Dường như là con người đã sa ngã xuống mức mà con người thậm chí không thể thở đúng thêm nữa. Xin thầy nói về ý nghĩa của điều này?
Việc thở là một trong những điều cần được chăm nom tới vì nó là một trong những điều quan trọng nhất. Nếu bạn không thở đầy đủ, bạn không thể sống đầy đủ. Thế thì gần như ở mọi nơi bạn sẽ giữ cái gì đó, ngay cả trong yêu. Ngay cả trong nói, bạn sẽ giữ lại. Bạn sẽ không trao đổi được đầy đủ; cái gì đó bao giờ cũng sẽ còn lại không đầy đủ.
Một khi việc thở là hoàn hảo, mọi thứ khác đi theo. Thở là sống. Nhưng mọi người bỏ qua nó, họ không lo nghĩ về nó chút nào, họ không chú ý gì tới nó. Và mọi thay đổi sắp xảy ra sẽ xảy ra qua thay đổi trong việc thở của bạn. Nếu trong nhiều năm bạn đã thở sai, thở nông, thế thì việc căng cơ của bạn trở nên cố định – thế thì đấy không chỉ là vấn đề về ý chí của bạn. Dường như là ai đó đã không chuyển động trong nhiều năm; chân đã bại, cơ đã teo, máu không chảy nữa. Đột nhiên một hôm nào đó người này quyết định đi dạo – trời đẹp, nắng tắt. Nhưng người đó không thể di chuyển được; chỉ bằng việc nghĩ điều đó sẽ không xảy ra. Bây giờ nhiều nỗ lực sẽ được cần để mang đôi chân bại đó về sống lại.
Lối chuyển cho việc thở có việc căng cơ nào đó quanh nó, và nếu bạn đã từng thở sai – và gần như mọi người thở sai – thế thì việc căng cơ đã trở thành bị cố định. Bây giờ sẽ phải mất nhiều năm để thay đổi nó bằng nỗ lực của riêng bạn, và điều đó sẽ là việc phí hoài thời gian không cần thiết. Thông qua xoa chạm sâu, đặc biệt qua Rolfing, những cơ bắp này thả lỏng ra và thế thì bạn có thể bắt đầu lại. Nhưng sau Rolfing, một khi bạn bắt đầu thở tốt, đừng rơi lại vào thói quen cũ.
Mọi người thở sai vì toàn thể xã hội dựa trên những ước định, khái niệm, thái độ rất sai. Chẳng hạn, trẻ nhỏ khóc và người mẹ nói không được khóc. Đứa trẻ sẽ làm gì? – vì việc khóc đang tới, và người mẹ nói không khóc. Nó sẽ bắt đầu nín thở vì đấy là cách duy nhất để dừng việc khóc. Nếu bạn nín thở, mọi thứ dừng lại – khóc, nước mắt, mọi thứ. Thế rồi dần dần điều đó trở thành việc cố định – không giận, không khóc, không làm cái này, không làm cái nọ.
Đứa trẻ học rằng nếu nó thở nông thế thì nó vẫn còn trong kiểm soát. Nếu nó thở hoàn hảo và toàn bộ như mọi đứa trẻ mới sinh ra thở, thế thì nó trở nên hoang dã. Cho nên nó làm què bản thân nó. Mọi đứa trẻ, con trai hay con gái, bắt đầu chơi với bộ phận sinh dục vì cảm giác là vui thích. Đứa trẻ hoàn toàn vô nhận biết về những điều kiêng kị và vô nghĩa của xã hội, nhưng nếu mẹ hay bố hay ai đó khác thấy chúng chơi với bộ phận sinh dục, họ bảo chúng chấm dứt điều đó ngay lập tức. Và với ánh mắt kết án như vậy trong mắt họ, bạn trở nên bị choáng, và bạn trở nên sợ việc thở sâu, vì nếu bạn thở sâu, nó sẽ cọ sát cơ quan sinh dục từ bên trong. Điều đó trở nên rắc rối, cho nên bạn không thở sâu; chỉ thở nông cho nên bạn bị cắt rời khỏi bộ phận sinh dục.
Mọi xã hội đè nén dục nhất định là những xã hội thở nông. Chỉ người nguyên thuỷ, người không có bất kì thái độ đè nén nào về dục, thở hoàn hảo. Việc thở của họ là đẹp, nó là đầy đủ và toàn bộ. Họ thở giống như con vật, họ thở giống như trẻ con.
Từ “Trên tất cả đừng nghiêng ngả, Ch. 12”
Việc thở liên tục làm thay đổi xúc động của bạn. Khi bạn giận, bạn thở không theo nhịp điệu gì, bất đối xứng. Khi bạn trong thèm khát dục, việc thở của bạn gần như điên loạn. Khi bạn bình thản và yên tĩnh, vui vẻ, việc thở của bạn có phẩm chất âm nhạc của nó; việc thở của bạn gần như bài ca. Khi bạn cảm thấy ở nhà trong sự tồn tại, khi bạn không có ham muốn và cảm thấy mãn nguyện, đột nhiên việc thở gần như dừng lại. Khi bạn trong trạng thái kính nể, ngạc nhiên, việc thở dừng lại một chốc. Và đấy là những khoảnh khắc lớn của cuộc sống, vì chỉ trong những khoảnh khắc đó khi việc thở gần như dừng lại, bạn ở trong hài hoà hoàn toàn với sự tồn tại: bạn ở trong Thượng đế và Thượng đế ở trong bạn.
Kinh nghiệm thở của bạn phải ngày càng sâu sắc hơn, được nghiên cứu kĩ lưỡng hơn, được quan sát hơn, được theo dõi hơn, được phân tích nhiều hơn. Nhìn cách việc thở của bạn làm thay đổi xúc động của bạn, và ngược lại, cách những xúc động của bạn làm thay đổi việc thở của bạn. Chẳng hạn, khi bạn sợ, quan sát thay đổi trong hơi thở của bạn. Và thế rồi, một hôm nào đó, thử thay đổi hơi thở sang cùng hình mẫu như khi bạn sợ. Và bạn sẽ ngạc nhiên rằng nếu bạn thay đổi hơi thở của bạn sang đích xác điều nó vậy khi bạn sợ, sợ sẽ nảy sinh trong bạn – ngay lập tức. Quan sát hơi thở của bạn khi bạn đang sâu trong yêu với ai đó; cầm tay người đó, ôm ghì người yêu của bạn, quan sát việc thở của bạn. Và thế rồi, một ngày nào đó, chỉ ngồi im lặng dưới gốc cây, lại quan sát bản thân bạn thở theo cùng cách đó. Làm ra hình mẫu, rơi vào cùng động thái đó lần nữa. Thở theo cùng cách dường như bạn đang ôm người yêu của bạn và bạn sẽ ngạc nhiên; toàn bộ sự tồn tại trở thành người yêu của bạn. Lần nữa có yêu lớn nảy sinh trong bạn. Chúng đi cùng nhau. Do đó trong Yoga, trong Mật tông, trong Đạo – trong cả ba hệ thống lớn này và trong khoa học về tâm thức con người và sự mở rộng của tâm thức con người – việc thở là một trong nhưng hiện tượng then chốt. Tất cả họ đã làm việc trên việc thở.
Toàn thể hệ thống thiền của Phật phụ thuộc vào phẩm chất nào đó của hơi thở. Ông ấy nói, “Đơn giản quan sát hơi thở của ông, không thay đổi nó. Không thay đổi nó theo bất kì cách nào, đơn giản quan sát.” Nhưng bạn sẽ ngạc nhiên: khoảnh khắc bạn quan sát, nó thay đổi, vì tính quan sát có nhịp điệu riêng của nó. Đó là lí do tại sao Phật nói, “Ông không cần thay đổi nó; đơn giản quan sát.” Tính quan sát sẽ mang lại loại thở riêng của nó – tự nó tới. Và dần dần, dần dần bạn sẽ ngạc nhiên: bạn càng có tính quan sát hơn, bạn càng ít thở hơn. Hơi thở trở nên dài hơn, sâu hơn.
Chẳng hạn nếu một phút bạn thở mười sáu hơi, bây giờ bạn có thể thở sáu, hay bốn hay ba. Khi bạn trở nên quan sát, hơi thở đi sâu hơn, trở nên dài hơn và bạn lấy ngày càng ít hơi thở trong cùng một thời kì. Thế thì bạn có thể làm điều đó từ phía kia nữa. Thở những hơi thở chậm, yên tĩnh, sâu, dài, và đột nhiên bạn sẽ thấy tính quan sát nảy sinh trong bạn. Dường như là từng xúc động có một cực trong hệ thống thở của bạn: nó có thể được lẩy cò bởi việc thở của bạn.
Nhưng cách tốt nhất là quan sát khi bạn đang trong yêu, khi bạn đang ngồi bên cạnh người bạn của bạn. Quan sát hơi thở của bạn, vì nhịp thở yêu thương đó là quan trọng nhất: nó sẽ biến đổi toàn thể con người bạn. Yêu là nơi bạn cảm thấy một cách sắc bén nhất cái ngớ ngẩn, cái giả dối, của vị trí của bạn như một con người tách biệt. Vậy mà bởi chính sự tách bạch này, cái ngớ ngẩn này, bạn có khả năng diễn đạt điều bạn không thể diễn đạt được theo bất kì cách nào khác. Bởi chính tính khác của bạn mà bạn có khả năng tôn vinh sự đồng nhất. Do đó có điều ngược đời của yêu; các bạn là hai nhưng các bạn vẫn cảm thấy một. Các bạn là một, vậy mà các bạn biết các bạn là hai. Cái một trong cái hai: đó là ngược đời của yêu. Và điều đó phải là điều ngược đời của lời cầu nguyện nữa, và của thiền nữa. Cuối cùng thì bạn phải cảm thấy như một với sự tồn tại như bạn cảm thấy với người được yêu của bạn, với người bạn yêu, với bạn của bạn, với mẹ của bạn, với con của bạn, trong những khoảnh khắc có giá trị hiếm hoi. Bởi chính tính người khác của bạn mà bạn có khả năng tôn vinh sự đồng nhất.
Quan sát những khoảnh khắc yêu của bạn ngày càng nhiều đi. Tỉnh táo. Nhìn cách việc thở của bạn thay đổi. Thấy cách thân thể bạn rung động… chỉ bằng việc ôm người đàn bà hay đàn ông của bạn, làm cho nó thành thực nghiệm, và bạn sẽ ngạc nhiên. Một ngày nào đó, chỉ ôm, tan chảy vào lẫn nhau, ngồi ít nhất trong một giờ, và bạn sẽ ngạc nhiên: nó sẽ là một trong nhưng kinh nghiệm phiêu diêu nhất. Trong một giờ, không làm gì, chỉ ôm lẫn nhau, hội nhập, tan chảy vào nhau, dần dần, dần dần việc thở sẽ trở thành một. Các bạn sẽ thở dường như các bạn là hai thân thể nhưng một tâm. Các bạn sẽ thở cùng nhau. Và khi các bạn thở cùng nhau – không bởi bất kì nỗ lực nào của riêng bạn, nhưng chỉ bởi vì bạn đang cảm thấy nhiều yêu tới mức việc thở đi theo – đó sẽ là những khoảnh khắc lớn lao nhất, quí giá nhất; không của thế giới này, mà là của cõi bên kia, nơi xa xăm. Và trong những khoảnh khắc đó bạn sẽ có thoáng nhìn đầu tiên về năng lượng thiền…
Bạn nên học thở rất im lặng, dường như không có vội vàng gì để thở, dường như bạn dửng dưng với nó, xa cách, xa xăm, xa xôi. Nếu bạn có thể xa cách, xa xăm và xa xôi với việc thở của bạn, bạn sẽ có thể đạt tới điểm giữa. Trong khoảnh khắc đó bạn sẽ không là nam tính cũng không nữ tính. Bạn sẽ là cả hai và không là cả hai, bạn sẽ siêu việt lên…
Khi bạn bị sao lãng, quan sát: việc thở của bạn cũng sẽ bị sao lãng nữa. Khi bạn không bị sao lãng, khi bạn ngồi im lặng không sao lãng, việc thở của bạn sẽ bình thản, im lặng, nhịp điệu; nó sẽ có phẩm chất của âm nhạc tinh tế. Và phẩm chất đó đích xác ở giữa, vì bạn không làm bất kì cái gì, vậy mà bạn không ngủ say. Bạn không hoạt động cũng không bất hoạt, bạn được cân bằng. Và trong khoảnh khắc đó của cân bằng bạn là gần nhất với thực tại, với Thượng đế, với cõi trời.
Nhớ, từng hơi thở của bạn không chỉ là hơi thở, nó là ý nghĩ nữa, xúc động nữa, tưởng tượng nữa. Nhưng điều này sẽ được hiểu chỉ nếu bạn quan sát hơi thở của bạn trong vài ngày. Khi bạn làm tình, quan sát hơi thở của bạn. Bạn sẽ ngạc nhiên, việc thở của bạn hỗn độn; vì năng lượng dục là năng lượng rất thô, ráp. Tưởng tượng dục là thô và ráp, mang tính con vật. Không có gì đặc biệt về hoạt động dục – mọi con vật có nó. Khi bạn phát sinh dục tình, bạn hành xử giống như bất kì con vật nào khác trên thế giới. Và tôi không nói rằng có gì sai trong việc là con vật, mọi điều tôi đang nói chỉ là sự kiện. Tôi đang phát biểu một sự kiện. Cho nên bất kì khi nào bạn đang trong tình dục, quan sát hởi thở của bạn: nó mất đi mọi cân bằng.
Do đó, trong Mật tông, làm tình là được phép chỉ khi bạn đã học cách làm tình và vẫn giữ cho hơi thở của bạn được bình thản, nhịp điệu. Thế thì phẩm chất khác toàn bộ tới cho việc làm tình của bạn: nó trở thành lời cầu nguyện; thế thì nó là thiêng liêng. Bây giờ với người ngoài sẽ không có khác biệt vì người đó sẽ thấy bạn đang làm tình với người đàn bà hay làm tình với người đàn ông, và điều đó sẽ là như nhau với người ngoài. Nhưng với người trong cuộc, với những người biết, sẽ có khác biệt lớn lao. Trong các trường phái Mật tông cổ nơi mọi bí mật đó đã được phát triển, được thực nghiệm, được quan sát, điều này đã là một trong những tiêu điểm trung tâm của việc thực nghiệm của họ: nếu một người có thể làm tình mà hơi thở người đó không bị ảnh hưởng chút nào bởi việc đó, thế thì nó không còn là dục nữa, thế thì nó là điều thiêng liêng. Và thế thì nó sẽ đưa bạn tới những chiều sâu lớn lao của hiện hữu riêng của bạn; nó sẽ mở ra các cánh cửa và bí ẩn của sự sống.
Hơi thở của bạn không chỉ là hơi thở thôi, vì hơi thở là sự sống của bạn; nó chứa đựng mọi cái cuộc sống chứa đựng.
Từ “Bí mật của các bí mật, Ch. 13”
