Kĩ thuật âm thanh thứ tám:
Định tâm vào âm thanh “Aum” mà không có bất kì “a” hay “m” nào.
Định tâm vào âm thanh “Aum” mà không có bất kì “a” hay “m” nào. Chỉ “U” còn lại. Đây là kĩ thuật khó, nhưng với một số người nó có thể là phù hợp, đặc biệt với những người làm việc với âm thanh: nhạc sĩ, nhà thơ, những người có tai rất nhạy cảm, với họ kĩ thuật này có thể giúp ích. Với người khác, những người không có tai nhạy cảm, điều này là rất khó vì nó rất tinh tế.
Bạn phải niệm Aum, và bạn phải cảm thấy trong Aum này có ba âm một cách tách biệt: A-U-M. Niệm Aum, và trong âm thanh này bạn phải cảm thấy ba âm – A-U-M. Chúng có đó, quyện lẫn với nhau. Cái tai rất tinh tế có thể nhận biết, có thể nghe thấy A-U-M một cách tách rời trong khi niệm. Chúng là tách rời – rất gần, nhưng tách rời. Nếu bạn không thể nghe thấy chúng một cách tách rời, thế thì kĩ thuật này không thể được làm. Tai bạn sẽ phải được huấn luyện về điều đó.
Ở Nhật Bản, đặc biệt trong Thiền, họ huấn luyện tai trước hết. Họ có phương pháp huấn luyện tai. Gió đang thổi bên ngoài – nó có âm thanh. Thầy sẽ nói, “Tập trung vào nó. Cảm thấy mọi sắc thái, những thay đổi: khi âm thanh này là giận dữ, khi âm thanh này là bực bội, khi âm thanh này là từ bi, khi âm thanh này là yêu thương, khi âm thanh này là mạnh, khi âm thanh này là tinh tế. Cảm thấy các sắc thái của âm thanh này. Gió đang thổi qua cây – cảm thấy nó đi. Sông đang chảy – cảm thấy sắc thái.”
Trong nhiều tháng liền người tìm kiếm, thiền nhân, sẽ ngồi bên cạnh bờ sông, lắng nghe nó. Nó có những âm thanh khác nhau. Mọi thứ đang thay đổi. Trong mưa sông sẽ bị ngập nước; nó sẽ sống động rất nhiều, tràn ngập. Âm thanh sẽ khác. Trong hè nó sẽ bị co lại thành không cái gì, âm thanh sẽ dừng lại. Nhưng sẽ có những âm thanh không nghe thấy được nếu người ta lắng nghe, nếu bạn lắng nghe. Suốt cả năm tròn sông sẽ thay đổi, và người ta phải nhận biết.
Trong cuốn Siddhartha của Hermann Hesse, Siddhartha sống cùng một người chèo thuyền. Và không có người nào, chỉ có dòng sông, người chèo thuyền và Siddhartha. Và người chèo thuyền là một người rất im lặng. Ông ấy đã sống cả đời mình cùng dòng sông. Ông ấy đã trở nên im lặng, hiếm khi ông ấy nói. Bất kì khi nào Siddhartha cảm thấy đơn độc, ông ấy bảo Siddhartha đi ra sông, lắng nghe sông. Điều đó là tốt hơn lắng nghe lời con người.
Và thế rồi dần dần, Siddhartha được hoà điệu với sông. Thế rồi ông ấy bắt đầu cảm thấy các tâm trạng của nó – sông đổi tâm trạng. Lúc thì nó bạn bè và lúc thì nó không, và lúc thì nó hát và lúc thì nó khóc và than, và lúc thì có tiếng cười và lúc thì có buồn bã. Và thế rồi ông ấy bắt đầu cảm thấy những khác biệt tinh tế, hơi chút xíu. Tai ông ấy trở nên được hoà điệu.
Cho nên lúc ban đầu bạn có thể cảm thấy điều đó là khó, nhưng cứ thử đi. Niệm Aum, liên tục niệm nó, cảm thấy A-U-M. Ba âm thanh được tổ hợp với nhau trong nó: Aum là việc tổng hợp của ba âm thanh này. Một khi bạn bắt đầu cảm thấy chúng khác biệt, thế thì bỏ “A” và “M”. Thế thì bạn không thể nói Aum: “A” sẽ bị bỏ đi, “M” sẽ bị bỏ đi. Thế thì “U” sẽ còn lại. Tại sao? Cái gì sẽ xảy ra? Điều thực không phải là mật chú này. Nó không phải là A-U-M hay việc bỏ. Điều thực là tính nhạy cảm của bạn.
Đầu tiên bạn trở nên nhạy cảm với ba âm này, điều là rất khó. Và khi bạn trở nên nhạy cảm tới mức bạn có thể bỏ “A” và “M” và chỉ âm giữa còn lại, trong nỗ lực này bạn sẽ đánh mất tâm trí bạn. Bạn sẽ mê mải trong nó, chăm chú vào nó, nhạy cảm với nó tới mức bạn sẽ quên nghĩ. Và nếu bạn nghĩ, bạn không thể làm được điều này.
Đây chỉ là cách gián tiếp để đem bạn ra khỏi đầu bạn. Cho nên nhiều cách thức đã được thử, và chúng có vẻ rất đơn giản. Bạn tự hỏi, “Cái gì có thể xảy ra? Không cái gì sẽ xảy ra bởi các phương pháp đơn giản thế.” Nhưng phép màu xảy ra, vì nó chỉ là gián tiếp. Tâm trí bạn bị hội tụ vào cái gì đó rất tinh tế. Nếu bạn hội tụ, bạn không thể liên tục nghĩ; tâm trí sẽ rơi rụng đi. Đột nhiên một ngày nào đó bạn sẽ trở nên nhận biết, và bạn sẽ ngạc nhiên điều đã xảy ra.
Trong Thiền họ dùng công án. Một trong những công án nổi tiếng họ nói cho người mới bắt đầu là, “Đi và thử nghe tiếng vỗ tay của một bàn tay. Ông có thể tạo ra âm thanh bằng hai bàn tay. Nếu một bàn tay có thể tạo ra âm thanh, nghe nó đi.”
Một cậu bé đã theo hầu một Thiền sư. Nó thấy nhiều người tới. Họ tới thầy, cúi đầu dưới chân thầy, và thế rồi họ đề nghị thầy nói cho họ cái gì đó để thiền. Thầy cho họ công án. Cậu bé đang làm việc nào đó cho thầy, cậu ta đang hầu thầy. Cậu ta mới chín hay mười tuổi.
Thấy mọi ngày nhiều người tới và đi, một hôm cậu ta cũng tới một cách rất nghiêm chỉnh, cúi đầu dưới chân thầy, và thế rồi đề nghị thầy, “Xin thầy cho con công án nào đó, vật nào đó để thiền.” Thầy cười, nhưng cậu bé rất nghiêm chỉnh, cho nên thầy nói, “Được! Thử nghe tiếng vỗ tay của một bàn tay. Và khi con đã nghe thấy nó, thế thì tới ta và kể cho ta.”
Cậu bé thử và thử. Nó không thể ngủ được cả đêm. Đến sáng nó tới và nó nói, “Con đã nghe thấy. Nó là tiếng gió thổi qua cây.” Thầy nói, “Nhưng bàn tay tham gia vào trong nó ở đâu? Đi và thử lại đi.” Thế là cậu bé mọi ngày đều tới. Cậu sẽ thấy âm thanh nào đó và thế rồi cậu ta tới, và thầy nói, “Cái này cũng không là nó. Tiếp tục thử đi, tiếp tục thử đi!”
Thế rồi một hôm cậu bé không tới. Thầy đợi và đợi, và thế rồi thầy bảo các đệ tử khác đi và tìm xem cái gì đã xảy ra – dường như cậu bé đã nghe thấy. Thế là họ đi tìm quanh. Cậu bé đang ngồi dưới cây, bị cuốn hút – chỉ là một phật mới sinh. Họ quay lại và họ nói, “Nhưng chúng tôi sợ quấy rối cậu bé. Nó có vẻ như một vị phật mới sinh. Dường như nó đã nghe thấy âm thanh này.” Thế là thầy đến, cúi đầu dưới chân cậu bé và hỏi cậu bé, “Con có nghe thấy không? Dường như con đã nghe thấy.” Cậu bé nói, “Dạ có, nhưng nó là sự vô âm.”
Cậu bé này đã phát triển thế nào? Sự nhạy cảm của cậu bé đã phát triển. Nó đã thử mọi âm thanh, nó đã nghe một cách chăm chú. Chăm chú đã phát triển. Nó chắc không ngủ. Cả đêm nó sẽ lắng nghe tiếng vỗ tay của một bàn tay là gì. Nó không trí tuệ thế như các bạn, cho nên nó không bao giờ nghĩ rằng không thể có bất kì âm thanh nào từ một bàn tay. Nếu công án này được trao cho bạn, bạn sẽ không thử. Bạn sẽ nói ngay, “Vô nghĩa làm sao! Không thể có bất kì âm thanh nào bởi một bàn tay.”
Nhưng cậu bé đã thử. Thầy đã nói phải có cái gì đó trong nó, cho nên cậu bé đã thử. Nó là một cậu bé đơn giản, cho nên bất kì khi nào nó nghe thấy cái gì đó, bất kì khi nào nó cảm thấy đây là cái gì đó mới, nó sẽ lại tới. Nhưng bởi quá trình này tính nhạy cảm của nó đã phát triển. Nó trở nên chăm chú, tỉnh táo, nhận biết. Nó trở thành được tập trung vào một điểm. Nó đã trong tìm kiếm, và tâm trí rơi đi vì thầy đã nói, “Nếu con liên tục suy nghĩ con có thể bỏ lỡ. Đôi khi có âm thành từ một bàn tay đấy. Thật tỉnh táo tới mức con không bỏ lỡ nó.”
Nó đã thử và thử. Không có âm thanh nào của một bàn tay, nhưng đó chỉ là phương pháp gián tiếp để tạo ra tính nhạy cảm, nhận biết. Rồi một hôm, đột nhiên, mọi thứ biến mất. Nó đã chăm chú tới mức chỉ chăm chú có đó, nhạy cảm tới mức chỉ tính nhạy cảm có đó, nhận biết thế – không nhận biết về cái gì đó, nhưng đơn giản nhận biết! Và thế rồi nó nói, “Con đã nghe thấy nó, nhưng nó là sự vô âm. Nó là vô âm!” Nhưng bạn phải được huấn luyện để có tính chăm chú, có tỉnh táo.
Đây chính là phương pháp làm cho bạn nhận biết rất tinh tế về sắc thái tinh tế của âm thanh. Làm điều này, bạn sẽ quên Aum. Không chỉ “A” rơi rụng đi, không chỉ “M” sẽ rơi rụng đi, mà một ngày nào đó đột nhiên bạn cũng sẽ rơi rụng đi, và sẽ có vô âm, và bạn sẽ là vị phật mới sinh ngồi dưới cây.
Từ “Vigyan Bhairav Mật tông – tập 2”
