Tưởng tượng là lực lớn. Trên con đường của thiền, tưởng tượng là rào chắn; trên con đường của yêu, tưởng tượng là sự giúp đỡ. Trên con đường của yêu, tưởng tượng được dùng như phương cách: bạn được bảo tưởng tượng mãnh liệt và đam mê nhất có thể được. Nhưng trên con đường của thiền cùng điều này là rào chắn.
Tưởng tượng đơn giản ngụ ý rằng bạn hình dung một thứ nhưng bạn đưa nhiều năng lượng vào trong nó tới mức nó gần như trở thành thực. Mọi đêm tất cả chúng ta đều mơ. Trong khi mơ, mọi mơ có vẻ thực. Đi tới biết trong mơ rằng đây là mơ sẽ là kết thúc của nó; thế thì bạn sẽ thấy bản thân bạn thức. Mơ có thể tiếp tục chỉ nếu bạn tin rằng nó là thực. Và ngay cả những người rất do dự, hoài nghi, có thái độ khoa học, ngay cả họ vẫn liên tục tin trong đêm, họ liên tục tin vào mơ của họ.
Và bạn càng đi thêm vào trong thiền, tưởng tưởng sẽ càng cố làm sao lãng bạn. Điều đó không phải là hiện tượng mới, nó bao giờ cũng xảy ra. Mọi thiền nhân lớn đều đã bắt gặp nó. Phật bị làm sao lãng bởi Mara, thượng đế của quỉ. Jesus bị làm sao lãng bởi quỉ. Các nhà huyền bí Sufi bị làm sao lãng bởi Sa tăng. Không có Sa tăng, không có Mara, không có quỉ — quỉ thực là trong tâm trí bạn, là tưởng tượng.
Có những câu chuyện của những nhà tiên tri Hindu rằng khi họ đạt tới bước cuối cùng của thiền, họ bị Indra làm sao lãng. Ông ấy phái những thiếu nữ xinh đẹp, apsaras, làm sao lãng họ. Nhưng tại sao người nào phải làm sao lãng các thánh nhân đáng thương này? Tại sao? Họ không làm bất kì cái gì hại cho bất kì ai. Họ đã bỏ thế giới, họ đang ngồi dưới cây hay trong hang trên Himalayas, sao phái thiếu nữ đẹp tới cho họ?
Không ai phái bất kì ai. Không có môi giới nào như điều đó. Tưởng tượng đang giở thủ đoạn cuối cùng, và khi thiền của bạn đi sâu, các tầng sâu hơn của tưởng tượng được khơi ra. Bình thường, khi việc thiền không có đó, bạn sống trên bề mặt của tâm trí. Tất nhiên, tưởng tượng của bạn cũng nông cạn vậy. Bạn càng chuyển sâu hơn vào thiền, các tầng sâu hơn của tưởng tượng sẽ được lộ ra cho bạn, chúng sẽ thực hơn. Chúng sẽ thực tới mức bạn thậm chí không thể nghĩ được rằng chúng có thể là tưởng tượng.
Cho nên bạn càng đi sâu hơn vào trong thiền, trò chơi tưởng tượng sẽ càng sâu hơn. Đôi khi nó sẽ tới như apsaras, những trinh nữ đẹp, nhảy múa, khêu gợi, cám dỗ bạn. Đôi khi nó sẽ tới với những con quỉ lửa dữ dội phun lửa ra từ mồm. Hay, bất kì cái gì mà bạn có thể tưởng tượng sẽ bao quanh bạn. Và nếu bạn bị mắc vào nó, nếu trong một khoảnh khắc bạn quên rằng đây là tưởng tượng, thế thì tưởng tượng đã phá huỷ việc xuyên thấu của bạn vào trong thiền. Bạn bị ném trở lại bề mặt lần nữa. Thế thì bạn sẽ phải tìm kiếm lại con đường.
Nhưng đây là chỉ dẫn tốt. Rằng bạn có thể tưởng tượng sâu sắc thế chỉ ra rằng thiền đang đi sâu. Thiền càng sâu, tưởng tượng sẽ càng sâu. Chỉ tại điểm cuối cùng thiền tiếp quản. Chừng nào chưa tới chỗ cuối cùng, cuộc vật lộn còn tiếp diễn giữa tưởng tượng và thiền. Và đôi khi tưởng tượng đẹp thế….
Có nhiều tưởng tượng đẹp – chúng sẽ tới. Hoa sẽ trút lên bạn và bạn gần như có thể ngửi thấy chúng. Có khả năng là bạn có thể tưởng tượng rất sâu tới mức hoa hồng rơi lên bạn và bạn có thể ngửi thấy mùi chúng. Điều đó là được — nhưng ai đó khác đi qua bên cạnh bạn có thể có khả năng ngửi mùi hoa hồng của bạn! Thế thì nó trở thành cực kì mạnh.
Điều đó ngụ ý tưởng tượng của bạn không chỉ là thụ động, nó đã trở thành chủ động. Bạn đang tạo ra mùi nào đó bên trong thân thể bạn bằng tưởng tượng của bạn. Thân thể bạn có mọi thứ mà đất có. Đất tạo ra hoa hồng. Nếu bụi hồng không có đó bạn không thể ngửi thấy hoa hồng trong đất, không có mùi. Nhưng nếu bạn để bụi hồng ở đó, một ngày nào đó đột nhiên nó nở hoa và mùi có đó. Đất đã chứa mùi này và bụi hồng giúp cho mùi đi tới việc diễn đạt. Thân thể bạn là đất, nó chứa mọi thứ được chứa bởi đất. Nếu tưởng tượng của bạn là cực mạnh, không chỉ bạn sẽ ngửi thấy, những người khác cũng có thể ngửi thấy hoa hồng. Nhưng dầu vậy nó là tưởng tượng. Tưởng tượng của bạn vận hành hệt như bụi hồng; nó giúp diễn đạt cái gì đó được ẩn kín bên trong bạn.
Con người là đất. Từ human – người bắt nguồn từ ‘humus’. Humus ngụ ý đất. Từ Do Thái ‘adam’ bắt nguồn từ gốc Do Thái ngụ ý đất. Chúng ta được tạo ra từ đất, chúng ta là đất thu nhỏ. Chúng ta mang mọi thứ được ẩn trong đất, đó là cũng tiềm năng của chúng ta. Một khi bạn giúp qua tưởng tượng, tiềm năng của bạn bắt đầu trở thành thực tại.
Nhưng trên con đường của thiền ngay cả những kinh nghiệm đẹp như thế này cũng cần phải tránh. Vì một khi bạn mắc vào trong chúng, bạn mắc vào trong tâm trí, và toàn thể nỗ lực là làm sao bỏ tâm trí, làm sao gạt bỏ tâm trí. Một khi tâm trí không có đó thế thì bạn tách rời hoàn toàn với thân thể — tâm trí là chiếc cầu, tâm trí kết nối bạn với thân thể. Tâm trí bị bỏ đi, có thân thể, đất, và có bạn, trời — các thực tại tách biệt toàn bộ. Thế thì bạn đã trở thành nhân chứng.
Từ “Tùng, tùng, cắc, tùng”, Ch.2
