Tôi đã chia trạng thái con người này thành bốn phần. Phần thứ nhất là thân thiện. Thân thiện là phẩm chất phải được phát triển. Thân thiện phải được phát triển bởi vì có nguồn thân thiện bên trong bạn, nhưng cuộc sống cho rất ít cơ hội để nó phát triển. Nó vẫn còn không được phát triển, nó vẫn còn giống như hạt mầm trong đất của con người bạn – nó không thể mọc ra.
Hạt mầm của thù hằn là rất được phát triển. Tại sao? Có lí do tự nhiên cho điều này… vì điều đó cũng được cần tới. Nó có thể được cần tới, nhưng điều đó không được ngụ ý là việc đồng hành cả đời. Có những lúc mà nó được cần tới và cũng có những lúc mà việc buông bỏ nó được cần tới.
Khi đứa trẻ được sinh ra, trải nghiệm đầu tiên của nó không phải là trải nghiệm về yêu. Điều đứa trẻ trải nghiệm khi nó được sinh ra là sợ. Điều này là tự nhiên. Đứa trẻ nhỏ rất thoải mái trong bụng mẹ nó nơi nó không có vấn đề gì, không lo nghĩ về kiếm sống, ăn – không lo nghĩ. Nó đã nghỉ ngơi trong giấc ngủ rất phúc lạc. Khi nó ra khỏi bụng mẹ, đứa trẻ nhỏ yếu theo đủ mọi cách, trải nghiệm đầu tiên của nó là sợ. Và nếu nó bị choáng vì sợ nó sẽ không cảm thấy yêu hướng tới người đầu tiên nó nhìn thấy, nó sẽ sợ người đó. Và nếu nó sợ ai đó nó sẽ bắt đầu ghét họ.
Lấy điều này như một nguyên tắc cơ bản: sợ không bao giờ tạo ra yêu. Nếu ai đó nói rằng không thể có yêu mà không có sợ, phát biểu đó là hoàn toàn sai. Nếu có sợ, không có khả năng của yêu. Không bao giờ có thể có yêu cùng sợ. Ngay cả nếu yêu được bày tỏ bên ngoài, không có yêu bên trong.
Phần lớn yêu mà chúng ta thấy trong thế giới này đều dựa trên sợ. Và yêu dựa trên sợ là giả. Đó là lí do tại sao trên bề mặt có yêu nhưng hận thù cứ thoát ra từ bên trong. Bạn cũng ghét người bạn yêu. Yêu là trên bề mặt và hận thù ở bên dưới vì bạn sợ mọi người. Nhớ điều này: người hăm doạ người khác đang bỏ lỡ cơ hội để nhận yêu. Nếu bố doạ con trai, ông ta sẽ không có khả năng có được yêu của con mình. Nếu chồng hăm doạ vợ, anh ta sẽ không có khả năng có được yêu của cô ấy. Anh ta sẽ có việc giả vờ yêu nhưng anh ta không có được yêu vì yêu chỉ trưởng thành trong không sợ, nó không trưởng thành trong sợ.
Ngay khi đứa trẻ được sinh ra nó trải nghiệm sợ – và đó là chỗ nguồn của hận thù được kích hoạt. Nguồn năng lượng của yêu không được kích hoạt. Phần lớn mọi người chết đi mà nguồn này không bao giờ trở nên được kích hoạt vì cuộc sống không cho nó cơ hội. Bạn nghĩ bạn yêu ai đó: điều đó không phải là yêu, nó chỉ là thèm khát. Ngay cả điều đó chỉ là thèm khát, ngay cả điều đó không là yêu. Yêu có thể trưởng thành chỉ qua thiền.
Đây là lí do tại sao nguồn của yêu và thân thiện bên trong bạn phải được phát triển. Nó phải được phát triển mặc cho mọi bản năng nguyên thuỷ, điều không cho nó cơ hội phát triển. Cuộc sống mà bạn đang dẫn đi không cho phép nó trưởng thành, chỉ hận thù được phát triển. Và điều bạn gọi là thân thiết chỉ là đạo đức giả và lễ phép. Thân thiện của bạn chỉ là việc thu xếp để thoát khỏi hận thù, để tránh né nó – nhưng nó không phải là thân thiện.
Thân thiện là điều khác hoàn toàn. Làm sao bạn có thể phát triển nguồn đó? Làm sao các cảm giác thân thiết có thể bắt đầu xảy ra bên trong bạn? Bạn phải thường xuyên tạo ra chỗ của thân thiện xung quanh bản thân bạn. Thông điệp về thân thiện phải được truyền cho mọi người quanh bạn. Sóng thân thiện phải được gửi đi. Và bên trong bản thân bạn, bạn phải cho nó năng lượng, bạn phải kích hoạt không gian thân thiện đó.
Khi bạn đang ngồi trên bờ sông, trao yêu cho sông đi. Tôi đang nói về sông vì trao yêu cho người có thể hơi chút khó khăn. Trao yêu cho cây đi – tôi đang nói về cây vì có thể khó trao yêu cho người. Trước hết, gửi yêu tới tự nhiên. Luân xa anahat, trung tâm tim có thể chảy dễ dàng hơn hướng tới tự nhiên vì tự nhiên không làm tổn thương bạn.
Vào thời cổ đại mọi người thật đáng ngạc nhiên: họ sẽ gửi thông điệp yêu tới toàn thế giới! Khi mặt trời mọc buổi sáng họ sẽ đón chào nó với tay chắp lại khi nói, “Vinh quang cho ngài! Trong từ bi vô hạn của ngài, ngài cho chúng tôi ánh sáng và sự rạng ngời.” Và việc tôn thờ này đã không phải là ngoại giáo, nó không từ dốt nát; nó có nghĩa, nó có nghĩa lớn. Nuôi dưỡng việc ghét mọi người chắc là không thể được với ai đó đã được rót đầy yêu với mặt trời, người chỉ bằng việc gọi sông là mẹ là trở nên được rót đầy với yêu, người gọi đất là mẹ và bằng việc nhớ điều này là được rót đầy với yêu. Điều đó là không thể được.
Đây là những người đáng ngạc nhiên, người đã cho các thông điệp về yêu cho mọi thứ của tự nhiên. Họ vun trồng lời cầu nguyện, yêu và và sùng kính ở mọi nơi. Điều này là được cần. Nếu bạn muốn hạt mầm của yêu bên trong bạn đâm chồi, chính điều đầu tiên là gửi thông điệp yêu tới tự nhiên. Nhưng các bạn là những người kì lạ thế: trăng sẽ ở trên trời cả đêm và bạn sẽ ngồi và chơi bài, và bạn sẽ tính toán bạn đã được hay mất bao nhiêu. Trăng sẽ ở trên kia và cơ hội đẹp cho yêu sẽ bị mất chẳng vì cái gì. Trăng đáng ra đã có thể đã thức tỉnh trung tâm của yêu bên trong bạn. Nếu bạn có thể ngồi cùng trăng trong vài khoảnh khắc say mê và truyền thông điệp của yêu, những tia sáng của nó có thể làm chuyển động cái gì đó bên trong bạn, cái gì đó bản chất, và bạn chắc sẽ được rót đầy với yêu.
Có những cơ hội ở mọi nơi… có những cơ hội ở mọi nơi. Sự tồn tại là đầy những điều đáng ngạc nhiên – trao yêu cho chúng đi. Bất kì khi nào bạn có được bất kì cơ hội nào để yêu, đừng để nó trôi qua, dùng nó đi. Chẳng hạn, bạn đang bước đi dọc theo đường và có hòn đá trên đường – chuyển nó sang bên đi. Đây là cơ hội tới hoàn toàn không mất phí, và nó sẽ biến đổi toàn thể cuộc sống của bạn. Công việc này là rất rẻ! Cái gì có thể là thiền rẻ hơn điều này? – bạn đang bước đi trên đường và bạn thấy hòn đá; bạn nhặt nó lên và để nó sang bên đường. Ai biết ai có thể đi qua, và ai biết ai có thể bị thương bởi hòn đá này? Bạn đã tiến hành một hàng động của yêu. Tôi bảo bạn điều này vì chính những điều nhỏ bé trong cuộc sống vun trồng hạt mầm yêu này bên trong bạn, những thứ nhỏ, rất nhỏ.
Đứa trẻ đang khóc trên phố và bạn chỉ đi qua – bạn không thể đợi môt vài giây và chùi nước mắt từ mắt nó được sao?
Abraham Lincoln ở trong cuộc họp Thượng viện thì một con lợn bị mắc kẹt trong cống. Ông ấy chạy ra khỏi cuộc họp vừa nói, “Dừng thảo luận một phút đi, tôi sẽ quay lại ngay.”
Đây là điều rất lạ để làm. Nghị viện Mĩ có lẽ chưa bao giờ dừng lại vì điều như vậy. Ông ấy chạy ra để giải phóng con lợn! Quần áo của ông ấy bị dính đầy bùn. Ông ấy lôi con lợn ra khỏi cống và thế rồi quay lại bên trong. Mọi người hỏi, “Cái gì vậy? Sao tổng thống dừng cuộc họp và chạy ra một cách kích động thế?”
Ông ấy trả lời, “Một mạng sống bị lâm nguy.”
Đây là hành động yêu đơn giản thế, nhưng đáng ngạc nhiên thế! Và những điều nhỏ, nhỏ bé này…. Và tôi thấy những người lọc nước trước khi uống để cho không sinh vật nào bị giết, nhưng không có yêu bên trong họ. Việc lọc nước không có giá trị gì; lọc nước trước khi uống là thói quen rất máy móc. Và họ không ăn ban đêm vì sợ rằng sinh vật nào đó sẽ bị giết, nhưng không có yêu trong tim họ cho nên điều này chỉ là vô nghĩa. Không thành vấn đề rằng họ lọc nước trước khi uống nó hay rằng họ không ăn ban đêm hay rằng họ không ăn thịt – không cái nào trong những cái này thành vấn đề. Người brahmin hay người Jaina sẽ không ăn thịt, nhưng đừng tưởng rằng đó là vì người đó đầy yêu bên trong – điều đó chỉ là vấn đề thói quen. Nó là ước định của người đó, nhưng người đó không có yêu bên trong người đó. Vâng, nếu điều này phát triển qua yêu của bạn, nó sẽ là điều phi thường.
Bất bạo hành là là tôn giáo tối thượng chỉ khi nó đã tiến hoá qua yêu. Nếu nó đã được đạt tới bằng việc đọc kinh sách hay bằng việc tuân theo truyền thống nào đó, thế thì nó không phải là tôn giáo. Trong cuộc sống có nhiều thứ nhỏ, nhỏ bé, những thứ rất nhỏ bé. Và bạn đã quên mất….
Điều tôi đang nói với bạn là ở chỗ nếu bạn đặt tay bạn lên vai ai đó, thế thì gửi cho người đó mọi yêu trong tim bạn qua tay bạn. Để mọi sinh lực của bạn, toàn thể tim bạn tụ lại trong tay bạn và thế rồi để tất cả nó đi ra. Bạn sẽ ngạc nhiên, phép thần sẽ xảy ra. Khi bạn nhìn vào trong mắt của ai đó, rót toàn thể tim bạn qua mắt bạn và bạn sẽ ngạc nhiên: mắt bạn sẽ trở thành phép thần và chúng sẽ làm chuyển cái gì đó bên trong người kia. Không chỉ yêu của bạn thức dậy, nhưng điều có thể xảy ra là bạn trở thành trung gian, nguyên nhân cho yêu của ai đó thức tỉnh. Khi một người yêu đúng, yêu trở nên hoạt động bên trong hàng nghìn người.
Đừng bỏ lỡ bất kì cơ hội nào để đánh thức trung tâm này cho thân thiện và yêu. Và nắm bắt cơ hội này, nhớ chìa khoá này: mọi ngày, trong quá trình của hai mươi tư giờ, nhớ làm một hay hai điều mà với điều đó bạn không mong đợi cái gì đền đáp lại. Bạn làm việc trong hai mươi bốn giờ một ngày và bạn làm điều đó vì bạn muốn cái gì đó đền đáp lại. Đều đặn, mọi ngày, làm cái gì đó mà với nó bạn không mong đợi có được bất kì cái gì đền đáp lại. Đây sẽ là những hành động của yêu và chúng sẽ giúp cho sinh ra yêu bên trong bạn. Nếu một người chỉ làm một điều mọi ngày mà với điều đó người đó không mong đợi cái gì quay trở lại, người đó sẽ có được nhiều từ nó vì điều này sẽ kích hoạt và phát triển trung tâm yêu bên trong người đó.
Cho nên làm cái gì đó mà với nó bạn không muốn bất kì cái gì đền đáp lại, không cái gì chút nào. Theo cách đó, thân thiện sẽ dần dần, dần dần tăng trưởng. Một khoảnh khắc sẽ tới khi bạn sẽ có khả năng là thân thiện với ai đó người lạ. Thế rồi sẽ có nhiều tăng trưởng hơn, và một khoảnh khắc sẽ tới khi bạn thậm chí sẽ có khả năng là thân thiện với ai đó là kẻ thù của bạn. Và thế rồi một khoảnh khắc sẽ tới khi bạn sẽ không phân biệt giữa ai là bạn và ai là thù.
Mahavira đã nói, “Mọi người là bạn tôi. Tôi cảm thấy không có thù hằn hướng tới bất kì người nào.”
Đây không phải là ý nghĩ, nó là việc cảm. Nó không phải là ý nghĩ trong tâm trí nhưng là trạng thái trong đó bạn cảm thấy rằng không ai là kẻ thù của bạn. Và khi nào trạng thái ‘không ai là kẻ thù của tôi’ nảy sinh? Nó nảy sinh khi bạn không còn là kẻ thù của bất kì người nào. Có thể là Mahavira vẫn có kẻ thù nào đó, nhưng Mahavira đang nói rằng không ai là kẻ thù của ông ấy. Điều này ngụ ý gì? Nó ngụ ý rằng ông ấy đang không mang thù hằn nào. Mahavira đang nói rằng ông ấy không nuôi dưỡng thù hằn. Đó phải là khoảnh khắc vui sướng làm sao!
Khi bạn yêu một người nhiều niềm vui thế nảy sinh: thế thì có thể có một giới hạn cho niềm vui mà ai đó trải nghiệm, người có khả năng yêu toàn thế giới không? Việc này không tốn phí gì cả, bạn chẳng mất gì và bạn thu được nhiều. Đó là lí do tại sao tôi không nói rằng Mahavira và Phật là người từ bỏ: trong thế giới này họ là những người đã tận hưởng cuộc sống nhiều hơn bất kì người nào. Trong thế giới này họ đã tận hưởng nhiều nhất. Bạn có thể là người từ bỏ, nhưng họ thì không. Họ đã mở nhiều cánh cửa thế của phúc lạc vô giới hạn, vô hạn. Họ đã uống say và biết điều tối thượng nhất, cái đẹp nhất, điều thiêng liêng trong thế giới này. Và bạn biết cái gì? – bạn không biết bất kì cái gì ngoại trừ chất độc. Họ đã trải nghiệm nước cam lồ.
Bạn phải rèn luyện cho cuộc sống của bạn về những khoảnh khắc tối thượng khi bạn sẽ có khả năng mở rộng yêu của bạn tới toàn thể thế giới và các tia sáng của yêu sẽ toả ra từ tim bạn. Nhưng để điều đó xảy ra sẽ cần phương pháp. Phải chắc rằng bạn làm hành động yêu nhỏ mọi ngày. Làm nó một cách có ý thức. Cả ngày cho bạn hàng nghìn cơ hội để diễn đạt yêu của bạn. Nhưng bạn có nhiều thói quen xấu: bạn bỏ lỡ mọi cơ hội để diễn đạt yêu của bạn nhưng bạn không bỏ lỡ một cơ hội để diễn đạt hận thù của bạn. Bạn càng bỏ lỡ các cơ hội để diễn đạt hận thù của bạn càng tốt, và bạn càng lấy nhiều cơ hội để diễn đạt yêu của bạn càng tốt. Để các cơ hội ghét qua đi. Thỉnh thoảng, để chúng đi qua bằng việc không dùng đến. Và thỉnh thoảng dùng các cơ hội để yêu một cách có ý thức. Điều này sẽ tăng tốc quá trình thiền của bạn vô cùng.
Cho nên chìa khoá thứ nhất là thân thiện, và chìa khoá thứ hai là từ bi. Từ bi cũng là một dạng của thân thiện, nhưng tôi đang nhắc tới nó một cách tách rời vì nó cũng chứa một số yếu tố khác. Điều tôi ngụ ý bởi ‘các yếu tố khác’ là ở chỗ nếu bạn nhìn vào người khác quanh bạn, bạn sẽ cảm thấy từ bi với họ. Ngay bây giờ nhiều người đang ngồi ở đây: người ta chẳng bao giờ biết, đến tối một trong số họ có thể đã chết. Đằng nào thì vào một buổi tối nào đó mọi người sẽ chết, một ngày nào đó chúng ta tất cả sẽ qua đời. Và nếu tôi nhận ra rằng trong số mọi người đang ngồi trước tôi, tôi có thể chẳng bao giờ thấy một trong những khuôn mặt của họ lần nữa, tim tôi chẳng lẽ không rót đầy bằng từ bi với họ sao?
Vừa nãy tôi đã ra thăm khu vườn và hoa đã nở ở đó sẽ tàn lụi đi lúc buổi tối. Cuộc sống của chúng là rất ngắn ngủi: chúng nở buổi sáng và đến tối chúng đã mất rồi. Khi bạn nhớ tới sự kiện rằng những hoa này đang mỉm cười bây giờ sẽ héo đi và rụng và trộn với bụi cát buổi tối, chẳng lẽ điều này không rót đầy bạn bằng từ bi với chúng sao? Chẳng lẽ ý tưởng rằng ngôi sao nào đó trên trời đêm đột nhiên ngừng lại và rơi xuống không rót đầy bạn bằng từ bi với các ngôi sao sao? Nếu như có hiểu biết sâu, khi chúng ta nhìn quanh mình, chúng ta sẽ cảm thấy từ bi hướng tới mọi thứ, chúng ta chắc sẽ cảm thấy thông cảm hướng tới mọi thứ. Cuộc gặp gỡ của chúng ta là ngắn ngủi thế, cuộc sống này là khó khăn thế, cơ hội này là hiếm hoi thế; nhiều đam mê thế, nhiều ham muốn thế, nhiều đau đớn bên trong từng người thế… và dầu vậy chúng ta vẫn bằng cách nào đó sống và yêu và sáng tạo công việc nghệ thuật – bao nhiêu từ bi có thể có mà điều này không tạo ra được?
Một người có lần nhổ vào Phật. Người này nổi giận tới mức anh ta nhổ vào ông ấy. Phật chùi chỗ nhổ đi và nói với người này, “Ông muốn nói cái gì đó thêm nữa không?”
Ananda, đệ tử đang ngồi cùng Phật, nói, “Thầy đang nói về cái gì vậy? Anh ta đã nói cái gì? Cứ ra lệnh cho tôi và tôi sẽ chăm nom anh ta. Đây là giới hạn, rằng anh ta nhổ vào thầy!”
Nhưng Phật nói, “Anh ta đang cố nói cái gì đó và anh ta không có ngôn ngữ cho nó. Anh ta đang cố nói cái gì đó và ngôn ngữ của anh ta là bất lực và thôi thúc bên trong của anh ta là mãnh liệt. Anh ta không thể nói được nó cho nên anh ta đã nói qua hành động.”
Điều này tôi gọi là từ bi, rằng Phật đã cảm thấy thông cảm với người này vì ngôn ngữ của anh ta là bất lực thế. Người này đã cố nói cái gì đó, anh ta đã cố diễn đạt cái gì đó và anh ta rất giận. Anh ta không thể tìm ra lời cho nên anh ta đã diễn đạt nó bằng việc nhổ. Khi ai đó tới tôi với yêu và cầm tay tôi, tôi cảm thấy nhiều từ bi thế: anh ta đang cố nói cái gì đó nhưng ngôn ngữ là không thích hợp. Người đó đang cố nói cái gì đó bằng việc cầm tay tôi. Khi người ta ôm ai đó ngôn ngữ là không thích hợp. Con người là bất lực thế và anh ta đang cố nói cái gì đó, cho nên anh ta mang tim anh ta lại gần tim người khác vì anh ta không thể tìm được cách khác.
Hôm qua khi tôi đang rời khỏi đây một số người bắt đầu chạm chân tôi, và tôi cảm thấy nhiều từ bi thế. Con người bất lực làm sao! Anh ta cố nói cái gì đó và anh ta không có khả năng nói, cho nên anh ta chạm chân người khác. Một trong những người bạn thân của tôi đã bước đằng sau tôi; anh ấy rất lí trí và anh ấy nói, “Không, không! Đừng làm điều đó!” Anh ấy cũng đúng. Thật đáng buồn thế với điều đã xảy ra cho thế giới này. Những người đang chạm chân người khác là đích thực, nhưng bây giờ có những người muốn bạn chạm chân họ. Cho nên thực ra điều anh ấy đã nói là đúng: “Không, không! Đừng làm điều đó.”
Tôi thấy điều anh ấy nói là cả đúng và sai. Anh ấy là đúng khi anh ấy nói rằng điều sai cho bất kì người nào trong thế giới này là cho phép ai đó khác chạm chân họ, nhưng nó cũng sẽ là thế giới sai nếu không có người nào còn lại, người có chân mà người ta có thể muốn chạm vào. Và nó cũng sẽ là thế giới sai nếu như không còn bất kì trái tim nào mà có thể cúi mình ở chân của ai đó. Một thế giới nơi chúng ta không được tràn ngập với cảm giác mà có thể được diễn đạt chỉ bằng việc chạm chân của ai đó chắc sẽ là thế giới buồn.
Bạn có hiểu điều tôi đang nói không? – nó chắc cũng là một thế giới buồn nếu chúng ta không bao giờ được tràn ngập với cảm giác mà chỉ có thể được diễn đạt bằng việc chạm chân ai đó. Con người chắc sẽ trở nên rất khô khan, không có nghĩa. Và tôi đã từng bị ngạc nhiên rằng khi tôi thấy ai đó cúi mình và chạm chân tôi, tôi có thể thấy rằng người đó không chạm chân tôi, người đó đang thấy cái gì đó trong chân tôi: với người đó, người đó đang chạm chân của tính thượng đế. Tôi đang nhắc nhở bạn về điều này. Và mãi cho tới giờ, bất kì khi nào bất kì người nào đã cúi mình dưới chân của ai đó khác – nếu người đó đã bị ép buộc điều đó là chuyện khác – nhưng bất kì khi nào người đó đã cúi mình người đó thực sự cúi mình dưới chân của điều thiêng liêng. Sau rốt, bất kì người nào có cái gì trong chân họ mà đáng để cúi mình xuống? Nhưng có những cảm giác bên trong mà không thể được diễn đạt bằng bất kì cách nào khác.
Hôm qua ai đó yêu tôi đã ở trong phòng cùng tôi. Buổi tối, khi tôi bắt đầu đi tắm, tôi bật đèn lên và anh ta nói, “Bây giờ đó là ánh sáng, để tôi chạm chân thầy.”
Tôi thực sự ngạc nhiên! Và anh ta chạm chân tôi và tôi thấy nước mắt trong mắt anh ta. Không có gì đẹp hơn trên thế gian này so với những giọt nước mắt đó. Trên thế gian này không thơ ca, không bài ca nào là đẹp hơn những giọt nước mắt đó, nước mắt tới trong khoảnh khắc của yêu. Và nếu bạn hiểu, nếu bạn nhớ, nếu bạn có thể thấy, làm sao bạn không thể được rót đầy với từ bi?
Nhưng bạn thấy cái gì? – bạn thấy những thứ trong mọi người mà không cho nảy sinh từ bi trong bạn mà chỉ cho phê bình. Bạn đang thấy trong mọi người điều làm lẩy cò cái ác của bạn thay vì từ bi của bạn. Bạn đang nhìn vào sự không chân thực trong mọi người, vào điều không phải là tim họ mà là sự bất lực của họ.
Một người chửi rủa tôi – đây có là tim của anh ta không? Không, nó phải là sự bất lực của anh ta. Có tim bên trong người tồi tệ nhất, và nếu bạn có khả năng thấy nó bạn sẽ được rót đầy bởi từ bi, bạn sẽ được rót đầy với từ bi lớn.
Phật nói vào sáng hôm đó, “Ta cảm thấy từ bi, nhiều từ bi thế. Ngôn ngữ là không thích hợp thế, Ananda. Tim của con người đang cố nói nhiều thế và nó không thể xoay xở được điều đó.” Ông ấy đơn giản hỏi người này, “Ông muốn nói cái gì đó thêm nữa không?”
Cái gì thêm nữa mà người này có thể đã nói được? Bây giờ khó mà nói bất kì cái gì. Người này bỏ đi. Trong đêm anh ta hối hận nhiều tới mức ngày hôm sau anh ta đi tới Phật để xin lỗi. Anh ta sụp xuống chân Phật và bắy đầu khóc. Phật nói, “Ananda, ông có thấy ngôn ngữ khôn thích hợp làm sao không? Bây giờ lần nữa anh ta muốn nói cái gì đó và anh ta không có khả năng nói. Hôm qua anh ta đã cố nói cái gì đó và anh ta đã không có khả năng nói và anh ta đã cư xử theo cách nào đó, và bây giờ lần nữa anh ta đang cư xử theo cách nào đó. Ananda, ngôn ngữ là rất không thích hợp và người này xứng đáng với từ bi lớn.”
Cuộc sống là ngắn ngủi, chỉ vài ngày. Tôi đang nói điều này dường như nó chỉ dài vài ngày, nhưng trong thực tại thậm chí không tới vài khoảnh khắc tiếp là chắc chắn. Và nếu trong vài khoảnh khắc này của cuộc sống chúng ta không học từ bi với nhau, chúng ta đã không là con người; chúng ta đã không biết cuộc sống, chúng ta đã không nhận ra nó.
Cho nên lan toả từ bi khắp xung quanh bạn đi. Nhìn quanh bạn đi – mọi người bất hạnh thế, đừng thêm vào bất hạnh của họ. Từ bi của bạn sẽ làm giảm bớt bất hạnh của họ; chỉ một lời của từ bi sẽ làm giảm bớt bất hạnh của họ. Đừng thêm vào bất hạnh của họ. Tất cả các bạn đều đang thêm vào bất hạnh của nhau; tất cả các bạn đang giúp nhau bất hạnh hơn. Từng người đều có nhiều người đằng sau mình đang làm cho anh ta bất hạnh. Nếu hiểu biết về từ bi có đó, thế thì bạn sẽ thay đổi mọi cách mà bạn gây ra bất hạnh trong người khác. Và nếu bạn có thể mang hạnh phúc tới cuộc sống của người nào đó, bạn sẽ tìm ra cách để làm điều đó.
Nhớ một điều: người mang bất hạnh tới người khác đến cuối cùng bản thân người đó trở nên bất hạnh, và người mang hạnh phúc tới người khác đến cuối cùng đạt tới những đỉnh cao của hạnh phúc. Đó là lí do tại sao tôi đang nói rằng ai đó cố cho hạnh phúc thì phát triển trung tâm hạnh phúc bên trong bản thân người đó, và ai đó cố mang bất hạnh cho người khác thì phát triển trung tâm bất hạnh bên trong bản thân người đó. Quả không tới từ bên ngoài, quả được tạo ra bên trong bạn. Bất kì cái gì bạn làm, bạn phát triển tính cảm nhận cho nó bên trong bản thân bạn. Ai đó muốn yêu phải cho yêu của người đó. Ai đó muốn phúc lạc phải bắt đầu chia sẻ phúc lạc của người đó. Ai đó muốn hoa trút xuống nhà người đó phải trút hoa lên nhà của những người khác. Không có cách khác. Cho nên từ bi là cảm xúc mà từng người phải phát triển để đi vào trong thiền.
Từ “Con đường của Thiền”, Ch.5
