~
Điều cơ bản nhất cần được hiểu là ở chỗ bạn không thể hiểu được bản tính riêng của bạn, tim riêng của bạn, con người riêng của bạn, vì nhân cách của bạn, vì thực thể giả mà bạn đã tạo ra quanh bạn. Chúng ta sống mà bị nhốt trong nhân cách. Nhân cách là giả. Chúng đơn giản là các mặt nạ, mẽ ngoài để trưng ra cho người khác. Nhưng thực hành này trở nên sâu sắc tới mức bạn quên mất mặt nguyên thuỷ của bạn hoàn toàn. Trưng ra các mặt giả cho người khác, dần dần bạn bị đồng nhất với chúng và bạn bắt đầu nghĩ rằng đây là mặt bạn. Thế thì mặt nguyên thuỷ của bạn, mặt thực của bạn, vẫn còn bị ẩn kín.
Bất kì cái gì bạn làm, bất kì cách nào bạn diễn, bất kì cái gì bạn nói, nhớ kĩ liệu nó tới từ tim của bạn hay từ nhân cách của bạn. Tạo ra phân biệt rõ ràng đi. Điều đó sẽ là giúp đỡ lớn cho bạn trong tìm kiếm bên trong.
Khi bạn nói với ai đó, “Anh yêu em,” những lời này từ đâu tới? Từ đâu? Nguồn gốc của chúng là gì? Chúng có tới từ tim bạn không? Thực tại, tim bạn có được rót đầy bằng yêu không? Hay chúng chỉ tới từ nhân cách của bạn, chỉ từ mặt giả của bạn? Bạn có nói chúng hệt như cách thức của tập quán, hình thức, xã giao, hay bạn đang nói chúng như phương tiện cho cái gì đó khác?
Bạn có thể ham muốn thân thể của ai đó, bạn có thể ham muốn dục với ai đó, nhưng bạn nói, “Anh yêu em.” Việc nói này chỉ là lừa dối. Tốt hơn cả giá như bạn nói, “Anh muốn có dục với em, nhưng không có yêu ở đó. Thân thể em hấp dẫn anh, cuốn hút anh, nhưng không có yêu đâu. Nó có thể phát triển, nhưng ngay bây giờ không có yêu. Anh chỉ quan tâm tới thân thể em.”
Nhưng nếu ai đó nói rằng chỉ thân thể bạn hấp dẫn anh ta, bạn sẽ không ở trong yêu với người này. Bạn sẽ trốn luôn! Bạn sẽ nói, “Anh đang nói điều vô nghĩa gì vậy?” Mặt giả phải có đó. Chỉ thế thì thân thể mới được cho hay nhận.
Cho nên bạn liên tục rèn luyện nhân cách của bạn. Khi bạn đang cảm thấy đau bên trong, buồn, ngay cả thế bạn vẫn liên tục mỉm cười. Xem xét liệu nụ cười của bạn có chỉ là nụ cười tô vẽ không, chỉ trên môi, nỗ lực của môi, hay liệu nó tới từ sâu bên dưới và lan toả lên môi. Cội nguồn có được bắt rễ ở đâu đó sâu sắc, hay không có cội nguồn, nó chỉ là nụ cười tô vẽ? Khi bạn mỉm cười, quan sát nó và bạn sẽ đi tới biết khi nào nụ cười là giả và khi nào nụ cười là thực.
Khi ai đó buồn, hay ai đó đang khổ, hay ai đó mới mất người bạn, người yêu, chồng, vợ, bạn đi tới người đó. Mặt bạn có vẻ buồn và thương cảm. Nhớ và xem xét sâu bên trong, liệu nỗi buồn này là thực hay liệu bạn chỉ thể hiện nó và sâu bên dưới bạn đơn giản chán, sâu bên dưới bạn đang cố hình dung ra cách ra về, sâu bên dưới bạn đang nghĩ về các thứ khác, không quan tâm chút nào tới người này: cơ cực của người này, khổ của người này. Liên tục xem xét điều này và bạn sẽ đi tới biết hai tầng khác nhau bên trong bạn. Tầng giả là nhân cách.
Từ ‘nhân cách-personality’ là rất có ý nghĩa. Nó bắt nguồn từ từ Hi Lạp persona. Persona nghĩa là ‘mặt nạ’. Trong kịch Hi Lạp các nghệ sĩ dùng mặt nạ, mặt giả. Những mặt giả đó được gọi là persona. Và từ đó, từ ‘personality’ tới. Nó là hay. Nó ngụ ý rằng bạn đang diễn kịch bằng mặt giả. Nó không phải là bạn. Bạn đang ẩn đằng sau mặt giả, vì bạn không thể để lộ mặt thực của bạn ra.
Tôi không nói cần liên tục để lộ mặt thật của bạn ra ở mọi nơi. Không có nhu cầu. Ở đâu đó, mặt nạ là được cần. Nhưng phải rõ ràng rằng đây là mặt nạ; đây không phải là bạn. Bên trong, bạn phải biết khi nào bạn diễn kịch và khi nào bạn là thực. Bạn phải không bị lừa bởi việc diễn của bạn! Bạn phải không trở nên bị đồng nhất với việc diễn của bạn! Tôi biết các mặt đó là được cần. Bằng không sẽ khó sống trong xã hội, rất khó. Các mặt là tốt theo nghĩa nào đó. Chúng tạo điều kiện, chúng làm việc như chất bôi trơn. Và trong xã hội lớn với nhiều người thế, bạn không cần để lộ thực tại của bạn ở mọi nơi.
Ai đó gặp bạn buổi sáng. Bạn cảm thấy bị quấy rối bởi điều đó. Bạn nghĩ, “Sao mình lại thấy mặt người này sáng nay? Mặt anh ta có thể phá huỷ cả ngày của mình.” Nhưng, bên ngoài, bạn mỉm cười và nói, “Chào anh. Gặp anh tôi mừng quá.” Bên trong, bạn không mừng chút nào!
Nhưng điều này là được khi có liên quan tới cách xử sự. Sẽ không tốt mà nói với người này, “Tôi cảm thấy không mừng gì cả. Anh đã phá huỷ buổi sáng của tôi. Mặt anh là nguy hiểm. Tôi sợ rằng thấy anh sẽ làm hỏng cả ngày của tôi.” Điều này sẽ không tốt. Không cần thiết. Quấy rối không cần thiết cho người kia. Không có nhu cầu.
Nhưng bạn phải biết cái gì là mặt nạ và cái gì là thực. Bạn phải nhận biết về cái gì đang diễn ra bên trong. Cái ở bên trong là con người thực của bạn và cái đang diễn ra trên bề mặt chỉ là tiện ích xã hội. Nếu bạn có thể làm phân biệt rõ ràng giữa bạn và nhân cách của bạn, thế thì nhân cách trở thành giống như quần áo. Bạn có thể bỏ nó vào bất kì lúc nào và trở thành trần trụi.
Nếu bạn không thể bỏ nó, điều đó nghĩa là bạn bị gắn bó với nó tới mức sự phân biệt không có đó, việc phân tách không có đó; không có kẽ hở. Kẽ hở được cần để cho ít nhất trong phòng bạn, trong nhà tắm của bạn, bạn có thể cởi bỏ nhân cách của bạn và trở thành thực. Ít nhất trong thiền, bạn có thể ném đi nhân cách và trở thành thực. Tại đó, nó không được cần tới.
Tôi không nói cho bạn phải đi và di chuyển trong xã hội và phải đích thực. Bạn sẽ gặp khó khăn. Nếu bạn hài lòng làm việc đó bạn có thể làm nó, nhưng tôi không nói điều đó; đừng đổ trách móc lên tôi. Xã hội sẽ tạo ra phiền phức cho bạn. Nó không muốn mặt thực của bạn, nó muốn mặt không thực của bạn.
Và điều đó là được khi có liên quan tới xã hội. Dùng mặt không thực khi bạn đi ra ngoài, nhưng khi bạn đi vào trong, vứt mặt đó đi hoàn toàn. Đừng bị đồng nhất với nó, đừng mang nó vào bên trong. Một ngày có thể tới khi bạn sẽ trở thành mạnh tới mức ngay cả trong xã hội bạn sẽ đi với mặt thực, nhưng điều đó tuỳ vào bạn. Đầu tiên, nhìn vào trong và, ít nhất một cách tạm thời, gạt sang bên các nhân cách của bạn.
Nhân cách làm việc như rào chắn và ánh sáng từ tim bạn không thể tới với bạn. Bỏ nhân cách đi, cho dù nhất thời, tạm thời và ánh sáng sẽ làm ngập lụt bạn, và bạn sẽ đi vào trong thế giới khác: thế giới của tim.
Bạn phải để bản thân bạn sang bên: nhân cách của bạn, bản ngã của bạn.
~
Trích từ “Giả kim thuật mới”, Ch.14 Để chùng mối quan hệ của nhân cách
