Osho kính yêu,
Gần đây tôi đã nghe thầy nói nhiều về tin cậy hướng tới thầy và sự tồn tại như việc là phẩm chất cao hơn yêu, cái có thể phản bộ dễ dàng hơn. Khi tôi cố nghiền ngẫm từ ‘tin cậy’ tôi cảm thấy bị mất hút. Trong quá khứ, tin cậy đã ít nhiều chỉ được kết nối với sự vụ nào đó. Điều đó đã xảy ra cho tôi trong một số bài nói mà không có việc làm của tôi về bất kì cái gì, hay vì việc không làm đó mà tôi đã thấy bản thân tôi biến mất. Không có lời cho nó; tôi không thể gọi tên nó là yêu hay tin cậy. Nó đã xảy ra giống nhiều việc tan chảy. Với thầy tôi trải nghiệm lần đầu tiên trong đời tôi những khoảnh khắc của buông bỏ không sợ hãi mà không cố gắng một cách liểu lĩnh để tìm ra cái gì đó để ôm giữ vào. Xin thầy giúp tôi đi theo cách này ngày càng nhiều hơn.
Yêu là đẹp, nhưng thay đổi. Nó là đẹp nhưng không thể dựa vào; hôm nay nó có đó, ngày mai nó mất rồi. Nó nhiều phần hứng khởi hơn tin cậy, tự nhiên hơn tin cậy, nhưng tin cậy là phẩm chất cao hơn.
Trong các từ điển tin cậy hầu như bị trình bày sai: ở đó nó ngụ ý tin cậy vào ai đó, người đáng tin cậy. Nó nhiều tính đối thể – vì người này là đáng tin cậy, bạn tin cậy người đó. Nó không phải là phẩm chất của bạn; nó là phẩm chất của người kia theo đó tin cậy của bạn phụ thuộc vào. Và vì hiếm khi có người đáng tin cậy xung quang, hàng triệu người đã quên tin cậy là gì. Không có cơ hội cho nó. Người đáng tin cậy được cần, và không có người đáng tin cậy ở bất kì đâu.
Không ai tin cậy vào bất kì ai; do đó tin cậy đã trở thành lời khô khan, không được trải nghiệm – chỉ là lời mà không có phần tinh tuý, không có hương vị.
Khi tôi dùng từ ‘tin cậy’ nó là khác toàn bộ. Tôi không ngụ ý bạn tin cậy vào ai đó người đáng tin cậy; điều đó không phải là tin cậy. Người này là đáng tin cậy, cho nên điều đó không phải là công trạng của bạn. Khi tôi nói, “Tin cậy,” tôi nói tin cậy mặc cho người này – dù người đó là đáng tin cậy hay không. Thực ra, khi người đó không đáng tin cậy, thế thì vẫn tin cậy; chỉ thế thì lần đầu tiên bạn sẽ tìm ra cái gì đó mới nảy sinh trong tâm thức của bạn. Và thế thì tin cậy sẽ trở thành hiện tượng rất sáng, cao siêu hơn yêu, vì nó không cần bất kì cái gì từ người khác.
Vào những ngày đại học của tôi, tôi đã ngẫu nhiên là bạn cùng phòng với một sinh viên có tính hay tắt mắt. Anh ta không phải là kẻ cắp, anh ta là người có tính tắt mắt – anh ta thích thú việc lấy cắp. Đó không phải là thứ có giá trị mà anh ta lấy cắp; nó có thể là bất kì cái gì – chỉ một chiếc giầy, cái là vô dụng. Bạn có thể làm gì với nó? Nhưng lấy cắp đã là vui thế…. Và tôi đã phải sống cùng anh ta trong cùng phòng!
Cho nên bất kì khi nào tôi bị mất bất kì cái gì, tôi sẽ phải nhìn vào trong va li của anh ta và trong tủ của anh ta. Tôi sẽ tìm thấy thứ của tôi, và tôi sẽ tìm thấy nhiều thứ khác mà tôi không cần – cho nên tôi bỏ chúng ở đó bởi vì chúng là an toàn. Có ý nghĩa gì mà lấy lại chúng và đưa cho cậu bạn đang bị phiền muội? Anh ta sẽ lại lấy chúng và quấy rầy không cần thiết… Cho nên tôi sẽ chỉ lấy thứ tôi cần, và tôi sẽ dùng nó và để nó trở lại lần nữa trong tủ của anh ta.
Ngay cả quần áo của tôi… tôi có thể đi vào nhà tắm và anh ta sẽ mặc áo choàng của tôi và bỏ đi. Tôi sẽ quay lại, và trời đã rất lạnh và áo choàng của tôi mất rồi. Tôi sẽ nhìn vào trong mọi quần áo của anh ta để tìm áo choàng của anh ta và dùng nó – và thế rồi tôi sẽ gặp anh ta ở đại học và anh ta sẽ nhìn tôi và nói, “Ông đang dùng áo choàng của tôi.”
Tôi nói, “Vâng, vì tôi không thể tìm thấy áo choàng của tôi.” Tôi đã không nhìn vào áo choàng – rằng anh ta đang mặc áo choàng của tôi. Tôi nói, “Tôi đã không thấy áo choàng của tôi. Ai đó đã lấy cắp nó hay cái gì đó.”
Anh ta nói, “Có thể trong những ngày này không ai có thể được tin cậy.”
Anh ta đã là người hồn nhiên, vì anh ta có thể thấy rằng tôi thấy rằng anh ta đang mặc áo choàng của tôi, và dầu vậy tôi không nói bất kì cái gì. Tôi sẽ để áo choàng của anh ta trở lại trong tủ của anh ta, nhưng anh ta sẽ không để áo choàng của tôi vào tủ của tôi. Cái đó nữa sẽ đi vào trong tủ của anh ta. Nhưng không có vấn đề gì. Bất kì khi nào tôi cần một chiếc, tôi sẽ thấy rằng ít nhất một trong hai chiếc sẽ có đó.
Đôi khi điều đó gây khó chịu. Ngay cả ga trải gường cũng sẽ biến mất, gối sẽ biến mất – và bây giờ bạn phải nhìn trong đêm xem gối đã đi đâu. Nhưng tôi đã làm thành vấn đề rằng nếu gối của tôi đi đâu mất tôi sẽ dùng gối của anh ta – vì còn ai khác có thể lấy gối của tôi? Anh ta đã để chúng ở đâu đó.
Chung cuộc anh ta nói, “Ông thật là lạ.”
Tôi nói, “Điều đó đúng. Tôi có hơi kì lạ, hơi dở hơi.”
Anh ta nói, “Tôi bao giờ cũng nghĩ ông có hơi chút dở hơi vì ông là người duy nhất không phản đối. Tôi liên tục lấy cắp các thứ từ ông – và tôi thậm chí đã thấy rằng ông lấy lại chúng, và thế rồi để chúng trở lại trong hộp của tôi. Và ông không bao giờ phản đối.”
Tôi nói, “Tôi tin cậy ông. Ông là người bạn, Ông phải chăm nom đồ đạc của tôi – thấy chúng đang nằm đây đó, ông đã thu xếp chúng vào trong hộp của ông. Và cái gì sai trong điều đó? – bất kì khi nào tôi cần chúng, tôi có thể lấy chúng.”
Anh ta nói, “Nhưng mọi người nghĩ rằng tôi là đồ ăn cắp.”
Tôi nói, “Tôi không nghĩ vậy. Ông đơn giản tin vào chủ nghĩa cộng sản.”
Anh ta nói, “Vâng, điều đó là đúng. Tôi không tin rằng bất kì người nào có sở hữu bất kì cái gì. Bất kì ai có nó trước nhất, nó là của người đó. Nhưng ý tưởng này chưa bao giờ xảy ra cho tôi, rằng tôi là người cộng sản. Trời! Nếu bố tôi đi tới biết rằng tôi là người cộng sản, ông ấy sẽ tống tôi ra khỏi nhà ông ấy.”
Tôi nói, “Thế thì sự thực là ở chỗ ông là kẻ tắt mắt. Ông không phải là người cộng sản, ông đơn giản thích thú việc ăn cắp mọi thứ. Và không có hại gì. Nhưng đôi khi ông có thể lâm vào phiền phức, vì tôi đã nhìn vào trong tủ của ông và mọi thứ liên tục tích luỹ lại. Không giang đang bị chồng chất lên, và chúng không phải là thứ đồ của tôi, cho nên ông phải đánh cắp từ đâu đó khác.”
Anh ta nói, “Khi có liên quan tới đánh cắp, bất kì chỗ nào tôi đi toàn thể mối quan tâm là làm sao lấy được cái gì đó – bất kì cái gì, bút máy, chén trà. Chỉ với những thứ lớn tôi có hơi sợ, vì có lần tôi mang chiếc ghế của thầy giáo và tôi đã bị bắt.”
Tôi biết vụ này khi anh ta bị bắt khi đang mang chiếc ghế của thầy giáo. Tôi đã phải cứu anh ta. Tôi nói, “Tôi nhớ điều đó. Không cần nhắc tôi, vì tôi đã phải cứu ông.”
Anh ta hỏi, “Ông đã cứu tôi thế nào?”
Tôi nói, “Tôi đã nói với thầy giáo, `Chiếc ghế này đã rất lung lay rệu rã, và anh ta đã mang nó tới cửa hàng thợ mộc để sửa nó.’ ”
Anh ta nói, “Trời, đó là lí do tại sao ông ấy không bao giờ nói bất kì cái gì. Ông ấy đã nói cám ơn khi tôi quay về. Vào sinh viên túm lấy tôi và nói, `Đi về và để ghế trở lại.’ Cho nên tôi tới và để ghế trở lại, và thầy giáo nói, `Cám ơn cậu nhiều. Cậu rất cẩn thận.’ Tôi chưa bao giờ hiểu tạo sao thầy đã cám ơn tôi vì tôi thực sự mang chếc ghế về phòng của chúng ta.”
Tôi nói, “Ông không thấy rằng phòng này nhỏ sao. Ông đã mang về nhiều thứ thế, nhiều thứ lớn thế.”
Giầy, dép, ấm, chén, bất kì cái gì anh ta có thể xoay xở cho tay anh ta vào… và khi không ai nhìn, anh ta sẽ chạy xô ra.
Tôi đưa anh ta tới nhà phân tâm ở đại học. Anh ta hỏi, “Sao ông đưa tôi tới đó?”
Tôi nói, “Ông không biết sao? Ông ấy có nhiều thứ hay.”
Anh ta nói, “Thế thì được. Tôi sẵn sàng. Mất bao lâu? Tôi có phải đi mọi ngày không?”
Tôi nói, “Hai lần một tuần.”
Anh ta nói, “Thế thì không tốt rồi. Tôi không thể tới nhiều ngày hơn được sao? Ông ta có những thứ hay mà?”
Tôi nói, “Ông đừng lo. Ông ta có những thứ hay. Và trong khi ông ta đang tham gia vào trong việc phân tâm – và tôi đã làm rõ ràng cho ông ta rằng ông là người tắt mắt cho nên ông không thể làm được bất kì cái gì về điều đó – ông có thể xoay xở.”
Và anh ta bắt đầu mang các thứ từ nhà phân tâm. Một hôm khi anh ta mang chiếc tràng kỉ của nhà phân tích, tôi đã nói, “Thế này thì quá thể! Ông sẽ để nó ở đâu?”
Anh ta nói, “Chúng ta sẽ tìm cách nào đó, nhưng đây là chiếc tràng kỉ tốt thế, cho nên nằm nghỉ được. Tôi có thể nằm trên nó, và ông có thể phân tích tôi. Hay ông có thể nằm trên nó, và tôi có thể phân tích ông.”
“Nhưng,” tôi hỏi, “nhà phân tâm đâu?”
Anh ta nói, “Ông ấy phải về nhà bất thần. Một cú điện thoại tới rằng vợ ông ấy rất ốm, cho nên tôi nghĩ đây là cơ hội. Những thứ nhỏ tôi đã chuyển đi rồi, chỉ mỗi chiếc tràng kỉ này còn lại. Bây giờ căn phòng là trống rỗng. Tôi sẽ lại tới để nhìn thêm trước khi ông ấy quay lại.”
Thế rồi nhà phân tâm tới phòng. Ông ấy nói, “Cha kia đâu rồi? Tôi dung thứ mọi thứ, nhưng điều này là quá thể! Nó đã lấy mất tràng kỉ của tôi, và không có cái đó tôi thậm chí không thể làm việc được.”
Tôi nói, “Ông đừng lo, tràng kỉ ở đây.”
Ông ấy nói, “Tôi không muốn làm phân tâm cậu này. Điều đó ở bên ngoài tôi. Tôi đang phân tâm cho nó, và nó thò tay vào túi của tôi – ngay trước tôi! Và tôi biết rằng nó là rất hồn nhiên – chỉ nếu một chiếc cúc lỏng ra ở đó, nó sẽ dứt cúc ra. Cúc là vô dụng cho nó. Anh có thể thấy mọi thứ của tôi mà nó đã mang về đây không?”
Tôi nói, “Ông đừng lo. Như đã hứa, tôi sẽ thu thập các thứ của ông.” Tôi đưa cho ông ấy mọi thứ của ông ấy, kể cả chiếc tràng kỉ.
Khi cậu ta quay lại cậu ta hỏi, “Cái gì đã xảy ra vậy? – căn phòng dường như trống rỗng.”
Tôi nói, “Từ lúc ông ở đây, nó không thể vẫn còn trống rỗng lâu đâu. Ông lại tiếp tục. Người phân tâm đã tới cho nên tôi đã đưa cho ông ấy mọi thứ của ông ấy.”
Anh ta nói, “Điều đó là rất tệ. Điều đó tôi không thích chút nào. Khó khăn lắm tôi mới xoay xở mang được chiếc tràng kỉ, vác nó trên vai tôi.” Toàn thể đại học đã thấy điều đó, và mọi người biết rằng cậu này đánh cắp tràng kỉ này. Từ ghế tới tràng kỉ – anh ta đã tiến dần. Chúng tôi đã phải dừng cho anh ta tới các phiên phân tích.
Tôi nói, “Ông đơn giản làm, chỉ trong phòng này, bất kì cái gì ông muốn làm. Mọi thứ đồ của tôi đều sẵn có vì chúng vẫn ở đây trong phòng này – từ hộp này tới hộp kia.”
Mọi hộp của tôi đều trống rỗng. Một lần bố tôi tới thăm tôi và ông ấy thấy rằng tôi đã chẳng có quần áo nào; mọi hộp của tôi đều trống trơn. Ông ấy hỏi, “Chuyện gì xảy ra vậy? Quần áo của con đâu?”
Tôi nói, “Bố đừng lo.” Tôi chỉ cho ông ấy hàng hộp khác. Chúng đầy cả.
Ông ấy hỏi, “Vấn đề là gì? Bố không thể tin được rằng con cho phép thằng ngốc này đánh cắp mọi thứ của con.”
Tôi nói, “Anh ta không làm bất kì hại gì. Anh ta đơn giản thích thú, và điều đó là hồn nhiên… nhưng con tin cậy anh ta.”
Bố tôi nói, “Con ngụ ý gì bởi tin cậy? Đây mà là tin cậy sao?”
Tôi nói, “Vâng, con tin cậy anh ta, vì bất kì khi nào con hỏi, `Shrikant, chỉ trong năm phút, ông có thể đưa tôi cái bút máy của tôi không?’ anh ta sẽ lập tức đưa cho con không phải một, mà sáu bút máy. Anh ta sẽ nói, `Ông có thể chọn bất kì cái gì ông muốn. Ông có thể lấy cả sáu cái nếu ông muốn.’
“Anh ta là người rất đáng yêu. Đôi khi lúc con cần tiền con hỏi, `Shrikant, một cuốn sách mới vừa tới ở quầy bán sách và tôi cần ba mươi ru pi để mua nó.’ ”
Anh ta nói, “Đừng lo,” và anh ta sẽ cho con ba mươi ru pi.
Con hỏi, “Ông có tiền từ đâu vậy?”
Anh ta nói, “Đừng lo. Đó không phải là việc của ông. Nếu người đó bắt tôi, đó là trách nhiệm của tôi; ông chẳng liên quan gì tới điều đó. Tôi đã đơn giản vay nó cho ông. Ông mua sách, và bất kì khi nào ông có tiền ông có thể đưa nó cho tôi. Những thứ tôi lấy cắp, tôi bao giờ cũng thu thập” – anh ta thường nghĩ rằng anh ta là người thu thập mọi thứ – “và bất kì khi nào ai đó bắt giữ tôi, tôi đơn giản trả lại thứ đó cho người đó, nói, `Tôi thích đủ rồi, ông có thể lấy nó.’ ”
Sống với anh ta có hơi chút khó khăn lúc bắt đầu. Sữa của tôi sẽ tới và anh ta sẽ uống nó. Bữa sáng của tôi sẽ có đó, và nó sẽ hết trước khi tôi tới.
Tôi hỏi, “Cái gì xảy ra cho bữa sáng của tôi, Shrikant?”
Anh ta sẽ nói, “Về bữa sáng không có tên của ai cả. Nó tới, và tôi cảm thấy đói thế.”
“Nhưng,” tôi nói, “ông đã ăn bữa sáng rồi mà.”
Anh ta nói, “Điều đó là đúng. Tôi đã ăn bữa sáng, nhưng tôi vẫn cảm thấy đói. Nếu ông muốn, tôi có thể mang tới một, hai, ba bữa – nhiều tuỳ ý ông – vì người mang bữa sáng tới các phòng khác trong kí túc xác. Và anh ta sẽ mang thêm nữa, nói, `Ông đã quên phòng chúng tôi hoàn toàn.’ ”
Anh ta rất tốt và rất đáng yêu, nhưng ở điểm đó… Thói ăn cắp vặt đó có đó, nhưng nó không bao giờ làm cho tôi không tin cậy anh ta. Anh ta không bao giờ nói dối. Nếu anh ta đã đánh cắp cái gì đó, anh ta sẽ nói có; nếu anh ta không đánh cắp cái gì đó, anh ta sẽ nói không. Anh ta, theo cách đó, là người rất chân thực. Thói ăn cắp vặt đó đã là bệnh của anh ta, bệnh tinh thần.
Khi bạn tin cậy ai đó mặc cho người đó, thế thì bạn sẽ cảm thấy một loại năng lượng khác toàn bộ với điều được mô tả trong từ điển và thường được dùng trong thế giới; cái đó có tính đối thể, việc đáng tin cậy của người khác.
Khi tôi dùng từ ‘tin cậy’, nó có tính chủ thể. Bất kì cái gì được bạn làm đều không thành vấn đề: bạn không mất tin cậy vào giá trị bản chất của cá nhân này, tính toàn vẹn của người này. Hành động của người này là không liên quan. Có thể có cả nghìn lẻ một lí do cho hành động của người này, nhưng bạn không tính tới hành động của người này. Bạn nghĩ về cá nhân này, không về hành động của người này.
Và thế rồi có tin cậy mà là yêu được trưởng thành đầy đủ, nơi không có khả năng nào của ghét, nơi chỉ có từ bi.
Nhưng bên ngoài yêu và tin cậy cũng có không gian mà không có tính đối thể không có tính chủ thể, cái đơn giản có đó. Thỉnh thoảng khi ngồi ở đây bạn có thể rơi vào trong không gian đó – và đó là cái gì đó mà không thể được gọi tên.
Có nhiều thứ trong sự tồn tại mà không thể được gọi tên, và những thứ đó là thứ thực. Cái có thể được gọi tên là có phẩm chất thấp hơn, có tầng thấp hơn, cái là không gian im lặng không tên. Nó chứa yêu, nó chứa tin cậy, và thêm nữa. Và cái thêm nữa đó là bao la thế… nhưng nó chỉ có thể tới, bạn không thể kéo nó tới.
Cho nên nếu thỉnh thoảng nó tới, tận hưởng nó đi. Mọi điều bạn có thể làm cho nó tới lần nữa là tận hưởng nó, thưởng thức nó. Việc bạn tận tưởng nó, bạn thưởng thức nó, là lời mời nó tới lần nữa. Dần dần, dần dần tình bạn với im lặng này tăng trưởng. Điều trở thành có thể là bạn có thể chỉ nhắm mắt lại và, không làm bất kì cái gì, im lặng này có thể giáng xuống bạn. Thậm chí không việc ham muốn nó… Nó sẽ xảy ra ngày càng nhiều hơn nếu bạn bao giờ cũng nhớ không ham muốn nó, nhưng chỉ mời nó – và có khác biệt lớn giữa việc ham muốn và việc mời.
Việc ham muốn là hung hăng. Và điều này là hiện tượng tinh tế tới mức bạn không thể hung hăng với nó, nếu không bạn sẽ phá huỷ nó.
Việc mời là khác toàn bộ. Mời, bạn đang nói: tôi sẵn có, các cửa của tôi là mở, và bất kì khi nào bạn thấy thích, bạn sẽ thấy tôi thức và tỉnh táo và sẵn sàng. Không phải là bạn phải nói những lời này… việc cảm thấy lời mời là đủ, và không gian này sẽ liên tục phát triển, liên tục tới ngày càng nhiều hơn. Đầu tiên nó sẽ tới ngồi đó cùng tôi; thế rồi dần dần nó sẽ bắt đầu tới ở các chỗ khác. Nó sẽ sớm không có liên quan với bất kì chỗ nào chút nào.
Bạn chỉ ngồi im và nhớ tâm trạng mời, và nó tới hạ xuống bạn như mây sáng đang trút hoa xuống. Chỉ ở phương Đông có những cây này với loại hoa đó. Một cây thường được đặt gần đền là cây madhukamini. Madhukamini nghĩa là “đêm dịu.” Nó nở hoa chỉ trong đêm, và nó nở hoa trắng – hoa rất nhỏ, như có cả nghìn hoa. Toàn thể cây đầy hoa. Bạn không thể thấy được lá, hoa nhiều thế, và mùi thơm… mùi hương của những hoa này đạt tới xa và rộng. Toàn thể hàng xóm trở nên đầy mùi đó.
Và buổi sáng trước khi mặt trời mọc, mọi hoa đó bắt đầu rụng. Cảnh đó đáng xem: hệt như mưa hoa đó liên tục rơi xuống, tạo ra tấm thảm hoa dầy bên dưới, vì cây rụng mọi hoa của nó trong đêm. Thế rồi lần nữa sau mười lăm ngày nó sẽ nở hoa.
Khi bạn trải nghiệm không gian không tên, bạn sẽ cảm thấy hoa đang trút lên bạn. Và không gian đó có hương thơm nào đó, ánh sáng nào đó, niềm vui nào đó. Nhưng đừng bao giờ ham muốn nó; điều đó trở thành rào chắn. Nếu bạn ham muốn nó, bạn sẽ bỏ lỡ nó. Nếu bạn mời nó, nó sẽ tới đi tới lại; một ngày nào đó nó có thể trở thành một phần của bạn. Nó phải trở thành một phần của bạn.
Từ “Con đường của nhà huyền bí”, T.2, Ch.33 Nguy hiểm hơn vũ khí hạt nhân
