Người bạn khác đã hỏi: Dục có là năng lượng sáng tạo không? Làm sao mối quan hệ giữa chồng và vợ được làm thành có tính sáng tạo?
Đây là một câu hỏi quan trọng. Có rất ít người mà với họ câu hỏi này sẽ không là quan trọng.
Chỉ có hai kiểu người trên thế giới này: một kiểu là những người đang khổ vì dục, và kiểu kia là những người đã biến đổi năng lượng dục của họ thành yêu.
Bạn sẽ ngạc nhiên mà biết rằng dục và yêu là hai điều đối lập. Khi yêu tăng trưởng dục trở nên ít đi, và nếu yêu trở nên ít đi dục trở nên nhiều hơn. Bạn càng yêu nhiều bạn sẽ càng ít dục; và nếu bạn được rót đầy toàn bộ bởi yêu sẽ không có dục nào bên trong bạn. Nhưng nếu không có yêu, bên trong bạn mọi thứ sẽ có tính dục.
Biến đổi, thăng hoa của năng lượng dục chỉ có thể xảy ra qua yêu. Đây là lí do tại sai cố kìm nén dục để được tự do khỏi nó là vô dụng. Nếu bạn kìm nén nó bạn có thể thành điên. Trong mọi người điên trên thế giới, chín mươi chín trong một trăm người đã cố gắng đè nén năng lượng dục của họ. Và bạn có thể nhận biết rằng khi văn minh đã phát triển, tính điên đã tăng lên vì xã hội văn minh kìm nén dục nhiều hơn bất kì cái gì khác.
Mọi người kìm nén năng lượng dục của mình. Và năng lượng dục bị kìm nén đó tạo ra điên; nó tạo ra ốm tinh thần. Bất kì nỗ lực nào để kìm nén năng lượng dục của bạn đều là điên trong bản thân nó. Nhiều người trong các cái gọi là thánh nhân thực ra là điên. Và lí do duy nhất cho điều này là ở chỗ họ đã thường xuyên cố gắng kìm nén năng lượng dục của họ; họ không biết rằng dục phải không bị kìm nén.
Nếu các cánh cửa tới yêu được mở ra, năng lượng đã chảy qua dục sẽ được biến đổi qua ánh sáng của yêu. Cái đã từng là ngọn lửa của đam mê sẽ trở thành ánh sáng của yêu. Cho nên để yêu này mở rộng ra đi. Yêu là việc dùng sáng tạo của dục.
Rót đầy cuộc sống của bạn bằng yêu đi. Nhưng bạn sẽ nói, “Chúng tôi bao giờ cũng yêu.” Và tôi bảo bạn, bạn hiếm khi yêu. Bạn có thể khao khát yêu… và có khác biệt bao la giữa hai điều này. Yêu và cần yêu là hai điều rất khác nhau. Phần lớn chúng ta vẫn còn giống như trẻ con trong mọi kiếp của chúng ta vì mọi người đều đi tìm yêu. Yêu là điều rất huyền bí; khao khát về yêu là điều rất trẻ con. Trẻ nhỏ muốn được yêu; khi người mẹ cho chúng tình yêu, chúng lớn lên. Chúng muốn được yêu từ người khác nữa và gia đình yêu chúng. Thế rồi khi họ lớn lên già hơn, nếu họ là chồng họ muốn có yêu từ vợ, nếu họ là vợ họ muốn có yêu từ chồng. Và bất kì người nào muốn có yêu đều khổ vì yêu không thể được hỏi xin, yêu chỉ có thể được cho. Trong việc muốn không chắc là bạn sẽ được nó. Và nếu người mà bạn mong đợi yêu cũng mong đợi yêu từ bạn, điều đó thành vấn đề. Điều đó sẽ giống như hai người ăn xin gặp gỡ và đang xin lẫn nhau. Trên khắp thế giới có những vấn đề hôn nhân giữa chồng và vợ, và lí do duy nhất cho điều này là ở chỗ cả hai mong đợi yêu từ nhau nhưng không có khả năng cho yêu.
Nghĩ về điều này một chút đi – nhu cầu thường xuyên của bạn về yêu. Bạn muốn ai đó yêu bạn, và nếu ai đó yêu bạn, bạn cảm thấy dễ chịu. Nhưng điều bạn không biết là ở chỗ người kia yêu bạn chỉ bởi vì người đó muốn bạn yêu người đó. Điều đó giống như ai đó thả thính bắt cá: người đó không thả thính cho cá ăn, người đó thả thính để bắt cá. Người đó không muốn cho cá ăn thính, người đó chỉ làm điều đó vì người đó muốn có được cá. Mọi người mà bạn thấy đang yêu quanh bạn chỉ là đang thả thính để được yêu. Họ sẽ vẫn thả thính, chừng nào người khác còn chưa bắt đầu cảm thấy rằng có khả năng có được yêu từ người này. Thế rồi người đó nữa sẽ bắt đầu biểu lộ yêu nào đó cho tới khi chung cuộc họ nhận ra rằng cả hai người trong họ đều là kẻ ăn xin. Họ đã phạm sai lầm: từng người đã tưởng người kia là hoàng đế. Và theo thời gian từng người nhận ra rằng mình không có được bất kì yêu nào từ người kia, và đó là khi va chạm bắt đầu.
Đó là lí do tại sao cuộc sống hôn nhân được coi là địa ngục, vì tất cả các bạn đều muốn có yêu nhưng các bạn không biết cách cho nó. Đây là nguyên nhân cơ bản của mọi tranh đấu. Chừng nào điều tôi đang nói không xảy ra, mối quan hệ giữa chồng và vợ sẽ không bao giờ là hài hoà, không thành vấn đề các bạn làm những điều chỉnh gì, không thành vấn đề loại hôn nhân nào các bạn có, không thành vấn đề xã hội làm ra qui tắc nào. Cách duy nhất để làm cho nó tốt hơn là nếu bạn nhận ra rằng yêu chỉ có thể được cho và không được hỏi xin. Nó chỉ có thể được cho. Bất kì cái gì bạn nhận đều là phúc lành, nó không phải là phần thưởng cho việc yêu. Yêu là để được cho và bất kì cái gì bạn nhận chỉ là phúc lành, nó không phải là phần thưởng. Và cho dù bạn không nhận được bất kì cái gì, bạn bao giờ cũng hạnh phúc rằng bạn đã có thể cho.
Nếu chồng và vợ bắt đầu cho yêu thay vì hỏi xin nó, cuộc sống có thể trở thành cõi trời cho họ. Và thế giới này là huyền bí tới mức nếu họ yêu nhiều hơn và dừng hỏi xin nó, họ sẽ nhận nhiều yêu hơn và trải nghiệm điều huyền bí này. Và họ càng yêu nhiều hơn họ sẽ càng ít bị mắc vào trong dục.
Gandhi đã tới thăm Sri Lanka cùng vợ ông ấy, Kasturba. Khi Gandhi nói với người mà sẽ giới thiệu ông ấy ở buổi lễ đầu tiên rằng Ba, vợ ông ấy, cũng đi cùng ông ấy, thì người này tưởng rằng Gandhi ngụ ý mẹ ông ấy. Với từ Ba, mẹ, ông ta đã coi nó ngụ ý rằng mẹ của Gandhi cũng đã tới cùng ông ấy. Cho nên khi giới thiệu Gandhi ông ta đã nói, “Chính một đặc ân lớn là có Gandhi ở đây, và mẹ ông ấy cũng ở đây.”
Ba đã hơi chút ngạc nhiên. Thư kí của Gandhi cũng có mặt, và ông ấy sợ rằng ông ấy đã phạm sai lầm vì ông ấy đáng phải nói cho người này ai là người đã đi cùng Gandhi. Ông ấy sợ rằng Gandhi sẽ giận ông ấy và cảm thấy bị xúc phạm.
Nhưng điều Gandhi đã nói lại hoàn toàn đáng ngạc nhiên. Ông ấy nói, “Người đã giới thiệu tôi đã phạm sai lầm nói cái gì đó đúng về tôi, vì trong vài năm Ba đã thôi là vợ tôi và bà ấy giờ đã trở thành mẹ tôi.”
Sannyasin nam thực là người có vợ một ngày nào đó trở thành mẹ anh, và không phải là người bỏ vợ mình và chạy đi. Sannyasin nữ thực là người có chồng một ngày nào đó trở thành con trai của mình.
Có một câu ngạn ngữ hay về các hiền nhân già. Vào thời xưa một hiền nhân sẽ chúc phúc, “Cầu cho cô được phúc lành có mười con trai và cầu cho chồng cô trở thành con trai thứ mười một của cô.” Điều này là lạ. Nó đã là lời chúc phúc được trao cho cô dâu vào lúc cưới của cô ấy: cầu cho cô được phúc lành có mười con trai và cầu cho chồng cô trở thành con trai thứ mười một của cô. Đây là những người tuyệt vời, với cách nghĩ tuyệt vời. Và cũng có nghĩa sâu sắc đằng sau nó.
Nếu yêu giữa chồng và vợ trưởng thành họ sẽ không còn là chồng và vợ nữa: mối quan hệ của họ sẽ thay đổi và sẽ ít dục giữa họ. Mối quan hệ của họ sẽ đổi thành yêu. Chừng nào còn dục, còn có khai thác. Dục là khai thái – và làm sao bạn có thể khai thác người bạn yêu? Dục là việc làm giảm cấp nhất và là việc dùng tính khai thác nhất về người sống. Nếu bạn yêu ai đó làm sao bạn có thể khai thác họ theo cách như vậy được? Làm sao bạn có thể dùng người sống theo cách như vậy được? Nếu bạn yêu ai đó, khi yêu của bạn đi sâu hơn, việc khai thác sẽ biến mất. Và nếu yêu của bạn biến mất, việc khai thác sẽ lại tăng lên.
Đây là lí do tại sao tôi muốn nói với người đã hỏi về làm sao làm cho dục thành năng lượng sáng tạo rằng dục là năng lượng rất huyền bí. Không có năng lượng nào trên hành tinh này mạnh như năng lượng dục. Phần lớn hội tụ của con người là vào dục. Chín mươi phần trăn cuộc đời người đó dựa trên trung tâm dục, nó không dựa vào điều thiêng liêng. Có rất ít người sống xoay quanh điều thiêng liêng. Phần lớn mọi người đều xoay quanh và sống các kiếp sống của họ qua trung tâm dục. Dục là năng lượng lớn nhất. Và nếu được hiểu đúng, bạn sẽ thấy rằng không có năng lượng nào khác thúc đẩy con người nhiều như dục. Nhưng năng lượng dục này bản thân nó có thể được biến đổi thành yêu. Và cùng năng lượng này, nếu được biến đổi, có thể trở thành con đường tới chứng ngộ.
Cho nên điều đáng để ý là tôn giáo được kết nối sâu với dục – không với đè nén dục, như thường được hiểu, mà với việc biến đổi dục. Tôn giáo không phải là về đè nén dục. Vô dục không phải là đối lập của dục, nó là biến đổi của dục. Bản thân năng lượng dục được biến đổi thành năng lượng thiêng liêng. Năng lượng đã chảy xuống dưới, cái đã đi xuống, bắt đầu chuyển lên trên. Nếu năng lượng dục vươn lên trên nó sẽ giúp bạn đạt tới trạng thái của tâm thức. Và nếu năng lượng này chuyển xuống dưới nó chỉ dẫn tới sự tồn tại trần tục. Nhưng năng lượng này có thể được biến đổi qua yêu.
Học cách yêu đi. Học nghĩa của yêu đi. Về sau, khi chúng ta nói về cảm xúc, thế thì bạn sẽ hiểu rõ ràng nghĩa của yêu. Với bây giờ tôi sẽ chỉ nói chừng này thôi.
Từ “Con đường của Thiền”, Ch.3
