Trong thiền, khi cái ‘tôi’ tạm thời mất đi và trống rỗng được tạo ra bên trong, sau nó sự thất vọng được cảm thấy khi cái trống rỗng đó không được rót đầy bởi lối vào cái không biết. Làm sao người ta có thể học sống với cái trống rỗng đó?
Trống rỗng là cái không biết. Đừng đợi và đừng hi vọng rằng cái gì đó sẽ rót đầy trống rỗng. Nếu bạn đợi, hi vọng, ham muốn, bạn không trống rỗng. Nếu bạn đợi rằng cái gì đó, lực không biết nào đó, sẽ giáng xuống bạn, bạn không trống rỗng – hi vọng này có đó, ham muốn này có đó, khao khát này có đó. Cho nên đừng ham muốn cái gì đó rót đầy bạn. Đơn giản là trống rỗng. Thậm chí không đợi.
Trống rỗng là cái không biết. Khi bạn thực sự trống rỗng, cái không biết đã giáng xuống bạn. Không phải là đầu tiên bạn trở thành trống rỗng và thế rồi cái không biết đi vào. Bạn trống rỗng, và cái không biết đã đi vào rồi. Không có kẽ hở một khoảnh khắc. Cái trống rỗng và cái không biết là một.
Lúc ban đầu nó dường như là trống rỗng với bạn; đó chỉ là dáng vẻ, vì bạn bao giờ cũng bị đầy tràn bởi bản ngã. Thực sự, bạn đang cảm thấy thiếu vắng bản ngã; đó là lí do tại sao bạn cảm thấy trống rỗng. Đầu tiên bản ngã biến mất – nhưng cảm giác rằng bản ngã không còn nữa tạo ra cảm giác về trống rỗng. Chỉ việc thiếu vắng… cái gì đó đã có đó, và giờ nó không có đó. Bản ngã đã mất đi, nhưng việc thiếu vắng bản ngã được cảm thấy. Đầu tiên bản ngã sẽ biến mất, và thế rồi việc thiếu vắng của bản ngã sẽ biến mất. Chỉ thế thì bạn sẽ thực sự trống rỗng. Và là thực sự trống rỗng là thực sự được đầy tràn.
Không gian bên trong đó mà đã được tạo ra bởi việc thiếu vắng bản ngã là điều thiêng liêng. Điều thiêng liêng không tới từ đâu đó khác; bạn đã là cái đó rồi. Vì bạn bị đầy tràn bởi bản ngã, bạn không thể nhận ra nó, bạn không thể thấy được nó, bạn không thể chạm vào nó. Rào chắn vững chắc của bản ngã ngăn cản bạn.
Khi bản ngã đã rơi rụng đi, rào chắn này đã rơi rụng đi. Bức màn không còn đó nữa. Không cái gì sẽ tới; bất kì cái gì tới đều đã có đó rồi. Nhớ điều này: rằng không cái gì mới sẽ tới với bạn. Bất kì cái gì là có thể đều đã có đó, thực tại. Cho nên vấn đề không phải là về việc đạt tới; vấn đề chỉ là việc khám phá. Kho báu có đó; chỉ bị che đậy – bạn làm lộ nó ra.
Khi trở thành người đã nhận ra, Phật đã được hỏi nhiều lần thế, ‘Ông đã thu được cái gì? Ông đã đạt tới cái gì?’
Phật tương truyền đã nói, ‘Ta đã không đạt tới bất kì cái gì. Thay vì thế, ngược lại, ta đã mất bản thân ta. Và cái ta đã đạt tới đã có đó rồi, cho nên ta không thể nói ta đã đạt tới nó. Ta đã vô nhận biết về nó. Bây giờ ta đã trở nên nhận biết. Nhưng ta không thể nói ta đã đạt tới nó. Thay vì thế, ngược lại, bây giờ ta tự hỏi làm sao có thể có chuyện ta đã không biết nó trước đây. Và nó bao giờ cũng có đó chỉ ngay bên góc – chỉ việc quay lại là được cần.’
Điều thiêng liêng không phải là tương lai. Điều thiêng liêng của bạn là hiện tại. Nó là ở đây và bây giờ. Chính khoảnh khắc này bạn là cái đó – vô nhận biết, không nhìn đúng hướng, hay không quay sang nó, có vậy thôi.
Chiếc radio có đó: có sóng đi qua ngay bây giờ, nhưng nếu radio không được chỉnh theo làn sóng đặc biệt, sóng này không được biểu lộ. Bạn điều chỉnh radio và sóng trở thành biểu lộ. Việc điều chỉnh được cần. Thiền là việc điều chỉnh. Khi bạn được điều chỉnh, cái không biểu lộ trở thành biểu lộ.
Nhưng nhớ, đừng ham muốn, vì ham muốn sẽ không cho phép bạn là trống rỗng. Và nếu bạn không là trống rỗng, không cái gì là có thể, vì không gian không có đó, cho nên bản chất không biểu lộ riêng của bạn không thể được làm lộ ra. Nó cần không gian để được hiển lộ. Và đừng hỏi làm sao sống cùng trống rỗng. Điều đó không phải là vấn đề thực. Chỉ là trống rỗng. Bạn còn chưa trống rỗng.
Nếu một khi bạn biết trống rỗng là gì, bạn sẽ yêu nó. Nó là cực lạc. Nó là kinh nghiệm đẹp nhất có thể cho tâm trí, cho con người, cho tâm thức. Bạn sẽ không hỏi làm sao sống với trống rỗng. Bạn hỏi rằng dường như trống rỗng là cái gì đó giống như khổ. Nó có vẻ như vậy đối với bản ngã. Bản ngã bao giờ cũng sợ trống rỗng, cho nên bạn hỏi làm sao sống với nó dường như nó là kẻ thù nào đó.
Trống rỗng là trung tâm bên trong nhất của bạn. Mọi hoạt động đều ở trên ngoại vi; trung tâm bên trong nhất chỉ là số không. Mọi cái biểu lộ đều trên ngoại vi; cốt lõi sâu nhất của hiện hữu của bạn là chân không không biểu lộ. Phật đã cho nó cái tên – shunyata. Điều đó nghĩa là hư không hay trống rỗng. Đó là bản tính của bạn, đó là hiện hữu của bạn, và từ hư không đó mọi thứ tới, và mọi thứ quay trở lại nó.
Trống rỗng đó là cội nguồn. Đừng yêu cầu rót đầy nó, vì bất kì khi nào bạn yêu cầu rót đầy nó, bạn sẽ tạo ra ngày càng nhiều bản ngã – bản ngã là nỗ lực rót đầy cái trống rỗng. Và ngay cả ham muốn này rằng bây giờ cái gì đó phải giáng xuống bạn – thượng đế, điều thiêng liêng, quyền năng thiêng liêng, năng lượng không biết nào đó – đây lại là ý nghĩ. Bất kì cái gì bạn có thể nghĩ về Thượng đế đều sẽ không là Thượng đế; nó đơn giản sẽ là ý nghĩ.
Khi bạn nói cái không biết, bạn đã làm nó thành cái biết. Bạn biết gì về cái không biết? Ngay cả nói rằng nó là cái không biết, bạn đã biết phẩm chất nào đó về nó – phẩm chất của việc là cái không biết của nó. Tâm trí không thể quan niệm được cái không biết. Ngay cả cái không biết trở thành cái biết, và bất kì cái gì tâm trí nói đều sẽ chỉ là việc nói ra lời, quá trình suy nghĩ.
Thượng đế không phải là từ ‘Thượng đế’. Ý nghĩ về Thượng đế không phải là Thượng đế. Và khi không có ý nghĩ, chỉ thế thì bạn sẽ đi tới cảm và nhận ra nó là cái gì. Không cái gì khác có thể được nói về nó. Nó chỉ có thể được chỉ ra. Và mọi chỉ dẫn đều sai lạc vì chúng toàn là gián tiếp.
Ngần này có thể được nói – rằng khi bạn không hiện hữu…. Và bạn không hiện hữu, chỉ khi không có ham muốn nào, vì bạn tồn tại cùng ham muốn. Ham muốn là thức ăn qua đó bạn tồn tại. Ham muốn là nhiên liệu. Khi không có ham muốn, không khao khát, không tương lai, và khi bạn không hiện hữu, trống rỗng đó là cái tràn đầy của sự tồn tại. Trong trống rỗng đó toàn thể sự tồn tại được hiển lộ cho bạn. Bạn trở thành nó.
Cho nên đừng hỏi cách sống cùng với trống rỗng. Trước hết là trống rỗng đi. Không có nhu cầu hỏi cách sống cùng nó. Nó là phúc lạc thế – nó là phúc lạc sâu sắc nhất. Khi bạn hỏi cách sống cùng trống rỗng, bạn thực sự hỏi cách sống cùng bản thân người ta. Nhưng bạn đã không biết bản thân bạn. Đi ngày càng nhiều vào trong nó đi.
Trong thiền đôi khi bạn cảm thấy một loại trống rỗng; cái đó không thực sự trống rỗng đâu. Tôi gọi nó chỉ là một loại trống rỗng. Khi bạn đang thiền, với những khoảnh khắc nào đó, trong vài giây bạn sẽ cảm thấy dường như quá trình suy nghĩ đã dừng lại. Lúc ban đầu những kẽ hở này sẽ tới. Nhưng vì bạn đang cảm thấy dường như quá trình suy nghĩ đã dừng lại, đây lại là quá trình suy nghĩ, quá trình suy nghĩ rất tinh vi. Bạn đang làm gì? Bạn đang nói bên trong, ‘Quá trình suy nghĩ đã dừng.’ Nhưng đây là cái gì? Đây là quá trình suy nghĩ thứ hai đã bắt đầu. Và bạn nói, ‘Đây là trống rỗng.’ Bạn nói, ‘Bây giờ cái gì đó sắp xảy ra.’ Đây là cái gì? Lại quá trình suy nghĩ mới đã bắt đầu.
Bất kì khi nào điều này xảy ra, đừng trở thành nạn nhân của nó. Khi bạn cảm thấy im lặng nào đó đang giáng xuống, đừng bắt đầu nói ra lời nó, vì bạn đang phá huỷ nó đấy. Đợi đi – không vì cái gì đó – đơn giản đợi. Không làm bất kì cái gì. Không nói, ‘Đây là trống rỗng.’ Khoảnh khắc bạn đã nói, bạn đã phá huỷ nó. Chỉ nhìn nó, xuyên thấu vào trong nó, đương đầu với nó, nhưng đợi – không nói ra lời nó. Vội gì? Qua việc nói ra lời tâm trí đã lại đi vào từ đường khác, và bạn bị lừa. Tỉnh táo về thủ đoạn này của tâm trí.
Lúc ban đầu điều đó nhất định xảy ra, cho nên bất kì khi nào điều này lại xảy ra, chỉ đợi. Đừng rơi vào bẫy. Đừng nói bất kì cái gì – vẫn còn im lặng. Thế thì bạn sẽ đi vào, và thế thì nó sẽ không là nhất thời, vì một khi bạn đã biết trống rỗng thực, bạn không thể làm mất nó. Cái thực không thể bị mất; đó là phẩm chất của nó.
Một khi bạn đã biết kho báu bên trong, một khi bạn đã đi tới tiếp xúc với cốt lõi sâu nhất của bạn, thế thì bạn có thể đi vào trong hành động, thế thì bạn có thể làm bất kì cái gì bạn thích, thế thì bạn có thể sống cuộc sống thế gian bình thường, nhưng trống rỗng sẽ còn lại với bạn. Bạn không thể quên được nó. Nó sẽ tiếp tục bên trong. Âm nhạc của nó sẽ được nghe thấy. Bất kì cái gì bạn đang làm, việc làm sẽ chỉ ở ngoại vi; bên trong bạn sẽ vẫn còn trống rỗng.
Và nếu bạn có thể vẫn còn trống rỗng bên trong, việc làm chỉ trên ngoại vi, bất kì cái gì bạn làm đều trở thành thiêng liêng, bất kì cái gì bạn làm đều mang phẩm chất của điều thiêng liêng vì bây giờ nó không tới từ bạn. Bây giờ nó tới trực tiếp từ trống rỗng nguyên thuỷ, hư không nguyên thuỷ. Nếu thế rồi bạn nói, những lời đó không phải là của bạn. Đó là điều Mohammed ngụ ý khi ông ấy nói, ‘Koran này không được nói bởi ta. Nó đã tới ta dường như ai đó khác đã nói qua ta.’ Nó đã bắt nguồn từ trống rỗng bên trong. Đó là điều người Hindus ngụ ý khi họ nói, ‘Vedas không được viết ra bởi người, chúng không phải là tài liệu của con người, nhưng điều thiêng liêng, bản thân Thượng đế đã nói.’
Đây là cách biểu tượng cho việc nói cái gì đó rất huyền bí. Và đây là điều huyền bí: khi bạn trống rỗng sâu sắc, bất kì cái gì bạn làm hay nói không phải là từ bạn – vì bạn không còn nữa. Nó tới từ cái trống rỗng. Nó tới từ cội nguồn sâu nhất của sự tồn tại. Nó tới từ cùng cội nguồn từ đó toàn thể sự tồn tại này đã tới. Thế thì bạn đã đi vào bụng mẹ, chính bụng mẹ của sự tồn tại. Thế thì lời của bạn không phải là của bạn, thế thì hành động của bạn không phải là của bạn. Dường như bạn chỉ là công cụ – công cụ của cái toàn thể.
Nếu trống rỗng được cảm thấy chỉ một cách nhất thời, và thế rồi nó tới và đi như chớp nhoáng, nó không phải là thực. Và nếu bạn bắt đầu nghĩ về nó, ngay cả cái không thực cũng bị mất. Không nghĩ trong khoảnh khắc đó cần dũng cảm lớn. Nó là kiểm soát lớn nhất tôi biết. Khi tâm trí trở nên im lặng và khi bạn đang rơi vào trống rỗng, cần dũng cảm lớn nhất để không nghĩ, vì toàn thể quá khứ của tâm trí sẽ khẳng định. Toàn thể cơ chế này sẽ nói, ‘Bây giờ nghĩ đi!’
Theo cách tinh vi, cách gián tiếp, kí ức quá khứ của bạn sẽ buộc bạn nghĩ – và nếu bạn nghĩ, bạn đã quay lại. Nếu bạn có thể vẫn còn im lặng trong khoảnh khắc đó, nếu bạn không bị cám dỗ bởi cơ chế kí ức và tâm trí của bạn…. Đây thực sự là quỉ satan – tâm trí riêng của bạn cám dỗ bạn. Bất kì khi nào bạn rơi vào trống rỗng, tâm trí cám dỗ bạn và tạo ra cái gì đó để nghĩ – và nếu bạn bắt đầu suy nghĩ, bạn quay lại.
Người ta nói rằng khi một trong những thầy lớn, Bồ đề đạt ma, đi sang Trung Quốc, nhiều đệ tử tụ tập quanh ông ấy. Ông ấy là Thiền sư đầu tiên. Một đệ tử, người đã trở thành đại đệ tử của ông ấy, tới ông ấy và nói, ‘Bây giờ tôi đã trở thành trống rỗng toàn bộ.’
Bồ đề đạt ma tát anh ta ngay lập tức và nói, ‘Bây giờ đi và vứt cái trống rỗng này đi! Bây giờ ông bị đầy với trống rỗng rồi – vứt cả cái này đi. Chỉ thế thì ông sẽ là trống rỗng thực sự.
Bạn hiểu không? Bạn có thể được đầy bởi ý tưởng về trống rỗng. Thế thì nó sẽ lơ lửng trên bạn, nó sẽ trở thành mây. Ông ấy nói, ‘Vứt cả trống rỗng này đi, và thế rồi tới ta.’ Nếu bạn nói bạn trống rỗng, bạn không trống rỗng. Bây giờ từ ‘trống rỗng’ này đã trở thành có nghĩa và bạn được đầy với nó. Cùng điều tôi nói với bạn – vứt cả trống rỗng này đi.
Từ “Vigyan Bhairav Mật tông – tập 3, Ch.56”
