Thế rồi có một số điều nhỏ mà tôi cũng muốn nói. Điều quan trọng với bạn là biết rằng mọi ý nghĩ của bạn tới từ bên ngoài. Không ý nghĩ nào trong chúng tới từ bên trong, tất cả chúng đều tới từ bên ngoài. Có thể có cơ sở bên trong nào đó cho ý nghĩ bên trong bạn, nhưng nhớ rằng mọi ý nghĩ của bạn tới từ bên ngoài. Bản thân các ý nghĩ tới từ bên ngoài nhưng có những đường mòn chạy bên trong bạn.
Nếu người nào đó nghĩ về tiền, ý nghĩ về tiền phải đã tới từ bên ngoài nhưng ham muốn về tiền tới từ bên trong, hạt mầm của nó là bên trong. Các ý nghĩ tới từ bên ngoài và thế rồi gắn bản thân chúng vào ham muốn của bạn. Nếu ai đó đang nghĩ về dục ham muốn về dục tới từ bên ngoài, nhưng có hạt mầm bên trong mà ham muốn này gắn bản thân nó vào. Ý nghĩ của bạn tới từ bên ngoài nhưng có hạt mầm cho ý nghĩ này bên trong bạn. Mọi ý nghĩ của bạn tới từ bên ngoài.
Để làm thuần khiết ý nghĩ của bạn điều quan trọng là nhận ra rằng ý nghĩ đi vào tâm trí bạn không tới một cách ngẫu nhiên. Bạn phải tỉnh táo với sự kiện rằng các ý nghĩ đi vào bạn là những ý nghĩ bạn thực tại muốn; phần còn lại bạn chỉ vứt đi.
Như tôi đã nói trước đây, nếu ai đó ném rác vào nhà bạn, bạn sẽ đánh người đó, nhưng nếu ai đó đang ném rác vào trong tâm trí của bạn, bạn sẽ không đánh người đó. Nếu tôi gặp bạn trên đường và bắt đầu kể cho bạn câu chuyện về bộ phim, bạn sẽ không phản đối. Nhưng nếu tôi tới nhà bạn và ném rác nào đó vào nhà của bạn, bạn sẽ hỏi tôi, “Anh làm gì đấy? Điều này là không đúng!” Và nếu tôi đổ rác vào tâm trí bạn, nếu tôi kể cho bạn câu chuyện bộ phim bạn sẽ lắng nghe nó rất hài lòng.
Bạn không nhận biết rằng tâm trí của chúng ta cũng có thể bị đổ rác vào. Các bạn là kẻ thù của nhau: các bạn cứ xả rác vào tâm trí của nhau. Những người bạn coi là bạn của bạn đang làm gì cho bạn? – không ai phản bội bạn nhiều hơn là họ làm. Kẻ thù của bạn là tốt hơn họ; ít nhất kẻ thù của bạn không trút lên đầu bạn bằng rác vì họ không nói với bạn.
Tất cả các bạn đều đang trút lên đầu nhau bằng rác và bạn ngủ say tới mức bạn không thấy ra cái bạn đang nhận vào. Bạn nhận mọi thứ vào. Bạn giống như nhà khách nơi không có người trông nom nhà cửa và không có người gác bên ngoài để xem ai đi vào và ai đi ra. Bạn là chỗ mà bất kì người nào cũng có thể đi vào người, con vật, kẻ trộm hay kẻ lừa dối. Và khi người đó cảm thấy thích người đó có thể ra đi và nếu người đó cảm thấy không thích ra đi người đó sẽ ở lại.
Tâm trí bạn phải không giống như nhà khách. Nếu tâm trí bạn giống như nhà khách, nếu nó không được bảo vệ tốt, thế thì sẽ khó cho bạn trở nên tự do khỏi các ý nghĩ không thuần khiết. Bạn phải quan sát một cách có ý thức tâm trí của bạn.
Bước thứ hai hướng tới việc đạt tới sự thuần khiết của ý nghĩ là nhu cầu quan sát ý nghĩ của bạn. Nên có tính quan sát nào đó. Bạn nên thường xuyên quan sát điều đang xảy ra bên trong bạn và bỏ bất kì cái gì là vô dụng.
Gần đây, tôi mới đi du hành. Có hai người chúng tôi trong một khoang tầu hoả, người khác và bản thân tôi. Anh ta muốn tán chuyện với tôi. Ngay khi tôi ngồi vào ghế anh ta đã mời tôi thuốc lá. Tôi nói, “Tiếc quá, tôi không hút thuốc.”
Anh ta cất lại điếu thuốc lá. Một chút sau anh ta lấy ra một lá trầu và đưa nó cho tôi: “Xin ông nhận nó.”
Tôi nói, “Thật tiếc, tôi không muốn dùng nó.”
Lần nữa anh ta cất nó đi và ngồi xuống. Thế rồi anh ta lấy ra tờ báo và hỏi tôi, “Ông có muốn đọc nó không?”
Tôi nói, “Tôi không muốn đọc.”
Thế rồi anh ta nói với tôi, “Sao mà khó khăn thế – ông từ chối chấp nhận bất kì cái gì tôi đề nghị với ông.”
Tôi nói, “Người đơn giản chấp nhận mọi thứ là kẻ ngu. Và với điều ông đề nghị cho tôi, tôi cũng muốn tách xa khỏi ông. Tôi sẽ không nhận nó, nhưng tôi cũng ước nó được lấy đi khỏi ông.”
Nếu bạn không có gì để làm, bạn làm gì? Bạn sẽ cầm tờ báo và bắt đầu đọc nó vì bạn chẳng có gì để làm. Đơn giản ngồi và không làm gì chắc sẽ là tốt hơn thu thập mọi thứ tạp nham đó. Không có gì sai với việc không làm gì, nhưng có một số kẻ ngu nói rằng làm bất kì cái gì là tốt hơn không làm gì. Điều này là không đúng. Không làm gì bao giờ cũng là tốt hơn làm cái gì đó có hại, vì ít nhất trong những khoảnh khắc đó bạn không mất bất kì cái gì và bạn không thu thập bất kì rác nào.
Cho nên nhận biết về điều này đi. Nếu bạn quan sát chuyển động của các ý nghĩ bên trong bạn, sẽ không khó để giữ cho ý nghĩ của bạn là thuần khiết. Và không khó để nhận ra các ý nghĩ không thuần khiết: các ý nghĩ tạo ra một loại bất ổn bên trong bạn là các ý nghĩ không thuần khiết và các ý nghĩ tạo ra luồng an bình bên trong bạn là các ý nghĩ thuần khiết. Các ý nghĩ mang tới niềm vui cho bạn là thuần khiết và các ý nghĩ tạo ra bất kì loại rối loạn nào là các ý nghĩ không thuần khiết. Bạn phải tránh các ý nghĩ như vậy. Và nếu bạn thường xuyên quan sát tâm trí của bạn, các ý nghĩ của bạn sẽ trở nên ngày càng thuần khiết hơn.
Và điều thứ ba: có nhiều ý nghĩ không thuần khiết trên thế giới mà cứ liên tục lặp lại. Những ý nghĩ không thuần khiết này tạo ra lửa, và khói từ những ý nghĩ không thuần khiết này đi vào trong tâm thức của bạn và bao quanh bạn và làm ngột ngạt bạn. Nhưng đừng quên rằng có vài ngọn lửa của ý nghĩ thuần khiết vẫn đang cháy, vẫn có vài con sóng của ý nghĩ thuần khiết đang sống. Trong toàn thể đại dương của bóng tối vẫn có vài nguồn sáng. Cố ở gần những nguồn sáng đó đi. Đây là điều tôi gọi là satsang.
Mặc dầu thế giới rất tối nó không phải là tất cả đều tối, vẫn có vài ngọn đèn đang cháy. Cho dù chúng được làm bằng đất sét và cho dù bấc đèn là nhỏ, ít nhất chúng tồn tại. Bạn nên cố ở gần chúng vì khi bạn đem chiếc đèn chưa thắp sáng của bạn tới chiếc đèn đã thắp sáng, có mọi khả năng là bằng việc ở gần thế với chiếc đèn đã thắp sáng, chiếc đèn chưa thắp sáng sẽ lại sáng lên. Có thể là nó nữa sẽ mất đi khói và bắt đầu cháy sáng lần nữa.
Đi tới gần ngọn lửa đại diện cho chân, thiện và mĩ đi. Mang bản thân bạn tới gần chúng hơn. Chuyển tới gần những ý nghĩ đó, tới những người đó, vào trong sóng của của những ý nghĩ đó nơi việc thắp sáng chiếc đèn của bạn trở thành có thể.
Bạn có thể làm điều này theo ba cách: bằng việc ở gần các ý nghĩ thuần khiết và thực, bằng việc ở gần những người thuần khiết và thực, và điều chính yếu và quan trọng nhất, bằng việc ở gần tự nhiên. Tự nhiên không bao giờ có các ý nghĩ không thuần khiết. Nếu bạn nhìn lên trời và bạn liên tục nhìn vào nó, bạn sẽ thấy rằng trời không khuyến khích bất kì ý nghĩ không thuần khiết nào trong bạn. Thay vì thế nó sẽ xoá đi mọi rác trong đầu bạn và bạn sẽ thấy rằng bằng việc nhìn lên trời bạn cảm thấy bạn đã trở thành một với nó. Nếu bạn nhìn vào thác nước bạn sẽ cảm thấy rằng bạn đã trở thành một phần của thác nước. Nếu bạn ở trong rừng đầy mầu xanh bạn sẽ cảm thấy bạn cũng đã trở thành một trong các cây.
Xưa kia một người hỏi một hiền nhân, “Tôi muốn biết chân lí. Làm sao tôi làm điều đó?”
Hiền nhân nói, “Có quá nhiều người vào khoảnh khắc này, quay lại khi không có ai xung quanh.”
Anh ta đã không đi tới gặp hiền nhân này cả ngày, anh ta đợi cho tới tối khi không có người nào xung quanh. Trời đã tối, đèn được thắp lên và hiền nhân này đang một mình. Hiền nhân vừa định đóng cửa thì người này nói, “Đợi đã! Giờ không còn ai. Ông đã gặp tất cả mọi người tới gặp ông. Tôi đã chờ bên ngoài cho mọi người ra về để cho tôi có thể vào. Bây giờ tôi ở đây và tôi muốn hỏi ông làm sao tôi có thể trở nên im lặng và làm sao tôi có thể có được chứng ngộ?”
Hiền nhân đáp, “Đi ra ngoài đi. Không thể ở trong lều này vì đèn đang cháy sáng đã được làm bởi con người. Và không thể ở bên trong lều này vì bản thân lều đã được con người làm ra. Ra ngoài đi. Có thế giới lớn bên ngoài mà đã không được tạo ra bởi bất kì người nào, nó đã được Thượng đế tạo ra. Đi ra ngoài nơi không có dấu hiệu sáng tạo của con người.”
Nhớ, con người là con vật duy nhất để lại dấu vết không thuần khiết đằng sau; không con vật nào khác làm điều đó.
Họ đi ra ngoài. Có tre, lúc đó là đêm trăng tròn và trăng ở ngay đỉnh đầu. Hiền nhân đứng trước các cây… một phút, hai phút, mười phút, mươi lăm phút… cho tới khi người này hỏi, “Xin nói cái gì đó đi. Ông chỉ đứng yên tĩnh. Tôi không hiểu.”
Hiền nhân nói, “Nếu ông có thể hiểu ông chắc đã hiểu. Đơn giản đứng yên tĩnh đi. Ta đã trở thành tre và ông cũng có thể trở thành tre.”
Người này nói, “Điều này là rất khó.”
Và hiền nhân nói, “Đây là phương pháp của ta. Khi ta đứng gần những cây tre này, sau một lúc, ta quên mất rằng ta là khác và ta trở thành tre. Khi nhìn lên trăng, sau một lúc ta quên mất rằng ta là khác và ta trở thành trăng.”
Ở gần tự nhiên, nếu bạn có thể khám phá ra tính một giữa bản thân bạn và tự nhiên, thế thì theo cách huyền bí các ý nghĩ của bạn sẽ trở thành thuần khiết. Sự không thuần khiết của ý nghĩ của bạn sẽ bắt đầu trở nên ít đi. Cho nên có ba cách: sự thuần khiết của ý nghĩ… và có vô số con đường cho sự thuần khiết của ý nghĩ. Người thuần khiết không bao giờ chết, họ hiện diện mãi mãi – nhưng đôi khi chúng ta mù tới mức không người sống này đã bao giờ dường như là thuần khiết với chúng ta. Chỉ người chết dường như là thuần khiết với chúng ta. Nhưng rất khó giao cảm với người chết, và vậy mà mọi tôn giáo của thế giới đều tôn thờ người chết. Không một tôn giáo nào tôn thờ sống; tất cả họ tôn thờ chết. Và họ có ý tưởng sai này rằng mọi người vĩ đại người đã được sinh ra, đều đã sống, và không thể có nhiều hơn. Và họ có ý tưởng này rằng nếu một người đang sống người đó không thể là thiêng liêng.
Bao giờ cũng có những người chứng ngộ trên trái đất, họ hiện diện ở mọi nơi. Nếu bạn có mắt bạn có thể nhận ra họ. Và điều quan trọng là ở chỗ cho dù tương ứng với phán xét và mong đợi của bạn, họ không tuyệt đối thuần khiết, làm sao quá khứ không thuần khiết của họ làm bạn băn khoăn?
Có một thầy tu khổ hạnh fakir thường nói, “Tôi đã học được cái gì đó từ bất kì người nào tôi đã gặp cho tới giờ.”
Ai đó hỏi ông ấy, “Làm sao điều này là có thể? Ông có thể học được cái gì từ kẻ trộm?”
Ông ấy nói, “Có lần chuyện xảy ra là trong một tháng tôi đã là khách ở nhà của một kẻ trộm. Anh ta sẽ rời khỏi nhà mọi đêm để đi ra ngoài và ăn trộm, và anh ta sẽ trở về vào ba hay bốn giờ sáng. Tôi hỏi anh ta, ‘Vậy, cái gì đã xảy ra?’
Anh ta đáp, “Hôm nay chẳng có gì, có thể ngày mai.”
Anh ta đã không xoay xở ăn trộm bất kì cái gì trong cả tháng. Lúc thì có người gác cửa, lúc thì mọi người của nhà này sẽ thức dậy, lúc thì anh ta không thể phá được ổ khoá, lúc thì anh ta vào nhà nhưng không thể xoay xở ăn trộm được bất kì cái gì. Và mọi đêm kẻ trộm này trở về nhà mệt mỏi và tôi hỏi anh ta, “Vậy, cái gì đã xảy ra?” Và anh ta nói, “Không hôm nay, nhưng có thể tôi sẽ xoay xở ngày mai.”
“Đây là điều tôi biết từ anh ta: nếu nó không xảy ra hôm nay, đừng lo nghĩ. Nhớ, nó có thể xảy ra ngày mai. Khi kẻ trộm đã đi ra để ăn trộm, làm cái gì đó sai, có thể đầy hi vọng thế..
Cho nên ông fakir nói, “Vào những ngày mà tôi đi tìm Thượng đế, tôi đã muốn đánh cắp Thượng đế. Tôi đã cảm thấy những bức tường và và gõ vào cửa nhưng tôi không thể tìm được cách. Tôi đã mệt mỏi và ngã lòng và tôi đã nghĩ, ‘Điều đó là vô vọng. Bỏ nó thôi.’ Nhưng kẻ trộm kia đã cứu tôi – chỉ bằng việc nói, ‘Nó đã không xảy ra hôm nay, nhưng có thể nó sẽ xảy ra ngày mai’. Và tôi đã làm điều này thành câu châm ngôn: nếu không hôm nay, có thể ngày mai. Và thế rồi một hôm điều đó đã xảy ra – kẻ trộm đã xoay xở ăn trộm cái gì đó và tôi cũng tìm thấy điều thiêng liêng.”
Cho nên không phải là bạn có thể học chỉ từ những người đã nhận ra. Bạn phải có thông minh và hiểu biết để học, và thế thì với bạn toàn thế giới là đầy những người đã nhận ra. Nếu họ không sẵn có, thế thì….
Chẳng hạn, đã có những người đi qua Mahavira và nghĩ rằng ông ấy chỉ là tên vô lại, người trần trụi: “Ai biết người này là ai? Có thể ông ta là người điên!” Đã có nhiều người không nhận ra Mahavira. Bạn có thể đã nghe mọi người nói rằng một người là nangaluchcha: từ này lần đầu tiên được dùng để mô tả Mahavira vì ông ấy đã trần trụi, nanga, và ông ấy thường cạo trọc đầu, luchcha. Mọi người thường nói, “Ông ấy là một nangaluchcha.” Ngày nay từ này được coi là sự sỉ nhục. Ở Ấn Độ, nếu ai đó gọi bạn là thế này, bạn sẽ nổi giận. Nhưng nó đã lần đầu tiên được dùng cho hiền nhân trần trụi và trọc đầu đó, Mahavira. Cho nên có những người đi qua bên cạnh Mahavira và nghĩ, “Ai biết ông ấy phải là loại người gì?” Đã có những người đánh ông ấy và đập ông ấy. Họ tưởng rằng ông ấy là kẻ lừa gạt, kẻ vô lại, một loại kẻ xâm nhập nào đó. Đây là những người đã không hiểu Mahavira.
Đã có những người đóng đinh Christ cứ tưởng rằng ông ấy là kẻ nói dối. Đã có những người đầu độc Socrates. Và đừng nghĩ rằng những người như vậy đã chỉ có ở những ngày xưa đó; họ đang hiện diện bên cạnh từng người trong các bạn đấy. Đây là cách mọi người là vậy. Thậm chí bây giờ, nếu bạn có cơ hội bạn chắc sẽ đầu độc Socrates, và một nửa cơ hội được cho bạn sẽ đóng đinh Christ lần nữa. Và nếu bạn có cơ hội bạn chắc sẽ nhìn Mahavira và cười người điên này.
Nhưng từ khi họ chết và bạn tôn kính người chết, họ không là vấn đề. Khó tôn kính ai đó còn sống. Khó chấp nhận người đó và hiểu người đó. Cho nên nếu bạn thực sự tìm kiếm chân lí thế thì toàn thế giới là đầy những người chứng ngộ. Điều chưa bao giờ xảy ra và nó sẽ không bao giờ xảy ra là không có người chứng ngộ nào sẵn có. Và ngày điều xảy ra là chuỗi những người chứng ngộ dừng lại, từ ngày đó trở đi không ai sẽ trở nên chứng ngộ thêm nữa vì chính bản thân dòng suối sẽ đi tới chỗ kết thúc. Nó sẽ trở thành sa mạc. Rộng hay hẹp, dòng suối này bao giờ cũng chảy. Quen thuộc với nó đi, được kết nối với nó đi. Không phải là khi bạn tìm ra người chứng ngộ bạn sẽ lập tức hiểu. Nhưng nếu bạn giữ mắt mở, việc hiểu sẽ tới qua những điều nhỏ bé.
Trong một cuốn sách, tôi đã đọc về một hiền nhân người vẫn làm việc ở độ tuổi sáu mươi. Tên ông ấy là Rajababu, như mẹ ông ấy đã gọi tên ông ấy. Ông ấy đã trở nên già nhưng mọi người vẫn gọi ông ấy là Rajababu. Một hôm ông ấy đi ra ngoài đi dạo. Mặt trời còn chưa mọc và ông ấy bước tới vùng ngoại vi của làng. Một người đàn bà đang cố đánh thức con trai mình, nói với nó, “Rajababu, con định ngủ bao lâu nữa? Trời sáng rồi, giờ dậy đi.”
Ông ấy đang bước đi với chiếc gậy trong tay thì ông ấy nghe thấy, “Rajababu, con định ngủ bao lâu nữa? Trời sáng rồi, giờ dậy đi.”
Ông ấy nghe thấy điều này, quay lại và đi về nhà. Ông ấy cảm thấy, “Bây giờ sẽ khó đây… hôm nay mình đã nhận được thông điệp cho mình. Hôm nay mình đã nghe thấy, ‘Rajababu, con định ngủ bao lâu nữa? Trời sáng rồi, giờ dậy đi!”‘ Và ông ấy nói, “Thế là đủ rồi! Bây giờ nó được kết thúc.”
Bây giờ ai biết người đàn bà nào đã nói điều này để đánh thức con cô ấy – nhưng với ai đó có hiểu biết nó trở thành thông điệp thiêng liêng. Và có thể là ai đó đang cố dạy bạn cái gì đó và bạn không có tai để nghe hay không có mắt để thấy. Bạn chỉ ngồi và nghe, nghĩ rằng có thể nó được ngụ ý cho ai đó khác.
Cho nên ở gần chân lí, khao khát chân lí, tìm kiếm chân lí, khám phá và nuôi dưỡng những ý nghĩ thuần khiết trong cuộc sống của bạn đi, ở gần tự nhiên đi. Đây là những hoàn cảnh và nền móng giúp đỡ cho sự phát triển của các ý nghĩ thuần khiết.
Từ “Con đường của Thiền”, Ch.4
