Không làm gì với thân thể nhưng thảnh thơi
Không cần làm bất kì cái gì cho nó. Chỉ hiểu chuyển động của năng lượng, chuyển động vô động cơ của năng lượng. Nó chảy, nhưng không hướng tới mục đích, nó chảy như việc mở hội. Nó chuyển động, không hướng tới đích, nó chuyển động vì năng lượng tràn đầy riêng của nó.
Đứa trẻ nhảy và múa và chạy quanh; hỏi nó, “Cháu đi đâu đấy?” Nó không đi bất kì đâu – bạn sẽ có vẻ ngu xuẩn với nó. Trẻ con bao giờ cũng nghĩ rằng người lớn là ngu. Câu hỏi vô nghĩa làm sao, “Cháu đi đâu đấy?” Có nhu cầu nào để đi bất kì đâu không? Đứa trẻ đơn giản không thể trả lời được câu hỏi của bạn vì câu hỏi không liên quan. Nó không đi đâu cả. Nó sẽ đơn giản nhún vai. Nó sẽ nói, “Không đâu cả.” Thế thì tâm trí hướng đích hỏi, “Thế sao cháu chạy?” – vì với chúng ta hoạt động là có liên quan chỉ khi nó dẫn tới đâu đó.
Và tôi bảo bạn, không có đâu mà đi: ở đây là tất cả. Toàn thể sự tồn tại lên cao trào trong khoảnh khắc này, nó hợp tụ vào khoảnh khắc này. Toàn thể sự tồn tại đã đổ ra vào khoảnh khắc này; mọi cái có đó đang đổ vào trong khoảnh khắc này – nó là ở đây, bây giờ. Đứa trẻ đơn giản tận hưởng năng lượng. Nó có quá nhiều. Nó chạy, không phải vì nó phải đạt tới đâu đó, nhưng bởi vì nó có quá nhiều; nó phải chạy.
Hành động vô động cơ, chỉ sự tuôn tràn của năng lượng của bạn. Chia sẻ đi, nhưng đừng thương mại, đừng mặc cả. Cho bởi vì bạn có, không cho để nhận lại – vì thế thì bạn sẽ bị khổ. Mọi thương nhân đều xuống địa ngục. Nếu bạn muốn tìm ra những thương nhân và người mặc cả lớn nhất, đi xuống địa ngục, ở đó bạn sẽ thấy họ. Cõi trời không dành cho thương nhân. Cõi trời dành cho người mở hội.
Trong Thượng đế học Ki tô giáo, lặp đi lặp lại, trong nhiều thế kỉ điều đã từng được hỏi là, “Các thiên thần làm gì trên cõi trời?” Đây là câu hỏi liên quan cho những người hướng mục đích: “Các thiên thần làm gì trên cõi trời?” Dường như không cái gì được làm, không cái gì có đó để làm. Ai đó hỏi Meister Eckhart, ” Các thiên thần làm gì trên cõi trời?” Ông ấy nói, “Ông là kiểu người ngu gì vậy? Cõi trời là chỗ để mở hội. Họ không làm bất kì cái gì. Họ đơn giản mở hội – niềm vinh quang của nó, sự cao thượng của nó, thơ ca của nó, việc nở hoa của nó, họ mở hội. Họ hát và họ múa và họ mở hội.” Nhưng tôi không nghĩ rằng người đó được thỏa mãn bởi câu trả lời của Meister Eckhart, vì với chúng ta hoạt động là có nghĩa chỉ nếu nó dẫn tới chỗ nào đó, nếu có mục đích.
Nhớ, hoạt động là hướng đích, hành động thì không. Hành động là việc tuôn tràn năng lượng; hành động là trong khoảnh khắc này, là đáp ứng, không được chuẩn bị, không được diễn tập. Chỉ toàn thể sự tồn tại gặp bạn, đương đầu với bạn, và đáp ứng tới. Chim hót và bạn bắt đầu hát – nó không phải là hoạt động. Đột nhiên nó xảy ra. Đột nhiên bạn thấy nó đang xảy ra, rằng bạn đã bắt đầu rì rào – đây là hành động.
Và nếu bạn trở nên ngày càng được tham gia vào trong hành động, và ngày càng ít bận bịu trong hoạt động, cuộc sống của bạn sẽ thay đổi và nó sẽ trở thành việc thảnh thơi sâu. Thế thì bạn “làm” nhưng bạn vẫn còn được thảnh thơi. Vị phật không bao giờ mệt. Tại sao? – vì ông ấy không là người làm. Bất kì cái gì ông ấy làm, ông ấy cho, ông ấy tuôn tràn.
Không làm gì với thân thể nhưng thảnh thơi; ngậm miệng và im lặng còn lại.
Miệng thực sự rất rất có ý nghĩa, vì đó là nơi hoạt động đầu tiên đưa đến; môi bạn bắt đầu hoạt động đầu tiên. Bao quanh khu vực của miệng là việc bắt đầu của mọi hoạt động: bạn hít vào, bạn khóc, bạn bắt đầu dò dẫm vú mẹ. Và miệng bạn bao giờ cũng vẫn còn trong hoạt động điên cuồng. Đó là lí do tại sao Tilopa gợi ý: “Hiểu hoạt động, hiểu hành động, thảnh thơi, và… ngậm chắc miệng.”
Bất kì khi nào bạn ngồi xuống để thiền, bất kì khi nào bạn muốn im lặng, điều đầu tiên là khép miệng lại hoàn toàn. Nếu bạn khép miệng hoàn toàn, lưỡi của bạn sẽ chạm hàm ếch; cả hai môi sẽ được hoàn toàn khép lại và lưỡi sẽ chạm hàm ếch. Ngậm miệng hoàn toàn – nhưng điều đó có thể được làm chỉ nếu bạn đã đi theo bất kì cái gì tôi đã nói cho bạn, không trước điều đó.
Bạn có thể làm điều đó! Ngậm miệng không phải là nỗ lực gì rất lớn. Bạn có thể ngồi như tượng, với miệng ngậm hoàn toàn, nhưng điều đó sẽ không dừng hoạt động. Sâu bên trong suy nghĩ sẽ tiếp tục, và nếu suy nghĩ tiếp tục bạn có thể cảm thấy rung động tinh tế trong môi. Người khác có thể không có khả năng quan sát điều đó vì chúng rất tinh tế, nhưng nếu bạn nghĩ thế thì môi bạn sẽ hơi mấp máy – việc mấp máy rất tinh tế.
Khi bạn thực sự thảnh thơi, việc mấp máy môi đó dừng lại. Bạn không nói, bạn không làm bất kì hoạt động nào bên trong bạn. Ngậm chắc miệng và im lặng còn lại. Và thế rồi không nghĩ.
Bạn sẽ làm gì? Ý nghĩ tới và đi. Để chúng tới và đi, điều đó không phải là vấn đề. Bạn không dính líu vào; bạn vẫn còn xa cách, tách rời. Bạn đơn giản quan sát chúng tới và đi, chúng không phải là mối quan tâm của bạn. Ngậm miệng và bạn vẫn còn im lặng. Dần dần, các ý nghĩ sẽ tự động dừng lại – chúng cần sự hợp tác của bạn để có đó. Nếu bạn hợp tác, chúng sẽ có đó; nếu bạn tranh đấu, thế nữa chúng sẽ có đó – vì cả hai đều là hợp tác: một đằng ủng hộ, một đằng chống đối. Cả hai đều là các loại hoạt động. Bạn đơn giản quan sát.
Nhưng ngậm miệng là rất giúp ích. Cho nên đầu tiên, như tôi đã từng quan sát nhiều người, tôi sẽ gợi ý cho bạn rằng trước hết là ngáp: mở miệng rộng hết mức có thể, làm căng miệng của bạn rộng nhất có thể, ngáp hoàn toàn; thậm chí nó bắt đầu làm đau. Làm điều này hai hay ba lần. Điều này sẽ giúp cho miệng vẫn còn khép lại trong thời gian lâu hơn. Và thế rồi trong hai hay ba phút, nói to từ lắp bắp, vô nghĩa. Bất kì cái gì tới với tâm trí, nói nó to lên và tận hưởng nó. Thế rồi ngậm miệng lại.
Điều dễ dàng hơn là đi từ đầu đối lập. Nếu bạn muốn thả lỏng bàn tay, tốt hơn cả là trước hết làm cho nó căng hết mức. Siết chặt bàn tay của bạn và để nó căng hết mức có thể, làm chính cái đối lập và thế rồi thả lỏng – và thế thì bạn sẽ đạt tới việc thả lỏng sâu hơn của hệ thống thần kinh. Làm các cử chỉ, mặt, chuyển động của mặt, vặn xoắn, ngáp, nói hai hay ba phút điều vô nghĩa – và thế rồi ngậm miệng lại. Và sự căng thẳng này sẽ giúp bạn có khả năng sâu hơn để thả lỏng môi và miệng. Ngậm miệng và thế rồi chỉ là người quan sát. Im lặng sẽ sớm hạ xuống bạn.
Có hai kiểu im lặng. Một, im lặng mà bạn có thể ép buộc lên bản thân bạn. Điều đó không phải là thứ rất duyên dáng, nó là bạo hành; nó là một loại cưỡng bức lên tâm trí, nó là hung hăng. Thế rồi có một loại im lặng khác hạ xuống bạn, như đêm buông xuống. Nó tới với bạn, nó bao bọc bạn. Bạn đơn giản tạo ra khả năng cho nó, tính đón nhận, và nó tới. Ngậm miệng, quan sát, không cố là im lặng. Nếu bạn cố, bạn có thể áp đặt im lặng trong vài giây, nhưng chúng sẽ không có bất kì giá trị nào – bên trong bạn sẽ liên tục sôi lên. Cho nên đừng cố là im lặng. Bạn đơn giản tạo ra tình huống, mảnh đất, để hạt mầm vào và chờ đợi.
làm trống rỗng tâm trí ông và không nghĩ.
Bạn sẽ làm gì để làm trống rỗng tâm trí? Ý nghĩ tới, bạn quan sát. Và việc quan sát phải được làm với sự thận trọng: việc quan sát phải là thụ động, không chủ động. Đây là cơ chế tinh tế và bạn phải hiểu mọi thứ, bằng không bạn có thể bỏ lỡ ở bất kì chỗ nào. Và nếu bạn bỏ lỡ hơi chút một điểm thôi, toàn thể sự việc thay đổi phẩm chất của nó. Quan sát; quan sát một cách thụ động, không chủ động.
Khác biệt là gì? Bạn đang đợi một cô gái, hay người yêu của bạn – thế thì bạn quan sát một cách chủ động. Thế thì ai đó đi qua cửa và bạn nhướn người lên nhìn xem liệu cô ấy đã tới chưa. Thế thì, chỉ lá lay động trong gió, và bạn cảm thấy có thể cô ấy đã tới. Bạn liên tục nhướn người lên; tâm trí của bạn rất háo hức, chủ động. Không, điều này sẽ không giúp gì. Nếu bạn quá háo hức và quá chủ động điều này sẽ không mang bạn tới im lặng của Tilopa hay im lặng của tôi. Là thụ động như khi bạn ngồi cạnh sông và sông trôi qua bên cạnh, và bạn đơn giản quan sát. Không có háo hức, không khẩn thiết, không cấp bách. Không ai áp đặt bạn. Cho dù bạn bỏ lỡ, không cái gì bị lỡ. Bạn đơn giản quan sát, bạn chỉ nhìn. Ngay cả lời “quan sát” cũng là không tốt, vì chính từ “quan sát” cho cảm giác về việc là chủ động. Bạn đơn giản nhìn, không có bất kì cái gì để làm. Bạn đơn giản ngồi cạnh bờ sông, bạn nhìn, và sông chảy qua. Hay, bạn nhìn lên trời và mây bồng bềnh, và một cách thụ động.
Sự thụ động này là rất rất bản chất; điều đó phải được hiểu, vì ám ảnh của bạn về hoạt động có thể trở thành năng nổ, có thể trở thành việc chờ đợi chủ động. Thế thì bạn bỏ lỡ toàn thể vấn đề; thế thì hoạt động đã lại đi vào từ cửa sau. Là người quan sát thụ động đi.
làm trống rỗng tâm trí ông và không nghĩ.
Tính thụ động này sẽ tự động làm trống rỗng tâm trí của bạn. Những gợn hoạt động, gợn năng lượng tâm trí, dần dần, sẽ lắng xuống, và toàn thể bề mặt của tâm thức của bạn sẽ không còn bất kì sóng nào, không còn bất kì gợn sóng nào. Nó trở thành giống như chiếc gương im lặng.
Như trúc hổng nghỉ thoải mái với thân thể của ông.
Đây là một phương pháp đặc biệt của Tilopa. Mọi Thầy đều có phương pháp đặc biệt riêng của ông ấy qua đó ông ấy đã đạt tới, và qua đó ông ấy muốn giúp người khác. Đây là đặc thù của Tilopa:
Như trúc hổng nghỉ thoải mái với thân thể của ông.
Cây trúc: bên trong hoàn toàn hổng hoác. Khi bạn nghỉ ngơi, bạn chỉ cảm thấy rằng bạn giống như cây trúc: bên trong hoàn toàn hổng hoác và trống rỗng. Và thực ra đây là hoàn cảnh: thân thể của bạn giống như cây trúc, và bên trong nó là hổng. Da bạn, xương bạn, máu bạn, tất cả đều là các bộ phận của trúc, và bên trong có không gian, chỗ hổng.
Khi bạn ngồi với miệng im lặng hoàn toàn, bất hoạt, lưỡi chạm hàm ếch và im lặng, không run run với ý nghĩ, tâm trí quan sát một cách thụ động, không chờ đợi bất kì cái gì nói riêng, cảm thấy giống như trúc hổng – và đột nhiên năng lượng vô hạn bắt đầu rót vào bên trong bạn, bạn được rót đầy với cái không biết, với điều huyền bí, với điều thiêng liêng. Trúc hổng trở thành chiếc sáo và điều thiêng liêng bắt đầu chơi nó. Một khi bạn là trống rỗng thế thì không có rào chắn cho điều thiêng liêng đi vào trong bạn.
Thử điều này; đây là một trong những cách thiền hay nhất, thiền về việc trở thành trúc hổng. Bạn không cần làm bất kì cái gì khác. Bạn đơn giản trở thành điều này – và mọi thứ khác xảy ra. Đột nhiên bạn cảm thấy cái gì đó đang giáng vào trong tính hổng của bạn. Bạn giống như bụng mẹ và sự sống mới đang đi vào trong bạn, hạt mầm rơi vào. Và một khoảnh khắc tới khi trúc hoàn toàn biến mất.
Như trúc hổng nghỉ thoải mái với thân thể của ông.
Nghỉ thoải mái – không ham muốn những thứ tâm linh, không ham muốn cõi trời, không ham muốn ngay cả Thượng đế. Thượng đế không thể được ham muốn – khi bạn là vô ham muốn, ngài tới với bạn. Giải thoát không thể được ham muốn vì ham muốn là phụ thuộc. Khi bạn là vô ham muốn, bạn được giải thoát. Phật tính không thể được ham muốn, vì việc ham muốn là cản trở. Khi rào chắn không có, đột nhiên Phật bùng nổ trong bạn. Bạn đã có hạt mầm rồi. Khi bạn là trống rỗng, không gian có đó – hạt mầm bùng nổ.
Như trúc hổng nghỉ thoải mái với thân thể của ông. Không cho không nhận, để tâm trí ông nghỉ ngơi.
Không có gì để cho, không có gì để nhận. Mọi thứ là tuyệt đối ổn thỏa – như nó vậy. Không có nhu cầu về bất kì cái gì để cho và nhận. Bạn là hoàn hảo tuyệt đối như bạn vậy.
Giáo huấn này của phương Đông đã bị hiểu lầm rất nhiều ở phương Tây, vì họ nói, “Đây là kiểu giáo huấn gì vậy? Thế thì mọi người sẽ không phấn đấu, và thế thì họ sẽ không cố đi cao hơn. Thế thì họ sẽ không làm bất kì nỗ lực nào để thay đổi tính cách của họ, để biến đổi các thứ xấu của họ thành cách thức tốt. Thế thì họ có thể trở thành nạn nhân của điều ác.” Ở phương Tây, “Hoàn thiện bản thân ông” là khẩu hiệu; cả dưới dạng của thế giới này, hay dưới dạng của thế giới kia, nhưng hoàn thiện đi. Làm sao hoàn thiện? Làm sao trở nên lớn lao hơn và to lớn hơn?
Ở phương Đông chúng ta hiểu điều đó sâu sắc hơn, rằng chính nỗ lực này để trở thành là rào chắn – vì bạn đã mang con người của bạn cùng bạn rồi. Bạn không cần trở thành bất kì cái gì – đơn giản nhận ra bạn là ai, có vậy thôi. Đơn giản nhận ra ai đang ẩn kín bên trong bạn. Hoàn thiện, dù bạn hoàn thiện bất kì cái gì, bạn bao giờ cũng sẽ trong lo âu và phiền não vì chính nỗ lực hoàn thiện này đang dẫn bạn đi trên con đường sai. Nó làm cho tương lai thành có nghĩa, lí tưởng thành có nghĩa, và thế thì tâm trí bạn trở thành việc ham muốn.
Ham muốn, bạn bỏ lỡ. Để việc ham muốn lắng xuống, trở thành vũng im lặng của vô ham muốn – và đột nhiên bạn ngạc nhiên, không ngờ nó có đó. Và bạn sẽ có tiếng cười bụng, như Bồ đề đạt ma đã cười. Và những người đi theo Bồ đề đạt ma nói rằng khi bạn lại trở thành im lặng, bạn có thể nghe thấy tiếng cười của ông ấy. Ông ấy vẫn còn đang cười. Kể từ đó ông ấy đã không dừng việc cười. Ông ấy đã cười vì, “Đây là kiểu chuyện đùa quái gì thế này? Mình đã là cái mình đang cố trở thành! Làm sao mình có thể thành công nếu mình đã là cái đó, và mình đang cố trở thành cái đó? Thất bại của mình là tuyệt đối chắc chắn. Làm sao mình có thể trở thành cái mà mình đã là vậy rồi?” Cho nên Bồ đề đạt ma đã cười.
Bồ đề đạt ma đã đích xác là người đương đại với Tilopa. Họ có thể đã biết nhau, có thể không về mặt vật lí, nhưng họ phải đã biết nhau – cùng phẩm chất con người.
Không cho không nhận, để tâm trí ông nghỉ ngơi. Đại thủ ấn giống như tâm trí không bám víu.
Bạn đã đạt tới nếu bạn không bám víu; không cái gì ở trong tay bạn – và bạn đã đạt tới.
Đại thủ ấn giống như tâm trí không bám víu.
Vậy tu luyện, vào đúng lúc ông sẽ đạt tới phật tính.
Thế thì cái gì là để được tu luyện? Là ngày càng thoải mái hơn. Là ngày càng ở đây và bây giờ hơn. Là ngày càng trong hành động hơn, và ít trong hoạt động hơn. Là ngày càng hổng hoác, trống rỗng, thụ động hơn. Ngày càng là người quan sát hơn – trung lập, không mong đợi bất kì cái gì, không ham muốn bất kì cái gì. Là hài lòng với bản thân bạn như bạn vậy, là việc mở hội.
Và thế thì, vào bất kì khoảnh khắc nào, bất kì khoảnh khắc nào, khi mọi thứ chín muồi và mùa vụ đúng tới, bạn nở hoa trong vị Phật.
Từ “Tantra hiểu biết tối cao”, Ch.4 Là giống trúc hổng
