Và lời kinh thứ ba là biến đổi. Từng phẩm chất của tim có thể được biến đổi. Mọi thứ có nhiều hình thể; mọi thứ có thể thay đổi thành hình thể đối lập. Không có phẩm chất hay năng lượng nào mà không thể được chuyển hướng sang tốt, sang phúc lành. Và nhớ, cái mà có thể trở thành xấu bao giờ cũng có thể trở thành tốt. Cái mà có thể trở thành có hại bao giờ cũng có thể trở thành có ích. Có ích và có hại, tốt và xấu là các hướng. Vấn đề chỉ là việc biến đổi bằng việc đổi hướng, và mọi sự trở thành khác.
Một người chạy đi khỏi Delhi. Anh ta dừng lại và hỏi ai đó, “Tới Delhi là bao xa?”
Người này đáp, “Nếu anh liên tục chạy theo hướng anh đang đi, anh sẽ phải chạy vòng quanh thế giới trước khi anh tới Delhi – vì ngay bây giờ anh đang chạy xa khỏi nó! Tuy nhiên, nếu anh quay lại, thế thì Delhi là thành phố gần nhất. Vấn đề chỉ là quay lại.”
Chạy theo hướng người này đang chạy, người đó sẽ mất thời gian dài để tới Delhi. Nhưng nếu người đó làm việc quay một trăm tám mươi độ, người đó chắc đã ở đó.
Nếu chúng ta liên tục đi theo các hướng chúng ta đang đi bây giờ, chúng ta sẽ không đạt tới đâu cả. Chúng ta không thể đạt tới bất kì chỗ nào, cho dù chúng ta đi vòng quanh toàn thể trái đất – vì trái đất là nhỏ và tâm trí là khổng lồ. Một người có thể đi vòng quanh trái đất nhưng đi vòng quanh tâm trí là không thể được; nó rất lớn, rất bao la, vô hạn. Người ta có thể hoàn thành một vòng quanh trái đất – con người có thể trở lại Delhi – nhưng tâm trí là lớn hơn trái đất và đi vòng quanh nó là cuộc hành trình rất dài. Cho nên việc hiểu này về quay lại toàn bộ, thay đổi toàn bộ hướng, là điểm thứ ba cần được nhớ trong tâm trí.
Cách chúng ta đang đi bây giờ là sai. Cái gì là bằng chứng rằng cái gì đó sai? Bằng chứng rằng cái gì đó sai là ở chỗ chúng ta càng đi, chúng ta càng trở nên trống rỗng; chúng ta càng đi, chúng ta càng trở nên buồn; chúng ta càng đi, chúng ta càng trở nên bồn chồn; chúng ta càng đi, chúng ta càng bị chất đầy với bóng tối. Nếu đây là tình huống thế thì chắc chắn chúng ta đang đi sai.
Phúc lạc là tiêu chí duy nhất cho cuộc sống. Nếu cuộc sống của bạn không phúc lạc thế thì biết bạn đang đi sai. Khổ là tiêu chí của việc là sai và phúc lạc là tiêu chí cho việc là đúng – không có tiêu chí khác. Không có nhu cầu đọc bất kì kinh sách nào cũng không có nhu cầu hỏi guru. Mọi điều được cần là nhìn xem liệu bạn có trở nên ngày càng phúc lạc không, liệu phúc lạc của bạn có đi ngày càng sâu hơn không. Nếu nó là vậy, bạn đang đi đúng. Và nếu khổ, đau và phiền não đang phát triển thế thì bạn đang đi sai. Không có vấn đề tin vào ai đó khác, vấn đề là nhìn vào trong cuộc sống riêng của bạn, mọi ngày, và nhìn xem liệu bạn đang trở nên ngày càng buồn hay càng phúc lạc hơn. Nếu bạn hỏi bản thân bạn, sẽ không có khó khăn gì.
Người già nói rằng thời thơ ấu của họ là rất vui. Điều này có nghĩa gì? Họ đã lớn lên theo cách sai sao? Thời thơ ấu, thời của vui, là bắt đầu của sự sống, và bây giờ, ở cuối đời, họ buồn. Cái bắt đầu là vui và cái kết thúc là buồn; thế thì cuộc sống đã đi theo cách sai. Mâu thuẫn này chắc phải xảy ra. Điều đáng phải đã xảy ra là ở chỗ vui của thời thơ ấu phải lớn lên ngày qua ngày khi con người lớn lên. Thế thì trong tuổi già của mình, con người sẽ nói rằng thời thơ ấu của mình đã ở trạng thái đau đớn nhất – vì nó đã là việc bắt đầu của cuộc sống, nó đã là giai đoạn đầu tiên.
Nếu một sinh viên đã vào đại học để học nhưng thế rồi nói rằng dần dần, dần dần tri thức mà anh ta đã có khi anh ta lần đầu tiên bắt đầu học đang biến mất, chúng ta sẽ hỏi anh ta, “Anh không học sao? Anh không thu nhận bất kì tri thức nào sao? Điều này rất kì lạ!” Chúng ta có thể đã hiểu được nếu như anh ta nói rằng anh ta là dốt hơn lúc bắt đầu việc học – một cách tự nhiên, sau khi học vài năm, sinh viên phải biết nhiều hơn chứ không ít hơn – nhưng nói rằng anh ta bây giờ biết ít hơn có vẻ rất kì lạ!
Mọi người bao giờ cũng nói rằng họ là vui hơn khi họ còn là trẻ con. Các nhà thơ hát bài ca về thời thơ ấu phúc lạc. Họ phải điên! Nếu thời thơ ấu là phúc lạc thế thì nó có nghĩa là, vì bây giờ bạn buồn, bạn đã làm phí hoài đời bạn rồi sao? Điều chắc là tốt hơn nếu bạn đã chết trong thời thơ ấu; ít nhất bạn sẽ chết một cách an bình. Bây giờ bạn sẽ chết trong buồn. Cho nên những người chết trong thời thơ ấu là may mắn!
Người ta càng sống lâu hơn, vui của người đó đáng ra phải phát triển – nhưng vui cứ ít dần. Các nhà thơ không nói về cái gì đó sai, họ đang chia sẻ kinh nghiệm về cuộc đời của họ. Họ là đúng. Vui của chúng ta liên tục bị ít dần đi. Hết ngày nọ tới ngày kia mọi thứ liên tục ít đi khi thực ra nó đáng phải tăng trưởng. Cho nên chúng ta đang tăng trưởng theo cách sai.
Hướng của đời chúng ta là sai; năng lượng của chúng ta là sai. Người ta phải thường xuyên phải cảnh giác, thường xuyên hỏi; người ta phải giữ tiêu chí này một cách rõ ràng trong tâm trí mình. Nếu tiêu chí này là rõ ràng cho bạn và nếu bạn thấy bạn đang đi sai, thế thì không ai ngoại trừ bản thân bạn đang ngăn cản bạn khỏi đi theo hướng đúng.
Một tối hai sư về tới lều của họ. Trong bốn tháng họ đã đi du hành xa nhưng bây giờ, vì đó là mùa mưa, họ đã trở về lều của mình. Nhưng khi họ về tới lều, sư trẻ đang bước đi phía trước đột nhiên trở nên giận và buồn. Gió mưa đã làm đổ sập một nửa chiếc lều của họ; chỉ một nửa lều còn lại. Họ đã quay lại sau bốn tháng với hi vọng rằng họ sẽ có khả năng nghỉ ngơi trong lều và được an toàn khỏi mưa. Nhưng giờ điều đó là khó. Nửa lều đã đổ sập và nửa mái của nó đã bị gió cuốn đi.
Sư trẻ nói với bạn đồng hành già, “Thế này thì quá thể! Những thứ này là thứ tạo ra hoài nghi về sự tồn tại của thượng đế. Tội nhân có cung điện ở thành phố, không cái gì đã xảy ra cho họ, nhưng lều của người nghèo như chúng ta, người dành cả ngày và đêm trong lời cầu nguyện, lại bị đổ nát. Tôi ngờ liệu có thượng đế hay không! Đây mới là lời cầu nguyện thực! Hay chúng ta đang phạm sai lầm? Có thể có chân lí trong tội lỗi – vì cung điện của tội nhân đứng đó an toàn và lều của những người cầu nguyện bị gió cuốn đi.”
Sư trẻ đầy giận dữ và kết án và anh ta cảm thấy rằng mọi lời cầu nguyện của anh ta đã là vô tích sự. Như bạn đồng hành già của anh ta chắp tay hướng lên bầu trời và nước mắt vui sướng chảy dài từ mắt ông ấy. Anh thanh niên ngạc nhiên. Anh ta nói,”Ông đang làm gì vậy?”
Ông già nói, “Ta đang cám ơn thượng đế, vì ai biết gió có thể đã làm gì? Chúng có thể đã cuốn bay toàn thể lều, nhưng thượng đế phải đã tạo ra chướng ngại nào đó cho gió và theo cách đó đã cứu nửa lều cho chúng ta. Thượng đế quan tâm tới chúng ta như người nghèo nữa, cho nên chúng ta phải cám ơn ngài. Lời cầu nguyện của chúng ta đã được nghe, lời cầu nguyện của chúng ta đã không vô tích sự – bằng không toàn thể chiếc lều có thể đã bị cuốn bay rồi.”
Đêm hôm đó cả hai người ngủ – nhưng như bạn có thể tưởng tượng, cả hai ngủ theo những cách khác nhau. Người đầy giận và rồ, và người nghĩ rằng mọi lời cầu nguyện của mình đã là vô tích sự, liên tục đổi tư thế cả đêm, và mọi loại ác mộng và lo nghĩ chạy đua trong tâm trí anh ta. Anh ta đã lo nghĩ. Có mây trên trời; trời sắp mưa. Nửa mái đã bị gió thổi bay và họ có thể nhìn trời. Ngày mai mưa chắc sẽ bắt đầu, thế thì cái gì xảy ra?
Người kia ngủ một giấc ngủ rất say. Ai khác có thể ngủ an bình thế ngoại trừ người có tâm trạng được rót đầy bởi lòng biết ơn và cám ơn? Ông ấy thức dậy buổi sáng và bắt đầu nhảy múa, và hát bài ca. Trong bài ca ông ấy nói, “Lạy Trời! Chúng tôi đã không biết rằng có thể có nhiều phúc lạc thế trong lều bị đổ sập. Giá mà chúng tôi đã biết điều đó từ trước, thế thì chúng tôi thậm chí chắc đã không bận tâm về gió, bản thân chúng tôi chắc đã giật đổ nửa cái mái. Tôi chưa bao giờ ngủ phúc lạc thế. Vì một nửa mái không có đó, tôi đã thấy sao và mây tụ tập trên trời bất kì khi nào tôi mở mắt ra trong đêm. Và bây giờ mưa sắp bắt đầu, trời sẽ thậm chí còn đẹp hơn vì, với nửa mái mất rồi, chúng tôi sẽ có khả năng nghe âm nhạc của giọt mưa rơi rõ ràng hơn nhiều. Chúng tôi đã là những kẻ ngốc! Chúng tôi đã trải qua nhiều mùa mưa thế khi trú ẩn bên trong lều. Chúng tôi không có ý tưởng nào về sẽ vui làm sao nếu có thể được phơi ra dưới trời và gió và và mưa. Nếu như chúng tôi đã nhận ra điều đó chúng tôi chắc sẽ không bận tâm về gió của ngài, bản thân chúng tôi chắc đã giật bỏ nửa mái đi.”
Anh thanh niên hỏi, “Tôi đang nghe thấy cái gì thế này? Toàn điều vô nghĩa làm sao? Chứng điên này là gì vậy? Ông đang nói gì vậy?”
Ông già nói, “Ta đã nhìn vào mọi thứ một cách sâu sắc và kinh nghiệm của ta là ở chỗ bất kì cái gì làm cho chúng ta hạnh phúc hơn, đó là hướng đúng trong cuộc sống cho chúng ta, và bất kì cái gì làm cho chúng ta khổ thêm, đó là hướng sai. Ta cám ơn thượng đế và phúc lạc của ta tăng lên. Ông trở nên giận thượng đế và phiền não của ông tăng lên. Ông trằn trọc đêm qua, ta ngủ an bình. Bây giờ ta có khả năng hát bài ca còn ông đang bùng cháy với giận. Rất dễ dàng ta đã đi tới hiểu rằng hướng mà cuộc sống trở nên nhiều phúc lạc hơn là hướng đúng. Và ta đã hướng toàn thể tâm thức của ta tới hướng đó. Ta không biết liệu thượng đế có tồn tại hay không, ta không biết liệu ngài có nghe thấy lời cầu nguyện của chúng ta hay không, nhưng bằng chứng của ta là ở chỗ ta sung sướng và nhảy múa, còn ông khóc và giận và lo. Phúc lạc của ta chứng minh rằng cách sống của ta là đúng; phiền não của ông chứng minh rằng cách ông đang sống là sai.”
Điểm thứ ba cần giữ liên tục kiểm về chiều hướng nào đang làm sâu sắc cho niềm vui của bạn. Không có nhu cầu hỏi bất kì người nào khác. Chúng ta có thể dùng tiêu chí này mọi ngày, trong cuộc sống thường ngày của chúng ta. Tiêu chí là phúc lạc. Nó cũng giống như tiêu chí để thử vàng bằng việc cọ nó vào một hòn đá – thợ kim hoàn sẽ vứt đi bất kì cái gì không thuần khiết và đặt bất kì cái gì thuần khiết vào kho. Liên tục kiểm mọi ngày bằng việc dùng tiêu chí về phúc lạc: nhìn cái gì là đúng và cái gì là sai. Bất kì cái gì là sai có thể bị vứt đi, nhưng cái đúng sẽ dần dần bắt đầu tích luỹ lại như kho báu.
Đây là ba lời kinh cho sáng nay. Đến tối chúng ta sẽ nói thêm chút ít về chúng.
Bây giờ chúng ta sẽ ngồi cho thiền sáng. Sẽ là tốt hơn nếu các bạn ngồi giữ chút khoảng cách với nhau. Không ai chạm vào bất kì ai khác. Bạn cần hiểu hai điều – tôi sẽ lại giải thích vì có lẽ một số bạn mới đang ở đây.
Điều chúng ta sắp làm là thứ rất đơn giản và dễ dàng. Nhưng thường chuyện xảy ra là thứ dễ dàng dường như rất khó làm vì chúng ta thường không làm những thứ đơn giản. Chúng ta quen làm những thứ khó khăn, không phải là thứ dễ dàng.
Thứ nhất, rất dễ và đơn giản là cho phép thân thể chúng ta được thả lỏng tuyệt đối và im lặng một chốc. Nhắm mắt một cách từ từ và chỉ vẫn còn ngồi đó, không làm bất kì cái gì – và thế rồi, thứ hai, lắng nghe một cách im lặng âm thanh xảy ra xung quanh – chỉ nghe. Chỉ nghe sẽ bắt đầu tạo ra im lặng và chiều sâu bên trong.
Ở Nhật Bản từ họ dùng cho thiền là rất thú vị. Họ gọi nó là toạ thiền – zazen. Toạ thiền ngụ ý, ‘chỉ ngồi, không làm gì’. Nó chỉ ngụ ý điều này và không cái gì khác: ngồi im lặng và không làm gì. Nó là từ rất có nghĩa.
Cho nên, ngồi im lặng, không làm gì. Mắt nhắm, tai mở, để cho tai sẽ nghe. Cứ liên tục nghe một cách im lặng. Liên tục nghe một cách im lặng. Trong khi nghe bạn sẽ thấy rằng bên trong bạn im lặng và trống rỗng sâu sắc đã nảy sinh. Chính trong trống rỗng này mà người ta phải liên tục di chuyển – sâu hơn và sâu hơn, sâu hơn và sâu hơn. Chính qua cánh cửa của trống rỗng này mà một ngày nào đó chúng ta sẽ nhận ra cái toàn thể.
Qua cánh cửa của trống rỗng này chúng ta sẽ đạt tới cái là toàn thể. Và theo cách này, việc ngày càng trở nên im lặng, nghe chim và âm thanh quanh bạn – một ngày nào đó bạn sẽ bắt đầu nghe thấy âm thanh của con người bên trong của bạn. Cho nên chúng ta sẽ nghe một cách im lặng.
Thứ nhất, thả lỏng thân thể hoàn toàn. Thế rồi một cách thoải mái, từ từ, nhẹ nhàng, nhắm mắt lại. Thả mí mắt xuống rất từ từ, để cho không có trọng lượng nào trên mắt. Nhắm mắt và thả lỏng thân thể. Ngồi tuyệt đối im lặng – chúng ta đang ngồi im lặng và không làm gì. Có âm thanh của chim khắp xung quanh, chỉ nghe chúng một cách im lặng. Giữ việc nghe mọi âm thanh quanh bạn. Giữ việc nghe và không làm bất kì cái gì. Dần dần, dần dần bên trong bạn cái gì đó sẽ trở nên im lặng, cái gì đó sẽ lắng đọng. Chỉ nghe, và im lặng sẽ giáng xuống bên trong bạn. Trong mười phút nghe một cách im lặng. Nghe tuyệt đối được thả lỏng. Nghe… tâm trí đã trở nên im lặng, tâm trí đã trở nên tuyệt đối im lặng, tâm trí đã trở nên im lặng, tâm trí đã trở nên im lặng. Trong im lặng sâu sắc… nghe từng âm thanh. Chim đang hót… nghe.
Từ “Hành trình bên trong”, Ch.7
