Chìa khoá thứ ba là vui vẻ, hạnh phúc, vui mừng, cảm giác phúc lạc và không có phiền não. Bạn đầy những phiền não. Bạn là người buồn và mệt mỏi; bạn là người bị đánh, chỉ kéo lê bản thân bạn trên đường của thất bại tới kết thúc cay đắng. Bạn bước đi dường như bạn đã chết. Không có năng lượng, không có sự sống trong việc bước đi của bạn; không có sự sống trong cuộc sống hàng ngày của bạn. Bạn ì ạch, buồn, suy nhược, thất bại. Điều này là sai vì dù cuộc sống có thể ngắn ngủi thế nào, dù chết có thể chắc chắn thế nào, ai đó người ngay cả có chút ít hiểu biết sẽ không buồn.
Socrates sắp chết. Ông ấy đã bị cho thuốc độc – và ông ấy cười! Một trong các đệ tử của ông ấy, Creto, hỏi ông ấy, “Thầy đang cười và mắt chúng tôi đầy nước mắt. Chết là rất gần – đây là lúc cho buồn.”
Socrates nói, “Buồn này ở đâu? Nếu ta chết và ta chết hoàn toàn, buồn này ở đâu? Sẽ không có ai còn lại để trải nghiệm buồn. Và nếu ta chết và ta vẫn còn lại, nhu cầu về buồn ở đâu? Cái sẽ bị mất không phải là ta; ta là cái còn lại.”
Cho nên ông ấy nói, “Ta hạnh phúc. Chết chỉ có thể làm hai điều: nó hoặc có thể hoàn toàn phá huỷ ta, và nếu nó hoàn toàn phá huỷ ta, ta sẽ hạnh phúc vì ta sẽ không có đó để trải nghiệm buồn; và nếu một phần của ta còn lại ta sẽ hạnh phúc vì phần mà không phải là ta sẽ bị phá huỷ đi. Ta sẽ vẫn còn lại. Chết chỉ có thể làm hai điều đó, đó là lí do tại sao ta cười.” Và, Socrates nói, “Ta hạnh phúc vì chết có thể lấy được cái gì từ ta nào? Nó sẽ hoặc triệt tiêu hoàn toàn ta…nhưng thế thì nó đã lấy được cái gì từ ta? – vì thế thì người nó đã lấy đi cũng sẽ không ở đây. Và nếu ta còn lại, mọi thứ còn lại. Nếu ta còn lại thế thì mọi thứ còn lại vì cái đã bị lấy đi không phải là ta. Đây là lí do tại sao ta nói ta hạnh phúc.”
Ông ấy hạnh phúc ngay cả khi ông ấy đối diện chết, và bạn ở đây, bất hạnh ngay cả là sống động. Bạn sống và dầu vậy bạn bất hạnh; vậy mà đã từng có những người đã hạnh phúc ngay cả trong đối diện với chết.
Mansoor đã bị hành hạ tới chết. Chân ông ấy bị chặt ra, tay ông ấy bị chặt ra, họ móc mắt ông ấy ra. Không ai trong lịch sử đã bị hành hạ tàn bạo hơn. Christ bị làm cho chết nhanh chóng, Gandhi bị giết nhanh chóng, với một viên đạn, Socrates bị đầu độc – nhưng Mansoor là người đã bị đặt vào cái chết đau đớn nhất trong lịch sử. Đầu tiên họ chặt chân ông ấy, và khi máu bắt đầu chảy ra từ chân, ông ấy cầm lấy máu và để nó vào tay mình.
Một đám đông đã tụ tập lại quanh ông ấy; họ ném đá vào ông ấy. Ai đó hỏi ông ấy, “Ông làm gì vậy?”
Ông ấy nói, “Ta đang thực hiện vaju, rửa tay trước lời cầu nguyện.” Người Mô ha mét giáo rửa tay trước khi họ cầu nguyện. Ông ấy đã rửa tay bằng máu của ông ấy và ông ấy nói, “Ta đang thực hiện vaju.” Thế rồi ông ấy nói – nhớ những lời này của Mansoor – “Vaju của yêu, vaju thực của yêu, được làm bằng máu, không bằng nước. Và chỉ ai đó thực hiện vaju bằng máu riêng của mình mới có thể đi vào trong lời cầu nguyện.”
Mọi người đâm lúng túng. Họ tưởng ông ấy điên. Đầu tiên chân của ông ấy bị chặt ra, thế rồi tay ông ấy bị chặt ra, thế rồi họ móc mắt ông ấy ra. Hàng nghìn người đã tụ tập lại: họ ném đá vào ông ấy và từng mảnh thân thể của ông ấy bị cắt ra. Và khi họ chọc mắt ông ấy, ông ấy kêu lên, “Ôi trời, nhớ rằng Mansoor đã thắng.”
Và mọi người hỏi, “Ông ngụ ý gì? Ông đã thắng cái gì?”
Ông ấy trả lời, “Ta đang yêu cầu Thượng đế nhớ rằng Mansoor đã thắng. Ta sợ rằng giữa nhiều thù oán và hận thù thế, có thể yêu sẽ không sống sót. Thượng đế ơi, nhớ rằng Mansoor đã thắng – yêu của ta là không kết thúc. Dù những người này đang làm bất kì cái gì với ta, họ đã không thành công trong việc phá huỷ yêu của ta. Họ đã không có khả năng làm điều họ đang cố làm. Yêu này là vĩnh hằng.” Và ông ấy nói, “Đây là lời cầu nguyện của ta, đây là tôn thờ của ta.”
Ngay cả thế ông ấy đã cười! Ngay cả thế ông ấy đã say sưa với điều thiêng liêng.
Mọi người đã đối diện chết đều cười và hạnh phúc, nhưng bạn ngồi với mặt dài, buồn và khổ ngay cả khi bạn đối diện với sống. Đây là cách sai. Người đầy thù hằn không thể đi trên cuộc hành trình tâm linh. Với cuộc hành trình tâm linh vui đùa được cần tới; với cuộc hành trình tâm linh bạn cần linh hồn đầy phúc lạc.
Cho nên là vui mừng mọi lúc đi. Đây chỉ là thói quen – buồn chỉ là thói quen bạn đã hình thành. Vui mừng cũng là thói quen bạn có thể hình thành. Để hỗ trợ vui mừng bạn phải nhìn vào các khía cạnh cuộc sống đầy ánh sáng, không tối. Nếu tôi bảo bạn rằng tôi có người bạn hát rất hay hoặc thổi sáo rất hay, bạn sẽ nói, “Có thể – nhưng làm sao người này thổi sáo được khi chúng ta đã thấy anh ta uống rượu trong quán rượu?” Nếu tôi bảo bạn rằng người bạn này thổi sáo rất hay bạn sẽ nói với tôi, “Làm sao điều này là có thể khi chúng tôi đã thấy anh ta uống rượu trong quán rượu?” Điều này hỗ trợ cho phía tối. Nếu tôi bảo bạn, “Đây là bạn của tôi, anh ấy uống rượu,” và bạn nói với tôi, “Có thể vậy, nhưng anh ấy cũng thổi sáo rất hay!” – điều này là đang nhìn vào phía sáng của cuộc sống. Ai đó muốn hạnh phúc sẽ nhìn vào phía sáng. Ai đó muốn là hạnh phúc sẽ thấy rằng có một đêm giữa hai ngày, và ai đó muốn cảm thấy khổ sẽ thấy rằng có một ngày giữa hai đêm.
Cách chúng ta nhìn vào sự sống có ảnh hưởng trực tiếp lên điều phát triển bên trong chúng ta. Cho nên đừng nhìn vào phía tối của sự sống, nhìn vào phía sáng của sự sống đi.
Khi tôi còn nhỏ bố tôi nghèo. Với khó khăn lớn ông ấy đã xây cho bản thân mình một ngôi nhà. Ông ấy nghèo và ông ấy cũng dốt; ông ấy không bao giờ xây nhà trước đây. Ông ấy đã xoay xở để xây ngôi nhà này với khó khăn lớn. Ông ấy phải đã làm nó mà không biết cách làm nó, vì khi nó được kết thúc, trước khi chúng tôi có thể dọn vào trong, trời mưa xuống và nó sập. Tôi còn nhỏ và tôi rất buồn. Bố tôi không ở trong thị trấn, cho nên tôi gửi một thông báo cho bố tôi rằng nhà đã sập và mọi hi vọng chúng tôi có về việc chuyển tới ở trong nó đã biến thành cát bụi.
Khi ông ấy về tới nơi, ông ấy đã đi phát kẹo cho mọi người trong thị trấn! Và ông ấy nói, “Tôi rất biết ơn Thượng đế. Nếu ngôi nhà đã sập tám ngày sau đó không một đứa nào trong chín đứa con tôi chắc sẽ còn sống.” Chúng tôi đã dự định chuyển vào ngôi nhà này tám ngày sau đó. Sau đó, trong cả đời mình ông ấy đã hạnh phúc về sự kiện rằng ngôi nhà đã sập tám ngày sớm hơn. Nếu như nó mà sập tám ngày sau đó điều đó chắc đã là thảm kịch.
Sự sống có thể được nhìn vào theo cách này nữa – nhiều niềm vui và phúc lạc nảy sinh trong sự sống của ai đó, người nhìn vào nó theo cách này. Điều đó tất cả phụ thuộc vào cách bạn nhìn vào sự sống. Sự sống không có nghĩa riêng của nó: nghĩa đó tất cả phụ thuộc vào cách bạn nhìn nó. Thái độ của bạn, cách bạn nhìn nó, việc hiểu của bạn, là điều tạo ra nó hay phá huỷ nó.
Tự hỏi bản thân bạn xem bạn hội tụ vào cái gì. Bạn đã bao giờ bắt gặp một người xấu tới mức người đó không sở hữu ngay cả một phẩm chất thánh thiện không? Và nếu bạn có thể tìm thấy một phẩm chất như vậy thế thì hội tụ vào nó đi – đó là điều bản chất thực của người này. Trong sự sống, tìm việc toả sáng và tìm ánh sáng ở mọi nơi đi vì qua điều này, việc toả sáng và ánh sáng sẽ được sinh ra bên trong bạn. Đây là vui mừng.
Việc cảm thứ ba là trở nên được rót đầy bởi niềm vui. Bạn trở thành đầy niềm vui tới mức nó phủ định chết và khổ. Bạn trở nên phúc lạc tới mức chết và khổ teo lại và chết; bạn thậm chí không nhận ra rằng chết và khổ tồn tại.
Người vun đắp vui mừng và phúc lạc bên trong bản thân người đó sẽ tiến bộ trong thiền của mình. Điều này là rất, rất quan trọng cho tiến bộ của thiền.
Ngày xưa có một thánh nhân hạnh phúc với sự sống tới mức mọi người đâm ra phân vân, vì họ chưa bao giờ thấy ông ấy buồn hay đau. Khi thời gian chết của ông ấy tới, ông ấy nói, “Giờ trong ba ngày nữa ta sẽ đi. Và ta bảo các ông biết điều này để cho các ông nhớ không khóc trên mồ của người đã cười cả đời mình. Ta bảo các ông biết điều này để cho không buồn nào rơi lên lều này. Nó bao giờ cũng là phúc lạc ở đây, nó bao giờ cũng là vui mừng ở đây. Cho nên làm chết của ta thành lễ hội đi; đừng làm nó thành lí do cho than khóc. Đừng than khóc cái chết của ta, làm nó thành lễ hội.”
Nhưng mọi người trở nên buồn, họ trở nên rất buồn. Ông ấy đã là người đáng ngạc nhiên thế và ông ấy càng đáng ngạc nhiên, nỗi buồn của mọi người càng sâu hơn. Đã có nhiều người yêu ông ấy. Trong ba ngày tất cả họ bắt đầu tụ tập quanh ông ấy, và cho tới khi ông ấy chết, ông ấy đã kể chuyện cười, làm cho họ cười và nói với họ bằng tình yêu. Thế rồi đến sáng trước khi ông ấy chết, ông ấy đã hát một bài hát, và sau khi kết thúc bài hát ông ấy nói, “Nhớ nhé, đừng cởi quần áo của ta. Để thân thể ta cùng những quần áo này lên dàn hoả thiêu. Và đừng tắm cho ta!”
Đó là những chỉ dẫn cuối cùng của ông ấy, và thế rồi ông ấy chết. Ông ấy được thiêu trên dàn hoả thiêu cùng quần áo của ông ấy. Và trong khi ông ấy đang được thiêu trên dàn hoả thiêu và mọi người đã đứng quanh cảm thấy buồn, đột nhiên họ bị choáng. Ông ấy đã giấu pháo hoa và và pháo hoa cà hoa cải trong quần áo của mình, và khi ông ấy được để lên dàn hoả thiêu, pháo hoa và pháo hoa cà hoa cải bắt đầu nổ. Đám tang của ông ấy trở thành lễ hội! Mọi người bắt đầu cười và nói, “Thầy đã làm cho chúng ta cười trong sống của thầy, và thầy cũng làm chúng ta cười trong chết của thầy.”
Sống phải được biến đổi thành tiếng cười. Sống phải được làm thành niềm vui và ngay cả chết cũng phải được làm thành niềm vui. Và người thành công trong khi làm điều này sẽ được phúc lành và được rót đầy với sự biết ơn. Người đi vào thiền trong không gian này sẽ đi nhanh hơn người ta có thể tưởng tượng, người đó sẽ trở thành như mũi tên.
Ai đó đi vào thiền với tâm trí nặng gánh đã buộc đá vào mũi tên này – thế thì mũi tên sẽ đi được bao xa? Bạn muốn đi càng nhanh, tâm trí bạn càng cần là vô tư lự và nhẹ nhàng. Bạn càng muốn mũi tên đi nhanh, mũi tên càng phải nhẹ hơn. Và bạn càng muốn trèo cao, bạn sẽ càng phải bỏ lại nhiều hành lí ở đáy. Và gánh nặng lớn nhất là khổ của bạn, buồn của bạn, thù hằn của bạn. Không có gánh nặng nào lớn hơn điều này.
Bạn có quan sát mọi người không? – họ bước đi dường như họ đang đè nặng xuống, dường như họ đang mang gánh nặng trên đầu họ. Bỏ gánh nặng này đi và nói có với niềm vui đi! Cho tiếng gầm sư tử của niềm vui! Để thế giới biết rằng không thành vấn đề bạn có loại cuộc sống nào, nó có thể được làm thành bài ca, nó có thể được rót đầy bằng niềm vui. Cuộc sống có thể trở thành âm nhạc. Nhớ điều thứ ba này – niềm vui.
Và điều thứ tư là biết ơn: biết ơn là thiêng liêng. Trong thế kỉ này, nếu bất kì cái gì đã từng bị mất đó là lòng biết ơn.
Bạn có biết rằng khi bạn hít vào, đó không phải là bạn hít vào đâu? – vì khoảnh khắc hơi thở không đi vào bạn sẽ không có khả năng nhận nó vào. Bạn có chắc rằng đó là bạn người được sinh ra không? Không, đó đã không phải là bạn. Bạn đã không đóng vai trò có ý thức nào trong việc sinh của bạn, nó đã không là quyết định của bạn. Bạn có nhận biết thân thể nhỏ bé mà bạn đã nhận là đáng ngạc nhiên làm sao không? Nó là phép màu lớn nhất trên trái đất. Bạn ăn chút ít thức ăn và dạ dầy nhỏ bé này của bạn tiêu hoá nó – đây là phép màu lớn.
Khoa học đã tiến bộ nhiều thế, nhưng nếu chúng ta mà mở các cơ xưởng lớn và đưa vào hàng nghìn chuyên gia sẽ vẫn khó mà tiêu hoá một bánh chappati và biến đổi nó thành máu. Tiêu hoá bánh chappati và biến đổi nó thành máu sao khó thế, và thân thể này của bạn đang thực hiện các phép màu hai mươi bốn giờ một ngày – thân thể nhỏ này, vài cái xương, chút ít thịt. Các nhà khoa học nói rằng thân thể được làm ra từ vật chất mà có lẽ chỉ tốn bốn hay nhiều nhất là năm ru pi. Nó không được làm bằng vật chất tốn kém. Phép màu lớn thế ở cùng bạn trong hai mươi bốn giờ một ngày và bạn không biết ơn nó!
Bạn đã bao giờ yêu thân thể bạn chưa? Bạn đã bao giờ hôn tay bạn chưa? Bạn đã bao giờ yêu mắt bạn chưa? Bạn đã bao giờ nhận ra điều đang xảy ra là đáng ngạc nhiên làm sao chưa? Chính điều rất bất thường là thấy ai đó trong các bạn người đã yêu mắt của người đó và người đã hôn tay của người đó, người đã trải nghiệm lòng biết ơn rằng điều đáng ngạc nhiên này đang xảy ra mà không có tri thức của người đó và thậm chí không có sự tham gia của người đó.
Cho nên trước hết biết ơn với thân thể của bạn đi. Duy nhất ai đó biết ơn thân thể mình mới có thể biết ơn thân thể người khác. Trước hết trở nên được rót đầy bởi yêu cho thân thể của bạn vì duy nhất ai đó được rót đầy với yêu dành cho thân thể riêng của người đó mới có năng lực yêu thân thể của người khác. Những người đang dạy bạn chống lại thân thể bạn là phi tôn giáo. Những người đang bảo bạn rằng thân thể là kẻ thù của bạn, rằng nó là xấu, rằng nó là thế này và thế nọ, là phi tôn giáo. Thân thể là phép màu lớn. Thân thể có tính giúp đỡ đáng ngạc nhiên – biết ơn nó đi.
Thân thể này là gì? Thân thể này được tạo ra từ năm yếu tố – biết ơn thân thể, biết ơn năm yếu tố này đi.
Cái gì sẽ xảy ra cho bạn nếu một ngày nào đó mặt trời chết? Các nhà khoa học nói rằng trong bốn triệu năm nữa mặt trời sẽ chết: nó đã cho đủ ánh sáng, nó đang trở nên trống rỗng, và một ngày nào đó sẽ tới khi nó sẽ chết. Ngay bây giờ chúng ta đang ở dưới ấn tượng rằng mặt trời sẽ mọc mọi ngày. Nhưng một ngày nào đó sẽ tới khi mọi người sẽ đi ngủ vẫn suy nghĩ rằng mặt trời sẽ mọc ngày mai và nó sẽ không mọc. Và thế thì cái gì sẽ xảy ra? Không chỉ mặt trời sẽ chết, bản thân sự sống sẽ chết vì sự sống được duy trì bởi nó, vì mọi nhiệt và năng lượng được duy trì bởi nó.
Bạn ngồi bên cạnh đại dương: bạn đã bao giờ nghĩ rằng bẩy mươi phần trăm thân thể bạn bao gồm nước đại dương không? Con người được sinh ra trên đất, nhưng các vi sinh vật đầu tiên đi vào tồn tại trong đại dương. Và bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng ngay cả bây giờ tỉ lệ muối trong nước trong thân thể bạn là cùng tỉ lệ như trong đại dương. Và khi tỉ lệ này trong thân thể hơi bị làm rối, bạn bị ốm.
Ngồi bên cạnh đại dương, bạn có bao giờ nhớ rằng bạn cũng có cái gì đó của đại dương bên trong bạn không? Bạn nên biết ơn đại dương vì đại dương ở bên trong bạn, và bạn nên biết ơn ánh mặt trời vì mặt trời ở bên trong bạn, và bạn nên biết ơn gió, cái đang chuyển hơi thở của bạn. Bạn nên biết ơn trời và đất, cái đã làm ra bạn. Điều này tôi gọi là biết ơn, biết ơn thiêng liêng.
Bạn không thể trở nên có tính tôn giáo mà không có lòng biết ơn này. Làm sao người vô ơn có thể trở thành có tính tôn giáo được? Một khi bạn bắt đầu trải nghiệm lòng biết ơn này thường xuyên, bạn sẽ ngạc nhiên – lòng biết ơn này sẽ rót đầy bạn với nhiều an bình thế, với nhiều điều huyền bí thế. Và thế thì bạn sẽ hiểu một điều: rằng bạn không đáng được cho mọi thứ này, nhưng vì bạn có mọi thứ này, bạn sẽ được rót đầy bằng sự cám ơn. Bạn sẽ được rót đầy bằng lòng biết ơn vì điều bạn đã nhận sẽ cho bạn cảm giác về hoàn thành.
Diễn đạt lòng biết ơn của bạn đi. Tìm ra cách để phát triển lòng biết ơn và thiền của bạn sẽ đi sâu hơn qua nó. Và không chỉ thiền của bạn, mà toàn thể cuộc sống của bạn sẽ thay đổi vô cùng. Cuộc sống của bạn sẽ trở thành rất khác, nó sẽ trở thành cái gì đó hoàn toàn mới.
Jesus bị đóng đinh và khi ông ấy sắp chết ông ấy đã nói, “Cha ơi, tha thứ cho họ đi. Xin cha tha thứ cho họ vì một điều, họ không biết họ đang làm gì” – đó là từ bi của ông ấy – “và điều thứ hai, có khoảng cách giữa cha và con, và giờ kẽ hở đó đã đóng lại. Họ đã giúp con bỏ đi khoảng cách mà đã có đó giữa chúng ta. Vì điều đó con biết ơn họ.”
Cho nên khi bạn có quan hệ với bất kì người nào trong đời bạn, thường xuyên nhớ tới lòng biết ơn của bạn. Bạn sẽ thấy cuộc đời bạn trở thành đầy sự ngạc nhiên.
Tôi đã nói cho bạn về bốn điều cần thiết cho sự thuần khiết của cảm xúc: thân thiện, từ bi, vui vẻ và biết ơn. Có nhiều điều khác, nhưng bốn điều này là đủ. Nếu bạn suy ngẫm về chúng phần còn lại sẽ tự động đi theo với cách riêng của chúng. Đây là cách cảm xúc sẽ trở thành thuần khiết.
Tôi đã nói với bạn về cách thân thể có thể được làm thuần khiết, cách các ý nghĩ của bạn có thể được làm thuần khiết và cách cảm xúc có thể được làm thuần khiết. Cho dù bạn chỉ có thể xoay xở cho ba cách này, bạn vẫn sẽ đi vào trong một thế giới đáng ngạc nhiên và mới. Cho dù bạn xoay xở chỉ ba điều này, nhiều điều sẽ xảy ra.
Tôi sẽ nói về ba nguyên lí chính về sau. Tôi sẽ thảo luận về trống rỗng của thân thể, trống rỗng của tâm trí và trống rỗng của cảm xúc. Tôi đã nói về việc làm thuần khiết; về sau tôi sẽ nói về trống rỗng. Và khi sự thuần khiết và trống rỗng gặp gỡ, samadhi, chứng ngộ xảy ra.
Bây giờ chúng ta sẽ ngồi cho buổi thiền sáng mà tôi đã giải thích cho bạn. Chúng ta sẽ bắt đầu bằng việc làm quyết tâm năm lần. Thế rồi một chốc chúng ta sẽ đi vào trong trạng thái cảm. Thế rồi chúng ta sẽ quan sát hơi thở vào và hơi thở ra, giữ xương sống dựng thẳng, mắt nhắm, quan sát với nhận biết khu vực gần mũi nơi hơi thờ đi vào và đi ra.
Mọi người trải rộng ra để cho không ai chạm tới bất kì người nào khác.
Từ “Con đường của Thiền”, Ch.5
