Osho kính yêu, sự sống là gì?
Devadatta, sự sống không phải là cái gì đó mà có thể được định nghĩa. Và sự sống không phải là vật nữa; có nhiều kiếp sống như có mọi người. Sự sống không phải là hiện tượng đặc biệt. Sự sống của tôi có hương vị của riêng nó, sự sống của bạn có tính cá nhân riêng của nó. Sự sống của cây chắc chắn không phải là sự sống của bạn, và sự sống của sông không phải là sự sống của cây.
Sự sống có tính nhiều, sự sống có hàng triệu hình thể. Làm sao nó có thể được định nghĩa? Không định nghĩa nào sẽ làm điều công bằng cho nó. Vâng, nó có thể được sống, nó có thể được nếm trải, nhưng nó không thể được định nghĩa. Và định nghĩa của bạn sẽ đơn giản chỉ ra kinh nghiệm của bạn. Nó sẽ không nói bất kì cái gì về sự sống, nó sẽ chỉ nói cái gì đó về cách bạn đã hiểu sự sống của bạn. Nó sẽ không liên quan tới sự sống của bất kì người nào khác. Nhớ điều này, thế thì sự sống được cảm thấy như điều huyền bí vô cùng.
Sol Greenberg đã là người Do Thái duy nhất trong một thị trấn nhỏ Texas. Ông ấy đã cho một cách hào phóng của cải của mình và đã đặc biệt tốt với cư dân da đen. Và thế rồi Greenberg chết.
Vì ông ấy không có họ hàng, ông ấy đã di chúc lại mọi tài sản thế gian của ông ấy dành cho người thị trấn. Để bầy tỏ sự kính trọng và ca ngợi của mình họ quyết định chôn Greenberg theo phong cách lớn.
Họ mặc cho ông ấy bộ đồ cao bồi, đầy đủ với mũ rộng vành và đinh thúc ngựa bằng vàng. Họ có một chiếc Cadillac vàng khối được làm sẵn, Greenberg được đặt đằng sau bánh xe và thế rồi đào một cái hố đủ lớn chứa được chiếc xe và người quá cố của nó.
Khi họ hạ thấp chiếc Caddy vào trong đất, hai người da đen đứng gần đó và người này bình luận với người kia, “A, nói cho ông biết, ông bạn, lũ người Do Thái đó chắc chắn biết cách sống!”
Định nghĩa tuỳ vào bạn. Định nghĩa bao giờ cũng sẽ là định nghĩa của bạn, cách bạn quan niệm về sự sống, nó sẽ không là định nghĩa về sự sống. Với người điên vì tiền, sự sống sẽ có âm thanh của tiền, của vàng khối. Với người điên vì quyền, người cuồng về quyền lực, sự sống sẽ có hương vị khác. Với thi sĩ, tất nhiên, sự sống sẽ có cái gì đó của thơ ca trong nó.
Điều đó khác biệt từ cá nhân sang cá nhân, nó là tuỳ. Nhưng một điều là trung tâm, bản chất, và điều đó tôi muốn nói cho bạn. Một điều là rất bản chất: bất kì người nào thực sự sống động sẽ ở đây bây giờ. Dù bất kì hình thể nào và dù bất kì cách diễn đạt nào của sự sống cá nhân của người đó, một điều sẽ có đó về bản chất: phẩm chất của việc ở đây bây giờ.
Quá khứ không còn nữa, tương lai còn chưa có, cho nên những người sống trong quá khứ là không sống, họ chỉ nghĩ họ sống. Và những người sống trong tương lai cũng không thể sống, vì làm sao bạn có thể làm được bất kì cái gì từ tương lai, cái còn chưa tới?
Nhưng đó là cách mọi người đang sống. Hàng triệu người sống trong quá khứ, và hàng triệu người còn lại sống trong tương lai, và rất hiếm khi tìm được một người sống ở đây bây giờ. Nhưng đó là người thực, đó là người thực sự sống động. Sống chỉ cần một điều: được bắt rễ trong hiện tại. Không có chỗ nào khác cho nó để được bắt rễ. Quá khứ là kí ức, tương lai là tưởng tượng; cả hai là không thực.
Cái thực là khoảnh khắc này – cái đây này.
Bạn hỏi tôi, “Sống là gì?”
Đây là nó!
Bạn sẽ phải học cách dỡ gánh nặng cho bản thân bạn khỏi quá khứ và tương lai, thế thì bạn sẽ có khả năng sống như hoa hồng hay như chim hay như con vật, như cây. Thế thì bạn sẽ có cùng mầu lục, thế thì bạn sẽ có cùng nhựa sống chảy trong bạn.
Như tôi thấy điều đó, hàng triệu người trên đường là không sống động mà chỉ là thây ma bước đi, họ là người chết. Trong mắt họ bạn sẽ không tìm thấy sự sống chảy, nhựa sống chảy. Sự sống của họ là hoàn toàn vô nghĩa – nó là vô nghĩa vì nó không phải là sự sống.
Thời xưa, một mục sư có một người da đen tên là Ezra trong gia đình của ông ta. Ezra thông minh và tham vọng, nhưng anh ta không biết đọc viết.
Một chủ nhật ông mục sư thấy Ezra trong nhà thờ, chăm chỉ viết nguệch ngoạc trong suốt buổi giảng lễ. Sau đó ông mục sư hỏi anh ta, “Ezra, anh đã làm gì trong nhà thờ?”
“Ghi chép ạ, thưa ông. Ối chao tôi muốn học.”
“Để tôi xem nào,” ông mục sư nói, và ông ấy liếc nhìn ghi chép của Ezra, điều có vẻ giống chữ Trung Quốc hơn chữ tiếng Anh.
“Sao vậy, Ezra,” ông ấy quở trách, “đây toàn là điều vô nghĩa!”
“Tôi cũng nghĩ vậy,” Ezra nói, “mọi lúc ông giảng nó.”
Sự sống không có đó được làm sẵn, sẵn có. Bạn có được sự sống mà bạn tạo ra, bạn nhận được từ sự sống cái bạn đặt vào trong nó. Đầu tiên bạn phải rót nghĩa vào trong nó. Bạn phải cho mầu sắc và âm nhạc và thơ ca vào trong nó. Bạn phải cho mầu sắc và âm nhạc và thơ ca, và phải có tính sáng tạo. Chỉ thế thì bạn sẽ là sống động.
Điều bản chất thứ hai là chỉ vài người có tính sáng tạo biết sự sống là gì. Người không sáng tạo không bao giờ biết, vì sự sống là trong tính sáng tạo, sự sống là tính sáng tạo. Bạn không thể thấy cách sự sống liên tục sáng tạo sao? Nó là sự liên tục của tính sáng tạo, tính sáng tạo thường xuyên, tính sáng tạo mọi khoảnh khắc.
Thực ra Thượng đế không phải là đấng sáng tạo. Tốt hơn cả nên gọi ngài là “tính sáng tạo,” vì động từ là đúng hơn danh từ. Danh từ có vẻ giống như đồ vật, động từ là các quá trình – sống động, tuôn chảy, năng động. Thượng đế là nhiều tính sáng tạo hơn là đấng sáng tạo. Bất kì khi nào bạn đang sáng tạo, bạn sẽ có hương vị của sự sống, và điều đó sẽ phụ thuộc vào sự mãnh liệt của bạn, vào tính toàn bộ của bạn. Sự sống không phải là vấn đề triết lí, nó là điều huyền bí tôn giáo. Thế thì bất kì cái gì cũng có thể trở thành cánh cửa – ngay cả việc lau sàn. Nếu bạn có thể làm nó một cách sáng tạo, yêu thương, toàn bộ, bạn sẽ có hương vị nào đó của sự sống.
Ở đây trong đạo tràng này bạn sẽ thấy mọi người lau sàn, lau phòng tắm, kê dọn buồng, làm đồ đạc. Nhưng bạn sẽ thấy một phẩm chất khác toàn bộ: dù công việc của họ là bất kì cái gì, họ đang làm nó từ tình yêu vô cùng. Và bạn sẽ thấy niềm vui. Niềm vui đó không tới từ công việc, niềm vui đó tới từ tính toàn bộ của họ trên thế giới, từ việc buông xuôi của họ theo công việc. Không công việc nào trong bản thân nó có thể cho bạn niềm vui chừng nào bạn chưa rót niềm vui vào trong nó.
Cho nên đừng hỏi sự sống là gì, hỏi cách đi vào trong sự sống. Cánh cửa là bây giờ, ở đây – và bạn phải có tính sáng tạo, chỉ thế thì bạn sẽ có khả năng đi vào cánh cửa này; bằng không bạn sẽ liên tục đứng ở lối vào cửa mà không đi vào lâu đài.
Cho nên điều bản chất thứ hai là: có tính sáng tạo. Nếu hai điều này được đáp ứng, bạn sẽ biết sự sống là gì.
Từ “Sách về Trí huệ”, T.2, Ch.24
