Việc thứ hai cần làm là phải tuyệt đối tỉnh táo khi bạn quan sát các nét đặc trưng phân biệt của bạn. Chẳng hạn khi giận tới, chúng ta lập tức nghĩ về người làm chúng ta giận và không bao giờ nghĩ về người đang nổi giận. Nếu bạn là nguyên nhân của giận của tôi, tôi lập tức bắt đầu nghĩ về bạn và quên mất bản thân tôi hoàn toàn, trong khi phần thực tại là tôi, người đã trở nên giận. Người đã gây ra giận đã là nguyên nhân duy nhất, cái cớ. Người đó không thành vấn đề nữa. Người đó đã ném que diêm và đã thổi tung thuốc súng bên trong tôi. Tia lửa của người đó chắc đã là vô dụng nếu như không có đạn dược bên trong tôi. Điều tôi thấy không phải là đống đạn dược bên trong tôi mà là tia lửa của kẻ địch. Thế thì tôi cảm thấy rằng chính người đó đã gây ra mọi sự bùng cháy bên trong tôi. Chân lí là, người đó chỉ ném một que diêm, chính sự bùng nổ bên trong tôi loé lên. Và điều cũng là có thể là người đó có thể đã không ném diêm một cách có chủ ý. Người đó thậm chí có thể không nhận biết về đám cháy lớn bên trong bạn!
Bạn đổ trách móc hoàn toàn cho sự thất bại này lên người khác. Do đó, nhiều lần người đáng thương này không thể hiểu được tại sao chuyện nhỏ như vậy đã làm bạn khó chịu nhiều thế! Điều này bao giờ cũng là khó khăn. Vấn đề đang xảy ra bao giờ cũng là quá không đáng kể nhưng giận bốc lên là to lớn. Cho nên người gây ra giận bao giờ cũng lúng túng không hiểu làm sao một phát biểu bình thường có thể mang tới sự phẫn nộ thế! Bản thân bạn phải đã tự hỏi nhiều lần khi phát biểu của bạn gây giận cho người khác. Nhưng đây là ảo tưởng tự nhiên. Mọi lửa đều cháy bên trong tôi. Tôi cảm thấy bạn đã tạo ra. Bạn ném tia lừa và thuốc súng bên trong tôi bùng nổ. Nó lan rộng thế nào, khó mà nói được.
Bất kì khi nào giận chộp bắt chúng ta, chú ý của chúng ta bị hội tụ vào người đã gây ra nó. Trong trường hợp đó, khó mà bước ra khỏi giận. Khi bất kì người nào mang giận vào trong bạn, quên người đó ngay lập tức và tập trung vào người mà giận đang xảy ra. Nhớ, sự tập trung không mang tới bất kì thay đổi nào trong đối phương. Nếu bất kì thay đổi nào được mang tới, nó chỉ có thể là trong người đang giận.
Bất kì khi nào giận hay tham hay dục hay bất kì cái gì bắt giữ bạn, bỏ đối thể của việc xảy ra của chúng ngay lập tức. Người đàn ông hay đàn bà gây cho tâm trí trở nên có tính dục. Nhớ, anh ấy hay cô ấy đơn thuần ném diêm – có lẽ không chủ định gì. Trong vấn đề giận, có nỗ lực nào đó từ người khác, trong vấn đề dục gần như không có nỗ lực từ phía bên kia. Người đàn bà đi ngang qua đường. Bạn nhìn cô ấy và dục của bạn bị kích thích. Thế nữa, chú ý của bạn là toàn bộ dồn vào cô ấy. Bạn không ném thoáng nhìn vào bên trong mình để xem năng lượng này là gì mà trong đó nó bị bắt lửa bởi dục. Đây là cách chúng ta không quan sát bản thân chúng ta và không có việc tự quan sát này thì không biến đổi nào xảy ra trong cuộc sống. Cho nên khi dục lấn át bạn, quên đối thể đi, quên cái bắt giữ dục của bạn đi, cái bắt giữ giận của bạn, tham của bạn v.v.
Và bắt đầu nhìn vào bên trong – cái đang xảy ra bên trong! Không kìm nén. Cho phép tự do đầy đủ với bất kì cái gì đang xảy ra. Khép bản thân bạn trong phòng, và lao mình một cách toàn tâm vào việc xảy ra.
Tốt hơn cả là thấy cái đang xảy ra rõ ràng nhất có thể được.
Nếu giận phát rồ bên trong, kêu thét, khóc lóc, nhảy nhót, nói, nói lảm nhảm, làm bất kì cái gì theo ý bạn. Đóng cửa lại và quan sát cái điên riêng của bạn trong tính toàn bộ của nó, vì người khác đã chứng kiến nó nhiều lần rồi. Chính là duy nhất bạn đã không nhìn thấy nó; người khác đã quan sát trò vui này với chi phí của bạn. Bạn trở nên nhận biết về nó chỉ khi mọi thứ đã qua rồi; khi lửa đã tắt và chỉ tro còn lại.
Nhớ, tro không cho tin tức về lửa. Không thành vấn đề đống tro cao thế nào, nó không cho ý niệm mơ hồ nào về ngay cả tia lửa. Và nếu một người chưa bao giờ thấy lửa, người đó không thể rút ra kết luận gì từ tro. Không logic nào có thể đưa từ tro tới lửa. Không suy diễn nào có thể được rút ra về bản chất và hình dạng của lửa từ tro. Bất kì khi nào bạn nhìn vào giận riêng của bạn, nó giống như nhìn vào tro – khi mọi thứ đã mất đi rồi. Thế thì bạn ngồi than vãn trên đống tro tàn – và điều đó không có tác dụng gì. Quan sát khi lửa cháy trong sức mạnh đầy đủ đi.
Sẽ dễ hơn để quan sát nếu nó được phép tự do diễn đạt. Nhớ, khi bạn trưng ra cho người khác, nó không trong dạng đầy đủ của nó. Nếu bạn giận chồng bạn hay vợ bạn hay con trai hay con gái, giận này là không đầy đủ. Có những giới hạn của sự không hài lòng. Vì không người vợ hay chồng nào là giận tới mức mọi giận có thể được diễn đạt ra. Cho nên tôi sẽ cho hiện ra giận nào đó và giữ phần còn lại ở bên trong bản thân tôi. Không ai đã bao giờ cho lối thoát đầy đủ cho giận của mình. Khi bố nổi giận với con nhỏ, ngay cả thế anh ta là không giận đầy đủ cho dù đứa trẻ là bất lực thế anh ta thậm chí có thể vặn cổ nó! Hàng trăm giới hạn chắn đường. Giận được diễn đạt chỉ tới mức độ nào đó, không thêm phần vui thú trong hành động này. Đau cũng không được đầy đủ. Do đó chúng ta chìm đắm trong nó nhiều lần và lặp lại.
Nếu bạn muốn quan sát giận trong tính toàn thể của nó, bạn sẽ phải quan sát nó một mình, ở chỗ riêng tư trong phòng của bạn. Thế thì một mình bạn có thể thấy nó trong sự đầy đủ của nó, vì thế thì không có giới hạn. Đây là lí do tại sao tôi khuyên dùng thiền gối với những người nào đó, để cho họ có thể quan sát giận của họ một cách đầy đủ.
Hôm nay tôi mới đi tới biết, qua đối tác của người bạn đã tiến hành thiền gối lúc muộn, rằng anh ta đã rút ra một con dao và xẻ chiếc gối thành từng mảnh! Tôi đã không bảo anh ta làm điều này! Nó có vẻ buồn cười – điên thế! Nhưng chúng ta không cười khi người sống bị đâm dao trong giận mặc dù đam mê được hài lòng là hệt như khi bạn xé toạc chiếc gối! Dù đó là gối hay con người – điều đó không quan trọng. Tuy nhiên việc xé gối làm hài lòng nhiều hơn, vì không có giới hạn.
Đóng bản thân bạn trong phòng của bạn và khi đặc điểm quan trọng hơn cả của bạn bắt giữ bạn, cho phép nó biểu lộ bản thân nó tới mức đầy đủ. Coi nó như thiền. Cho nó việc diễn đạt đầy đủ. Cho phép nó đi ra mọi lỗ chân lông của thân thể bạn. Thế rồi suy ngẫm về nó – bạn sẽ cười! Bạn thậm chí sẽ ngạc nhiên với mọi điều bạn có thể làm! Tâm trí bạn cũng sẽ tự hỏi làm sao bạn đã bao giờ có thể làm mọi điều đó – và điều đó nữa khi bạn là một mình! Nếu như có ai đó hiện diện, thế thì nó đã là có thể tha thứ được!
Bạn sẽ cảm thấy bồn chồn lần thứ nhất hay lần thứ hai. Lần thứ ba bạn sẽ ở trong dạng đầy đủ. Và khi bạn mê đắm trong nó một cách toàn tâm, bạn sẽ có được trải nghiệm kì lạ. Bạn sẽ thấy rằng bên ngoài bạn đang làm mọi điều này nhưng bên trong, ý thức đứng đó và quan sát. Điều này là không thể được khi có liên quan tới người khác nhưng bởi bản thân bạn, điều đó trở thành dễ dàng. Khắp xung quanh ngọn lửa của giận sẽ bao quanh bạn, bạn sẽ đứng ở trung tâm – một mình và tách rời. Và một khi người ta quan sát giận của mình xa khỏi bản thân mình, một khi ai đó quan sát dục của người đó hay tham của người đó hay sợ của người đó, tia sáng tri thức bắt đầu phát ra trong cuộc sống của người đó.
Người đó đã đạt tới một trải nghiệm.
Người đó đã nhận ra một trong những quyền năng của mình và bây giờ người đó không thể bị lừa qua năng lượng đặc thù này. Chúng ta trở thành người chủ của quyền năng đó, cái chúng ta nhận ra. Năng lượng này mà chúng ta cảm nhận rõ, không còn buộc chúng ta làm nô lệ; nhưng ngược lại năng lượng chúng ta không nhận ra, giữ chúng ta bị làm nô lệ.
Cho nên bạn có thể coi gối là người yêu của bạn hay bạn có thể coi nó là viên kim cương Kohinoor. Bạn có thể coi nó như kẻ thù của bạn, kẻ mà trước nó bạn run lên. Không có gì khác biệt bạn là ai hay bạn là gì. Không khó cho bạn nhận ra đặc trưng đặc thù của bạn vì nó đi theo bạn cả hai mươi bốn giờ. Bạn biết rất rõ đặc trưng chính của bạn là gì.
Từ “Con đường Đạo”, T.1, Ch.5 Tự do khỏi biến thiên tương tự – cái đẹp và cái thiện
