân, bản ngã của họ liên tục làm mạnh thêm. Mọi người nói về tội lỗi của người khác và về tội ác của người khác và các thứ của người khác…. Mọi cái sai đi vào trong các kiếp của người khác, mọi người liên tục nói về nó. Họ cường điệu nó lên. Và họ thích thú điều đó – điều đó cho họ cảm giác rằng ‘Mình là tốt.’ Nhưng cảm giác này sẽ trở thành rào chắn.
Là từ bi, là thông minh, là việc yêu đi. Nhìn người khác mà không phán xét. Và đừng bao giờ bắt đầu cảm thấy đúng, đừng bao giờ bắt đầu cảm thấy một loại linh thiêng. Đừng bao giờ trở thành Đức nọ Đức kia. Đừng bao giờ.
Vẫn còn là bình thường, vẫn còn là không ai cả. Và trong tính không ai cả của bạn vị khách tối thượng đến… trong tính không ai cả của bạn, bạn trở thành người chủ.
Từ “Thiền: con đường của nghịch lí”, t.2, ch.3
