Bản ngã là gì? Vẫn còn không chứng ngộ, chúng tôi có phải bao giờ cũng vận hành qua bản ngã hay có những khoảnh khắc chúng tôi tự do với nó?
Prem Parijat, con người không có trung tâm tách rời khỏi trung tâm của cái toàn thể. Chỉ có một trung tâm trong sự tồn tại; cổ nhân thường gọi nó là Đạo, pháp, Thượng đế. Những từ này bây giờ đã thành cổ; bạn có thể gọi nó là chân lí. Chỉ có một trung tâm của sự tồn tại. Không có nhiều trung tâm, bằng không vũ trụ chắc sẽ không phải là vũ trụ, nó sẽ trở thành đa vũ trụ. Nó là một sự thống nhất, do đó nó được gọi là “vũ trụ”; nó chỉ có một trung tâm.
Nhưng điều này cần được suy ngẫm một chút. Một trung tâm đó là trung tâm của tôi, trung tâm của bạn, trung tâm của mọi người. Một trung tâm đó không ngụ ý rằn bạn là phi trung tâm, một trung tâm đó đơn giản ngụ ý rằng bạn không có trung tâm tách rời. Chúng ta hãy nói nó theo lời khác. Bạn có thể làm ra nhiều vòng tròn đồng tâm, với một trung tâm, nhiều vòng tròn. Bạn có thể ném hòn sỏi vào chiếc hồ im lặng: một trung tâm nảy sinh từ chỗ rơi của hòn sỏi và thế rồi nhiều vòng tròn đồng ta nảy sinh và chúng liên tục lan rộng tới bờ xa nhất – hàng triệu vòng tròn đồng tâm, nhưng chúng tất cả đều có một trung tâm.
Từng người có thể tuyên bố trung tâm này là trung tâm riêng của mình. Và theo cách này nó là trung tâm của người đó, nhưng nó không chỉ là trung tâm của người đó. Bản ngã nảy sinh với tuyên bố, “Trung tâm này là của tôi, tách rời. Nó không phải là trung tâm của bạn, nó là trung tâm của tôi; nó là tôi.” Ý tưởng về trung tâm tách rời là rễ của bản ngã.
Khi đứa trẻ được sinh ra nó tới mà không có trung tâm của riêng nó. Trong chín tháng trong bụng mẹ, nó vận hành bằng trung tâm của người mẹ làm trung tâm của nó; nó là không tách rời. Thế rồi nó được sinh ra. Thế rồi chính điều tiện dụng là nghĩ về bản thân người ta như có một trung tâm tách rời; bằng không cuộc sống sẽ trở thành rất khó khăn, gần như không thể được. Để sống sót, và để vật lộn để sống còn trong cuộc tranh đấu để sống, mọi người cần ý tưởng nào đó về họ là ai. Và không ai có bất kì ý tưởng nào. Thực ra không ai đã bao giờ có thể có bất kì ý tưởng nào, vì tại thâm tâm sâu nhất bạn là điều huyền bí. Bạn không thể có bất kì ý tưởng nào về nó. Tại thâm tâm sâu nhất bạn không là cá nhân, bạn là vũ trụ.
Đó là lí do tại sao nếu bạn hỏi Phật, “Ông là ai?” ông ấy vẫn còn im lặng, ông ấy không trả lời điều đó. Ông ấy không thể trả lời được, vì bây giờ ông ấy không còn tách rời. Ông ấy là cái toàn thể. Nhưng trong cuộc sống bình thường ngay cả Phật cũng phải dùng từ ‘tôi’. Nếu ông ấy cảm thấy khát ông ấy phải nói, “Tôi khát. Ananda, đem cho tôi chút nước, tôi khát.”
Để đích xác đúng, ông ấy đáng phải nói, “Ananda, đem chút nước lại đi. Trung tâm vũ trụ có hơi bị khát.” Nhưng điều đó sẽ có vẻ hơi chút lập dị. Và nói điều đó lặp đi lặp lại – khi thì trung tâm vũ trụ đói, và khi thì trung tâm vũ trụ cảm thấy hơi lạnh, và khi thì trung tâm vũ trụ mệt – điều đó sẽ là không cần thiết, tuyệt đối không cần thiết. Cho nên ông ấy liên tục dùng từ mang nghĩa cũ ‘tôi’. Điều đó rất có nghĩa; cho dù là hư cấu, nó vẫn có nghĩa. Nhưng nhiều hư cấu là có nghĩa.
Chẳng hạn, bạn có cái tên. Cái đó là hư cấu. Bạn tới mà không có tên, bạn đã không mang cái tên đi cùng bạn, cái tên đã được trao cho bạn. Thế rồi bởi việc lặp lại thường xuyên bạn bắt đầu trở nên bị đồng nhất với nó. Bạn biết tên của bạn là Rama hay Rahim hay Krishna. Nó đi sâu tới mức nếu tất cả các bạn ba nghìn sannyasin rơi vào giấc ngủ ở đây và ai đó tới và gọi, “Rama, bạn ở đâu?” không ai sẽ nghe thấy ngoại trừ Rama. Rama sẽ nói, “Ai đã tới quấy rầy giấc ngủ của tôi?” Ngay cả trong giấc ngủ người đó vẫn biết tên của mình; nó đã đạt tới vô thức, nó đã thấm xuống sâu. Nhưng nó là hư cấu.
Nhưng khi tôi nói nó là hư cấu tôi không ngụ ý nó là không cần thiết. Nó là hư cấu cần thiết, nó là hữu dụng; bằng không làm sao bạn sẽ gọi mọi người? Nếu bạn muốn viết thư cho ai đó, bạn sẽ viết cho ai?
Một cậu bé có lần đã viết thư cho Thượng đế. Mẹ nó ốm và bố nó đã chết và họ không có tiền, cho nên nó đã hỏi xin Thượng đế năm mươi ru pi.
Khi bức thư tới bưu điện họ đâm ra bối rối – làm gì với bức thư? Gửi nó đi đâu? Nó đã được đề địa chỉ đơn giản là cho Thượng đế. Cho nên họ đã mở nó ra. Họ cảm thấy rất thương cho cậu bé và họ quyết định quyên góp chút tiền và gửi nó cho cậu bé. Họ quyên được một số tiền; nó đã hỏi xin năm mươi ru pi nhưng họ chỉ có thể quyên được bốn mươi ru pi.
Bức thư tiếp gửi tới, lại đề địa chỉ Thượng đế, và cậu bé đã viết, “Thưa Ngài, lần sau xin ngài khi gửi tiền, gửi trực tiếp cho con, đừng gửi nó qua bưu điện. Họ đã lấy tiền hoa hồng – mười ru pi!”
Sẽ khó khăn nếu không ai có tên. Mặc dầu không ai có tên trong thực tại, dầu vậy, nó là hư cấu hay, giúp ích. Và không ai biết điều đó nhiều hơn tôi biết, vì tôi nghĩ chẳng người nào trong toàn thể lịch sử nhân loại đã cho nhiều cái tên như tôi đã cho. Bạn có thể tin vào tôi!
Tên được cần cho người khác gọi bạn, ‘tôi’ được cần cho bạn gọi bản thân bạn, nhưng nó chỉ là hư cấu. Nếu bạn đi sâu vào trong bản thân bạn, bạn sẽ thấy cái tên đã biến mất, ý tưởng về ‘tôi’ đã biến mất; được bỏ lại chỉ là tính tôi đây thuần khiết, tính nó đây, sự tồn tại, sự hiện hữu.
Và hiện hữu đó là không tách rời, nó không là của bạn và của tôi; hiện hữu đó là hiện hữu của tất cả. Đá, sông, núi, cây, tất cả được bao hàm. Nó là bao hàm tất cả, nó không loại trừ bất kì cái gì. Toàn thể quá khứ, toàn thể tương lai, vũ trụ mênh mông này, mọi thứ được bao hàm trong nó. Bạn càng đi sâu hơn vào trong bản thân bạn, bạn càng sẽ thấy rằng người không tồn tại, rằng cá nhân không tồn tại. Thế thì cái tồn tại là tính vũ trụ thuần khiết. Ở chu vi chúng ta có cái tên, bản ngã, căn cước. Khi chúng ta nhảy từ chu vi vào trung tâm, mọi căn cước đó biến mất.
Bản ngã chỉ là hư cấu hữu dụng.
Dùng nó, nhưng không bị lừa bởi nó.
Parijat, bạn cũng hỏi, “Vẫn còn không chứng ngộ, có phải chúng tôi bao giờ cũng vận hành qua bản ngã hay có những khoảnh khắc mà chúng tôi tự do với nó?”
Vì nó là hư cấu, có những khoảnh khắc mà bạn tự do với nó. Vì nó là hư cấu, nó có thể vẫn còn đó chỉ nếu bạn liên tục duy trì nó. Hư cấu cần việc duy trì lớn. Chân lí không cần duy trì, đó là cái đẹp của chân lí. Như hư cấu sao? Bạn phải thường xuyên tô vẽ nó, cho nó việc chống đỡ đây đó, và nó thường xuyên sụp đổ. Lúc bạn xoay xở đỡ cho bên này, bên kia bắt đầu sụp đổ.
Và đó là điều mọi người liên tục làm cả đời họ, cố làm cho hư cấu dường như nó là chân lí. Có nhiều tiền hơn, thế thì bạn có thể có bản ngã lớn hơn, vững chãi hơn chút ít so với bản ngã của người nghèo. Bản ngã của người nghèo là gầy; người đó không thể đảm đương được việc có bản ngã mập hơn. Trở thành thủ tướng hay tổng thống của một nước, và bản ngã của bạn được phồng lên tới cực đoan. Thế thì bạn không bước trên đất.
Toàn thể cuộc sống của chúng ta, việc tìm kiếm tiền, quyền, danh, thế này và thế nọ, không là gì ngoài việc tìm những cột chống mới, việc tìm những hỗ trợ mới, để bằng cách nào đó giữ cho hư cấu tiếp tục. Và mọi lúc bạn biết chết đang tới. Bất kì cái gì bạn làm, chết sẽ phá nó đi. Nhưng dầu vậy người ta liên tục hi vọng hão huyền – có thể mọi người khác chết, nhưng không phải bạn.
Và theo một cách nào đó điều đó là đúng. Bạn bao giờ cũng thấy người khác chết, bạn chưa bao giờ thấy bản thân bạn chết, cho nên điều đó cũng dường như là đúng, là logic nữa. Người này chết, người kia chết, và bạn không bao giờ chết. Bạn bao giờ cũng có đó để cảm thấy tiếc thương họ, bạn bao giờ cũng đi cùng họ tới nghĩa địa để nói lời vĩnh biệt, và thế rồi bạn lại trở về nhà.
Đừng bị lừa bởi điều đó, vì tất cả những người đó đã làm cùng một điều. Và không ai là ngoại lệ. Chết tới và phá huỷ toàn thể hư cấu về tên của bạn, danh tiếng của bạn. Chết tới và đơn giản xoá đi mọi thứ; thậm chí không dấu chân nào còn lại. Bất kì cái gì chúng ta liên tục làm ra từ cuộc sống của chúng ta đều không là gì ngoài việc viết trên nước – thậm chí không trên cát, mà trên nước. Bạn thậm chí đã không viết nó, và nó mất đi. Bạn thậm chí không thể đọc được nó; trước khi bạn có thể đọc được nó, nó mất rồi.
Nhưng chúng ta liên tục cố làm những lâu đài này trong không trung. Vì nó là hư cấu, nó thường xuyên cần bảo trì, nỗ lực thường xuyên, suốt ngày và đêm. Và không ai có thể chăm nom thế trong hai mươi bốn giờ. Cho nên thỉnh thoảng, mặc bạn, có những khoảnh khắc mà bạn có thoáng nhìn về thực tại mà không có bản ngã vận hành như rào chắn. Không có màn ảnh của bản ngã, có những khoảnh khắc – mặc bạn, nhớ lấy. Mọi người thỉnh thoảng đều có những khoảnh khắc đó.
Chẳng hạn, mọi đêm khi bạn rơi sâu vào trong giấc ngủ, và giấc ngủ là say tới mức bạn thậm chí không thể mơ, thế thì bản ngã không còn được tìm thấy; mọi hư cấu mất đi. Giấc ngủ say không mơ là một loại chết nhỏ. Trong mơ có khả năng rằng bạn có thể vẫn xoay xở để nhớ nó. Mọi người liên tục xoay xở duy trì bản ngã của họ ngay cả trong mơ của họ.
Đó là lí do tại sao phân tâm học thử đi sâu vào trong mơ của bạn, vì ít có khả năng của việc bạn duy trì căn cước của bạn; nhiều lỗ hổng có thể được thấy ở đó. Lúc ban ngày bạn rất tỉnh táo và cảnh giác, liên tục có đó với chiếc khiên để bảo vệ cho bản ngã của bạn. Trong mơ đôi khi bạn quên mất. Nhưng những người đã từng nghiên cứu về mơ nói rằng ngay cả trong mơ việc bảo vệ vẫn còn; nó trở nên tinh vi hơn chút ít.
Chẳng hạn, bạn thấy trong mơ rằng bạn đã giết bác bạn. Nếu bạn đi sâu hơn vào trong nó bạn sẽ ngạc nhiên: bạn muốn giết bố bạn, nhưng bạn đã giết bác bạn. Bạn lừa bản thân bạn, bản ngã chơi trò chơi. Bạn là anh chàng tốt thế, làm sao bạn có thể giết bố riêng của bạn được? Và bác có vẻ giống bố bạn, mặc dầu không ai thực sự muốn giết bác họ. Bác bao giờ cũng là người tốt – ai muốn giết bác của người ta? Và ai không muốn giết bố riêng của người ta?
Chắc chắn có đối kháng lớn giữa bố và con trai. Bố phải khép con trai vào kỉ luật, bố phải kiềm chế và cắt tự do của con trai và buộc con trai vâng lời. Và không ai muốn vâng lời và bị khép vào kỉ luật và bị cho những điều phải và phải không. Bố có quyền lực tới mức con trai cảm thấy ghen tị. Và ghen tị lớn nhất là ở chỗ con trai muốn mẹ hoàn toàn là của riêng nó, và bố này bao giờ cũng chen vào giữa, bố bao giờ cũng có đó. Và không chỉ con trai cảm thấy ghen tị về bố, bố cũng cảm thấy ghen với con trai vì con trai bao giờ cũng có đó giữa vợ anh ta và anh ta.
Con trai của Mulla Nasruddin xây dựng gia đình. Anh ta về nhà cùng vợ mình và cùng bạn anh ta và họ hàng; cả nhà đầy người. Anh ta đi ra kiếm cái gì đó và khi anh ta quay về anh ta bị rất choáng – bố anh ta đang ôm vợ anh ta và hôn cô ấy. Điều này là quá thể! Điều này là không được phép. Anh ta rất giận và nói, “Bố làm gì vậy?”
Người bố nói, “Và con đã từng làm gì cả đời con? Con đã hôn và ôm vợ bố – mà bố chẳng bao giờ nói bất kì cái gì với con.”
Ông ta có thể đã không nói bất kì cái gì, nhưng ông ta phải đã cảm thấy thích điều đó. Có đối kháng giữa bố và con trai, giữa con gái và mẹ – đối kháng tự nhiên, ghen tị tự nhiên. Con gái muốn sở hữu bố nhưng mẹ có đó; mẹ có vẻ giống như kẻ thù.
Bác là người rất hay, nhưng trong mơ bạn sẽ không giết bố riêng của bạn. Lương tâm đạo đức của bạn, một phần của bản ngã của bạn, sẽ ngăn cản bạn khỏi làm điều như vậy. Bạn sẽ tìm ra cái thay thế; đây là chiến lược.
Nếu bạn quan sát kĩ mơ của bạn, bạn sẽ thấy nhiều chiến lược mà bản ngã vẫn đang cố chơi. Bản ngã không thể chấp nhận được sự kiện: “Mình giết bố riêng của mình sao? Mình là đứa con vâng lời thế, kính trọng với bố mình, yêu ông ấy nhiều thế – và mình đang cố giết bố mình sao?” Bản ngã sẽ không chấp nhận ý tưởng này; bản ngã dịch chuyển ý tưởng này sang bên một chút ít. Bác có vẻ gần giống như bố; giết bác, điều đó dường như dễ hơn. Bác chỉ là cái thay thế. Đây là điều diễn ra ngay cả trong mơ.
Nhưng trong giấc ngủ không mơ, bản ngã hoàn toàn biến mất, vì khi không có suy nghĩ, không mơ, làm sao bạn có thể mang hư cấu được? Nhưng giấc ngủ không mơ là rất nhỏ. Trong tám giờ của giấc ngủ mạnh khoẻ, nó không quá hai giờ. Nhưng chỉ hai giờ đó là đem lại sức sống. Nếu bạn có hai giờ ngủ say không mơ, đến sáng bạn là mới, tươi tắn, sống động. Sự sống lại có xúc động cho nó, ngày dường như là món quà. Mọi thứ dường như là mới, vì bạn là mới. Và mọi thứ dường như là đẹp, vì bạn ở trong không gian đẹp.
Cái gì đã xảy ra trong hai giờ đó khi bạn rơi vào giấc ngủ say – điều Patanjali gọi là sushupti, giấc ngủ không mơ? Bản ngã biến mất. Và việc biến mất của bản ngã đã đem lại cho bạn sức sống, làm bạn khoẻ lại. Với sự biến mất của bản ngã, cho dù trong vô thức sâu, bạn đã có nếm trải về Thượng đế.
Patanjali nói không có mấy khác biệt giữa sushupti, giấc ngủ không mơ, và trạng thái tối thượng của phật tính – không mấy khác biệt, mặc dầu vẫn có khác biệt. Khác biệt là về ý thức. Trong ngủ không mơ bạn là vô thức, trong samadhi bạn là có ý thức, nhưng trạng thái là như nhau. Bạn đi vào trong Thượng đế, bạn đi vào trong trung tâm vũ trụ. Bạn biến mất khỏi chu vi và bạn đi tới trung tâm. Và chỉ tiếp xúc đó với trung tâm này làm bạn khoẻ lại thế.
Những người không thể ngủ được thực sự là người khổ, người rất khổ. Họ đã đánh mất nguồn tự nhiên của việc ở trong tiếp xúc với Thượng đế. Họ đã mất lối chuyển tự nhiên vào trong vũ trụ; cánh cửa đã đóng lại.
Thế kỉ này là thế kỉ đầu tiên đang chịu đựng mất ngủ. Chúng ta đã đóng mọi cánh cửa khác; bây giờ chúng ta đang đóng cánh cửa cuối cùng, cánh cửa ngủ. Điều đó dường như là việc ngắt kết nối cuối cùng khỏi năng lượng vũ trụ – nguy hiểm lớn nhất. Và bây giờ có những người ngu trên thế giới đang viết sách, và với sự nhạy bén rất logic, nói rằng giấc ngủ không được cần tới chút nào, nó là phí hoài thời gian. Họ đúng, nó là việc phí hoài thời gian. Với những người nghĩ dưới dạng tiền và công việc, những người tham công tiếc việc, với họ đó là việc phí hoài thời gian.
Cũng như bây giờ có hội người Nghiện rượu Ẩn danh, chúng ta sẽ sớm cần hội người Nghiện việc Ẩn danh. Tôi đề nghị đưa tên của Morarji Desai làm chủ tịch hội người Nghiện việc Ẩn danh.
Những người bị ám ảnh bởi công việc, họ phải thường xuyên bận rộn. Họ không thể nghỉ ngơi, họ không thể thảnh thơi. Ngay cả khi họ sắp chết, họ sẽ làm cái gì đó này khác.
Những người này bây giờ gợi ý rằng giấc ngủ là không cần thiết. Họ gợi ý rằng giấc ngủ thực sự là tàn dư không cần thiết từ quá khứ. Họ nói rằng trong quá khứ, khi không có điện và không có lửa, từ sự cần thiết mọi người phải đi ngủ. Bây giờ không có nhu cầu. Nó chỉ là thói quen cũ bị tiêm nhiễm trong hàng triệu năm; nó phải bị bỏ đi. Ý tưởng của họ là ở chỗ trong tương lai giấc ngủ sẽ biến mất.
Và cùng điều này đang xảy ra đằng sau chiếc màn sắt ở Nga nữa. Họ đang tạo ra những phương cách mới để cho mọi người có thể được dạy về các thứ khi họ ngủ – một loại giáo dục mới, để cho thời gian khỏi bị phí hoài. Đó là việc hành hạ cuối cùng mà chúng ta sẽ phát minh ra cho trẻ em. Chúng ta đã phát minh ra trường học; chúng ta không được thoả mãn với điều đó. Trẻ nhỏ, bị giam trong các trường học….
Ở Ấn Độ, trường học và nhà tù thường được vẽ theo cùng cách, cùng mầu. Và chúng đã là cùng kiểu toà nhà – xấu xí, không có ý thức thẩm mĩ nào, không cây và chim và con vật xung quanh chúng, để cho trẻ em sẽ không bị làm sao lãng. Bằng không, ai nghe thầy giáo toán ngu khi con chim cúc cu đột nhiên bắt đầu hót từ cửa sổ? Hay con hươu tới trong lớp, và thầy giáo đang dạy bạn về địa lí hay lịch sử…. Trẻ em sẽ bị làm sao lãng, cho nên chúng phải được đem đi xa khỏi tự nhiên, xa khỏi xã hội. Chúng phải bị ép buộc ngồi trên ghế dài cứng trong năm giờ, sáu giờ, bẩy giờ.
Điều này diễn ra trong nhiều năm liền. Gần một phần ba cuộc sống được dành cho các trường học. Bạn đã làm ra các nô lệ từ chúng. Trong cuộc đời còn lại của chúng, chúng sẽ vẫn còn là người tham công tiếc việc; chúng sẽ không có khả năng có ngày nghỉ thực.
Bây giờ những người này đang nghĩ, tại sao phí hoài thời gian đêm? Cho nên trẻ em có thể được đưa vào giáo dục đêm. Chúng sẽ ngủ trong giường nhưng tai sẽ được kết nối với trường trung tâm, và theo một cách tiềm thức rất rất tinh tế, các thông báo sẽ được đưa vào trong đầu chúng. Chúng sẽ được lập trình.
Và người ta đã tìm thấy rằng chúng có thể học dễ dàng theo cách này hơn chúng học khi chúng thức. Một cách tự nhiên, vì khi bạn thức, dù bạn được bảo vệ như thế nào, cả nghìn lẻ một thứ làm sao lãng tâm trí bạn. Và trẻ em đầy năng lượng tới mức mọi thứ đều hấp dẫn chúng; chúng liên tục bị sao lãng. Đó chỉ là năng lượng, không cái gì khác; không có tội lỗi trong đó. Chúng không chết, đó là lí do tại sao chúng bị làm sao lãng.
Chó bắt đầu sủa, ai đó bắt đầu đánh nhau bên ngoài, ai đó chơi xỏ thầy cô hay ai đó kể chuyện cười – và có cả nghìn lẻ một thứ liên tục làm sao lãng chúng. Nhưng khi đứa trẻ đang ngủ – và ngủ say, khi mơ không có đó – không có sao lãng chút nào. Bây giờ giấc ngủ không mơ đó có thể được dùng như một phần của sư phạm.
Dường như chúng ta sẵn sàng ngắt kết nối bản thân chúng ta khỏi cội nguồn vũ trụ của hiện hữu theo mọi cách. Bây giờ, những đứa trẻ này sẽ là xấu nhất có thể, vì ngay cả khi có khả năng bị mất hút hoàn toàn bên ngoài bản ngã, điều đó cũng đã bị lấy đi. Khả năng cuối cùng của việc biến mất bản ngã vậy không còn sẵn có nữa. Khi chúng đáng ra có thể đã ở trong tiếp xúc với Thượng đế, chúng sẽ được dạy cho lịch sử rác rưởi nào đó. Ngày tháng mà Thành Cát Tư Hãn được sinh ra – ai bận tâm, ai quan tâm? Thực ra nếu Thành Cát Tư Hãn chưa bao giờ được sinh ra, điều đó chắc đã là tốt hơn nhiều. Đó là điều tôi đã viết trong bài báo của tôi, và thầy của tôi rất giận. Tôi đã phải đứng hai mươi bốn giờ bên ngoài lớp, vì tôi đã viết, “Điều không may là ông ấy đã được sinh ra. Chắc đã là rất may mắn nếu như ông ấy đã không được sinh ra chút nào.”
Nhưng các vua và hoàng đế, họ liên tục được sinh ra chỉ để hành hạ trẻ nhỏ; chúng phải nhớ ngày tháng và các cái tên chẳng vì lí do nào chút nào. Một loại giáo dục tốt hơn sẽ vứt bỏ mọi chuyện tào lao này. Chín mươi phần trăm của nó là tào lao, và mười phần trăm còn lại có thể được cải thiện rất nhiều. Và thế thì cuộc sống có thể có nhiều niềm vui hơn, nhiều nghỉ ngơi hơn, nhiều thảnh thơi hơn.
Vì bản ngã là hư cấu, đôi khi nó biến mất. Thời gian vĩ đại nhất là ngủ không mơ. Cho nên làm thành vấn đề rằng ngủ là rất có giá trị; đừng bỏ lỡ nó vì bất kì lí do nào. Dần dần, dần dần, làm giấc ngủ thành thứ đều đặn. Vì thân thể là cái máy, nếu bạn tuân theo hình mẫu ngủ đều đặn thân thể sẽ thấy dễ dàng hơn và tâm trí sẽ thấy dễ dàng hơn để biến mất.
Lên giường vào đích xác cùng giờ. Đừng hiểu điều đó sát theo từng từ – nếu một hôm bạn muộn, bạn sẽ không bị cho xuống địa ngục hay bất kì cái gì! Tôi phải thận trọng, vì có vài người ở đây chỉ chăm lo sức khoẻ. Bệnh của họ là ở chỗ họ liên tục nghĩ về sức khoẻ. Nếu họ dừng nghĩ về sức khoẻ họ sẽ hoàn toàn khoẻ. Nhưng nếu bạn có thể làm cho giấc ngủ của bạn thành thứ đều đặn, lên giường vào gần như cùng lúc và thức dậy gần như cùng lúc… thân thể là cái máy, tâm trí cũng thế, và nó đơn giản trượt vào trong giấc ngủ không mơ tại khoảnh khắc nào đó.
Nguồn kinh nghiệm vô ngã lớn nhất thứ hai là dục, yêu. Điều đó nữa đã bị phá huỷ bởi các tu sĩ; họ đã kết án nó, cho nên nó không còn là kinh nghiệm lớn thế. Kết án như vậy trong thời gian lâu thế, nó đã ước định tâm trí của mọi người. Ngay cả khi họ đang làm tình, họ biết từ sâu bên dưới rằng họ đang làm cái gì đó sai. Mặc cảm nào đó lẩn khuất đâu đó. Và điều này là vậy ngay cả cho người hiện đại nhất, người đương đại nhất, ngay cả thế hệ trẻ hơn.
Trên bề mặt bạn có thể đã nổi dậy chống lại xã hội, trên bề mặt bạn có thể không còn là người tuân thủ. Nhưng mọi sự đã đi rất sâu; vấn đề không phải là nổi dậy trên bề mặt. Bạn có thể để tóc dài, điều đó sẽ chẳng giúp gì mấy. Bạn có thể trở thành người hippy và dừng tắm, điều đó sẽ không giúp gì mấy. Bạn có thể trở thành người bỏ dở nửa chừng theo mọi cách có thể mà bạn có thể hình dung ra và nghĩ tới, nhưng điều đó sẽ không thực sự giúp đỡ, vì mọi sự đã đi quá sâu và mọi điều này là các biện pháp bề mặt.
Trong hàng nghìn năm chúng ta đã được nói cho rằng dục là tội lỗi lớn nhất. Nó đã trở thành một phần của máu, xương và tuỳ của chúng ta. Cho nên cho dù bạn biết một cách có ý thức rằng không có gì sai trong nó, vô thức vẫn giữ bạn bị tách ra chút ít, sợ hãi, đầy mặc cảm, và bạn không thể đi vào nó một cách toàn bộ.
Nếu bạn có thể đi vào trong việc làm tình một cách toàn bộ, bản ngã biến mất, vì tại đỉnh cao nhất của việc làm tình, bạn là năng lượng thuần khiết. Tâm trí không thể vận hành. Với niềm vui như vậy, với sự bột phát của năng lượng như vậy, tâm trí đơn giản dừng lại. Nó là việc bùng phát năng lượng tới mức tâm trí đâm ra bối rối, nó không biết phải làm gì bây giờ. Nó hoàn toàn có năng lực vẫn còn trong vận hành trong những tình huống bình thường, nhưng khi bất kì cái gì rất mới và rất sống động xảy ra, nó dừng lại. Và dục là thứ sống động nhất.
Nếu bạn có thể đi sâu trong việc làm tình, bản ngã biến mất. Đó là cái đẹp của việc làm tình, rằng nó là nguồn khác của thoáng nhìn về Thượng đế – cũng như ngủ say nhưng có giá trị hơn nhiều, vì trong ngủ say bạn sẽ vô thức. Trong làm tình bạn sẽ có ý thức – có ý thức vậy mà không có tâm trí.
Do đó khoa học lớn của Tantra đã trở thành có thể. Patanjali và yoga đã làm việc trên các tuyến ngủ say; họ đã chọn con đường đó để biến đổi giấc ngủ say thành trạng thái có ý thức để cho bạn biết bạn là ai, để cho bạn biết bạn là gì tại trung tâm.
Tantra chọn làm tình làm cửa sổ hướng tới Thượng đế. Con đường của yoga là rất dài, vì biến đổi giấc ngủ vô thức thành ý thức là rất gian nan; nó có thể cần nhiều kiếp sống. Và ai biết, bạn có thể hay không thể có khả năng kiên trì lâu thế, bền bỉ lâu thế, kiên nhẫn lâu thế. Cho nên điều không tránh khỏi đã rơi lên yoga là thế này, là cái gọi là người yogi liên tục chỉ làm các tư thế thân thể. Họ không bao giờ đi sâu hơn điều đó; điều đó chiếm trọn đời họ. Tất nhiên họ có sức khoẻ tốt hơn, cuộc sống lâu hơn – nhưng điều đó không phải là vấn đề! Bạn có thể có sức khoẻ tốt hơn bằng việc chạy chậm, chạy, bơi; bạn có thể có cuộc sống lâu hơn qua chăm sóc y tế. Điều đó không phải là vấn đề.
Vấn đề là trở nên có ý thức trong giấc ngủ say. Và cái gọi là nhà yogi của bạn liên tục dạy bạn cách đứng trên đầu bạn và cách bóp méo và vặn xoắn thân thể của bạn. Yoga đã trở thành một loại xiếc – vô nghĩa. Nó đã mất chiều hướng thực của nó.
Trong tâm xã mới, tôi có cái nhìn về việc làm sống lại yoga trong hương vị thực của nó, trong chiều hướng thực của nó. Và mục đích là để trở nên có ý thức trong khi bạn ngủ say. Đó là điều bản chất trong yoga, và nếu bất kì nhà yogi nào dạy bất kì cái gì khác, điều đó toàn là vô dụng.
Nhưng Tantra đã chọn một cách ngắn hơn nhiều, cách ngắn nhất, và vui thú hơn nhiều nữa! Làm tình có thể mở ra cửa sổ này. Mọi điều được cần là nhổ bật rễ các ước định mà các tu sĩ đã đặt vào trong bạn. Tu sĩ đặt những ước định đó vào trong bạn để cho họ có thể trở thành người trung gian và tác nhân giữa bạn và Thượng đế, để cho tương tác trực tiếp của bạn bị cắt đứt. Một cách tự nhiên bạn sẽ cần ai đó khác để kết nối bạn, và tu sĩ sẽ trở nên quyền lực. Và tu sĩ đã từng có quyền lực trong nhiều thời đại.
Bất kì ai có thể đặt bạn vào trong tiếp xúc với quyền lực, quyền lực thật, sẽ trở thành quyền lực. Thượng đế là quyền năng thực, nguồn của mọi quyền năng. Tu sĩ vẫn còn quyền lực thế suốt nhiều thời đại – quyền lực hơn cả vua. Bây giờ nhà khoa học đã thế chỗ của tu sĩ, vì bây giờ ông ấy biết cách mở khoá các cánh cửa của quyền lực được ẩn kín trong tự nhiên. Tu sĩ đã biết cách kết nối bạn với Thượng đế, nhà khoa học biết cách kết nối bạn với tự nhiên. Nhưng tu sĩ phải ngắt kết nối bạn trước nhất, để cho không đường riêng tư cá nhân nào còn lại giữa bạn và Thượng đế. Ông ấy đã làm hỏng nguồn bên trong của bạn, đã đầu độc các nguồn đó. Ông ấy đã trở nên rất quyền lực nhưng toàn thể nhân loại đã trở nên không thèm khát, không yêu, đầy mặc cảm.
Người của tôi phải bỏ mặc cảm đó hoàn toàn. Khi làm tình, nghĩ về lời cầu nguyện, thiền, Thượng đế. Khi làm tình, thắp hương, tụng, hát, múa. Phòng ngủ của bạn nên là ngôi đền, chốn linh thiêng. Và làm tình không nên là việc vội vàng. Đi sâu vào trong nó; thưởng thức nó chậm rãi và duyên dáng nhất có thể được. Và bạn sẽ ngạc nhiên. Bạn có chìa khoá.
Thượng đế đã không cho bạn vào thế gian mà không có chìa khoá. Nhưng những chìa khoá đó phải được dùng, bạn phải cho chúng vào ổ khoá và vặn khoá.
Yêu là hiện tượng khác, một trong những hiện tượng tiềm năng nhất, nơi bản ngã biến mất và bạn có ý thức, đầy ý thức, đập rộn ràng, rung động. Bạn không còn là cá nhân, bạn bị mất hút trong năng lượng của cái toàn thể.
Thế rồi, dần dần, dần dần, để điều này trở thành chính cách sống của bạn. Điều xảy ra tại đỉnh của yêu phải trở thành kỉ luật của bạn – không chỉ là kinh nghiệm mà là kỉ luật. Thế thì bất kì cái gì bạn làm và bất kì chỗ nào bạn bước đi… sáng sớm với mặt trời mọc, có cùng cảm giác, cùng sự hội nhập với sự tồn tại. Nằm ra trên đất, trời đầy sao, có cùng sự hội nhập lần nữa. Nằm ra trên đất, cảm thấy là một với đất.
Dần dần, dần dần, việc làm tình phải cho bạn manh mối về ở trong yêu với bản thân sự tồn tại. Và thế thì bản ngã được biết như hư cấu, được dùng như hư cấu. Và nếu bạn dùng nó như hư cấu, không có nguy hiểm.
Có vài khoảnh khắc khác khi bản ngã trượt đi theo cách riêng của nó. Trong những khoảnh khắc của nguy hiểm lớn: bạn đang lái xe, và đột nhiên bạn thấy tai nạn sắp xảy ra. Bạn đã mất kiểm soát chiếc xe và dường như không có khả năng nào cứu bản thân bạn. Bạn sắp đâm xe vào cây hay vào xe tải đang tới, hay bạn sắp rơi xuống sông, điều đó là tuyệt đối chắc chắn. Trong những khoảnh khắc đó bản ngã sẽ bất thần biến mất.
Đó là lí do tại sao có hấp dẫn lớn để đi vào những tình huống nguy hiểm. Mọi người trèo lên đỉnh Everest. Đó là việc thiền sâu, mặc dầu họ có thể hay không thể hiểu điều này. Leo núi có tầm quan trọng lớn. Trèo núi là nguy hiểm – nó càng nguy hiểm, nó càng đẹp. Bạn sẽ có những thoáng nhìn, những thoáng nhìn lớn về vô ngã. Bất kì khi nào nguy hiểm rất cận kề, tâm trí dừng lại. Tâm trí chỉ có thể nghĩ khi bạn không trong nguy hiểm; nó chẳng có gì để nói trong nguy hiểm. Nguy hiểm làm cho bạn thành tự phát, và trong tính tự phát đó bạn đột nhiên biết rằng bạn không là bản ngã.
Hay – những điều này sẽ dành cho những người khác nhau, vì mọi người là khác nhau – nếu bạn có tim thẩm mĩ, thế thì cái đẹp sẽ mở cánh cửa. Nhìn người đàn bà hay người đàn ông đẹp đi ngang qua mà xem, chỉ trong một khoảnh khắc một chớp loé của cái đẹp, và đột nhiên bản ngã biến mất. Bạn bị tràn ngập.
Hay ngắm hoa sen trong ao, hay ngắm mặt trời lặn hay con chim tung cánh – bất kì cái gì làm lẩy cò sự nhạy cảm bên trong của bạn, bất kì cái gì sở hữu bạn trong khoảnh khắc đó sâu sắc tới mức bạn quên đi bản thân bạn, tới mức bạn hiện hữu vậy mà bạn không hiện hữu, tới mức bạn bỏ bản thân bạn – thế nữa, bản ngã trượt đi. Nó là hư cấu; bạn phải mang nó đi. Nếu bạn quên nó trong một khoảnh khắc, nó trượt đi.
Và điều tốt là có vài khoảnh khắc khi nó trượt đi và bạn có thoáng nhìn về cái đúng và cái thực. Chính bởi vì những thoáng nhìn này mà tôn giáo đã không chết. Không phải vì các tu sĩ đâu – họ đã làm mọi thứ để giết nó. Không phải vì cái gọi là người tôn giáo, người đi tới nhà thờ và nhà thờ hồi giáo và đền chùa. Họ không có tính tôn giáo chút nào đâu, họ là những người giả vờ.
Tôn giáo đã không chết vì vài khoảnh khắc đó mà xảy ra ít hay nhiều với hầu hết mọi người. Chú ý nhiều hơn tới chúng đi, thấm đẫm tâm linh của những khoảnh khắc đó nhiều nhiều đi, cho phép những khoảnh khắc đó nhiều hơn, tạo ra không gian cho những khoảnh khắc đó xảy ra nhiều hơn. Đây là cách đúng để tìm Thượng đế. Không ở trong bản ngã là ở trong Thượng đế.
Từ “Sách về Trí huệ”, T.2, Ch.16