Tôi thường nghe thầy mà không hiểu và cảm thấy hoàn toàn phúc lạc – và tôi đã nghe thầy nói rằng đây là việc nghe đúng. Về sau tôi đã có ham muốn mãnh liệt để hiểu điều thầy nói. Ban đầu tôi đã buồn; dường như tôi đã lấy lối rẽ sai. Nhưng điều đó cho cảm giác thoải mái: đầu tôi rân ran và cảm thấy sống động mãnh liệt. Có cái gì tôi có thể làm khác hơn tận hưởng nó không?
~
Không có nhu cầu làm bất kì cái gì khác. Nếu bạn tận hưởng nó, bạn đã nghe tôi từ tim. Nó là việc tràn ngập với yêu, và việc hiểu bên ngoài lời. Bạn đã không cố hiểu; bạn đã không bao giờ dùng tâm trí. Điều đó là tốt, tốt hoàn hảo – đó là cách cuộc hành trình phải bắt đầu.
Khi tim hoàn toàn tràn đầy niềm vui, nó bắt đầu tràn ngập khắp mọi hướng; tâm trí không bị giữ tách rời. Đó là điều đang xảy ra: bạn đột nhiên bắt đầu nghe với nỗ lực để hiểu, và bạn cảm thấy đầu bạn đầy rân ran kì lạ. Điều đó ngụ ý cái gì đó đang tràn ngập từ tim, vì cái rân ran đó không thể nào là có thể bằng việc chỉ hiểu bằng lời. Và nếu bạn cảm thấy vui vẻ, thích thú nó, thế thì không có vấn đề gì: nó đơn giản là tim và đầu đang đi vào trong hoà điệu; xung đột của chúng đang tan biến, đối kháng của chúng đang biến mất. Chúng sẽ sớm là một thứ.
Thế thì chính việc nghe là cả hai – nó đạt tới tim bạn như rung động, xúc động, và tới tâm trí như việc hiểu – và cả hai được kết nối với bạn. Vấn đề chỉ có khi cái đầu bắt đầu cuộc hành trình. Đó là kẻ keo kiệt. Ngay chỗ đầu tiên nó không thể hiểu được nhiều thứ nhưng nó giả vờ hiểu chúng, cho nên nó tạo ra cái giả. Và nó không thể cho tim bất kì cái gì; nó thậm chí không nhận biết về tim. Nó không biết việc cho, nó chỉ biết lấy; nó là tham.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng từ tiếng Anh `greed-tham’ bắt nguồn từ từ tiếng Phạn. Trong tiếng Phạn vulture-chim kền kền được gọi là gridha. Gridha và greed bắt nguồn từ cũng một gốc. Tâm trí là chim kền kền. Điều đó có ý nghĩa để hiểu vì chim kền kền bao giờ cũng hiện diện nếu có cái xác, nếu ai đó chết.
Nếu bạn đi tới Bombay, nghĩa địa của người Parsee là cái gì đó đáng xem. Nó là một trong những chỗ đẹp nhất, đích xác ở giữa Bombay. Người Parsee chỉ tồn tại ở Bombay. Về nguồn gốc họ đã là người Persians và từ từ Persian đã dẫn tới từ Hindi parsee. Vì họ không sẵn lòng được cải đạo sang Mô ha mét giáo, họ đã trốn đi và hạ thổ ở Bombay. Từ đó thế thì toàn thể sự tồn tại của họ trong thế giới đã là ở bên trong biên giới của Bombay, vì toàn thể Persia đã trở thành người Mô ha mét giáo – một cách cưỡng bức.
Khi lần đầu tiên họ tới, chỗ họ chọn làm nghĩa địa của họ là ở bên ngoài Bombay. Nhưng tất cả Bombay đã tăng trưởng vô cùng và giờ nó đích xác ở giữa – một khu rừng rậm. Nghĩa địa của người Parsee có cái gì đó kì lạ: nó có giếng rất lớn, và trên đỉnh giếng có nhiều cái sào sắt. Họ để xác lên cái sào để cho nó không thể rơi vào trong giếng. Thế rồi kền kền ăn cái xác, và chỉ xương rơi vào trong giếng. Giếng đầy xương – nó là cái giếng rất lớn. Và trên mọi cây bạn sẽ thấy hàng nghìn kền kền đậu, đợi cho ai đó chết. Chúng chỉ sống trên người chết.
Điều kì lạ là ở chỗ tâm trí cũng sống trên cái gì đó chết, không trên bất kì cái gì sống. Khi tâm trí bắt đầu cuộc hành trình nó nghĩ nó đang cố hiểu nghĩa, nhưng nó thực sự giết chết nghĩa. Mọi cái sống động trong những lời đó bị bỏ bên ngoài; chỉ phần xác được hấp thu. Đó là điều tôi ngụ ý khi tôi nói ai đó là trí thức. Điều đó ngụ ý người đó đã thu thập nhiều xương chết, nhưng người đó đã không nếm trải sự sống chút nào. Người đó đầy lời, nhưng bản thân người đó đem nghĩa cho chúng; người đó không lấy nghĩa từ chúng, cho nên toàn thể cuộc hành trình đi sai.
Nếu người ta bắt đầu từ tâm trí, người ta vẫn còn bị giới hạn vào tâm trí. Người đó thu thập lời, trở thành học giả, nhà trí thức, nhưng không thông minh. Bước đầu tiên của người đó, bắt đầu với tâm trí, là không thông minh. Tôi chưa bao giờ đến gần đối đầu với bất kì người trí thức thông minh nào. Điều đó có vẻ ngớ ngẩn vì bình thường chúng ta nghĩ người trí thức là người thông minh, nhưng điều đó không đúng. Người trí thức chỉ sống trên những lời chết. Thông minh không thể làm điều đó. Thông minh bỏ lời – đó là cái xác – và chỉ lấy rung động sống trong nó.
Cho nên điều tốt là bắt đầu cuộc hành trình từ tim. Cách thức của người thông minh là cách thức của tim, vì tim không quan tâm tới lời; nó chỉ quan tâm tới phần tinh tuý tới trong bình chứa của lời. Nó không thu thập bình chứa; nó đơn giản uống phần tinh tuý và vứt bình chứa đi. Tâm trí làm chính điều đối lập: nó vứt phần tinh tuý đi và thu thập bình chứa. Bình chứa có vẻ đẹp, và tuyển tập các bình chứa làm cho một người thành người khổng lồ trí thức lớn.
Nếu bạn bắt đầu cuộc hành trình từ cái đầu bạn sẽ đi lòng lòng và lòng vòng bên trong đầu. Đầu bạn sẽ trở nên phồng ra; bạn sẽ trở nên bản ngã nhiều hơn.
Hasya đã hỏi tôi, “Tại sao chúng ta không mời các nhà trí thức, các tác giả, nhà văn, giáo sư tới để hiểu thầy?” Đây là vấn đề: họ không thể hiểu được. Điều tốt là nếu họ đọc sách của tôi; họ có thể có khả năng thu thập những lời nào đó, bình chứa nào đó, nhưng ở trong sự hiện diện của tôi họ sẽ cảm thấy vụng về, vì toàn thể nhấn mạnh của tôi là vào phần tinh tuý, không vào bình chứa. Tôi đang cố gắng vất vả để cho bạn vứt đi bình chứa và bạn đơn giản lấy phần tinh tuý.
Tim biết cách trở nên say sưa, và tim biết cách cho, cách chia sẻ. Nó sẽ sẵn lòng chia sẻ ngay cả với tâm trí. Và khi tim chia sẻ với tâm trí thế thì có khác biệt vì tim không có bình chứa; nó có thể chia sẻ chỉ phần tinh tuý. Nếu tâm trí sẵn lòng nhận, nó sẽ phải nhận phần tinh tuý. Đó là lí do tại sao bạn cảm thấy cảm giác rân ran. Tim cũng sẽ sớm rót đầy tâm trí với cùng phần tinh tuý. Nó sẽ rót đầy toàn thể thân thể bạn với cùng cảm giác rân ran. Đó là điệu vũ của từng tế bào trong con người bạn.
Cho nên điều đang xảy ra là hoàn toàn tốt – và nó đang xảy ra; bạn không làm. Việc làm bao giờ cũng đáng nghi ngờ; việc xảy ra không bao giờ là nghi ngờ. Cho nên bất kì khi nào cái gì đó đang xảy ra, đi cùng nó đi – đi cùng nó một cách toàn bộ, không giữ lại chút nào, và bạn bao giờ cũng sẽ đi vào trong ích lợi sâu hơn, vào trong phúc lành sâu hơn.
~
Từ “Con đường của nhà huyền bí”, T.1. Ch.2
