Tôi thường sống với một trong những người chị của bố tôi trong vài năm. Thỉnh thoảng một trong những bạn của bác ấy thường tới thăm bác ấy; họ rất thân. Tôi thường đọc muộn mãi tới ba giờ trong đêm và thế rồi tôi sẽ đi ngủ. Và người đàn bà đó, bạn của chị của bố tôi, có vấn đề với giấc ngủ: bác ấy không thể ngủ được. Cho nên khi cả nhà đi ngủ, bác ấy sẽ tới và ngồi trong phòng học của tôi và nói chuyện với tôi hay chỉ ngồi đó. Ít nhất tôi vẫn còn thức cho tới ba giờ, và đó là lúc bác ấy cũng cảm thấy buồn ngủ; đến sáng bác ấy sẽ rơi vào giấc ngủ.
Chồng của chị của bố tôi có thói quen nghiến răng trong đêm hai hay ba lần. Cái gì đó bị sai với dạ dầy của bác ấy nhưng bác ấy đã nghiến rằng và tiếng động này là rất rõ ràng.
Một hôm tôi đang nói chuyện với người đàn bà này, và bác ấy hỏi, “Cháu có tin vào ma không?”
Tôi nói, “Sao bác hỏi điều đó?”
Bác ấy nói, “Bác sống một mình.” Bác ấy goá chồng, và bác ấy rất giầu. “Bác sống một mình và bác bao giờ cũng nghĩ về việc là một mình của bác. Nếu ma tồn tại bác bị nguy hiểm; không có ai khác trong phòng của bác.”
Tôi nói, “Ma không chỉ tồn tại, chúng đang hiện diện trong phòng này, trong nhà này.”
Bác ấy nói, “Cháu ngụ ý cái gì?”
Tôi nói, “Cháu sẽ kể cho bác. Khi nhà này được làm ra, một thợ giặt đã sống ở đây với người vợ rất đẹp của ông ấy, người chỉ có một mắt. Mặt bà ấy rất đẹp – chuyện không hay duy nhất là ở chỗ bà ấy chỉ có một mắt. Ông thợ giặt được tuyển vào quân đội trong cuộc thế chiến thứ nhất, và ông ấy đã chết ở đó. Cú sốc này với bà vợ thợ giặt là lớn tới mức bà ấy không thể tin được điều đó. Bà ấy từ chối tin rằng ông ấy đã chết; bà ấy đợi ông ấy hết ngày nọ tới ngày kia. Và trong hoàn cảnh này, liên tục chờ đợi ông ấy, bà ấy đã ăn kém, bà ấy đã không chăm sóc thân thể mình. Mọi người cố gắng thuyết phục bà ấy: `Ông nhà chết rồi, ông ấy không thể về được. Bà không cần ngồi tại cửa cả ngày.’
“Nhưng bà ấy tuyệt đối không có năng lực nghĩ rằng ông ấy có thể bỏ bà ấy. Có cam kết giữa họ rằng họ sẽ sống cùng nhau và họ sẽ chết cùng nhau. Họ yêu nhau nhiều thế. Chung cuộc bà ấy chết, nhưng vì ham muốn của bà ấy về chồng về tìm bà ấy, bà ấy trở thành ma. Và bà ấy vẫn sống ở đây.
“Sau khi bà ấy chết, chiếc lều nhỏ của bà ấy được dẹp đi và toà nhà này được làm ra, nhưng bà ấy vẫn sống ở đây và bà ấy vẫn đợi. Mọi đêm bà ấy tới, và khi bà ấy tới… bác phải đã hiểu một tín hiệu: bà ấy làm tiếng động dường như ai đó đang nghiến răng. Tại sao bà ấy làm điều đó, cháu không biết – chẳng ai biết cả – nhưng hai hay ba lần bà ấy tới trong đêm. Và đặc biệt khi ai đó là khách trong nhà, bà ấy tuyệt đối chắc chắn tới – vẫn suy nghĩ, hi vọng, rằng có lẽ chồng bà ấy đã quay về vì khách đang ở trong nhà.
“Bà ấy tới và bà ấy lật chăn ra và nhìn vào mặt bác. Bà ấy là người đàn bà rất đẹp, nhưng bà ấy chỉ có một mắt.”
Bác ấy nói, “Chẳng ai kể cho bác về điều đó.”
Tôi nói, “Thế thì đừng để cho bất kì ai; bằng không chẳng ai sẽ ở lại trong nhà này, và ngay cả bán nhà này sẽ trở thành không thể được. Họ muốn bán nhà này và họ đang giữ yên tĩnh về thực tại này. Một khi nó được bán rồi họ có thể mua nhà khác, và thế thì đó là vấn đề của ai đó khác; nó không là vấn đề của họ. Cho nên họ hoàn toàn im lặng về nó. Nhưng cháu kể cho bác vì bác hỏi cháu, và cháu chẳng có gì, không đầu tư gì vào nhà này hay bất kì cái gì. Cháu đơn giản nói bất kì cái gì là hoàn cảnh – và đây là hoàn cảnh.
“Chỉ khi bà ấy tới giường bác và làm lộ mặt bác ra, đừng sợ vì bà ấy là người đàn bà rất hồn nhiên; bà ấy không bao giờ làm hại bất kì ai. Bà ấy chỉ nhìn vào mặt bác, và thấy rằng đó không phải là chồng của bà ấy, bà ấy ném lại chăn lên mặt bác và đi mất. Và trước khi bà ấy tới bác sẽ nghe thấy tiếng nghiến răng.”
Bác ấy nói, “Trời! Đây là ngôi nhà nguy hiểm – và bác đã ở lại nhiều lần thế. Có lẽ bác đã ngủ khi bà ấy tới. Nhưng giờ bác không thể ngủ được.”
Tôi nói, “Bác thử đi; bác đi ngủ đi.” Quãng một giờ bác ấy đi vào phòng bên trong, và khoảnh khắc bác ấy đi tới đó và tắt đèn đi, một sự trùng hợp lớn: bác ấy nghe thấy tiếng nghiến răng và bác ấy hét toáng lên. Tôi chạy xô vào.
Mọi người thức dậy: “Có chuyện gì vậy?” Bác ấy nằm bẹp trên đất; bác ấy thậm chỉ không lên được tới giường! Bác ấy nằm bẹp trên đất, bất tỉnh.
Và họ bảo tôi, “Chúng ta đã bảo con đừng có bịa chuyện chẳng có cơ sở chút nào. Bây giờ bổn phận của con, trách nhiệm của con là chăm nom cho bác ấy. Trước hết mang bác ấy về ý thức.”
Tôi nói, “Con sẽ thử, nhưng con nghĩ rằng bác ấy sẽ không về tới ý thức dễ dàng thế; điều đó sẽ mất thời gian. Và cho dù bác ấy tới, bác ấy quay trở lại lần nữa.”
Họ nói, “Nhưng con đã làm gì với bác ấy?”
Tôi nói, “Sáng mai con sẽ kể toàn bộ câu chuyện khi bác ấy ổn.” Tôi đã thử. Tôi hắt nước lạnh vào mắt bác ấy.
Bác ấy trở lại ý thức và trỏ ngay vào góc nhà: “Bà ấy đang đứng ở kia!” Và bác ấy lại hét lên và đi vào bất tỉnh.
Cả gia đình hỏi, “Ai đang đứng ở góc kia?”
Tôi nói, “Con không biết. Ai đó phải đang đứng đó. Con đã nghe nói có ma.”
Họ nói, “Chúng ta chưa bao giờ nghe nói về bất kì ma nào. Con đã ở đây chỉ hai tháng và con đã nghe nói rằng có ma sao? Ai đã kể cho con?”
Tôi nói, “Sáng mai đi… Điều đầu tiên là đưa người đàn bà này về ý thức và để bác ấy ngủ.” Nhưng ba hay bốn lần điều đó đã xảy ra: bác ấy quay lại ý thức, chỉ nhìn vào góc nhà và trỏ vào đó, “Bà ấy đang đứng kia… một mắt!” Cả đêm tất cả họ phải vẫn còn thức – mỗi tôi ngủ.
Đến sáng, người đàn bà này kể cho họ câu chuyện tôi đã để cho bác ấy. Họ nói, “Đừng nghe nó. Nó liên tục nói mọi thứ cho mọi người, và điều lạ là mọi người tin – ngay cả người già hơn.”
Một người đàn ông thường sống bên cạnh nhà tôi, và ông ấy là khách thăm thường xuyên. Ông ấy rất được kính trọng – ông ấy sáu mươi nhăm tuổi, lớn tuổi hơn bất kì người nào trong nhà – và ông ấy là người rất đáng yêu. Ông ấy có cửa hàng xịn nhất trong thành phố về thực phẩm. Bạn không thể kiếm được bất kì thực phẩm nào tốt hơn ở bất kì chỗ nào; ông ấy có phẩm chất tốt nhất. Ông ấy sống một mình – không vợ, không con – và ông ấy quan niệm nghề của ông ấy là làm dịch vụ cho hàng nghìn người. Cho nên đó không chỉ là nghề của ông ấy, nó là cái gì đó như nghĩa vụ tôn giáo: mọi thứ phải là tốt nhất và với lợi nhuận tối thiểu.
Tôi đã kể cho ông ấy về người đàn bà này. Ông ấy nói, “Bác không tin vào ma; bác là người tin vào Thượng đế. Bác không tin vào ma chút nào.”
Tôi nói, “Vấn đề không phải là việc tin, nó là thực tại. Cứ một hôm nào đó bác có thể tới và ngủ trong phòng này.”
Ông ấy nói, “Sao bác phải tới và ngủ trong phòng này?”
Tôi nói, “Điều đó chỉ ra rằng chắc chắn bác sợ; chỉ một đêm thôi… Bác ngủ trong nhà cạnh cửa ra vào. Bác một mình cho nên không có vấn đề gì; bác có thể ngủ ở đây. Cháu sẽ cho bác bằng chứng.”
Ông ấy nói, “Nhưng sao bác phải thử nó?”
Tôi nói, “Bác đã nói rằng bác không tin vào ma, và cháu nói chúng tồn tại và có một người đàn bà tới, nhưng bà ấy chỉ tới khi có khách mới, cho nên nếu bác sẵn lòng bác có thể làm điều đó.”
Và cùng điều đã xảy ra cho người đó. Ông ấy lên giường nhưng ông ấy đã không thể ngủ được vì ông ấy chờ đợi người đàn bà tới – và thế rồi tiếng nghiến răng tới. Điều đó là chắc chắn; điều đó được đảm bảo rằng ít nhất ba lần trong đêm ông ấy sẽ nghiến răng.
Và khi ông ấy nghiến răng, người này đơn giản tung chăn ra và chạy xô sang phòng tôi, đánh thức tôi dậy, và nói, “Bà ấy đã tới!”
Tôi nói, “Ai vậy?”
Ông ấy nói, “Cái bà mà cháu đã nói tới đó. Bác tin vào ma; chỉ điều này là đủ. Nhưng không nhiều hơn điều này! Bác đã nghe thấy âm thanh, và bác không muốn lâm vào mọi phiền phức đó mà người đàn bà kia đã bị” – vì câu chuyện này đã lan khắp thành phố rằng người đàn bà kia… Bác ấy đã thôi tới nhà này vì bác ấy trở nên sợ thế. Bác ấy thường xuyên bị sốt trong ba hay bốn ngày; ngay cả sau khi bác ấy trở nên có ý thức và về nhà mình, bác ấy vẫn bị sốt, nỗi sợ đi sâu thế.
Và ông già này nói, “Bác không muốn dính vào phiền phức đó. Cứ mở cửa và để bác về nhà bác!”
Tôi nói, “Bác là người tin vào Thượng đế. Đây là lúc kiểm tra Thượng đế của bác.”
Ông ấy nói, “Bác sẽ không nghe cháu đâu; cháu là cậu bé nguy hiểm. Thượng đế sao? Bác không biết liệu ông ấy có tồn tại hay không, nhưng ma chắc chắn tồn tại! Bác đã nghe ngay bây giờ… bà ấy đang nghiến răng!” Và ông ấy là ông già và là người rất tôn giáo, mọi ngày đều đi tới đền thờ và tụng mật chú và mọi thứ như thế.
Ông ấy nói, “Bác có thể nói… nhưng cháu phải mở cửa ra và để bác đi về nhà bác! Bác sẽ không bao giờ nói lần nữa rằng Thượng đế tồn tại; bác bao giờ cũng sẽ nói ma tồn tại. Nhưng để bác đi! Bác có đủ bằng chứng. Còn hơn điều đó… bác là ông già. Cái gì đó có thể xảy ra cho tim của bác hay…”
Cả gia đình xúm lại: “Chuyện gì xảy ra vậy?”
Tôi nói, “Chẳng có gì, nhưng bác ấy đã nghe thấy con ma đó lần nữa, và con đã từng nói với bác ấy, `Bác là người yêu Thượng đế thế: ma không thể làm được bất kì cái gì với bác.’ ”
Gia đình tôi nói, “Con thật là… sao con đi kể những chuyện này?”
Tôi nói, “Con có kể đâu… bản thân bác ấy đã bắt đầu điều đó. Và nó trở thành vấn đề về Thượng đế so với ma. Cho nên con nói con không biết rằng Thượng đế tồn tại nhưng con biết rằng ma tồn tại.”
Và cả gia đình đã biết rằng đó là hư cấu riêng của tôi nhưng tất cả họ bắt đầu tin vào điều đó. Họ nói, “Có lẽ có cái gì đó trong việc đó. Một lần thì được… người đàn bà kia đã bị ảnh hưởng vì bà ấy đã nghe nó ở một mình trong đêm. Nhưng ông già này là người tôn giáo và ông ấy được kính trọng, và ông ấy cư xử hệt như đứa trẻ!”
Không ai sẽ ngủ trong phòng đó nơi những điều này đã xảy ra – ngay cả những người đã sống trong nhà này cũng không ngủ. Không ai sẵn sàng ngủ; họ sẽ nói, “Nếu con muốn, con có thể ngủ ở đó.”
Và tôi nói, “Nhưng con có phòng của con và phòng đó không tốt hơn phòng của con cho nên con không muốn đổi phòng.” Nhưng trong đêm nếu họ muốn cái gì đó từ phòng đó – nó trở thành chỗ để mọi thứ vì không ai sẵn sàng sống ở đó – họ bảo tôi, “Con đi trước đi, thế rồi chúng ta sẽ đi theo.”
Tôi nói, “Bố mẹ không hiểu: cho dù ma có đó, bà ấy không sợ con.”
Họ nói, “Chúng ta không muốn nghe bất kì cái gì. Nếu chúng ta thấy con đi tới đó thế thì chúng ta có thể chắc chắn rằng không có nguy hiểm, nhưng trước hết con phải đi vào; cầm lấy đuốc và đi vào đi.” Khi họ muốn lấy cái gì đó từ phòng đó vào nửa đêm, hay ngay cả ban ngày, tự họ không thể đi được. Không ai sẵn sàng. Ngay cả trẻ con mà chạy qua phòng đó, chúng sẽ không bước đi. Phòng đó trở nên nổi tiếng tới mức khi họ muốn bán nhà này, không ai sẵn sàng mua nó, và họ nói, “Bây giờ con đi tìm người mua đi. Con đã phá huỷ giá trị của ngôi nhà này. Nó là ngôi nhà đẹp và mọi người gọi nó là nhà ma.”
Và tôi nói, “Bố mẹ biết rằng không có ma.”
Họ nói, “Chúng ta biết, nhưng việc biết là không đủ trong những chuyện thế này; việc cảm mới là vấn đề. Nỗi sợ của hai người… chẳng người nào trong số họ đã quay lại ngôi nhà này. Đôi khi chúng ta gọi ông già đó tới nhưng ông ấy nói, `Không bao giờ tới lại trong ngôi nhà đó đâu! Tôi nhớ rằng đêm đó khi nó không mở cửa – vì chìa khoá ở cùng nó – và tôi cảm thấy mặc cảm tới mức tôi phải thú nhận, từ sợ của tôi, rằng Thượng đế không tồn tại và ma tồn tại. Giờ tôi đang làm lời cầu nguyện hai lần – sáng và tối – thuyết phục Thượng đế rằng tôi tin vào ngài: Ngài tồn tại. Lũ ma này vân vân không tồn tại.’ ”
Tâm trí có thể phóng chiếu bất kì kinh nghiệm nào. Người đàn bà đó thực sự đã thấy bà thợ giặt như tôi đã mô tả. Buổi sáng bà ấy đã mô tả bà này một cách đích xác: người đàn bà đẹp với tóc dài và một mắt, mặc bộ sari đỏ với viền đen. Bà ấy nói, “Nếu như tôi là hoạ sĩ tôi có thể vẽ đích xác bà ấy. Tôi có thể nhắm mắt lại và vẫn thấy bà ấy.”
Từ “Con đường của nhà huyền bí”, T.1, Ch.12
