Chấp nhận bản thân
Osho ơi, tôi vẫn không chấp nhận bản thân tôi. Tại sao không vậy?
Anand Leena,
Đó là vì bạn bị ước định là người cầu toàn, và hoàn hảo là lí tưởng tới mức mọi người không đạt tới điều đó. Thế thì kết án, tự kết án nảy sinh. Đây là những thủ đoạn đã từng được giở ra với bạn – cảnh giác với những thủ đoạn này. Giờ là lúc con người phải đủ trưởng thành để biết rằng bất toàn là cách thức của cuộc sống. Mọi thứ là bất toàn, và điều hay là mọi thứ đều bất toàn. Nếu mọi thứ là hoàn hảo và mọi người là hoàn hảo, cuộc sống chắc đờ đẫn và chán tới mức sẽ không thể chịu đựng được nó ngay cả trong một khoảnh khắc.
Tôi hoàn toàn đồng ý với Bertrand Russell. Ông ấy thường nói rằng ông ấy đã không muốn lên cõi trời – một cách đùa cợt, một cách khôi hài, vì thực ra ông ấy không bao giờ tin rằng có bất kì cõi trời hay địa ngục nào. Nhưng ông ấy thường nói, “Cho dù có cõi trời tôi vẫn ưa thích địa ngục hơn vì ở địa ngục ông sẽ tìm ra toán bạn tốt.”
Trong cõi trời bạn nhất định bị chán, hoàn toàn chán. Nghĩ mà xem – sống cùng các thánh nhân đến vĩnh hằng! Mahatma Gandhi ngồi một bên và nhiều thánh nhân thế, người Jaina, người Hindu, người Mô ha mét giáo, người Ki tô giáo, Phật tử, và chỉ sống với họ thôi! Họ thậm chí không biết cách chơi trò poker, họ thậm chí không uống bia! Bia sao? Họ thậm chí sẽ không sẵn sàng uống Coca-Cola, vì có cocaine trong nó! Và việc hút thuốc tất nhiên là không thể được ở cõi trời vì thuốc lá chứa nicotine. Thực ra, sự sống sẽ là không thể được thế với các thánh nhân này. Và họ sẽ không bao giờ cười – tiếng cười dành cho những người bất toàn.
Người Ki tô giáo nói Jesus không bao giờ cười. Nếu người Ki tô giáo là đúng, thế thì Jesus phải đã tuyệt đối sai. Nhưng tôi biết rằng họ không đúng. Jesus phải đã cười, phải đã cười chứ – toàn thể cuộc sống của ông ấy nói vậy. Ông ấy tận hưởng những thứ nhỏ bé của sự sống; ông ấy thậm chí tận hưởng uống rượu. Bây giờ tôi nghĩ các thánh nhân của bạn sẽ không theo ông ấy vào cõi trời đâu; họ sẽ gọi ông ấy là kẻ say khướt và tống ông ấy ra. Và ông ấy đã sống với người say và kẻ cờ bạc và gái mãi dâm. Các thánh nhân của bạn sẽ rất giận. Các giáo sĩ đã đóng đinh Jesus có thể được phép vào trong cõi trời, nhưng Jesus thì không. Ông ấy quá con người, quá sống động, quá bất toàn.
Bertrand Russell là đúng rằng ở cõi trời bạn sẽ không tìm được toán người tốt. Bạn sẽ thấy những bộ mặt buồn, mặt dài, mọi người gần như chết. Và những người này sẽ làm gì ở đó? Không tán gẫu – bạn thậm chí không thể lên lớp được vì bạn sẽ lên lớp cho ai? Tất cả họ đều là những người lên lớp người khác! Bạn không thể tìm thấy đệ tử ở cõi trời – họ toàn là các Thầy! Và người Jaina nói không đàn bà nào đã bao giờ vào cõi trời. Bây giờ bạn thấy cái chán hoàn toàn chưa? Chỉ những thánh nhân xấu xí, nửa chết đói này và thậm chí không một đàn bà! Nó sẽ giống như là sa mạc mà không có bất kì ốc đảo nào.
Bạn có thấy không? Nếu một tá người đang ngồi trong phòng, nó đầy rung động nào đó. Và để một người đàn bà đẹp vào và rung động lập tức thay. Sa mạc không còn là sa mạc; ốc đảo đã bước vào. Tất cả họ trở nên sống động, kundalini của họ bắt đầu dâng lên! Những người đã rơi vào giấc ngủ thức dậy. Chư phật liên tục nói, “Thức dậy đi!” và họ sẽ không nghe đâu. Nhưng cứ để Sophia Loren vào và ngay lập tức mọi thánh nhân là sống động, tỉnh thức, tỉnh thức đầy đủ!
Nhưng người Jaina nói không đàn bà nào có thể vào cõi trời. Nếu đàn bà có tính tôn giáo và tâm linh, cô ấy sẽ được sinh ra trong kiếp sau là đàn ông và thế thì cô ấy có thể lên cõi trời, nhưng chỉ từ thân thể đàn ông, không bao giờ từ thân thể đàn bà. Dường như hồn cũng là nam và nữ! Dường như thân thể cũng đi lên cõi trời! Đây là loại ngu xuẩn gì vậy? Nhưng nỗi sợ…. Đàn bà có thể tạo ra rối loạn và, một cách tự nhiên, nếu trong nhiều thế kỉ không đàn bà nào đã vào cõi trời và đột nhiên một đàn bà bước vào, sẽ có chấn động, hỗn độn lớn và cuộc tranh đấu lớn sẽ bột phát. Và mọi thánh nhân sẽ chẹn họng lẫn nhau – cuộc thánh chiến jihad, cuộc chiến tranh tôn giáo vì người đàn bà này! Mọi người sẽ sẵn sàng chết!
Bạn đã được bảo phải là người cầu toàn. Đó là lí do tại sao, Leena, vấn đề này nảy sinh. Nó không chỉ là vấn đề của bạn, nó là vấn đề của mọi người.
Nhưng nhớ vài điều. Thứ nhất: Mọi điều xấu là sức sống tiềm năng cần cho biến đổi.
Ngay cả điều xấu cũng là để được chấp nhận vì điều xấu là sức sống tiềm năng cần cho biến đổi. Giận là sức sống tiềm năng – chấp nhận nó đi. Tôi không nói rằng bạn phải vẫn còn giận; chính là qua việc chấp nhận mà bạn có thể biến đổi giận thành từ bi. Nó là cùng năng lượng mà trở thành từ bi. Tôi không nói vẫn còn dâm dục cả đời bạn, nhưng chính năng lượng của dục trở thành yêu và chính năng lượng của yêu trở thành lời cầu nguyện. Liên tục biến đổi nó đi. Nhưng nếu bạn bác bỏ nó từ chính lúc bắt đầu, làm sao bạn sẽ biến đổi được nó? Nếu bạn kết án nó bạn tạo ra rào chắn giữa bản thân bạn và năng lượng riêng của bạn; bây giờ không biến đổi nào là có thể. Bạn trở nên đối kháng, bạn trở thành chia chẻ. Bạn bị phân chia, thường xuyên trong xung đột với bản thân bạn. Cuộc sống của bạn trở thành sự phí hoài vô cùng.
Và tôi biết rằng bạn phạm phải nhiều sai lầm, nhưng sai lầm là tính người. Nó không là gì để phải lo nghĩ, nó không là gì để làm ồn ào lên thế. Đó là cách người ta học, đó là cách người ta dần dần trở nên chín chắn. Người không bao giờ phạm phải bất kì sai lầm nào sẽ không bao giờ trưởng thành. Chính bởi việc đi lạc lối mà người ta học.
Do đó, Leena, học tha thứ cho bản thân bạn lặp đi lặp lại, lặp đi lặp lại, vì cuộc sống là sự trưởng thành thường xuyên. Bạn sẽ phải tha thứ cho bản thân bạn hàng nghìn lần. Và nếu bạn không thể tha thứ được cho bản thân bạn, ai sẽ tha thứ cho bạn? Nhưng bạn đã được dạy các giá trị sai và chúng đè nặng lên đầu bạn. Đừng lo nghĩ về những thứ nhỏ bé – tận hưởng chúng đi. Mọi người nói dối, lừa dối, giả vờ – vâng, bạn cũng thế, và chắc chắn nhất bản thân tôi cũng lừa. Cho nên đừng lo nghĩ chút nào.
Ngay cả chư phật cũng phải tạo ra phương cách giả. Tôi phải lừa bạn trong nhiều thứ, điều mà bạn sẽ không đi vào theo bất kì cách nào khác. Tôi phải tạo ra các phương cách. Mọi phương cách đều là giả; chúng phải là giả vì bệnh của bạn là giả.
Chẳng hạn, bạn khổ từ bản ngã; bây giờ tôi nói, “Buông xuôi đi.” Ngay chỗ đầu tiên bản ngã là thực thể giả, không có bản ngã chút nào. Bạn đơn giản mơ, bạn đang bịa đặt ra nó. Nhưng phải làm gì? Bạn đã làm nó thành thứ lớn tới mức tôi bản bạn, “Xin bạn buông xuôi nó cho tôi.” Thay vì bảo bạn rằng nó không tồn tại – bạn sẽ không hiểu ngay lúc này – tốt hơn cả là bảo bạn, “Trao nó cho tôi, buông xuôi nó đi.” Và bạn cảm thấy thoải mái rằng bạn ít nhất có thể làm cái gì đó với bản ngã của bạn – bạn có thể buông xuôi. Nó hấp dẫn cho logic của bạn.
Nó giống như vi lượng liệu pháp: bệnh là giả, thuốc là giả – chỉ viên đường, chẳng cái gì để bị lo nghĩ. Bất kì khi nào bạn khổ từ các bệnh giả – và nhớ, trong một trăm bệnh, gần bẩy mươi nhăm phần trăm là giả – thay vì hành hạn các bác sĩ của tôi ở Trung tâm Y tế, đi tới Narendra Bodhisattva đi. Anh ấy là người làm vi lượng liệu pháp, mặc dầu anh ấy đã không có khả năng chữa cho bệnh đau đầu riêng của anh ấy! Anh ấy đã bị đau đầu cả đời. Và anh ấy sẽ không có khả năng chữa cho bản thân anh ấy – điều đó là khó – vì anh ấy biết rằng mọi viên thuốc kia chỉ là đường, nhưng anh ấy giúp đỡ những người khác. Anh ấy đã giúp cho nhiều người, anh ấy đã chữa cho đau đầu của nhiều người, và anh ấy cảm thấy phân vân, “Có chuyện gì thế nhỉ? Sao mình không thể chữa được bệnh đau đầu riêng của mình?”
Đó là khó khăn với thuốc giả: nếu bạn biết, chúng là vô dụng. Nhưng những người khác bạn có thể chữa được dễ dàng. Đó là lí do tại sao có nhiều “liệu pháp” thế. Ngoại trừ đối trị liệu pháp, mọi “liệu pháp” đều ít nhiều có tính tâm lí. Nhưng chúng có hấp dẫn lớn bởi lí do đơn giản rằng nếu bạn đi tới nhà đối trị liệu pháp và bệnh bạn là giả ông ấy sẽ nói, “Nó toàn ở trong tâm trí ông.” Điều đó không cho cảm giác thoài mái: “Mọi thứ trong tâm trí tôi sao?” Bạn không thích ý tưởng đó chút nào. Bạn lập tức bắt đầu tìm bác sĩ trị liệu ayurvedic (y học cổ truyền Ấn Độ). Và họ là những người láu lỉnh – họ phải rất láu lỉnh. Bạn bắt đầu tìm vi lượng liệu pháp nào đó, tự nhiên liệu pháp nào đó, và có hàng trăm “liệu pháp” sẵn có. Và mọi “liệu pháp” đều có tác dụng, tất cả chúng đều giúp đỡ, cho nên khi có liên quan tới giúp đỡ, tất cả chúng đều giúp đỡ.
Nếu bạn đi tới bác sĩ trị liệu y học cổ truyền Ấn Độ, ông ấy sẽ không bao giờ nói rằng đó là tâm trí bạn, không bao giờ. Ông ấy sẽ nói nhiều về bệnh của bạn, ông ấy sẽ phân tích bệnh này. Ông ấy thậm chí có thể đi về các kiếp quá khứ của bạn, ông ấy có thể nhìn vào tay bạn, ông ấy có thể đọc đường tay, ông ấy thậm chí có thể đề nghị bạn mang ra sơ đồ sinh của bạn. Bây giờ người này dường như biết điều người đó đang làm, và bác sĩ đối trị liệu pháp kia, ông ta đơn giản nói, “Nó là trong đầu ông.” Bây giờ ông ấy đang thổi phổi bản ngã bạn lên. Ông ấy đang bảo bạn rằng bệnh của bạn thực sự rất nguy hiểm và nó cần điều trị lâu dài và điều trị rất cẩn thận và bạn cần một bác sĩ điều trị thiên tài thực – và bạn phải đi tới người đúng bây giờ. Và ông ấy sẽ có khả năng giúp bạn. Ông ấy sẽ cho bạn mọi thứ mà thực sự không có giá trị gì, không có giá trị thuốc thang gì. Nhưng nếu bạn bắt đầu tin vào ông ấy…. Nếu bạn đi tới nhà vi lượng liệu pháp, ông ấy sẽ hỏi toàn thể lịch sử của bạn – ông ấy sẽ dành cho bạn ba giờ đồng hồ.
Bây giờ những người bị bệnh giả cũng khổ từ việc nói về bệnh của họ; họ rất thích nói về bệnh của họ. Họ khuếch đại bệnh của họ lên, họ làm cho chúng lớn nhất có thể được. Họ chẳng có gì khác để khoe khoang, nhưng họ có bệnh to đùng, bệnh lớn. Và vi lượng liệu pháp làm vững chắc cho bản ngã của bạn.
Tôi thường biết tới một bác sĩ vi lượng liệu pháp rất nổi tiếng, Ts Mukerji. Ông ấy là nhà vi lượng liệu pháp nổi tiếng toàn Ấn Độ. Trong ba ngày ông ấy sẽ đơn giản nói về các bệnh quá khứ của bạn – từ chính thời thơ ấu của bạn khi bạn mới ba tuổi, lùi xa nhất như bạn có thể nhớ được, và ông ấy sẽ viết ra mọi thứ. Và bạn chỉ bị mỗi đau đầu! Và ông ấy sẽ quay lại thời ba tuổi vì ông ấy nói rằng lịch sử bắt đầu ở chỗ đó. “Không bệnh nào là hiện tượng tách rời, nó là sự liên tục.” Và điều đó dường như là logic: “Mọi thứ được kết nối với mọi thứ khác, không cái gì là gián đoạn. Mọi thứ có quan hệ tới mọi thứ khác cho nên chừng nào chúng ta chưa đi tới rễ….” Ông ấy sẽ nói, “Tôi không chạm tới lá, tôi đi tới rễ.”
Một lần tôi đưa bố tôi tới ông ấy. Bố tôi rất quan tâm tới vi lượng liệu pháp, nhiều tới mức khi ông ấy bắt đầu nói về thời thơ ấu của mình, ông ấy bắt đầu nói về thời thơ ấu của ông nội ông ấy; ông ấy bao giờ cũng bắt đầu từ đó.
Ts Mukerji có vẻ hơi lo lắng. Tôi cười. Tôi nói, “Giờ bác có bệnh nhân đúng rồi! Giờ bác sẽ biết – ba ngày không có tác dụng đâu!”
Bố tôi bao giờ cũng bắt đầu từ bệnh của ông nội ông ấy, thế rồi đến bệnh của bố ông ấy, thế rồi đến bệnh của ông ấy. Việc đó phải mất gần mười ngày!
Ts Mukerji một hôm gặp tôi trong vườn. Ông ấy nói, “Tôi phát mệt! Xin cháu đưa bố cháu tới bác sĩ khác nào đó – ông ấy là người rất nguy hiểm. Bác chưa bao giờ bắt gặp một người như thế, nhưng bác không thể nói được bất kì cái gì với ông ấy vì ông ấy đi theo đích xác nguyên lí của vi lượng liệu pháp. Và nếu bệnh đời này của một người được kết nối, thế thì chắc chắn bệnh của con trai được kết nối với bệnh của người bố và bệnh của người bố được kết nối với bệnh của người ông.”
Tôi nói, “Bác nên sung sướng rằng ông ấy không biết bất kì cái gì về tổ tiên khác của ông ấy, rằng ông ấy chỉ biết tới ông của ông ấy thôi! Bằng không sẽ phải mất hàng năm để ông ấy lần đầu tiên đi tới bệnh riêng của ông ấy!” và bệnh của ông ấy là gì? Ông ấy bị rối loạn bụng trong hai, ba ngày. Và tôi biết lí do là gì: ông ấy bao giờ cũng bị rối loạn bụng khi ông ấy ăn dưa chuột. Đó là lí do đơn giản – dưa chuột, không gì khác! Không cần đi tới người bố và người ông.
Và tôi nói với Mukerji, “Bây giờ bác biết nguyên lí vi lượng của bác có thể là nguy hiểm. Bác là bác sĩ vi lượng liệu pháp và ông ấy là bệnh nhân vi lượng liệu pháp – bác kiên nhẫn đi! Lắng nghe ông ấy một cách im lặng đi. Đó là lí do tại sao cháu đã mang ông ấy tới bác – ông ấy sẽ đặt bác vào chỗ đúng! Vấn đề của ông ấy là rất đơn giản, chẳng liên quan chút nào tới bất kì bệnh nào; ông ấy chỉ ăn dưa chuột và chúng bao giờ cũng gây cho ông ấy đau bụng. Nó là đơn giản như vậy!”
Vi lượng liệu pháp giúp bạn vì nó chấp nhận bệnh của bạn rất nghiêm chỉnh và đó là điều bạn thực sự muốn, đó đích xác là điều ham muốn của bạn là gì: bạn muốn sự chú ý, và bác sĩ đang lắng nghe bạn một cách im lặng….
Đó là toàn thể bí mật của phân tâm học, đặc biệt phân tâm học Freud: nó giúp bệnh nhân mà không làm bất kì cái gì; nhà trị liệu tâm lí chỉ liên tục lắng nghe. Bệnh nhân liên tục nói hàng tháng, thậm chí hàng năm, và bác sĩ phải rất kiên nhẫn và chỉ lắng nghe. Liệu bác sĩ có nghe hay không, điều đó không phải là vấn đề; ông ấy ít nhất phải giả vờ rằng ông ấy đang lắng nghe rất chăm chú, và điều đó giúp đỡ.
Chư phật đã phát minh ra nhiều phương pháp giả. Thực ra, mọi phương pháp nhất định là giả vì ốm tâm linh của bạn toàn là giả, vì con người tâm linh của bạn không bao giờ có thể ốm; đấy chỉ là niềm tin của bạn. Và niềm tin của bạn phải bị phá huỷ bởi cái gì đó mà có thể hấp dẫn bạn vào trong tâm trí mà trong đó bạn hiện hữu ngay bây giờ.
Leena, đừng lo nghĩ.
Bạn nói: Tôi vẫn không chấp nhận bản thân tôi.
Tại sao? Bạn đã làm cái gì? Vài sai lầm đây đó. Có thể bạn nói dối một lần với người nào đó, có thể bạn lừa ai đó. Vậy thì sao? Toàn thể sự sống này là vở kịch và tất cả chúng ta là diễn viên. Chút ít lừa dối là hoàn toàn được – nó làm cho cuộc sống có chút ít rôm rả, nó cho cuộc sống chút ít đậm đà! Bằng không mọi người chỉ nói sự thật….
Điều đó xảy ra cho vài người ngu, người trải qua Đương đầu và Động thái – điều này xảy ra. Họ bắt đầu nói sự thật cho bất kì người nào! Người ngu là người ngu thôi – họ sẽ không hiểu bất kì cái gì.
Họ viết cho tôi: “Osho ơi, bây giờ tôi đang trong rối ren. Tôi đã trải qua Đương đầu và tôi đã biết rằng người ta phải là đích thực và người ta phải là thực. Cho nên tôi nói với vợ tôi nhiều lần tôi cảm thấy thích đi với đàn bà khác nào đó. Bây giờ có rắc rối lớn – vợ tôi đã trở thành ác mộng. Chúng tôi liên tục cãi nhau. Trước khi vào nhóm Đương đầu này mọi thứ đã diễn ra trôi chảy. Giờ Đương đầu hết rồi, Teertha đi rồi, nhưng với vợ tôi Đương đầu vẫn tiếp tục! Và bây giờ dường như không có chỗ cuối cho nó. Tôi phải làm gì bây giờ?”
Bạn không cần ngu như vậy. Trong nhóm Đương đầu là đích thực đi – cho dù bạn phải nói dối, nói dối và là đích thực! Nếu bạn không biết cách là đích thực, giả vờ là đích thực vậy, tận hưởng là đích thực. Nhưng đừng mang cái vô nghĩa này ở mọi nơi và đừng tạo ra rắc rối cho bản thân bạn.
Nghĩ mà xem: nếu cho dù trong hai mươi bốn giờ mọi người trên trái đất quyết định nói thực đích xác, sẽ không có thế giới đâu – bị kết thúc rồi! Nghĩ trong đầu bạn: hai mươi bốn giờ… mọi người nói sự thật đích xác và không gì khác… không ai sẽ là bạn với bạn; bạn sẽ không tìm ra hai người bạn trong toàn thế giới. Mọi đôi sẽ li dị. Con cái sẽ bỏ bố mẹ chúng, bố mẹ sẽ bỏ con cái họ. Mọi thứ sẽ được kết thúc! Không khách hàng nào sẽ tới bất kì cửa hàng nào. Thế giới sẽ đi tới điểm dừng ngay lập tức – niết bàn cho toàn thể thế giới ngay trong một cú!
Thế giới này cần vài dối trá nữa. Nó làm cho sự sống trôi chảy, nó giúp đỡ. Dối trá giống như chất bôi trơn.
Leena, bắt đầu chấp nhận bản thân bạn như bạn vậy đi. Và quan sát, tỉnh táo. Tất nhiên, chín mươi phần trăm của nó sẽ được biến đổi – và mười phân trăm sẽ trở nên khéo léo hơn!
Từ “Bước trong thiền, ngồi trong thiền”, Ch.13
