Tôi đơn giản không thể hiểu được việc tổng quát hoá của thầy về kiểu nam và nữ. Lúc thì thầy thừa nhận các nguyên lí nam và nữ bất kể tới giới tính. Nhưng phần lớn thời gian thầy nói về đàn bà là người “nguyên thuỷ”, tìm thấy “sói” trong đàn ông. Về người đàn bà mà thấy bản thân mình một cách tự nhiên là người khởi đầu hay người thấy mèo, chứ không phải sói, trong người đàn ông của cô ấy thì sao? Một số đàn ông thực sự khao khát là thụ động. Một số đàn bà có thể cần khẳng định bản thân họ để trưởng thành. Làm sao có thể đơn giản chỉ là chuyện giải phóng phụ nữ làm đàn bà thành “phức tạp” và quá hợp lí được?
Jacky Angus, phát biểu của tôi rằng đàn bà là nguyên thuỷ hơn đàn ông không phải để kết án họ, nó là để kết án đàn ông. Với “nguyên thuỷ” tôi ngụ ý tự nhiên hơn, hoà điệu hơn với sự tồn tại. Văn minh là việc làm sai lạc đi, văn minh là đi lạc lối khỏi tự nhiên. Con người càng trở nên được văn minh, con người càng bị treo trong đầu. Con người mất tiếp xúc với tim của mình.
Tim vẫn còn nguyên thuỷ. Và điều tốt là các đại học còn chưa tìm ra cách dạy tim và làm cho nó được văn minh. Đó là hi vọng duy nhất cho nhân loại sống còn. Đàn bà là niềm hi vọng duy nhất cho nhân loại sống còn. Mãi cho tới giờ, đàn ông đã từng có tính chi phối, và đàn ông đã trở thành chi phối vì lí do rất kì lạ. Lí do là ở chỗ sâu bên dưới đàn ông cảm thấy kém cỏi. Từ sự kém cỏi này, chỉ để bù lại cho nó, anh ta bắt đầu chi phối đàn bà.
Chỉ theo một nghĩa nào đó anh ta là mạnh hơn đàn bà, và đó là sức mạnh cơ bắp. Theo mọi cách khác đàn bà là mạnh hơn đàn ông nhiều. Đàn bà sống lâu hơn đàn ông, lâu hơn năm tới bẩy năm. Đàn bà chịu ít bệnh, ít ốm hơn đàn ông.
Một trăm mười bé trai được sinh ra cho mỗi trăm bé gái. Nhưng đến lúc chúng đạt tới chín muồi dục, con số là bằng nhau – mười bé trai đã biến mất.
Đàn bà có sức kháng cự tốt hơn với ốm và bệnh đủ các loại. Nhiều đàn ông phát điên hơn, con số này gần gấp đôi. Và nhiều đàn ông tự tử hơn; lần nữa con số này là gấp đôi.
Theo mọi cách có thể ngoại trừ cơ bắp, đàn bà là cao siêu hơn nhiều. Nhưng có sức mạnh cơ bắp không thực sự là cái gì đó rất cao siêu; nó có tính con vật. Theo nghĩa đó sói là cao siêu hơn, hổ thậm chí còn hơn nữa, sư tử vẫn còn hơn nữa.
Đàn ông phải đã trở nên nhận biết về kém cỏi của mình từ hàng triệu năm trước. Và đây là một trong những cơ chế tâm lí: bất kì khi nào bạn trở nên nhận biết về yếu kém nào đó, bạn phải bù lại cho nó. Người xấu cố để có vẻ đẹp, giả vờ là đẹp theo mọi cách có thể. Người đó sẽ cố với quần áo, với mĩ phẩm, người đó sẽ đi tới người làm đẹp, tới bác sĩ chỉnh hình. Đó là việc bù lại quá mức; bằng cách nào đó người đó biết mình không đẹp và người đó phải là đẹp. Người kém cỏi cố là cao siêu. Và vì sức mạnh cơ bắp, đàn ông có thể chứng minh mình là người chủ, và anh ta đã chi phối đàn bà suốt nhiều thời đại.
Nhưng thời gian đã tới bây giờ cho thay đổi lớn. Tương lai thuộc về đàn bà, không về đàn ông, vì điều đàn ông đã làm, suốt nhiều thời đại, đã là xấu thế. Chiến tranh và chiến tranh và chiến tranh – đó là toàn thể lịch sử của đàn ông. Mọi điều vĩ đại mà đàn ông đã tạo ra là… Thành Cát Tư Hãn, Thiếp Mộc Nhi, Nadirshah, Alexander, Napoleon, Adolf Hitler, Mao Trạch Đông – những người kiểu thế này.
Vâng, đã từng có vài người như Phật Gautam, Jesus Christ, Krishna – nhưng bạn có để ý một điểm không? Tất cả họ đều có vẻ nữ tính. Thực ra đó là một phê phán của Friedrich Nietzsche về Phật và Jesus Christ, rằng họ có vẻ nữ tính, rằng họ là như đàn bà.
Phật chắc chắn có vẻ nữ tính. Bất kì khi nào đàn ông đi vào trong tim, cái gì đó trong anh ta đi vào nữ tính. Anh ta trở thành tròn trĩnh hơn, mềm mại hơn, mong manh hơn.
Friedrich Nietzsche không thể hiểu được Phật Gautam… vì Nietzsche nói điều đẹp nhất đã từng xảy ra cho ông ấy, điều đẹp nhất ông ấy đã bao giờ thấy, đã không là sao, không là mặt trời lặn hay mặt trời mọc, không là đàn bà đẹp, không là hoa hồng và hoa sen – không, chẳng cái gì như điều đó…. Bạn không thể tưởng tượng được điều là thứ đẹp nhất mà ông ấy đã bắt gặp. Ông ấy nói rằng lính đi duyệt binh với kiếm tuốt trần, và kiếm chói sáng trong ánh mặt trời – đó là kinh nghiệm đẹp nhất. Tiếng giầy bốt của họ là điều nhạc điệu nhất mà ông ấy đã từng bắt gặp – không phải Mozart, không phải Wagner, không, nhưng âm thanh của tiếng giầy bốt. Và trung đoàn đi cùng kiếm tuốt trần loé sáng lên trong ánh mặt trời đã là điều đẹp nhất ông ấy đã từng thấy.
Tất nhiên ông ấy không thể hiểu được Phật. Chính Friedrich Nietzsche đã là cha của thế kỉ này, và thế kỉ này là một trong những thế kỉ xấu xí nhất. Ông ấy là cha của hai cuộc thế chiến, và ông ấy có thể đang chờ đợi thế chiến thứ ba, đợi cho sinh ra thế chiến thứ ba. Ông ấy nói chiến tranh là thứ đẹp nhất trên thế giới, vì nó mang cái là vĩ đại nhất trong con người lên bề mặt.
Bản thân ông ấy đã phát điên, điều dường như là rất logic; người như vậy phải phát điên. Và khi ông ấy trở nên điên và ông ấy bắt đầu kí thư của mình là “Chống Christ Friedrich Nietzsche.” Ngay cả trong tính điên của mình ông ấy đã không thể quên được một điều, rằng ông ấy đã là người chống Christ. Mọi thứ khác đã bị quên: ông ấy đã không thể nhận ra bạn bè, ông ấy thậm chí đã không thể nhận ra chị gái riêng của ông ấy, người đã chăm sóc ông ấy cả đời, nhưng ông ấy đã không thể quên một điều, rằng ông ấy là người chống Christ.
Vâng, đã từng có vài vị phật. Nhưng nếu bạn nhìn gần vào họ bạn sẽ thấy họ nữ tính nhiều hơn nam tính. Mọi nghệ sĩ lớn của thế giới dần dần, dần dần bắt đầu phát triển phẩm chất nữ tính, duyên dáng, thanh nhã, thanh tú. Hương vị nào đó của sự dịu dàng, thảnh thơi, bình thản và yên tĩnh bao quanh họ. Họ không còn sôi sục hừng hực.
Điều tôi đang dạy ở đây là thực sự biến toàn thế giới thành nữ tính.
Nhưng Jacky Angus phải đang tới từ phong trào xấu xí có tên là Giải phóng Phụ nữ. Không chỉ đàn bà được giải phóng, đàn ông cũng phải được giải phóng. Đàn bà phải được giải phóng khỏi quá khứ của cô ấy, và đàn ông phải được giải phóng khỏi quá khứ của anh ấy. Chúng ta cần giải phóng, chúng ta cần con người được giải phóng. Và nhớ, khi tôi dùng từ đàn ông, đàn bà được bao gồm. Nhưng đàn bà đã trở nên rất giận dỗi về điều đó.
Có lần tôi đã nói trong một câu lạc bộ đàn bà rất đa tạp ở Calcutta. Trong tham chiếu nào đó tôi đã đưa ra phát biểu “Mọi đàn ông là anh em.” Và một đàn bà nào đó, người phải đã giống Jacky Angus đứng dậy, rất giận, bực bội. Và cô ấy nói, “Tại sao ông liên tục đưa ra những phát biểu chỉ về đàn ông? Mọi đàn ông là anh em – thế về đàn bà thì sao? Tại sao ông không nói mọi đàn bà là chị em và tính chị em là mạnh?”
Tôi nói với người đàn bà này, “Thưa bà, tôi lấy làm tiếc. Tôi sẽ làm thoả hiệp: Tôi sẽ nói mọi đàn ông là chị em. Tôi có thể làm gì khác được? Nếu tôi nói mọi đàn bà là chị em, đàn ông nào đó có thể giận tôi.”
Đừng ngu. Khi tôi nói, cố đồng cảm thêm một chút đi. Bạn sẽ không tìm thấy bất kì người đồng cảm nào hơn tôi đâu, tôi không tạo ra phân biệt giữa đàn ông và đàn bà; cả hai đã là khổ rồi. Thực ra khổ bao giờ cũng tới như điều đó, nó là chiếc kiếm hai lưỡi. Nếu bạn làm cho ai đó khổ, bạn phải khổ. Nếu bạn làm cho ai đó thành nô lệ, bạn phải trở thành nô lệ nữa; nó là cùng mối quan hệ.
Ngày đàn bà được giải phóng sẽ là ngày vĩ đại của giải phóng cho cả đàn ông nữa. Nhưng đừng làm toàn thể sự việc thành xấu. Bằng không có mọi khả năng – tôi sợ là khả năng này có đó, và nó là khả năng lớn, rằng trong tranh đấu với đàn ông, đàn bà có thể đánh mất cái gì đó có giá trị. Cái gì đó mà còn chưa bị nghiền nát và phá huỷ bởi đàn ông có thể bị phá huỷ bởi bản thân đàn bà trong tranh đấu với đàn ông. Nếu bạn tranh đấu dữ tợn bạn sẽ mất cái đẹp của nữ tính; bản thân bạn sẽ trở thành xấu như đàn ông.
Điều đó phải không được quyết định bởi tranh đấu, nó phải được quyết định bởi việc hiểu. Lan toả ngày càng nhiều việc hiểu đi. Bỏ những ý tưởng này về việc là đàn ông và đàn bà đi! Chúng ta tất cả đều là con người. Là đàn ông hay đàn bà chỉ là điều rất bề ngoài. Đừng làm ồn ào nhiều về nó, nó chẳng là cái gì rất quan trọng đâu; đừng làm nó thành chuyện lớn.
Và điều tôi nói đôi khi có vẻ giống như việc tổng quát hoá, vì mỗi lần tôi không thể đưa vào mọi điều kiện được; bằng không việc nói của tôi với bạn sẽ trở thành bị nặng gánh rất nhiều với các cước chú. Và tôi ghét sách với cước chú! Tôi đơn giản không đọc chúng. Khoảnh khắc tôi thấy các cước chú tôi vứt cuốn sách đi – nó đã được viết bởi bác học nào đó, học giả nào đó, người ngu nào đó.
Bạn nói: “Tôi đơn giản không thể hiểu được việc tổng quát hoá của thầy về kiểu nam và nữ….”
Tôi bao giờ cũng nói về các kiểu; giới tính không được đưa vào. Bất kì khi nào tôi nói “đàn ông” tôi ngụ ý kiểu đàn ông, và bất kì khi nào tôi nói “đàn bà” tôi ngụ ý kiểu đàn bà. Nhưng tôi không thể mỗi lần đều nói “kiểu đàn ông,” “kiểu đàn bà.” Và bạn là đúng rằng có những đàn bà mà không là đàn bà, mà là sói; và có những đàn ông mà không phải là sói, mà là mèo. Nhưng thế thì bất kì cái gì tôi nói về kiểu đàn ông sẽ áp dụng được cho đàn bà, người là sói, và bất kì cái gì tôi nói về đàn bà sẽ áp dụng được cho đàn ông, người là mèo.
Tôi không nói về phân biệt sinh học giữa đàn ông và đàn bà, tôi đang nói về phân biệt tâm lí. Vâng, có những đàn ông nhiều nữ tính hơn bất kì đàn bà nào, và có những đàn bà nhiều nam tính hơn bất kì đàn ông nào. Nhưng điều này không phải là trạng thái hay; điều này là xấu, vì điều này tạo ra nhị nguyên trong bạn. Nếu bạn có thân thể cùa đàn ông và tâm trí của đàn bà, sẽ có xung đột, vật lộn xã hội trong bạn, nội chiến trong bạn. Bạn sẽ liên tục ở trong lôi kéo của chiến tranh, đánh nhau, căng thẳng.
Nếu bạn là đàn bà về mặt thể chất, và bạn có tâm trí của đàn ông, cuộc sống của bạn sẽ làm tiêu tán nhiều năng lượng vào xung đột không cần thiết. Ở trong hoà điệu là tốt hơn nhiều. Nếu đàn ông trong thân thể, thế thì đàn ông trong tâm trí đi; nếu đàn bà trong thân thể, thế thì đàn bà trong tâm trí đi.
Và phong trào giải phóng phụ nữ đang tạo ra những phiền phức không cần thiết. Nó đang biến đàn bà thành sói, nó đang dạy họ cách tranh đấu. Đàn ông là kẻ thù; làm sao bạn có thể yêu kẻ thù được? Làm sao bạn có thể ở trong mối quan hệ thân thiết với kẻ thù?
Đàn ông không là kẻ thù. Đàn bà, thực sự là đàn bà, phải ngày càng nhiều nữ tính hơn, phải chạm tới những chiều cao của sự dịu dàng và mong manh. Và đàn ông, thực sự là đàn ông, phải đi vào trong nam tính của anh ta sâu nhất có thể được. Khi đàn ông thực tới tiếp xúc với đàn bà thực, họ là các đối lập cực, các cực đoan. Nhưng chỉ các cực đoan có thể rơi vào yêu, và chỉ các cực đoan có thể tận hưởng sự thân thiết. Chỉ các cực đoan hấp dẫn lẫn nhau.
Điều đang xảy ra bây giờ là một loại đơn dục: đàn ông trở nên ngày càng nữ tính hơn, đàn bà trở nên ngày càng nam tính hơn. Sớm hay muộn, mọi phân biệt sẽ bị mất. Nó sẽ là một xã hội rất vô sắc mầu, nó sẽ là chán.
Tôi muốn đàn bà trở nên nữ tính nhất có thể được, chỉ thế thì cô ấy có thể nở hoa. Và đàn ông là nam tính nhất có thể được, chỉ thế thì anh ấy có thể nở hoa. Khi họ là những đối lập cực, hấp dẫn lớn, từ lực lớn, nảy sinh giữa họ. Và khi họ lại gần, khi họ gặp gỡ trong thân thiết, họ mang tới hai thế giới khác nhau, hai chiều hướng khác nhau, hai sự giầu có khác nhau, và sự gặp gỡ là hạnh phúc vô cùng, phúc lành.
Từ “Sách về Trí huệ,” T.1, Ch.7
