Tại sao tôi bao giờ cũng nghĩ tới tiền?
Còn cái gì khác để nghĩ tới? Tiền là quyền lực. Mọi người khác đều nghĩ tới tiền, đừng lo nghĩ. Ngay cả những người đang nghĩ về thế giới khác… họ có những đồng tiền khác nhưng họ cũng đang nghĩ về tiền. Tiền đại diện cho quyền, với tiền bạn có thể mua được quyền.
Các thánh nhân của bạn cũng đang nghĩ về tiền – họ gọi nó là đức hạnh. Với đức hạnh bạn có thể mua được nhà tốt hơn ở cõi trời, xe tốt hơn, đàn bà tốt hơn. Vài người không tham thế, họ chỉ nghĩ về tiền mà là tiền tệ trong thế giới này. Vài người là tham hơn, họ nghĩ về thế giới khác. Và nếu bạn nghĩ về đức hạnh để đạt tới thiên đường, nó là gì ngoại trừ tiền?
Người ta thôi nghĩ về tiền chỉ khi người đó bắt đầu sống trong hiện tại. Tiền là tương lai; tiền là an ninh cho tương lai, đảm bảo cho tương lai. Nếu bạn có số dư ngân hàng lớn, tương lai của bạn là an toàn. Nếu bạn có tính cách tốt, ngay cả sự sống sau chết là an toàn.
Toàn thế giới đang nghĩ dưới dạng tiền. Những người nghĩ dưới dạng chính trị quyền lực là đang nghĩ dưới dạng tiền, vì tiền không là gì ngoài biểu tượng cho quyền. Đó là lí do tại sao bạn có thể liên tục tích luỹ ngày càng nhiều tiền, nhưng ham muốn này không bao giờ rời bỏ bạn để có còn nhiều hơn – vì cơn khát quyền lực là vô giới hạn, nó không biết tới kết thúc.
Và mọi người khát khao quyền lực vì sâu bên dưới họ là trống rỗng. Bằng cách nào đó họ muốn nhồi vào cái trống rỗng đó bằng cái gì đó – nó có thể là tiền, quyền, danh, kính trọng, tính cách, đức hạnh. Bất kì cái gì cũng được; họ muốn nhồi vào cái trống rỗng bên trong của họ.
Chỉ có hai kiểu người trên thế giới: những người cố nhồi vào trống rỗng bên trong của họ, và những người, những người rất hiếm hoi, quí giá, người cố nhìn cái trống rỗng bên trong. Những người cố nhồi vào nó, vẫn còn trống rỗng, thất vọng. Họ liên tục thu thập rác, cả đời họ là vô tích sự và vô ích. Chỉ loại kia, những người rất quí giá, người cố nhìn vào trong trống rỗng bên trong mà không có bất kì ham muốn nào để nhồi vào nó, trở thành thiền nhân.
Thiền là nhìn vào trong cái trống rỗng của bạn, đón chào nó, tận hưởng nó, là một với nó, không có ham muốn rót đầy nó – không có nhu cầu, vì nó đã đầy rồi. Nó có vẻ trống rỗng vì bạn không có cách đúng để nhìn nó. Bạn nhìn nó qua tâm trí; đó là cách sai. Nếu bạn gạt tâm trí sang bên và nhìn vào trong trống rỗng của bạn, nó có cái đẹp vô cùng, nó là thiêng liêng, nó đang tuôn tràn niềm vui. Không cái gì khác được cần.
Chỉ thế thì người ta dừng nghĩ về tiền, dừng nghĩ về quyền, dừng nghĩ về thiên đường – vì người đó đã ở trong thiên đường, vì người đó đã giầu, vì người đó đã có quyền năng.
Nhưng bình thường, Ramdas, điều đó không chỉ có quan hệ với bạn; mọi người đều nghĩ theo cách này khác về tiền.
Hai người mẹ đang nói chuyện. Người này nói với người kia, “Tôi đã không gặp chị một thời gian lâu rồi. Con trai chị thế nào và nó đang làm gì?”
Bà ấy đáp, “Con trai tôi là diễn viên nổi tiếng ở Hollywood và nó đang phát đạt. Nó vừa mới xây một nhà mới tốn tới ba trăm nghìn đô la. Con trai chị làm gì?”
Bà mẹ kia nói, “Con trai tôi thậm chí còn làm tốt hơn. Nó là đồng tính dục nam và sống ở Hollywood; nó vừa mới chuyển vào ở cùng một diễn viên có nhà ba trăm nghìn đô la.”
Một cô trẻ đã quyết định dành dụm số tiền cho ngày mưa và thông báo với chồng mình rằng mỗi lần họ làm tình cô ấy sẽ trông đợi anh ta cho năm đô la vào trong lợn tiết kiệm.
Đêm đó, khi anh ta bắt đầu tán tỉnh, cô ta nhắc nhở anh ta về yêu cầu của cô. Anh ta thấy rằng anh ta chỉ có bốn đô la trong ví và do vậy cô vợ đồng ý với chỉ bốn đô la rưỡi cho chuyện tình. Tuy nhiên, khi đam mê của cô ta tăng lên, cô ta đề nghị cho anh ta mượn một đô la cho tới ngày hôm sau.
Rachel mang thai và Sammy, chồng cô ấy, là một người rất đồng bóng, khổ vì nỗi đau độc thân.
Rachel, người quản lí gia đình, lấy làm thương hại anh ta và cho anh một trăm liras đi thăm quận đèn đỏ.
Khi Sarah, hàng xóm, thấy Sammy chạy ra khỏi nhà, cô ấy gọi anh ta, “Anh chạy đi đâu như thế? Anh có vẻ rất sung sướng!”
Sammy cho cô ấy xem số tiền và bảo cô ấy rằng anh ta định tiêu nó vào một cô gái trẻ đẹp.
“Đưa tôi tiền đi!” Sarah xinh đẹp đề nghị. “Anh sẽ không tiếc nó đâu, anh sẽ thấy!”
Rachel sớm đi tới biết về điều đó. Rất phẫn nộ, cô ấy bùng nổ, “Con mụ lẳng lơ dâm đãng! Khi nó mang thai năm ngoái, tôi đã làm cùng điều đó với Isaac, chồng nó, mà chả được gì!”
Mọi người liên tục nghĩ về tiền và tiền và tiền. Điều đó không là gì đặc biệt với bạn, Ramdas, bạn là người bất thường một cách bình thường, là thần kinh như mọi người khác.
Nhưng xin thoát ra khỏi chứng thần kinh này. Sống khoảnh khắc này, bỏ tương lai, và tiền mất sức quyến rũ của nó. Sống khoảnh khắc này với tính toàn bộ thế và từ bỏ, dường như không có khoảnh khắc khác tới với bạn lần nữa, dường như đây là khoảnh khắc cuối. Thế thì mọi ham muốn về tiền và quyền đơn giản rời bỏ bạn.
Nếu đột nhiên bạn đi tới biết rằng hôm nay bạn sẽ chết, cái gì sẽ xảy ra? Bạn sẽ vẫn quan tâm tới tiền chứ? Đột nhiên mọi ham muốn về tiền sẽ bỏ bạn. Nếu đây là ngày cuối cùng, bạn không thể làm phí nó khi nghĩ về ngày mai, có nhiều tiền hơn trong thế giới này; sẽ không có ngày mai.
Vì chúng ta sống trong ngày mai, tiền đã trở thành rất quan trọng. Và vì chúng ta không sống, chúng ta chỉ bắt chước người khác, tiền đã trở thành rất quan trọng. Ai đó làm nhà, và bây giờ bạn đang cảm thấy rất kém cỏi. Bạn đã không bất mãn chút nào với nhà riêng của bạn chỉ vài ngày trước đây, nhưng bây giờ người này đã làm ngôi nhà to hơn: bây giờ so sánh nảy sinh, và nó gây tổn thương, nó làm tổn thương bản ngã của bạn. Bạn muốn có nhiều tiền hơn. Ai đó đã làm cái gì đó khác, và bản ngã của bạn bị quấy rối.
Bỏ việc so sánh và cuộc sống thực sự đẹp. Bỏ việc so sánh và bạn có thể tận hưởng cuộc sống tới sự đầy đủ. Và người tận hưởng cuộc sống của mình không có ham muốn sở hữu, vì người đó biết những cái thực của sự sống mà đáng tận hưởng thì không thể được mua.
Yêu không thể được mua. Vâng, dục có thể được mua. Cho nên người biết yêu là gì sẽ không quan tâm tới tiền. Nhưng người không biết yêu là gì, nhất định vẫn còn quan tâm tới tiền, vì tiền có thể mua được dục, và dục là tất cả mọi thứ mà người đó biết.
Bạn không thể mua được đêm đầy sao. Người biết cách tận hưởng đêm đầy sao sẽ không bận tâm mấy về tiền. Bạn không thể mua được mặt trời lặn. Vâng, bạn có thể mua được một tranh Picasso – nhưng người biết cách tận hưởng mặt trời lặn sẽ không quan tâm chút nào tới việc mua tranh. Sự sống là bức tranh thế, là phim cử động thế, là bức tranh sống động.
Nhưng những người không biết cách nhìn mặt trời lặn sẵn sàng mua một tranh Picasso với giá hàng triệu đô la. Họ thậm chí sẽ không biết cách treo nó, liệu nó là lộn ngược hay thẳng đứng lên, nhưng họ muốn trưng cho người khác rằng họ có tranh Picasso.
Tôi đã nghe nói rằng có lần một người giầu tới Picasso; ông ta muốn có hai bức tranh, ngay lập tức, và ông ta sẵn sàng trả tiền nhiều như được yêu cầu. Picasso đòi một giá trên trời – tưởng rằng ông ta sẽ không có khả năng trả nó – vì chỉ một tranh đã sẵn sàng. Nhưng người giầu này đã sẵn sàng trả. Cho nên Picasso đi vào, cắt vải vẽ làm đôi, và người giầu này nghĩ chúng đã là hai bức tranh.
Tôi đã nghe một câu chuyện khác: trong cuộc triển lãm, triển lãm Picasso, mọi người ca ngợi các bức tranh của ông ấy. Mọi nhà phê bình đã tụ tập quanh một bức tranh nào đó mà có vẻ là ngớ ngẩn nhất, do đó hấp dẫn nhất – vì khi cái gì đó là ngớ ngẩn nó là thách thức với trí tuệ của bạn, và mọi nhà phê bình đều cố chứng minh rằng mình hiểu nó là gì.
Và thế rồi Picasso đến, và ông ấy nói, “Đợi đã. Kẻ ngu nào đã treo nó lộn ngược rồi. Để tôi đặt lại nó cho đúng trước đã.” Và họ đã diễn đạt ca ngợi lớn cho bức tranh!
Nếu bạn biết cách thưởng thức hoa hồng, cây xanh trong sân trong nhà bạn, núi, sông, sao, trăng, nếu bạn biết cách thưởng thức mọi người, bạn sẽ không bị ám ảnh thế với tiền. Việc ám ảnh nảy sinh vì chúng ta đã quên mất ngôn ngữ của mở hội. Do đó tiền đã trở thành thứ duy nhất để khoe khoang – cuộc sống của bạn trống rỗng thế.
Tôi sẽ không bảo bạn từ bỏ tiền. Điều đó đã được bảo cho bạn suốt nhiều thời đại; nó đã không thay đổi bạn. Tôi sẽ bảo bạn cái gì đó khác: mở hội sự sống, và ám ảnh với tiền biến mất một cách tự động. Và khi nó đi theo cách riêng của nó, nó không để lại vết xước nào, nó đi không có vết thương đằng sau, nó đi không dấu vết đằng sau.
Từ “Sách về Trí huệ”, T.2, Ch.28
