Osho kính yêu,
Từ khi tôi bắt đầu nhắc nhở bản thân tôi phải nhận biết trong mơ, ba điều đã nổi lên. Thứ nhất, mơ của tôi dường như là rút sâu hơn vào trong chiều sâu của giấc ngủ của tôi. Thứ hai, khi nhận biết tới với mơ, tôi lập tức thức dậy. Điều này có thể xảy ra nhiều lần trong đêm, và thế rồi tôi bị đối diện với việc cố rơi lại vào giấc ngủ. Thứ ba, dường như có một phần của tôi tận hưởng được giải trí bởi giấc mơ và khuyến khích một cách vui sướng toàn thể cảnh tượng ngay khi giấc ngủ chiếm lĩnh tôi.
Thầy có thể chiếu ngọn đuốc của thầy vào góc tối này của tầng ngầm của tôi được không?
Bạn đã chú ý tới ba điều, nhưng thực tại bốn điều đang xảy ra và cái thứ tư là quan trọng nhất. Điều bị thiếu trong việc đếm của bạn là ở chỗ phần nào đó trong bạn là nhận biết, đang quan sát. Phần đó ghi chép lại cả ba điều này: rằng mơ đi sâu hơn vào trong vô thức; rằng bạn thức dậy mọi lúc bạn trở nên nhận biết rằng nó là mơ; rằng có phần nào đó trong bạn tận hưởng việc mơ. Tất cả ba điều này là thực, nhưng không ý nghĩa thế như cái thứ tư – cái đã chú ý tới ba điều này.
Cho nên bạn liên tục làm điều bạn đang làm, chỉ trở nên nhận biết về cái thứ tư nữa thôi. Chăm chú nhiều hơn, cho nhiều nhựa sống cho cái thứ tư, vì đó là điều duy nhất thực trong bạn – người quan sát.
Cả ba điều này sẽ dần biến mất. Đầu tiên, mơ sẽ trượt sâu hơn vào trong vô thức, nhưng nếu bạn tiếp tục chúng sẽ đi tới tảng đá đáy của vô thức. Thế thì chúng không thể thoát được thêm nữa, và chúng sẽ phải đối diện với bạn.
Nếu bạn liên tục làm bài tập này, bạn sẽ thức dậy mọi lúc vì bạn sẽ trở nên nhận biết rằng đây là mơ. Điều có ý nghĩa là khi bài tập của bạn trở nên ngày càng vững chãi hơn thì số lần bạn thức dậy sẽ ngày càng ít hơn, vì mơ sẽ càng ít có đó hơn.
Thứ ba, khi thời gian tiếp diễn, bạn sẽ thấy phần đang tận hưởng mơ thực sự là phần không được đáp ứng của cuộc sống thức của bạn, điều bạn đã từng không cho phép. Có nhiều thứ để tận hưởng – nhiều thứ trong chúng có vẻ trẻ con, và bạn không thích thú chúng vì mọi người sẽ nói gì? Mọi người trong nhà tắm thích thú làm vài điều mà người đó sẽ không thích làm ở chỗ công khai: nhăn mặt nhăn mũi trước gương…
Nếu bạn cho phép phần này của tâm trí bạn, cái muốn tận hưởng… điều đó đơn giản ngụ ý nó là phần bị kìm nén từ thời rất thơ ấu của bạn mà đã từng bị buộc phải nghiêm chỉnh. Không đứa trẻ nào được sinh ra mà nghiêm chỉnh. Mọi đứa trẻ đều đầy vui, và rất sẵn sàng cho bất kì việc vui chơi nào. Nhưng xã hội người lớn muốn nó lớn lên sớm nhất có thể – nếu không theo tuổi, thế thì ít nhất theo cách cư xử.
Phần bị kìm nén này tận hưởng mơ của bạn. Nếu bạn cho phép nó trong lúc thức – việc tận hưởng những thứ nhỏ bé, không quan tâm điều thế giới nghĩ về cái đó… Ý kiến của người khác chẳng ngụ ý cái gì. Bạn phải sống cuộc sống của bạn theo các nguồn bên trong riêng của bạn, không theo ý kiến của bất kì người nào khác. Nếu bạn cho phép phần này, nó sẽ biến mất khỏi thế giới mơ. Nó phải đi vào đó vì không có cách khác để được hoàn thành.
Chăm chú nhiều hơn tới người quan sát, người ở ngay sau toàn thể khung cảnh, thấy mọi điều này đang xảy ra. Một ngày nào đó sẽ sớm có đó mà chỉ người quan sát còn lại; và ngày bạn có thể quan sát giấc ngủ riêng của bạn… Và nhớ rằng việc quan sát giấc ngủ không quấy rối giấc ngủ. Việc quan sát không phải là hoạt động. Từ này cho việc hàm nghĩa sai; nó không phải là hoạt động, nó chỉ giống như gương. Bây giờ gương soi gương mọi thứ, nhưng việc soi gương không là hoạt động. Nó chỉ là bản tính của gương, rằng bất kì cái gì tới trước nó, cái đó được phản xạ.
Đích xác đây là tình huống của chứng kiến của bạn; nó chỉ là gương. Nó có thể phản xạ việc thức của bạn, nó có thể phản xạ việc ngủ của bạn, và nó không bao giờ quấy rối bất kì cái gì. Thấy bản thân bạn ngủ là một trong những kinh nghiệm đẹp, và điều này sẽ trở thành nền móng để thấy bản thân bạn thức.
Chung cuộc điều này sẽ giúp cho việc thấy bản thân bạn chết. Người quan sát là vĩnh hằng, nó là bất tử: nó có thể thấy bạn đang ngủ, nó có thể thấy bạn chết.
Ở Ấn Độ Alexander Đại đế đã đe doạ một nhà huyền bí. Ông ta rút kiếm ra khỏi vỏ và nói, “Nếu ông không đi cùng ta tới Hi Lạp ta sẽ chặt đầu ông! Trong một giây đầu ông sẽ ở trên đất.”
Nhà huyền bí nói, “Đừng chờ đợi, làm điều đó đi. Ông sẽ thấy đầu trên đất, ta cũng sẽ thấy đầu trên đất.”
Alexander trở nên hơi chút phân vân. Ông ta nói, “Ông ngụ ý gì, ông sẽ thấy đầu trên đất sao? Đầu ông sẽ ở trên đất!”
Nhà huyền bí nói, “Vâng, đầu ta sẽ ở trên đất, nhưng thực tại của ta là lớn hơn nhiều so với đầu ta hay thân ta. Ông có thể chặt toàn thân ta thành nhiều mảnh nhưng cũng như ông đang thấy điều đó, ta cũng sẽ thấy điều đó. Khác biệt duy nhất sẽ là ở chỗ ông sẽ không có khả năng thấy ta, nhưng ta sẽ có khả năng thấy ông đang chặt thân ta thành nhiều mảnh. Đây là toàn thể bí mật của huyền môn.
“Cho nên thay vì chờ đợi, chặt đầu đi! Đằng nào thì nó cũng không hữu dụng thêm nữa. Ta đã dùng nó, và ta đã đi tới điểm mà nó không còn được cần. Và ông cũng có thể chặt bất kì mảnh nào khác của thân thể. Nếu ông thích chặt, liên tục chặt nhiều nhất như ông muốn đi – thành hàng trăm mảnh. Nhưng nhớ, ông không thể đe doạ được ta, vì chết không có nghĩa gì với ta.”
Làm tổn thương loại người này là khó, khó ngay cả với một người như Alexander. Ông ta rút kiếm lại và nói, “Tha thứ cho ta. Ta không biết nhà huyền bí phương Đông là như thế nào. Thầy giáo của ta,” – thầy giáo của ông ta là Aristotle – “đã đề nghị ta mang một sannyasin từ Ấn Độ khi ta quay về. Và ta đã không thể coi nhẹ yêu cầu của ông ấy. Ta đã nói chuyện với nhiều sannyasins nhưng với ta họ đã có vẻ không đáng đưa về. Ông là người mà Aristotle sẽ hân hoan khi gặp, nhưng ông không sẵn lòng đi. Ta sẵn sàng cho ông bất kì cái gì ông muốn. Ông sẽ là khách hoàng gia. Ông sẽ sống trong cung điện và mọi thứ sẽ được chu cấp cho sự thoải mái của ông.”
Nhưng nhà huyền bí nói, “Không có cách nào đâu. Ta không bao giờ tuân theo mệnh lệnh của bất kì người nào. Ông đã phạm sai lầm ngay từ đầu. Ông đã ra lệnh cho ta. Nếu như ông đã đề nghị ra, ta chắc phải đã tới, nhưng giờ thì quá trễ rồi. Và ông đã đe doạ ta. Giờ ta không thể tới với người đã không có năng lực nhìn ra mình đang nói chuyện với ai. Ông chỉ mù!
“Ở phương Đông không ai đe doạ người như thế này. Ông cứ bảo thầy giáo của ông rằng nếu ông ta muốn gặp sannyasin thực, ông ta sẽ phải tới đây. Đó là cách duy nhất. Không sannyasin thực nào sẽ đi cùng ông bởi lí do đơn giản là những người này sống trong tự do; họ không thể trở thành tù nhân, cho dù trong nhà tù vàng. Nhưng trao thông điệp này cho thầy giáo của ông. Và cũng bảo ông ấy rằng ông ấy đã không dạy ông bất kì cái gì có ý nghĩa; ông ấy chỉ là thầy giáo, không là thầy.”
Từ xa xăm, chỉ nhìn vào Alexander và hành vi của ông ta, nhà huyền bí này đã suy dẫn ra những kết luận rất hợp lí về Aristotle – ông ấy thực sự đã là thầy giáo, không là thầy. Ông ấy đã chỉ là nhà logic. Ông ấy đã không là người biết.
Sau khi gặp nhà huyền bí này, Alexander thậm chí mất quan tâm tới Aristotle. Điều đó nhất định là như vậy, vì ông ta biết rằng Aristotle tham lam, sợ sệt. Khi ông ta còn là đứa trẻ, Aristotle hay tới để dạy ông ta, nhưng Alexander chắc đã nói với ông ấy, “Trở thành ngựa đi. Tôi không muốn bất kì việc dạy nào hôm nay. Tôi sẽ cưỡi ông.” Và Aristotle chắc đã trở thành ngựa và Alexander chắc đã cưỡi lên ông ấy.
Bây giờ Alexander đã gặp một loại người khác. Bạn thậm chí không thể đe doạ được ông ấy bằng kiếm tuốt trần. Và ông ấy thách thức bạn chặt đầu ông ấy. Và điều ông ấy đã nói… “Ta cũng sẽ nhìn nữa.” Việc nhìn, việc chứng kiến, là tách rời toàn bộ khỏi thân thể, khỏi tâm trí.
Điều quan trọng nhất là ở chỗ bạn liên tục làm bài tập này, để cho dần dần, dần dần mơ biến mất, và việc thức của bạn lặp đi lặp lại sẽ biến mất cùng nó. Trong khi chờ đợi, tận hưởng mọi thứ dù nó có vẻ trẻ con thế nào – ít nhất ở đây cùng tôi, không ai sẽ phán xét bạn.
Điều này sẽ là một trong những điều cơ bản của trường phái huyền bí – không phán xét về bất kì người nào. Mọi người phải làm bất kì cái gì người đó cảm thấy cần làm, yêu thích làm, tận hưởng việc làm. Chỉ thế thì việc chứng kiến còn lại. Đó là cội nguồn mà từ mọi góc độ tôi muốn bạn đạt tới.
Từ “Con đường của nhà huyền bí”, T.1, Ch.13 Khổ không là gì ngoài chọn lựa
