Xin thầy nói cái gì đó về mối quan hệ của tâm thức và năng lượng.
Prem Naren, vật lí hiện đại đã khám phá ra một trong những điều vĩ đại nhất đã từng được khám phá, và đó là: vật chất là năng lượng. Đó là đóng góp vĩ đại nhất của Albert Einstein cho nhân loại: e = mc2, vật chất là năng lượng. Vật chất chỉ trình hiện ra… bằng không thì không có thứ như vật chất, không cái gì là rắn chắc. Ngay cả tảng đá cứng là năng lượng rung động, ngay cả tảng đá cứng là năng lượng nhiều như đại dương gầm gào. Sóng nảy sinh trong đá cứng không thể được nhìn thấy vì chúng là rất tinh tế, nhưng đá đang nổi sóng, đập, thở; nó là sống động.
Sự tồn tại là năng lượng. Khoa học đã khám phá ra rằng cái được quan sát là năng lượng, đối thể là năng lượng. Suốt nhiều thời đại, ít nhất trong năm nghìn năm, điều đã được biết là tính cực kia – chủ thể, người quan sát, tâm thức – là năng lượng.
Thân của bạn là năng lượng, tâm trí của bạn là năng lượng, hồn của bạn là năng lượng. Thế thì khác biệt gì giữa ba điều này? Khác biệt chỉ là về nhịp độ, các bước sóng khác nhau, có vậy thôi. Thân thể là thô – năng lượng vận hành theo cách thô, theo cách thấy được.
Tâm trí có chút ít tinh tế hơn, nhưng dầu vậy vẫn không quá tinh tế, vì bạn có thể nhắm mắt và bạn có thể thấy ý nghĩ chuyển động; chúng có thể được thấy. Chúng không phải là thấy được như thân thể của bạn; thân thể của bạn là thấy được cho mọi người khác, nó là thấy được công khai. Ý nghĩ của bạn là thấy được một cách riêng tư. Không ai khác có thể thấy được ý nghĩ của bạn; chỉ bạn có thể thấy chúng – hay người đã làm việc rất sâu trong việc nhìn ý nghĩ. Nhưng bình thường chúng là vô hình với họ.
Và cái thứ ba, tầng tối thượng bên trong bạn, là tầng của tâm thức. Nó thậm chí là không thấy được với bạn. Nó không thể bị thu lại thành đối thể, nó vẫn còn là chủ thể.
Nếu cả ba năng lượng này vận hành trong hài hoà, bạn là mạnh khoẻ và toàn thể. Nếu các năng lượng này không vận hành hài hoà và phù hợp, bạn ốm, không mạnh khoẻ; bạn không còn là toàn thể. Và là toàn thể là linh thiêng.
Nỗ lực mà chúng ta đang làm ở đây là làm sao giúp bạn để cho thân thể của bạn, tâm trí của bạn, tâm thức của bạn, tất cả có thể nhảy múa trong một nhịp điệu, trong sự cùng nhau, trong hài hoà sâu – không trong xung đột chút nào, nhưng trong hợp tác. Khoảnh khắc thân thể, tâm trí, tâm thức của bạn vận hành cùng nhau, bạn đã trở thành ba ngôi, và trong kinh nghiệm đó là Thượng đế.
Câu hỏi của bạn là có ý nghĩa, Naren. Bạn hỏi, “Xin thầy nói cái gì đó về mối quan hệ của tâm thức và năng lượng.”
Không có mối quan hệ giữa tâm thức và năng lượng. Tâm thức là năng lượng, năng lượng thuần khiết nhất; tâm trí không thuần khiết thế, thân thể còn kém thuần khiết hơn. Thân thể bị trộn lẫn quá nhiều thứ, và tâm trí cũng không thuần khiết toàn bộ. Tâm thức là năng lượng thuần khiết toàn bộ. Nhưng bạn có thể biết tâm thức này chỉ nếu bạn làm ra hài hoà từ ba điều này, và không phải là hỗn độn. Mọi người đang sống trong hỗn độn: thân thể của họ nói một điều, thân thể của họ muốn đi theo một hướng; tâm trí của họ quên lãng hoàn toàn thân thể – vì trong nhiều thế kỉ bạn đã được dạy rằng bạn không là thân thể, trong nhiều thế kỉ bạn đã được bảo cho rằng thân thể là kẻ thù của bạn, rằng bạn phải tranh đấu với nó, rằng bạn phải phá huỷ nó, rằng thân thể là tội lỗi.
Vì tất cả những ý tưởng này – chúng là đần độn và ngu xuẩn, chúng là độc và hại, nhưng chúng đã được dạy lâu tới mức chúng đã trở thành một phần của tâm trí tập thể của bạn, chúng có đó – bạn không trải nghiệm thân thể trong điệu vũ nhịp điệu với bản thân bạn.
Do đó có nhấn mạnh của tôi vào nhảy múa và âm nhạc, vì chỉ trong nhảy múa mà bạn sẽ cảm thấy rằng thân thể của bạn, tâm trí của bạn và bạn đang vận hành cùng nhau. Và niềm vui là vô hạn khi tất cả những điều này vận hành cùng nhau; sự giầu có là lớn.
Tâm thức là hình thể năng lượng cao nhất. Và khi cả ba năng lượng này vận hành cùng nhau, cái thứ tư tới. Cái thứ tư bao giờ cũng hiện diện khi ba năng lượng này vận hành trong sự thống nhất hữu cơ, cái thứ tư bao giờ cũng có đó; cái thứ tư không là gì ngoài sự thống nhất hữu cơ đó.
Ở phương Đông, chúng ta đã gọi cái thứ tư đó đơn giản là “cái thứ tư” – turiya; chúng ta đã không cho nó bất kì cái tên nào. Ba cái có tên, cái thứ tư là không tên. Biết cái thứ tư là biết Thượng đế. Để chúng ta nói điều đó theo cách này: Thượng đế là có khi bạn là sự thống nhất cực thích hữu cơ. Thượng đế không có khi bạn là hỗn độn, không thống nhất, xung đột. Khi bạn là ngôi nhà bị phân chia chống lại bản thân bạn, không có Thượng đế.
Khi bạn là hạnh phúc vô cùng với bản thân bạn, hạnh phúc như bạn hiện hữu, phúc lạc như bạn hiện hữu, biết ơn như bạn hiện hữu, và mọi năng lượng của bạn đang nhảy múa cùng nhau, khi bạn là dàn nhạc của mọi năng lượng của bạn, Thượng đế hiện hữu. Việc cảm đó về sự thống nhất toàn bộ là điều Thượng đế là gì. Thượng đế không phải là người ở đâu đó, Thượng đế là kinh nghiệm về ba năng lượng rơi vào trong sự thống nhất tới mức cái thứ tư nảy sinh. Và cái thứ tư là nhiều hơn tổng cộng của các bộ phận.
Nếu bạn mổ xẻ bức tranh, bạn sẽ thấy vải vẽ và mầu sắc, nhưng bức tranh không đơn thuần là tổng cộng của vải vẽ và mầu sắc; nó là cái gì đó nhiều hơn. “Cái gì đó nhiều hơn” đó được diễn đạt qua bức tranh, mầu sắc, vải vẽ, nghệ sĩ, nhưng “cái gì đó nhiều hơn” đó là cái đẹp. Mổ xẻ hoa hồng, và bạn sẽ thấy mọi hoá chất và các thứ tạo nên nó, nhưng cái đẹp sẽ biến mất. Nó đã không chỉ là tổng cộng của các bộ phận, nó là nhiều hơn.
Cái toàn thể là nhiều hơn tổng cộng của các bộ phận; nó diễn đạt qua các bộ phận, nhưng nó là nhiều hơn. Hiểu rằng nó là nhiều hơn là hiểu Thượng đế. Thượng đế là cái nhiều hơn, cái cộng thêm. Điều đó không phải là vấn đề thượng đế học, điều đó không thể được quyết định bởi biện luận logic. Bạn phải cảm thấy cái đẹp, bạn phải cảm thấy âm nhạc, bạn phải cảm thấy điệu vũ. Và chung cuộc bạn phải cảm thấy điệu vũ trong thân, tâm, hồn của bạn.
Bạn phải học cách chơi với ba năng lượng này để cho chúng tất cả trở thành một dàn nhạc. Thế thì Thượng đế hiện hữu – không phải là bạn thấy Thượng đế, chẳng có gì để được thấy; Thượng đế là người thấy tối thượng, nó là việc chứng kiến. Học làm tan chảy thân, tâm trí, hồn của bạn; tìm ra cách thức khi bạn có thể vận hành như một thể thống nhất.
Chuyện xảy ra nhiều lần là những người chạy…. Bạn sẽ không nghĩ về việc chạy như thiền, nhưng người chạy đôi khi đã cảm thấy kinh nghiệm vô cùng về thiền. Họ đã ngạc nhiên, vì họ đã không đi tìm nó – ai nghĩ rằng người chạy sắp trải nghiệm Thượng đế? – nhưng điều đó đã xảy ra, và bây giờ việc chạy đang ngày càng trở thành một loại thiền mới. Nó có thể xảy ra trong việc chạy. Nếu bạn đã bao giờ là người chạy, nếu bạn đã tận hưởng việc chạy trong sáng sớm khi không khí là tươi tắn và non nớt và toàn thế giới đang quay lại từ giấc ngủ, đang thức dậy, và bạn đã chạy và thân thể bạn đã vận hành đẹp, và không khí tươi mát, và thế giới mới lại được sinh ra từ bóng tối của đêm, và mọi thứ cất tiếng hát khắp xung quanh, và bạn cảm thấy sống động thế…. Một khoảnh khắc tới khi người chạy biến mất, chỉ có việc chạy. Thân, tâm trí và hồn bắt đầu vận hành cùng nhau; đột nhiên cực thích bên trong được trào ra.
Người chạy đôi khi ngẫu nhiên đi tới kinh nghiệm về cái thứ tư, turiya, mặc dầu họ sẽ bỏ lỡ nó vì họ sẽ nghĩ nó chỉ là vì việc chạy mà họ tận hưởng khoảnh khắc đó; rằng đó đã là ngày đẹp, rằng thân thể đã là mạnh khoẻ và thế giới đã là đẹp, và đó chỉ là tâm trạng nào đó. Họ sẽ không chú ý tới nó. Nhưng nếu họ chú ý tới nó, quan sát riêng của tôi là ở chỗ người chạy có thể dễ dàng đi tới gần thiền hơn bất kì người nào khác. Chạy chậm có thể là sự giúp đỡ vô cùng, bơi có thể là sự giúp đỡ vô cùng. Mọi điều này phải được biến đổi thành thiền.
Bỏ ý tưởng cũ về thiền đi, rằng chỉ ngồi dưới cây với tư thế yoga là thiền. Đó chỉ là một trong các cách thức, và có thể phù hợp cho vài người nhưng không phù hợp cho mọi người. Với trẻ nhỏ nó không phải là thiền, nó là hành hạ. Với thanh niên đang sống động, rung động, nó là đè nén, nó không là thiền. Có thể với người già, người đã sống qua, có năng lượng đang sút giảm, nó có thể là thiền.
Mọi người là khác nhau, có nhiều kiểu người. Với ai đó người có loại năng lượng thấp, ngồi dưới cây trong tư thế yoga có thể là cách thiền tốt nhất, vì tư thế yoga là ít tốn năng lượng nhất – ít nhất. Khi xương sống dựng thẳng, làm góc chín mươi độ với đất, thân thể bạn mất ít năng lượng nhất có thể. Nếu bạn đang nghiêng sang bên trái hay ra đằng trước, thế thì thân thể của bạn bắt đầu tốn nhiều năng lượng hơn, vì sức hút bắt đầu kéo bạn xuống và bạn phải giữ cho bản thân bạn, bạn phải giữ cho bản thân bạn để cho bạn không ngã. Đây là việc tiêu phí. Xương sống dựng thẳng được thấy là cần để việc tốn năng lượng là ít nhất.
Thế rồi ngồi với hai tay để trong lòng cũng là rất hữu ích cho người năng lượng thấp, vì khi cả hai tay chạm nhau, điện thân thể của bạn bắt đầu chuyển trong vòng tròn. Nó không đi ra ngoài thân thể của bạn; năng lượng chuyển bên trong bạn.
Bạn phải biết rằng năng lượng bao giờ cũng được xả ra qua ngón tay, năng lượng không bao giờ thoát ra từ những thứ hình tròn. Chẳng hạn, đầu bạn không thể xả ra năng lượng, nó nén năng lượng lại. Năng lượng được xả ra qua ngón tay, ngón chân và bàn tay. Trong một tư thế yoga nào đó chân nối với nhau, cho nên chân này xả năng lượng ra và nó đi vào trong chân kia; tay này xả ra năng lượng và nó đi vào trong tay kia. Bạn liên tục nhận năng lượng riêng của bạn, bạn trở thành vòng năng lượng bên trong. Nó là rất nghỉ ngơi, nó là rất thả lỏng.
Tư thế yoga là tư thế thả lỏng nhất có thể được. Nó còn thả lỏng hơn ngay cả ngủ, vì khi bạn ngủ toàn thân bạn bị sức hút kéo xuống. Khi bạn nằm ngang nó là thả lỏng theo cách khác toàn bộ. Nó là thả lỏng vì nó mang bạn trở về thời cổ khi con người còn là con vật, nằm ngang. Nó là thả lỏng vì nó là thoái lui; nó giúp bạn lại trở thành con vật.
Đó là lí do tại sao trong tư thế nằm bạn không thể nghĩ rõ ràng, trở thành khó nghĩ. Thử nó đi. Bạn có thể mơ dễ dàng nhưng bạn không thể nghĩ dễ dàng; để nghĩ bạn phải ngồi. Bạn càng ngồi thẳng, khả năng để nghĩ càng tốt hơn. Nghĩ là kẻ tới muộn; khi người trở nên đứng thẳng, nghĩ tới. Khi người ở chiều ngang, mơ có đó nhưng nghĩ không có đó. Cho nên khi bạn nằm ra bạn bắt đầu mơ, nghĩ biến mất. Nó là một loại thả lỏng, vì nghĩ dừng lại; bạn thoái lui.
Tư thế yoga là cách thiền tốt cho những người có năng lượng thấp, cho những người bị ốm, cho những người già, cho những người đã sống cả đời và bây giờ đang tới ngày càng gần với chết hơn.
Hàng nghìn sư Phật giáo đã chết trong khi ngồi tư thế hoa sen, vì cách tốt nhất để đón nhận chết là trong tư thế hoa sen – vì trong tư thế hoa sen bạn sẽ tỉnh táo đầy đủ, và vì các năng lượng sẽ biến đi, chúng sẽ trở nên mỗi lúc một ít đi mọi khoảnh khắc. Chết đang tới. Trong tư thế hoa sen bạn có thể giữ tỉnh táo tới chính tận cùng. Và là tỉnh táo khi bạn đang chết là một trong những kinh nghiệm lớn lao nhất, điều tối thượng trong cực thích.
Và nếu bạn thức tỉnh trong khi bạn sắp chết, bạn sẽ có một loại sinh khác toàn bộ: bạn sẽ được sinh ra tỉnh thức. Người chết đi trong tỉnh thức được sinh ra trong tỉnh thức. Người chết đi trong vô thức được sinh ra trong vô thức. Người chết đi với nhận biết có thể chọn bụng mẹ đúng cho bản thân người đó; người đó có chọn lựa, người đó đã thu được nó. Người chết đi trong vô thức không có quyền chọn bụng mẹ; bụng mẹ xảy ra một cách vô thức, ngẫu nhiên.
Người chết đi hoàn toàn tỉnh táo trong kiếp này sẽ chỉ tới thêm một lần nữa, vì lần tiếp sẽ không cần tới. Chỉ chút ít công việc còn bị bỏ lại: kiếp kia sẽ làm công việc đó. Với người chết đi với nhận biết, chỉ một điều được bỏ lại bây giờ: người đó đã không có thời gian để toả ra nhận biết của mình trong từ bi. Lần tiếp người đó có thể toả ra nhận biết của mình trong từ bi. Và chừng nào nhận biết còn chưa trở thành từ bi, cái gì đó vẫn còn chưa đầy đủ, cái gì đó vẫn còn không hoàn hảo.
Việc chạy có thể là thiền – chạy chậm, nhảy múa, bơi, bất kì cái gì cũng có thể là thiền. Định nghĩa của tôi về thiền là: bất kì khi nào thân, tâm trí, hồn của bạn đang vận hành cùng nhau trong nhịp điệu, đó là thiền, vì nó sẽ mang cái thứ tư vào. Và nếu bạn tỉnh táo rằng bạn đang làm nó, đó là thiền – không tham gia vào Olympics, nhưng làm nó như thiền – thế thì điều đó là cực kì đẹp.
Trong tâm xã mới chúng ta sẽ đưa vào mọi loại thiền. Những người thích bơi, họ sẽ có cơ hội đi tới thiền bơi. Những người thích chạy, họ sẽ có nhóm để chạy hàng dặm đường. Từng người tương ứng theo nhu cầu của mình – chỉ thế thì thế giới này có thể đầy thiền; bằng không thì không đâu.
Nếu chúng ta chỉ cho một hình mẫu thiền cố định, thế thì nó sẽ chỉ áp dụng được cho vài người. Điều đó đã là một trong những vấn đề trong quá khứ: những hình mẫu thiền cố định, không linh động – cố định, cho nên chúng khớp với những kiểu nào đó và mọi người khác bị bỏ lại trong bóng tối.
Nỗ lực của tôi là làm cho thiền thành sẵn có cho từng và mọi người; bất kì người nào muốn thiền, thiền phải được làm thành sẵn có tương ứng với kiểu của người đó. Nếu người đó cần nghỉ ngơi, thế thì nghỉ ngơi nên là thiền của người đó. Thế thì “ngồi im lặng không làm gì, và xuân tới và cỏ tự nó mọc lên” – đó sẽ là thiền của người đó. Chúng ta phải tìm ra thật nhiều chiều hướng cho thiền như có nhiều người trên thế gian. Và hình mẫu phải không rất cứng nhắc, vì không có hai cá nhân nào là như nhau. Hình mẫu phải rất linh động để cho nó có thể khớp với cá nhân. Trong quá khứ, thực hành đã là ở chỗ cá nhân phải khớp với hình mẫu.
Tôi mang tới cách mạng. Cá nhân phải không khớp với hình mẫu, hình mẫu phải khớp với cá nhân. Kính trọng của tôi dành cho cá nhân là tuyệt đối. Tôi không quan tâm mấy tới phương tiện; phương tiện có thể được thay đổi, được thu xếp theo những cách khác nhau.
Đó là lí do tại sao bạn thấy nhiều cách thiền thế đang diễn ra ở đây. Chúng ta không có đủ cơ hội ở đây, bằng không bạn chắc sẽ ngạc nhiên ngôi đền của Thượng đế có biết bao nhiêu cánh cửa. Và bạn cũng sẽ ngạc nhiên rằng có một cửa đặc biệt chỉ dành cho bạn và không cho ai khác. Đó là yêu của Thượng đế dành cho bạn, kính trọng của ngài dành cho bạn. Bạn sẽ nhận được qua một cánh cửa đặc biệt, không qua cửa công cộng; bạn sẽ được đón nhận như vị khách đặc biệt.
Nhưng điều nền tảng cơ bản là, với bất kì loại thiền nào, nó phải thoả mãn yêu cầu này: rằng thân thể, tâm trí, tâm thức, tất cả ba phải vận hành trong sự thống nhất. Thế thì đột nhiên một ngày nào đó cái thứ tư tới: việc chứng kiến. Hay nếu bạn muốn, gọi nó là Thượng đế; gọi nó là Thượng đế hay niết bàn hay Đạo hay bất kì cái gì bạn gọi.
Từ “Sách về Trí huệ”, T.2, Ch.23
