Chẳng hạn, bạn bị đau đầu; họ sẽ cho bạn viên “Aspro’. Aspro không phải là việc chữa bệnh, nó đơn giản làm cho bạn không nhận biết về triệu chứng này. Thuốc aspirin không phá huỷ đau đầu; nó đơn giản không cho phép bạn biết về điều đó. Nó làm lẫn lộn bạn. Đau đầu vẫn còn đó nhưng bạn không còn biết về nó. Điều đó tạo ra một loại quên lãng.
Nhưng tại sao ngay chỗ đầu tiên đau đầu có đó? Y học bình thường không bận tâm về điều đó. Nếu bạn tới bác sĩ ông ấy không bị bận tâm tại sao ngay chỗ đầu tiên bạn bị đau đầu. Bạn có đau đầu! – vấn đề thật đơn giản cho ông ấy: “Triệu chứng có đó, uống thuốc này đi – thuốc nào đó, hoá chất nào đó – và triệu chứng đó sẽ biến mất.” Đau đầu có thể biến mất và bạn có thể có dạ dầy bị rối loạn vào hôm sau; triệu chứng khác đã bật ra.
Con người là một, con người là một toàn bộ – một thể thống nhất hữu cơ. Bạn có thể đẩy vấn đề sang bên, nó sẽ tự khẳng định nó từ phía kia. Có thể mất thời gian để đi sang phía kia, để du hành tới điểm đó, nhưng điều đó nhất định tới. Và thế rồi bị đẩy từ phía kia nó lại chuyển sang phía khác… và con người có nhiều phía. Nó cứ bị đẩy từ góc nọ sang góc kia mãi.
Từ mọi điều này bạn trở thành ngày một ốm hơn là mạnh khoẻ. Và đôi khi việc xảy ra là bệnh rất bé trở thành bệnh lớn. Chẳng hạn, nếu đau đầu không được phép, rồi đau dạ dầy cũng không được phép, rồi đau lưng cũng không được phép, và không cái đau nào được phép, ngay lập tức cái đau tới và bạn uống cái gì đó và bạn chặn nó lại… Nếu trong nhiều năm bạn tiếp diễn với đè nén này – đây là đè nén – thế thì một ngày nào đó mọi bệnh đó sẽ tụ hội lại với nhau, tự khẳng định chúng theo cách có tổ chức hơn. Nó có thể trở thành ung thư. Mọi cái đó đã tụ tập lại với nhau và bây giờ nó khẳng định bản thân nó gần như vụ nổ.
Tại sao chúng ta vẫn chưa có khả năng tìm ra thuốc cho ung thư? Có thể ung thư là một cách diễn đạt của mọi bệnh bị đè nén của con người. Chúng ta biết cách đè nén một bệnh riêng lẻ từ trước tới giờ; bây giờ đây không phải là một bệnh riêng lẻ nữa, đây chính là cuộc tấn công tập thể. Nó là cuộc tấn công toàn bộ – mọi bệnh đã đi cùng nhau, nắm tay nhau. Chúng đã tạo ra quân đội… và chúng tấn công bạn. Đó là lí do tại sao thuốc thất bại; dường như không có khả năng nào ngay bây giờ tìm ra được thuốc nào.
Ung thư là bệnh mới. Nó không tồn tại trong các xã hội nguyên thuỷ. Tại sao? – người ta phải đã hỏi tại sao nó đã không tồn tại trong các xã hội nguyên thuỷ – vì người nguyên thuỷ không đè nén, không có nhu cầu. Đấy là sự nổi loạn của chính hệ thống của bạn. Nếu bạn không đè nén, không có nhu cầu về bất kì nổi loạn nào. Những điều nhỏ bé xảy ra và qua đi.
Thái độ tôn giáo là tìm, không phải triệu chứng mà là nguồn gốc. Đó là điều tôi gọi là ‘tâm lí của chư phật’. Nếu bạn có đau đầu, đó không phải là ốm của bạn, đó không phải là bệnh của bạn. Thực ra, đó là tín hiệu từ thân thể bạn rằng cái gì đó đang đi sai trong cội nguồn – chạy về cội nguồn đi! Tìm ra cái gì đang đi sai. Cái đầu đơn giản cho bạn một tín hiệu, một tín hiệu nguy hiểm, một báo động: “Lắng nghe thân thể đi. Cái gì đó đang sai đấy, mình đang làm cái gì đó không đúng rồi; cái đang phá huỷ sự hài hoà của thân thể. Đừng làm nó thêm nữa; bằng không đau đầu sẽ liên tục nhắc nhở.”
Đau đầu không phải là bệnh, và đau đầu không phải là kẻ thù của bạn – nó là bạn của bạn đấy. Nó đang phục vụ bạn. Điều rất, rất bản chất cho sự tồn tại của bạn là thân thể nên báo động cho bạn khi cái gì đó đi sai. Thay vì thay đổi cái sai đó, bạn đơn giản tắt báo động đi – bạn uống viên Aspro. Điều này là ngớ ngẩn. Đây là điều đang xảy ra trong y học và đây là điều đang xảy ra trong trị liệu tâm lí – chữa trị triệu chứng.
Đó là lí do tại sao điều bản chất bị bỏ lỡ. Điều bản chất là: nhìn vào nguồn gốc. Lần sau bạn có đau đầu, thử một kĩ thuật thiền nhỏ, chỉ bằng thực nghiệm; thế rồi bạn có thể đi tới các bệnh lớn hơn và triệu chứng lớn hơn.
Khi bạn đau đầu thử một thực nghiệm nhỏ. Ngồi im lặng và quan sát nó, nhìn vào nó – không như bạn đang nhìn vào kẻ thù, không. Nếu bạn nhìn vào nó như kẻ thù của bạn, bạn sẽ không có khả năng nhìn đúng. Bạn sẽ né tránh – không ai nhìn thẳng vào kẻ thù; người ta né tránh, người ta có khuynh hướng né tránh. Nhìn vào nó như người bạn của bạn vậy. Nó là bạn của bạn đấy, nó đang phục vụ bạn. Nó đang nói, “Cái gì đó sai rồi – nhìn vào trong nó đi.” Chỉ ngồi im lặng và nhìn vào trong đau đầu mà không ý tưởng nào về việc dừng nó, không ham muốn rằng nó phải biến mất, không xung đột, không tranh đấu, không đối kháng. Chỉ nhìn vào trong nó, vào trong cái nó đang là vậy.
Quan sát đi, để xem liệu có thông báo bên trong nào đó mà cái đau đầu có thể trao cho bạn không. Nó có thông báo mã hoá đấy. Và nếu bạn nhìn một cách im lặng, bạn sẽ ngạc nhiên. Nếu bạn nhìn một cách im lặng, ba điều sẽ xuất hiện. Thứ nhất: bạn càng nhìn vào nó, nó sẽ càng trở nên nhức nhối hơn. Và thế thì bạn sẽ có đôi chút phân vân: “Làm sao điều này có ích nếu cái đau cứ nhức nhối thêm thế này?” Nó trở thành nhức nhối thêm vì bạn đã né tránh nó. Nó có đó nhưng bạn đã né tránh nó; bạn đã kìm nén – thậm chí không có aspirin bạn vẫn kìm nén nó. Khi bạn nhìn vào nó, việc kìm nén biến mất. Cái đau đầu sẽ đi tới sự nhức nhối tự nhiên của nó. Thế thì bạn đang nghe thấy nó với đôi tai thông suốt, không bông nút lỗ tai; nó sẽ rất nhức nhối.
Điều thứ nhất: nó sẽ trở nên nhức nhối. Nếu nó trở nên nhức nhối, bạn có thể được thoả mãn rằng bạn đang nhìn đúng. Nếu nó không trở nên nhức nhối, thế thì bạn chưa nhìn đâu; bạn vẫn còn né tránh. Nhìn vào nó đi – nó trở nên nhức nhối. Đó là chỉ dẫn đầu tiên rằng có, nó đang trong cái nhìn của bạn.
Điều thứ hai sẽ là ở chỗ nó sẽ trở thành một điểm nhỏ hơn; nó sẽ không lan rộng trên khoảng lớn hơn. Đầu tiên bạn nghĩ, “Đây là toàn bộ việc đau đầu của mình.” Bây giờ bạn sẽ thấy nó không phải là toàn bộ cái đầu, nó chỉ là một vùng nhỏ. Đó cũng là một chỉ dẫn rằng bây giờ bạn đang nhìn chăm chú sâu hơn vào trong nó. Cảm giác đau đầu lan toả chỉ là thủ thuật – đó là cách để né tránh nó. Nếu nó ở một điểm thế thì nó sẽ còn nhức nhối hơn. Cho nên bạn tạo ra ảo tưởng rằng toàn bộ đầu đang đau, lan rộng khắp đầu, thế thì nó không mãnh liệt ở bất kì điểm nào. Đây là thủ thuật chúng ta thường chơi.
Nhìn vào trong nó đi, và bước thứ hai sẽ là ở chỗ nó đi tới nhỏ hơn, nhỏ hơn nữa, nhỏ mãi. Và một khoảnh khắc tới khi nó chỉ là chính một điểm bằng đầu kim – rất sắc nhọn, sắc nhọn vô cùng, rất đau đớn. Bạn chưa bao giờ thấy cái đau như vậy trong đầu – nhưng rất nhiều điều được hàm chứa vào trong một chỗ nhỏ. Cứ nhìn vào trong nó.
Và thế rồi điều thứ ba và là điều quan trọng nhất xảy ra. Nếu bạn cứ nhìn vào điểm này khi nó thành rất nhức nhối và bị hạn chế và bị tập trung vào một điểm, nhiều lần bạn sẽ thấy rằng nó biến mất. Khi cái nhìn của bạn là hoàn hảo thì nó sẽ biến mất. Và khi nó biến mất thì bạn sẽ có thoáng nhìn về nơi nó tới – nguyên nhân là gì. Nó sẽ xảy ra nhiều lần. Lần nữa nó có đó. Cái nhìn của bạn không còn cái tỉnh táo đó, cái tập trung đó, cái chăm chú đó – nó sẽ quay lại. Bất kì khi nào cái nhìn của bạn thực sự có đó, nó sẽ biến mất; và khi nó biến mất, lẩn đằng sau nó là nguyên nhân. Và bạn sẽ ngạc nhiên: tâm trí bạn sẵn sàng để lộ nguyên nhân đó là gì.
Có thể có cả nghìn lẻ một nguyên nhân. Có những nguyên nhân khác nhau. Cùng một báo động được đưa ra vì hệ thống báo động là đơn giản. Không có nhiều hệ thống báo động trong thân thể bạn. Với những nguyên nhân khác nhau có thể cho cùng một báo động. Bạn có thể vừa mới giận đây thôi và bạn đã chưa diễn đạt nó. Đột nhiên, giống như khải lộ, nó sẽ đứng đó. Bạn sẽ thấy mọi giận mà mình đã từng mang theo, mang theo… giống như mủ bên trong bạn. Bây giờ thì quá lắm, và cơn giận đó muốn trào ra. Nó cần tẩy rửa. Thì tẩy rửa đi! – và ngay lập tức bạn sẽ thấy cái đau đầu đã biến mất. Và không cần phải thuốc aspirin, không cần trị liệu gì.
Và khi cơn giận đã biến mất, một phẩm chất hoàn toàn khác của tình trạng mạnh khoẻ sẽ nảy sinh trong bạn mà không bao giờ nảy sinh được từ aspirin. Aspirin kìm nén – giận vẫn còn tiềm ẩn bên trong bạn, bạo hành vẫn lồng lộn bên trong bạn. Bạn giữ cho việc báo động bị tắc lại, có vậy thôi. Chẳng cái gì thay đổi, chỉ báo động là không còn có đó.
Điều này tiếp diễn mãi, và nó trở nên ngày càng tích luỹ lại. Nó có thể gây cho bạn ung nhọt, nó có thể gây cho bạn bệnh lao – một ngày nào đó nó có thể gây cho bạn ung thư. Khi một lượng lớn được thu thập lại, có thay đổi về chất. Có một giới hạn nào đó để thân thể dung thứ cho bất kì cái gì, vượt ra ngoài giới hạn đó, thân thể bắt đầu cảm thấy ốm. Đây cũng là trường hợp với tâm trí. Và bạn đừng bao giờ nghĩ thân thể và tâm trí là hai điều tách biệt; chúng không tách biệt đâu. Con người là thân thể-tâm trí, tâm thân.
Từ ” Thiền: Con đường của ngược đời, tập 3, Ch.6″
