Ichazo cho rằng nền văn hoá của chúng ta, toàn thể xã hội, bây giờ đang nâng tâm thức của nó lên, rằng chúng ta không còn trên hành trình cá nhân mà rằng nhân loại đang bắt đầu thức tỉnh. Và ông ấy nói rằng cái nhìn không tưởng về nhân loại như một gia đình khổng lồ bây giờ là sự cần thiết thực hành.
Đây là cách chính trị len vào trong tôn giáo. Và điều này không là gì mới. Suốt nhiều thời đại đã từng có những người nói đi nói lại điều đó. Đây là cách chủ nghĩa phát xít đi vào trong tôn giáo. Đây là điều Friedrich Nietzsche đã nói và ông ấy đã trở thành người khởi đầu cho Adolf Hitler và triết lí của ông ta. Ông ấy đã nói rằng nhân loại phải đi tới điểm mà nó sẽ đi vào một kỉ nguyên mới, kỉ nguyên của siêu nhân loại, siêu nhân.
Đây là điều Sri Aurobindo đã nói ở Ấn Độ – ông ấy về căn bản đã là một chính khách và ông ấy vẫn còn là chính khách cho tới chính tận cùng. Ông ấy cũng đã nói rằng bây giờ chúng ta đã đi tới điểm mà nỗ lực tập thể, không phải nỗ lực cá nhân, được cần tới.
Nhớ rằng những ý tưởng này về nỗ lực tập thể là nguy hiểm. Đó là cách chính trị đi vào trong tôn giáo. Tôn giáo là hoàn toàn cá nhân và sẽ vẫn còn là cá nhân. Chỉ cá nhân có thể thiền. Khi bạn thiền bạn biến mất khỏi thế giới tập thể. Nếu bạn bắt đầu thiền ở đây với năm trăm người bạn có thể bắt đầu với năm trăm người nhưng khoảnh khắc bạn đi vào thiền bạn là một mình. Bốm trăm chín mươi chín người kia không còn nữa. Thiền là hoạt động trong tính một mình vô cùng. Nó chẳng liên quan gì tới tập thể. Bạn có thể thiền cùng nhau nhưng khi bạn đi vào trong thiền bạn đi một mình.
Ba từ sẽ phải được hiểu: tập thể, cá nhân và vũ trụ. Ichazo liên tục bị lẫn lộn giữa vũ trụ và tập thể. Cá nhân là ở giữa, tập thể là bên dưới cá nhân, và vũ trụ là ở trên cá nhân. Nếu cá nhân trở thành một phần của tập thể, người đó mất đi cái gì đó, người đó không còn có ý thức như người đó đã vậy trước đây, người đó không còn tỉnh táo. Đó là lí do tại sao trong đám đông bạn không còn trách nhiệm như bạn đã vậy khi bạn một mình. Đám đông có thể phạm những tội lớn. Trong đám đông bạn không cảm thấy trách nhiệm. Tập thể là thấp hơn cá nhân – mọi tội lớn của lịch sử có thể được qui cho tập thể. Cá nhân là tốt hơn nhiều so với tập thể.
Bạn thấy đám đông đốt đền Hindu hay đền Mô ha mét giáo. Nếu bạn lấy từng cá nhân ra khỏi đám đông và hỏi, người đó sẽ nói, ‘Tôi đã không thực sự muốn làm điều đó nhưng những người khác đã làm nó và tôi đã chỉ đứng đó cho nên tôi vào trong nó.’ Không cá nhân người Mô ha mét giáo nào sẽ có khả năng nói với trái tim rõ ràng rằng người đó đã làm một điều lớn lao, việc lớn lao, điều tôn giáo, trong việc đốt đền Hindu. Và không người Hindu nào sẽ nói rằng người đó đã làm điều lớn lao bằng việc giết người Mô ha mét giáo hay bằng việc đốt đền thờ Hồi giáo. Nhưng người đó sẽ nói rằng trong đám đông người đó bị mất hút.
Bạn cũng có thể đã cảm thấy điều đó. Trong đám đông bạn trở thành thấp hơn bạn bình thường là vậy. Trong đám đông bạn trở thành cơ sở hơn, bạn trở thành thấp hơn; bạn nhiều tính con vật hơn bạn là con người. Tập thể là con vật, cá nhân là con người và vũ trụ là thiêng liêng. Khi một người đi vào trong thiền người đó không trở thành một phần của tập thể, người đó trở nên bị tan biến trong vũ trụ mà là điểm cao hơn bản thân cá nhân đó.
Nhưng các chính khách bao giờ cũng nói về tập thể. Họ bao giờ cũng quan tâm tới thay đổi xã hội – vì trong thay đổi xã hội, trong việc làm nỗ lực thay đổi xã hội và cấu trúc xã hội và thế này và thế nọ, họ trở thành mạnh. Xã hội chưa bao giờ được thay đổi. Nó vẫn còn như nó vậy – cùng thứ mục nát. Và nó sẽ vẫn còn như vậy chừng nào nó chưa được hiểu rằng mọi ý thức xảy ra trong cá nhân. Và khi điều đó xảy ra, cá nhân trở thành vũ trụ. Nếu điều đó xảy ra cho nhiều cá nhân thế thì xã hội được thay đổi – nhưng không như một thứ xã hội, không có tính tập thể.
Để tôi giải thích điều đó cho bạn. Có năm trăm người ở đây. Bạn không thể được thay đổi như một đơn vị tập thể, không có cách nào. Bạn không thể được làm thành thiêng liêng như một đơn vị tập thể, không có cách nào. Hồn của bạn là cá nhân, tâm thức của bạn là cá nhân.
Nhưng nếu từ năm trăm người này, ba trăm người trở nên được biến đổi, thế thì toàn thể tập thể sẽ có phẩm chất mới. Nhưng ba trăm người này sẽ trải qua thay đổi cá nhân, qua chuyển hoá cá nhân. Thế thì tập thể sẽ có tâm thức cao hơn vì ba trăm người này đang rót tâm thức của họ vào tập thể, họ ở đó. Khi một người trở thành phật, toàn thể sự tồn tại trở nên được thức tỉnh thêm một chút – chỉ bởi sự hiện diện của người đó. Cho dù người đó là một giọt nước trong đại dương, thế nữa đại dương, ít nhất khi có liên quan tới tới một giọt nước, là tỉnh táo tơn, nhận biết hơn. Khi giọt nước đó biến mất trong đại dương nó nâng phẩm chất của đại dương lên. Từ cá nhân được biến đổi làm thay đổi xã hội. Khi nhiều, nhiều cá nhân được thay đổi, xã hội thay đổi. Đó là cách duy nhất để thay đổi nó, không có đường vòng khác. Bạn không thể thay đổi được xã hội. Nếu bạn muốn thay đổi xã hội một cách trực tiếp, nỗ lực của bạn là có tính chính trị. Ichazo phải đi vào tính chính trị. Điều đó xảy ra. Khi bạn bắt đầu trở nên mạnh mẽ về tôn giáo, khi bạn bắt đầu lãnh đạo nhiều người, khi bạn trở thành người lãnh đạo, thế thì những ý tưởng lớn bắt đầu xảy ra trong tâm trí. Thế thì tâm trí nói rằng bây giờ toàn thể nhân loại có thể được thay đổi, bây giờ chúng ta nên lập kế hoạch cho thay đổi lớn của toàn thể nhân loại. Thế thì tham tăng lên, tham vọng tăng lên, bản ngã mong đợi. Điều này bao giờ cũng xảy ra và điều này bao giờ cũng sẽ xảy ra. Cảnh giác về nó.
Đừng bao giờ trở thành nạn nhân của ý tưởng tập thể; tập thể là thấp hơn bạn. Bạn phải trở thành vũ trụ. Vũ trụ không phải là xã hội, vũ trụ là có tính tồn tại. Bạn phải rơi vào trong hoà điệu với toàn thể sự tồn tại, bạn phải được móc vào với điệu vũ của vũ trụ – không với xã hội, không với những cộng đồng hay giáo phái nhỏ, không với người Ki tô giáo và người Hindu và người Mô ha mét giáo, không với trái đất này, không với Đông, không với Tây, không với thế kỉ này. Bạn phải được móc vào cái toàn thể của nó, toàn thể sự tồn tại.
Nhưng điều đó là cao hơn cá nhân. Quần chúng là cạm bẫy. Đám đông bao giờ cũng có đó để kéo bạn xuống. Và điều đó xảy ra cho cái gọi là người tôn giáo. Ichazo không thực sự rất tôn giáo với tôi. Ông ấy đã thu thập các kĩ thuật từ đây đó, ông ấy rất chiết trung. Từ công trình của Gurdjieff, từ Sufis, ông ấy đã thu thập vài kĩ thuật. Ông ấy là nhà kĩ thuật. Ông ấy biết công nghệ nhưng ông ấy không biết mục đích. Và bản thân ông ấy đã không đạt tới nó. Nhưng ông ấy rất, rất tinh thông về kĩ thuật, rất khéo léo. Phong trào của ông ấy, Arica, có thể biến thành phong trào của phát xít bất kì ngày nào. Nó tạo ra một loại chủ nghĩa phát xít trong việc nở hoa của nó.
Có vài người Mĩ ở đây – cựu Mĩ, tôi phải nói vậy. Cách thức của người Mĩ là rất chính trị. Mới vài tháng trước, Amida – Amida là rất thân với Ichazo trong nhiều năm – đã nhận được bức thư nói rằng cô ấy bị trục xuất. Trục xuất về căn bản là chính trị. Làm sao bạn có thể trục xuất? Bạn ngụ ý gì bởi trục xuất? Đây là độc quyền. Cô ấy đã tới tôi cho nên cô ấy bị trục xuất khỏi Arica. Bây giờ sách của tôi và băng của tôi không được phép ở đó. Không người Arica nào được phép đọc sách của tôi. Đây là chính trị. Vô nghĩa làm sao! Đây là độc quyền, sở hữu. Đây là cách chính trị bước vào hiện hữu.
Tâm trí tôn giáo là tâm trí mở. Bạn phải nhìn, bạn phải nghe mọi người, bạn phải học từ mọi người. Bạn phải không bị đóng. Ở cùng Thầy thực sự chứng ngộ bạn trở nên rất, rất mở với sự tồn tại, hoàn toàn mở. Bạn thậm chí sẽ là mở với Quỉ nếu nó tới dạy bạn cái gì đó. Bạn sẽ mở và bạn sẽ học và bạn sẽ tin cậy bản thân bạn. Không có sợ vì bạn biết bản thân bạn – nó không thể lừa được bạn.
Những người này, người trở nên sợ tới mức ai đó có thể thoát ra khỏi bầy đoàn, có thể bị móc vào ai đó khác, thực sự về căn bản hoài nghi triết lí riêng của họ. Họ không tin vào triết lí riêng của họ. Họ biết rằng ở đâu đó cái gì đó thể tốt hơn, ở đâu đó ai đó có thể là cao hơn, và mọi người sẽ đi tới đó và họ sẽ rời bỏ những người đó. Sợ của họ là sợ mất tín đồ, cho nên họ tạo ra Trường thành Trung Quốc quanh họ.
Không, điều đó không bao giờ xảy ra khi có người tôn giáo. Người đó cho bạn tình yêu của người đó, người đó cho bạn con người của người đó, người đó cho bạn trí huệ của người đó, và người đó làm cho bạn tự do. Và bạn có thể tiếp tục học và từng việc học sẽ chứng minh rằng Thầy của bạn là đúng. Đó là tin cậy. Bất kì chỗ nào bạn đi, cho dù bạn đi tới ai đó chống lại tôi và bạn lắng nghe người đó, nếu tôi đúng, lắng nghe người đó sẽ chứng tỏ rằng tôi đúng. Nó sẽ không là mất mát, bạn sẽ trở nên giầu có hơn.
Tin cậy không cần sợ, yêu không cần sợ. Nhưng sợ không phải là yêu, nó không là tin cậy, nó chỉ là sợ – sợ được tạo ra. Nếu bạn đi đâu đó khác bạn sẽ bị trục xuất. Và mọi người rất sợ những thứ như trục xuất. Đây có phải là đảng cộng sản hay là cái gì? Trục xuất sao? Mọi người rất sợ bị trục xuất vì họ muốn thuộc về nhóm nào đó vì họ không có bất kì hồn nào của riêng họ. Trong nhóm họ cảm thấy thoải mái, họ thuộc về cộng đồng nào đó – vài người được chọn, người ưu tú, người đưa tin về thế giới mới đang sắp tới, người lãnh đạo thế giới mới, siêu nhân, giống nòi đầu tiên của siêu nhân. Họ cảm thấy rất thoải mái.
Nhưng điều đó bạn chỉ cảm thấy trong nhóm; khi bạn một mình bạn trở nên nghi ngờ. Và khi bạn ở trong nhóm bạn không cần cảm thấy trách nhiệm. Nhóm nhận trách nhiệm từ bạn, bạn được thảnh thơi, nhóm chăm nom.
Bạn đã được nuôi lớn trong phụ thuộc. Đầu tiên bạn đã phụ thuộc vào bố mẹ bạn. Thế rồi bạn phụ thuộc vào gia đình riêng của bạn – vợ, chồng – thế rồi bạn trở nên phụ thuộc vào con bạn. Bạn bao giờ cũng sống cuộc sống phụ thuộc – vào xã hội, nhà nước, nhà thờ, gia đình, cộng đồng. Bạn đã sống cuộc sống phụ thuộc.
Cho nên khi bạn đi tới Thầy bạn lại muốn có ai đó để phụ thuộc vào. Nhưng Thầy thực sẽ không giúp bạn phụ thuộc vào Thầy, Thầy thực sẽ cố làm cho bạn độc lập. Toàn thể nỗ lực của thầy sẽ là ở chỗ bạn phải đứng trên chân riêng của bạn, bạn phải trở thành con người riêng của bạn. Đó là điều Thiền nhân làm.
Mới hôm nọ tôi đã đọc….
Một thanh niên tới đi tới lại Huệ Năng mãi. Huệ Năng rất thô bạo. Chỉ các Thiền sư có thể thô bạo. Tại sao? Vì nếu họ thực sự muốn bạn độc lập họ phải thô bạo. Ông ấy rất thô bạo. Ông ấy sẽ tát anh thanh niên, ông ấy sẽ đóng cửa ngay trước mặt anh ta, ông ấy sẽ quát lên – và có lần ông ấy ném anh ta ra khỏi cửa và anh ta rơi xuống cách bốn năm mét vào trong rãnh. Và không chỉ điều đó – thế rồi Huệ Năng nhìn ra ngoài cửa sổ và cười.
Chắc chắn người này bỏ ông ấy. Đây là cọng rơm cuối cùng. Thế là đủ rồi. Anh ta bỏ ông ấy ngay lập tức, anh ta đã không quay lại trong một năm. Và anh ta đi tới Thầy khác và anh ta đã học nhiều điều và anh ta đã đi lang thang và thế rồi một hôm, ngồi im lặng trong hang, anh ta đã trở nên chứng ngộ – tỏ ngộ đầu tiên đã xảy ra. Và thế rồi bạn biết cái gì không? Anh ta chạy xô trở lại Huệ Năng để cám ơn ông ấy. Ngày tỏ ngộ xuất hiện anh ta đã biết rằng đích xác cùng tình huống này đã được tạo ra khi anh ta bị ném vào rãnh. Anh ta đã bỏ lỡ.
Nhưng giờ anh ta đã biết vì bây giờ anh ta đã lại đi tới điểm đó, anh ta đã đi tới tình huống đó bên trong. Chỉ một khoảnh khắc trước khi tỏ ngộ xảy ra anh ta đã ngạc nhiên thấy rằng đây đã là cùng tình huống bên trong khi Huệ Năng đã xoay xở tạo ra khi ông ấy đã ném anh ta ra khỏi cửa sổ và khi ông ấy đã nhìn xuống và ông ấy đã cười. Và anh ta đã bỏ lỡ! Người đó đã từ bi vô cùng.
Anh ta chạy xô về ông ấy. Anh ta chạm chân ông ấy và anh ta nói, ‘Thưa thầy, cám ơn thầy. Cám ơn thầy đã thô bạo thế với tôi. Cám ơn thầy rằng thầy đã không bao giờ dạy tôi ngoại trừ việc đánh tôi. Cám ơn thầy vì mọi điều thầy đã làm cho tôi.’
Thầy thực muốn đệ tử trở thành Thầy theo quyền riêng của người đó. Nhưng bình thường bản thân bạn không muốn sự độc lập đó, bạn muốn có ai đó để bám vào. Bạn là kẻ bám víu. Bạn muốn có ai đó rất có thẩm quyền, ai đó để ngồi trên ngai cao và nói với bạn, ‘Con đừng lo nghĩ, ta sẽ chăm nom cho con. Con quên tất cả về mọi thứ đi. Ta ở đây cho nên ta sẽ chăm nom. Con đơn giản tới và theo ta.’ Nhưng nếu ai đó là giống điều đó thì nhớ rằng đây là dấu hiệu chắc chắn – thẩm quyền này, việc nhận trách nhiệm của người khác này – đây là dấu hiệu chắc chắn rằng bản thân người này muốn mọi người phụ thuộc vào ông ta. Ông ta phụ thuộc vào những người phụ thuộc của ông ta. Ông ta tận hưởng điều đó. Ông ta yêu thích ý tưởng rằng nhiều người thế đang phụ thuộc vào ông ta. Bản thân ông ta là người phụ thuộc, nhớ lấy; ông ta không khác bạn. Đó là cùng cuộc đi từ đầu kia. Nếu tất cả các bạn bỏ ông ta, ông ta sẽ khổ nhiều như bạn sẽ khổ. Đôi khi ông ta có thể khổ nhiều hơn vì đầu tư của ông ta là nhiều hơn. Nếu bạn bỏ một người như Ichazo, nếu mọi người đi theo của ông ấy biến mất, ông ấy có thể phát điên hay ông ấy có thể tự tử. Ông ấy sẽ rất lung lay, ông ấy sẽ run rẩy, ông ấy sẽ không biết cái gì đã xảy ra, ông ấy sẽ mất mọi tự tin của ông ấy. Ông ấy thu được mọi tự tin của ông ấy khi ông ấy nhìn vào mắt bạn và thấy rằng bạn đang nhìn về ông ấy và bạn cảm thấy rằng ông ấy là phải, ông ấy là đúng, ông ấy là Thầy. Khi ông ấy thấy rằng nhìn vào mắt bạn, khi ông ấy thấy phản xạ đó trong mắt bạn, ông ấy cảm thấy tự tin. Vâng. Nó là vậy. Đây là lừa dối lẫn nhau.
Cách tiếp cận của tôi là tuyệt đối phi chính trị, do đó nó là cá nhân tuyệt đối. và đó là cách tiếp cận tôn giáo như vậy. Tôn giáo sẽ vẫn còn cá nhân, nó sẽ không bao giờ trở thành hiện tượng tập thể, nó không thể thế được. Chính trị bao giờ cũng sẽ trở thành tập thể, nó sẽ không bao giờ trở thành cá nhân.
Chính trị có tính tập thể, tôn giáo có tính cá nhân, tâm linh có tính vũ trụ. Nhớ điều đó.
Từ “Thiền: con đường nghịch lí”, T.1, Ch.10
