Osho kính yêu,
Tôi giận bố mẹ tôi lần đầu tiên. Họ là những người giản dị, và tôi tự nói với mình rằng không phải là lỗi của họ khi họ không có hiểu biết về Osho. Nhưng giận của tôi là nhiều thế trong xung đột với yêu của tôi, điều đó gây đau. Tôi giận thế khi viết điều này rằng tôi thậm chí không thể hình thành nên câu hỏi này. Xin thầy giúp cho?
Mọi đứa trẻ sẽ giận nếu nó hiểu điều bố mẹ đáng thương đã làm cho nó theo cách vô tình, vô ý thức. Mọi nỗ lực của họ là vì điều tốt lành cho đứa trẻ. Ý định của họ là tốt nhưng tâm thức của họ là không có. Và ý định tốt ở trong tay của người vô ý thức là nguy hiểm; họ không thể mang lại kết quả họ dự định. Họ có thể tạo ra chính cái đối lập.
Mọi bố mẹ đều cố mang tới đứa con đẹp cho thế giới, nhưng nhìn vào thế giới, dường như nó là trại mồ côi. Đã không có bố mẹ chút nào. Thực ra nếu như nó là trại mồ côi, nó chắc đã là tốt hơn nhiều, vì bạn ít nhất chắc sẽ là bản thân bạn – không bố mẹ nào can thiệp vào bạn.
Cho nên giận là tự nhiên, nhưng vô dụng. Là giận không giúp cho bố mẹ bạn và điều đó làm hại bạn.
Phật Gautam tương truyền đã đưa ra một phát biểu rất kì lạ: Trong giận của bạn, bạn trừng phạt bản thân bạn vì lỗi của ai đó khác. Nó có vẻ rất lạ lần đầu tiên bạn bắt gặp phát biểu này rằng trong giận bạn trừng phạt bản thân bạn vì lỗi của ai đó khác.
Bố mẹ bạn đã làm cái gì đó từ hai mươi năm trước, ba mươi năm trước, và bạn giận bây giờ. Giận của bạn sẽ không giúp cho bất kì người nào; nó đơn giản sẽ tạo ra nhiều vết thương hơn trong bạn. Và ở gần tôi, cận kề tôi… Tôi đang cố giải thích cho bạn toàn thể cơ chế về cách trẻ em được nuôi lớn, bạn nên trở nên hiểu biết hơn rằng bất kì cái gì đã xảy ra phải đã xảy ra. Bố mẹ bạn đã bị ước định bởi bố mẹ họ. Bạn không thể tìm ra ai thực sự chịu trách nhiệm để bắt đầu. Nó đã được truyền từ thế hệ nọ sang thế hệ kia.
Bố mẹ bạn đang làm đích xác điều đã được làm cho họ. Họ đã là nạn nhân. Bạn sẽ cảm thấy từ bi với họ và bạn sẽ cảm thấy vui mừng rằng bạn sẽ không lặp lại cùng điều đó trong cuộc sống của bạn. Nếu bạn quyết định có con, bạn sẽ cảm thấy vui mừng rằng bạn sẽ phá vỡ cái vòng luẩn quẩn này, rằng bạn sẽ nhảy ra khỏi con đường quay ngược tới chính lúc bắt đầu và tiếp tới bạn, rằng bạn có thể trở thành đầu kết. Bạn sẽ không làm điều đó cho con bạn hay cho con của bất kì người nào khác.
Bạn nên cảm thấy may mắn rằng bạn có thầy cùng bạn để giải thích điều đã từng xảy ra giữa bố mẹ và con cái – việc dạy dỗ phức tạp, những ý định tốt, kết quả xấu, nơi mọi người đang cố làm điều tốt nhất và thế giới liên tục trở nên ngày càng tồi hơn.
Bố mẹ của bạn đã không được may mắn thế để có thầy – và bạn đang giận họ. Bạn nên cảm thông ân cần, từ bi, yêu thương. Bất kì cái gì họ đã làm đều đã là vô ý thức. Họ đã không thể làm khác được. Mọi điều họ biết họ đã thử lên bạn. Họ đã khổ, và họ đã tạo ra con người khổ khác trên thế giới.
Họ đã không có rõ ràng về tại sao họ đã khổ. Bạn có sự rõ ràng để hiểu tại sao người ta trở nên khổ. Và một khi bạn hiểu cách khổ được tạo ra, bạn có thể tránh gây ra cùng điều đó trong ai đó khác.
Nhưng cảm thông với bố mẹ bạn đi. Họ đã làm việc vất vả; họ đã làm mọi thứ mà họ có thể làm, nhưng họ không có ý tưởng tâm lí vận hành thế nào. Thay vì được dạy cách trở thành mẹ hay cách trở thành bố, họ đã được dạy cách trở thành người Ki tô giáo, cách trở thành người mác xít, cách trở thành thợ may, cách trở thành thợ nước, cách trở thành triết gia – mọi điều này là tốt và được cần, nhưng điều cơ bản bị thiếu. Nếu họ định tạo ra con cái, thế thì việc dạy có ý nghĩa nhất phải là cách trở thành người mẹ, cách trở thành người bố.
Điều được coi là đương nhiên có là bằng việc cho sinh con bạn biết cách trở thành mẹ và cách trở thành bố. Vâng, khi liên quan tới việc cho sinh ra đứa con… đó là hành động sinh học, bạn không phải được huấn luyện về tâm lí cho điều đó. Con vật đang làm hoàn toàn tốt, chim đang làm hoàn toàn tốt, cây đang làm hoàn toàn tốt. Nhưng cho sinh ra đứa con về mặt sinh học là một chuyện và là người mẹ hay là người bố là khác toàn bộ. Nó cần giáo dục lớn vì bạn đang tạo ra người.
Con vật không tạo ra bất kì cái gì, chúng đơn giản sản sinh các bản sao. Và bây giờ khoa học đã đi tới điểm mà họ đã khám phá ra rằng bản sao thực sự có thể được sản xuất ra! Đó là một ý tưởng rất nguy hiểm. Nếu chúng ta làm ra các ngân hàng – và sớm hay muộn chúng ta sẽ làm ra chúng; một khi một ý tưởng có đó nó sẽ trở thành thực tại. Và về mặt khoa học điều đã được chứng minh là điều đó là một trăm phần trăm có thể… không có vấn đề gì.
Chúng ta có thể có ngân hàng trong bệnh viện cho cả tinh trùng nam và trứng nữ. Và chúng ta có thể tạo ra đích xác cùng hai tinh trùng và đích xác cùng hai trứng, cho nên hai đứa trẻ được sinh ra mà đích xác là như nhau. Một đứa sẽ được cho vào trong thế giới; đứa kia sẽ lớn lên trong tủ lạnh, vô ý thức, nhưng mọi bộ phận của nó sẽ đích xác hệt như người kia. Và nếu người thứ nhất bị tai nạn và mất chân hay mất thận, hay phải bị mổ, không có vấn đề gì: bản sao của người đó đang chờ đợi ở bệnh viện. Từ bản sao thận có thể được lấy ra – nó đang lớn lên đích xác theo cùng tỉ lệ, nó chỉ là vô ý thức – và quả thận sẽ đích xác là hệt như quả thận đã bị mất. Quả thận đó có thể được thay thế.
Bản sao đó bao giờ cũng sẵn có để thay thế bất kì phần nào – ngay cả não. Bạn có thể rơi vào cơn mê hay bạn thậm chí có thể bị đau tim… Não của bạn có thể vẫn còn sống ngay cả sau khi bị đau tim trong ít nhất bốn phút – nhưng không nhiều hơn thế. Nếu trong bốn phút này một não giống hệt được thêm vào, và tim giống hệt được thêm vào, bạn sẽ không bao giờ cảm thấy rằng bất kì cái gì đã thay đổi hay bất kì cái gì đã xảy ra cho bạn. Có lẽ bạn cảm thấy buồn ngủ và giờ bạn thức. Bạn sẽ không bao giờ biết rằng não của bạn đã bị thay, rằng tim của bạn đã bị thay.
Ý tưởng có bản sao này dường như là tiến bộ lớn trong y học theo một cách nào đó, nhưng nó là nguy hiểm – nguy hiểm theo nghĩa rằng người trở thành máy với các bộ phận thay thế được, cũng như bất kì máy nào. Khi cái gì đó đi sai bạn thay thế bộ phận. Và nếu mọi bộ phận có thể được thay thế, thế thì người sẽ tụt ngày càng xa hơn khỏi trưởng thành tâm linh, vì người đó sẽ bắt đầu nghĩ bản thân mình chỉ là máy. Đó là điều một nửa thế giới, thế giới cộng sản, nghĩ – rằng người là máy.
Bạn may mắn rằng bạn có thể hiểu được tình huống mà bố mẹ bạn đã ở trong. Họ đã không làm bất kì cái gì đặc biệt cho bạn; họ chắc đã làm cùng điều đó cho bất kì đứa trẻ nào được sinh ra cho họ. Họ đã được lập trình cho điều đó. Họ đã bất lực. Và giận người bất lực đơn giản là không đúng. Điều đó là bất công, không công bằng, và hơn nữa nó là hại cho bạn.
Nếu bố mẹ bạn không thể hiểu được tôi, bạn không nên lo nghĩ về điều đó. Toàn thế giới không thể hiểu được tôi. Bố mẹ bạn là những người thường; họ chỉ đi theo đám đông, điều là an toàn. Bạn đã rơi ra khỏi đám đông. Bạn đã chọn con đường rủi ro và nguy hiểm. Nếu họ không muốn đi vào phong cách sống nguy hiểm, đó là chọn lựa của họ; điều đó không nên là nguyên nhân cho giận của bạn.
Thực ra bạn có thể giúp họ bằng việc thực sự trở thành cá nhân mà tôi đang nói tới: ý thức nhiều hơn, tỉnh táo nhiều hơn, yêu thương nhiều hơn. Việc nhìn bạn chỉ có thể làm thay đổi họ. Việc nhìn bạn được thay đổi triệt để thế chỉ có thể làm cho họ nghĩ hai lần, rằng có lẽ họ sai. Không có cách khác. Bạn không thể thuyết phục họ về mặt trí tuệ. Về mặt trí tuệ họ có thể tranh cãi, và luận cứ không bao giờ thay đổi được bất kì người nào. Điều duy nhất có thể thay đổi mọi người là sức thu hút, từ lực, sức lôi cuốn, của tính cá nhân của bạn. Thế thì bất kì cá gì bạn chạm vào đều trở thành vàng.
Cho nên thay vì phí thời gian và năng lượng của bạn trong giận và tranh đấu chống lại quá khứ, cái không còn tồn tại nữa, đặt toàn thể năng lượng vào trong việc trở thành sức lôi cuốn của tính cá nhân của bạn. Để cho khi bố mẹ bạn thấy bạn họ không thể vẫn còn không bị xúc động bởi phẩm chất mới mà bạn đã tăng trưởng, những phẩm chất tự động gây ấn tượng: sự tươi mát của bạn, hiểu biết của bạn, tình yêu vô điều kiện của bạn, lòng tốt của bạn ngay cả trong tình huống mà giận chắc đã là thích hợp hơn.
Chỉ những điều này có thể là luận cứ thực. Bạn không cần nói một lời. Mắt bạn, mặt bạn, hành động của bạn, hành vi của bạn, đáp ứng của bạn, sẽ tạo ra thay đổi trong họ. Họ sẽ bắt đầu hỏi về cái gì đã xảy ra cho bạn, làm sao điều đó đã xảy ra cho bạn – vì mọi người đều muốn những phẩm chất đó. Đây là giầu thực. Không ai là giầu mà người đó không có khả năng có những điều tôi đang nói cho bạn.
Cho nên đưa năng lượng của bạn vào trong việc biến đổi bản thân bạn đi. Điều đó sẽ giúp bạn, điều đó sẽ giúp bố mẹ bạn. Có lẽ điều đó có thể tạo ra phản ứng dây chuyền. Bố mẹ bạn có thể có những người con khác, họ có thể có bạn bè, và điều đó sẽ diễn ra mãi.
Nó cũng giống như bạn đang ngồi trên bờ hồ im lặng và bạn ném một hòn sỏi vào hồ. Hòn sỏi nhỏ tới mức nó tạo ra một vòng tròn nhỏ ban đầu, nhưng rồi vòng tròn tiếp vòng tròn… và chúng liên tục lan toả tới những đầu xa, xa như hồ có thể nhận chúng. Và đó chỉ là một hòn sỏi nhỏ.
Chúng ta đang sống trong một loại quyển mới, hồ tâm lí mới, trong đó bất kì cái gì bạn làm đều tạo ra các rung động quanh bạn. Nó chạm vào mọi người, đạt tới các nguồn không biết.
Chỉ tạo ra một gợn sóng nhỏ của tính cá nhân đúng và nó sẽ lan tới nhiều người – và chắc chắn tới những người có quan hệ gần nhất với bạn. Họ sẽ thấy nó trước hết, và họ sẽ hiểu với sự kính nể lớn. Họ sẽ không tin vào mắt họ vì mọi điều họ biết về tôn giáo là nhà thờ chủ nhật, nơi chẳng cái gì xảy ra. Họ đã đi mọi chủ nhật cả đời họ rồi, và họ quay về nhà vẫn như cũ.
Nhân danh tôn giáo họ chỉ biết Kinh Thánh hay Koran hay Gita và họ đã từng đọc nó và không cái gì xảy ra, vì họ không biết một điều – rằng bạn là người sống và sách là chết. Và người trong nhà thờ mà đang giảng đạo chỉ là nhà chuyên nghiệp. Ông ta đã chuẩn bị buổi giảng từ sách, và ông ta liên tục lặp lại cùng bài giảng. Không ai nghe, cho nên không ai hiểu ông ta. Ông ta đang lặp lại cùng bài giảng mà ông ta đã giảng hai tháng trước. Không ai đã nghe lần đó, và không ai đang nghe lần này. Và bạn biết rằng bài giảng không thể làm thay đổi bạn vì bài giảng đó đã không thay đổi bản thân người thuyết giảng. Ông ta chỉ là người trần tục như bạn – có lẽ còn hơn.
Tôi có biết một sư Jaina, một người rất giản dị, gần như người khờ. Ông ta hỏi tôi, “Ông có bao nhiêu bài giảng?”
Tôi nói, “Đây là câu hỏi rất khó. Chừng nào tôi chưa được kết thúc với đời tôi, tôi sẽ không biết.”
Ông ta nói, “Tôi chỉ có ba bài: một bài trong mười phút, một bài trong hai mươi phút, một bài trong ba mươi phút, tuỳ theo cơ hội. Đôi khi trong cuộc hội nghị ông chỉ có mười phút. Tôi có bài giảng mười phút, làm sẵn. Nếu họ cho tôi hai mươi phút, tôi có bài giảng hai mươi phút. Nếu họ cho tôi ba mươi phút, tôi có bài giảng ba mươi phút. Nhiều hơn điều đó là không thể được, vì không ai quan tâm nghe quá nhiều. Mọi người muốn cắt ngắn.”
Tôi nói, “Điều đó hay đấy. Ông đã tìm ra một ý tưởng thực sự hay.”
Và ông ta nói, “Nó có tác dụng.”
Và tôi hỏi, “Mọi người đã không tìm ra nó sao?”
Ông ta nói, “Không ai đã nói bất kì cái gì về nó cho tôi, và tôi đã từng dùng ba bài giảng này cả đời tôi. Dù bất kì chỗ nào tôi đi – tới đền thờ, cao đẳng và đại học nơi tôi nói – tôi hỏi, `Bao nhiêu phút? Mười, hai mươi, ba mươi?’ Bất kì cái gì họ muốn, bài giảng của tôi sẵn sàng. Và tôi đã lặp lại cùng bài giảng đó nhiều lần tới mức giờ tôi không cảm thấy bồn chồn. Tôi có thể lặp lại bài giảng mà không cần nghĩ chút nào!”
Bây giờ bạn nghĩ nghe người như vậy sẽ làm biến đổi bạn sao? – hay bất kì người nào? Nhưng mọi nhà truyền giáo Ki tô giáo đang làm điều đó.
Một trong những nhà truyền giáo Ki tô giáo nổi tiếng nhất, nổi tiếng thế giới đã là Stanley Jones. Ông ấy rất thân thiện với tôi nhưng ông ấy đã trở nên rất giận và thế rồi tình bạn bị tan vỡ. Ông ấy là một ông già, một người bạn của Mahatma Gandhi, và Mahatma Gandhi đã kính trọng ông ấy lắm. Ông ấy thường tới thành phố nơi tôi đã sống và ông ấy đã ở lại trong nhà của một trong các bạn tôi. Ông ấy đã in các thẻ – mười hay hai mươi thẻ cho toàn thể bài giảng của ông ấy – và ông ấy sẽ để các thẻ trên bàn. Ông ấy sẽ bắt đầu đọc bài giảng, và ông ấy sẽ liên tục thay đổi các thẻ.
Ông ấy đã trở nên rất giận tôi vì tôi tráo lẫn các thẻ của ông ấy! Cho nên ông ấy nói cái gì đó và nó không có trên thẻ. Ông ấy gần như suy sụp thần kinh. Ông ấy nhìn khắp các thẻ và nó không có đó. Thẻ đó tôi đã lấy ra. Và ông ấy nói, “Hôm nay tôi cảm thấy không khoẻ. Tôi cảm thấy ốm, cho nên tôi sẽ không nói.”
Và ông ấy hỏi người chủ, “Ai đã làm điều này?”
Người chủ nói, “Bạn của ông.”
Stanley Jones rất giận. Ông ấy nói, “Anh là bạn tôi hay kẻ thù của tôi? Anh phá huỷ toàn thể bài giảng của tôi!”
Tôi nói, “Thỉnh thoảng ông nên nói từ tim, không từ những thẻ này. Tôi đã nhìn vào trong va li của ông, và ông có gần năm mươi bộ thẻ này, cho nên ông có thể liên tục lặp lại những bài nói này. Và ông nghĩ điều này sẽ giúp cho bất kì người nào sao? – những thẻ chết này mà ông đã lặp lại cả đời ông sao? Và hôm nay chỉ vì một thẻ thiếu và các con số bị trộn lẫn, ông mất tâm trạng, ông mất tính toàn vẹn. Ông gần như trong trạng thái điên. Và ông nghĩ mọi người nghĩ gì, những người đã tới để nghe ông?”
Ông ấy đã viết nhiều sách. Tôi đã đọc qua những sách đó: ông ấy viết giỏi, hay, nhưng nó toàn được đánh cắp. Không cái gì là của riêng ông ấy. Không cái gì là kinh nghiệm riêng của ông ấy. Chừng nào cái gì đó chưa là kinh nghiệm riêng của bạn nó sẽ không gây ấn tượng cho bất kì ai.
Cho nên cảm thấy phúc lạc đi. Ở đây bạn có cơ hội để được biến đổi toàn bộ. Và giúp cho bố mẹ đáng thương của bạn đi, vì họ đã không có cơ hội như vậy; cảm thấy thông cảm với họ.
Từ “Con đường của nhà huyền bí”, T.1, Ch.15
