Ghen là gì và tại sao nó làm tổn thương nhiều thế?
Prem Garbha, ghen là so sánh. Và chúng ta đã từng được dạy so sánh, chúng ta đã từng bị ước định so sánh, bao giờ cũng so sánh. Ai đó khác có nhà tốt hơn, ai đó khác có thân thể đẹp hơn, ai đó khác có nhiều tiền hơn, ai đó khác có nhân cách lôi cuốn hơn. So sánh, liên tục so sánh bản thân bạn với mọi người khác bạn đi qua, và ghen lớn sẽ là kết quả; nó là sản phẩm phụ của việc ước định về so sánh.
Bằng không, nếu bạn bỏ so sánh, ghen biến mất. Thế thì bạn đơn giản biết bạn là bạn, và bạn không là ai khác, và không có nhu cầu. Điều tốt là bạn không so sánh bản thân bạn với cây, bằng không bạn sẽ bắt đầu cảm thấy rất ghen: tại sao bạn không xanh? Và tại sao Thượng đế đã khắc nghiệt thế với bạn – và không với hoa? Tốt hơn cả bạn không so sánh với chim, với sông, với núi; bằng không bạn sẽ khổ. Bạn chỉ so sánh với người, vì bạn đã bị ước định để so sánh chỉ với người; bạn không so sánh với công và với vẹt. Bằng không, ghen của bạn sẽ ngày càng nhiều hơn: bạn sẽ bị nặng gánh bởi ghen tới mức bạn sẽ không có khả năng sống chút nào.
So sánh là thái độ rất ngu, vì từng người là duy nhất và vô song. Một khi việc hiểu này lắng đọng trong bạn, ghen biến mất. Từng người là duy nhất và vô song. Bạn chỉ là bản thân bạn: không ai đã bao giờ giống bạn, và không ai sẽ bao giờ giống bạn. Và bạn không cần giống bất kì ai khác nữa.
Thượng đế chỉ sáng tạo ra các nguyên bản; ngài không tin vào bản sao giấy than.
Một đàn gà ở trong sân thì một quả bóng đá bay qua hàng rào và rơi vào giữa chúng. Con gà trống đi lạch bạch qua, tìm hiểu nó, rồi nói, “Tôi không phàn nàn, các bạn gái, nhưng nhìn công việc đang xảy ra ở bên ngoài cửa kia.”
Ngoài cửa những điều lớn lao đang xảy ra: cỏ xanh hơn, hoa hồng hồng hơn. Mọi người dường như là hạnh phúc thế – ngoại trừ bản thân bạn. Bạn liên tục so sánh. Và cùng điều này là hoàn cảnh với người khác, họ cũng đang so sánh nữa. Có thể họ nghĩ cỏ trong bãi cỏ của bạn là xanh hơn – nó bao giờ cũng có vẻ xanh hơn từ khoảng cách – rằng bạn có vợ đẹp hơn…. Bạn mệt mỏi, bạn không thể tin được tại sao bạn đã cho phép bản thân bạn bị mắc bẫy bởi người đàn bà này, bạn không biết làm sao gạt bỏ cô ấy – và anh hàng xóm có thể ghen với bạn, rằng bạn có cô vợ đẹp thế! Và bạn có thể ghen với anh ta….
Mọi người đều ghen với mọi người khác. Và từ ghen chúng ta tạo ra địa ngục thế, và từ ghen chúng ta trở thành rất hèn hạ.
Một lão nông đang đăm chiêu nhìn sự tàn phá của trận lụt. “Hiram!” một người hàng xóm kêu lên, “lợn của ông tất cả đã bị cuốn trôi xuống sông con rồi.”
“Lợn của Thompson thì sao?” lão nông hỏi.
“Chúng cũng bị cuốn đi rồi.”
“Còn của Larsen?”
“Vâng.”
“Hừm!” lão nông thốt lên, vui mừng. “Không tệ như tôi nghĩ.”
Nếu mọi người đều trong khổ, điều đó cho cảm giác thoải mái; nếu mọi người bị mất, điều đó cho cảm giác thoải mái. Nếu mọi người hạnh phúc và thành công, điều đó cho vị rất đắng.
Nhưng tại sao ý tưởng này về người khác đi vào trong đầu bạn ngay chỗ đầu tiên? Lần nữa để tôi nhắc bạn: vì bạn đã không cho phép nhựa sống riêng của bạn chảy; bạn đã không cho phép phúc lạc riêng của bạn tăng trưởng, bạn đã không cho phép con người riêng của bạn được nở hoa. Do đó bạn cảm thấy trống rỗng bên trong, và bạn nhìn vào bên ngoài của từng và mọi người vì chỉ cái bên ngoài có thể được thấy.
Bạn biết bên trong của bạn, và bạn biết bên ngoài của người khác: điều đó tạo ra ghen. Họ biết bên ngoài của bạn, và họ biết bên trong của họ: điều đó tạo ra ghen. Không ai khác biết bên trong của bạn. Ở đó bạn biết bạn chẳng là gì, vô giá trị. Và người khác ở bên ngoài có vẻ mỉm cười thế. Nụ cười của họ có thể là rởm, nhưng làm sao bạn có thể biết rằng chúng là rởm? Có thể tim họ cũng đang mỉm cười. Bạn biết nụ cười của bạn là rởm, vì tim bạn không mỉm cười chút nào, nó có thể đang kêu và khóc.
Bạn biết lãnh thổ của bạn, và chỉ bạn biết nó, không ai khác. Và bạn biết bề ngoài của mọi người, và bề ngoài của họ mọi người đã làm đẹp. Bên ngoài là vật trưng bày và chúng là rất lừa dối.
Có một chuyện Sufi cổ:
Một người rất bị nặng gánh bởi khổ của anh ta. Anh ta thường cầu nguyện mọi ngày với Thượng đế, “Tại sao là con? Mọi người dường như hạnh phúc thế, sao chỉ mỗi con trong khổ thế?” Một hôm, từ thất vọng lớn lao, anh ta cầu nguyện với Thượng đế, “Ngài có thể cho con khổ của bất kì người nào khác và con sẵn sàng chấp nhận nó. Nhưng xin lấy khổ của con đi, con không thể chịu được nó thêm nữa.”
Đêm đó anh ta có một giấc mơ đẹp – đẹp và rất khải lộ. Anh ta đã có giấc mơ đêm đó rằng Thượng đế đã xuất hiện trên trời và ngài nói với mọi người, “Đem mọi khổ của các ngươi vào trong đền.” Mọi người đều mệt mỏi vì khổ của mình – thực ra mọi người đôi khi lúc này lúc khác đã cầu nguyện, “Con sẵn sàng chấp nhận khổ của bất kì người nào khác, nhưng xin lấy khổ của con đi; thế này là quá nhiều, nó là không thể chịu được.”
Thế là mọi người thu thập khổ riêng của mình cho vào bao, và họ đi tới đền, và họ có vẻ rất hạnh phúc; ngày đó đã tới, lời cầu nguyện của họ đã được nghe. Và người này cũng chạy xô tới đền.
Và thế rồi Thượng đế nói, “Để các bao của các ngươi bên cạnh tường.” Mọi bao được để cạnh tường, và thế rồi Thượng đế tuyên bố: “Bây giờ các ngươi có thể chọn. Bất kì người nào đều có thể lấy bất kì bao nào.”
Và điều ngạc nhiên nhất đã là thế này: rằng người này, người bao giờ cũng cầu nguyện, đã chạy xô tới cái bao của mình trước khi bất kì ai khác có thể chọn nó! Nhưng anh ta lại trong ngạc nhiên, vì mọi người đều chạy xô về bao riêng của mình, và mọi người đã hạnh phúc để chọn lại nó. Chuyện gì thế này? Lần đầu tiên, mọi người đã thấy khổ của người khác, khổ sở của người khác – bao của họ thật lớn, hay thậm chí còn lớn hơn!
Và vấn đề thứ hai đã là, người ta đã trở nên quen với khổ riêng của mình. Bây giờ chọn khổ của ai đó khác – ai biết loại khổ nào sẽ ở bên trong bao? Sao bận tâm? Ít nhất bạn quen thuộc với khổ riêng của bạn, và bạn đã trở nên quen với chúng, và chúng là chịu đựng được. Trong nhiều năm thế bạn đã chịu đựng chúng – sao chọn cái không biết?
Và mọi người hạnh phúc trở về nhà. Không cái gì đã thay đổi, họ đã mang cùng cái khổ đó trở về, nhưng mọi người đã hạnh phúc và mỉm cười và vui vẻ rằng mình có thể nhận lại bao riêng của mình.
Đến sáng anh ta cầu nguyện với Thượng đế và anh ta nói, “Cám ơn ngài về giấc mơ; con sẽ không bao giờ hỏi lại nữa. Bất kì cái gì ngài đã cho con đều là tốt cho con, phải là tốt cho con; đó là lí do tại sao ngài đã trao nó cho con.”
Vì ghen bạn ở trong khổ thường xuyên; bạn trở thành hèn hạ với người khác. Và vì ghen bạn bắt đầu trở thành rởm, vì bạn bắt đầu giả vờ. Bạn bắt đầu giả vờ mọi thứ mà bạn không có, bạn bắt đầu giả vờ các thứ mà bạn không thể có, điều là phi tự nhiên với bạn. Bạn trở nên ngày càng nhân tạo hơn. Bắt chước người khác, cạnh tranh với người khác, bạn còn có thể làm cái gì khác được? Nếu ai đó có cái gì đó và bạn không có nó, và bạn không có khả năng tự nhiên để có nó, cách duy nhất là có cái thay thế rẻ nào đó cho nó.
Tôi nghe nói rằng Jim và Nancy Smith có một thời gian thú vị ở châu Âu mùa hè này. Nó thật thú vị thế khi đôi này chung cuộc có được cơ hội để thực sự sống nó. Họ đi mọi nơi và làm mọi thứ. Paris, Rome… bạn nêu tên nó, họ thấy nó và họ làm nó.
Nhưng thật ngượng ngùng thế khi quay về nhà và đi qua hải quan. Bạn biết cách các quan chức hải quan dò hỏi xoi mói vào trong mọi hành lí cá nhân của bạn. Họ mở túi ra và lấy ra ba bộ tóc giả, quần lót lụa, nước hoa, thuốc nhuộm tóc… thực sự ngượng ngùng. Và đó chỉ là túi của Jim!
Cứ nhìn vào bên trong túi của bạn và bạn sẽ thấy nhiều thứ nhân tạo, rởm, thứ giả – để làm gì? Tại sao bạn không thể là tự nhiên và tự phát? – vì ghen thôi.
Người ghen sống trong địa ngục. Bỏ việc so sánh đi và ghen biến mất, hèn hạ biến mất, rởm biến mất. Nhưng bạn có thể bỏ nó chỉ nếu bạn bắt đầu tăng trưởng kho báu bên trong của bạn; không có cách khác.
Trưởng thành đi, trở nên ngày một là cá nhân đích thực. Yêu bản thân bạn và kính trọng bản thân bạn, cách thức Thượng đế đã làm ra bạn, và thế thì ngay lập tức những cánh cửa của cõi trời mở ra cho bạn. Chúng bao giờ cũng mở, bạn đơn giản đã không nhìn vào chúng.
Từ “Sách về Trí huệ”, T.2, Ch.27
